آمادهسازیهای نهایی برای پرتاب ماهواره پیشرفته «دوآلویو ۱» ایران به پایان رسیده و به گفته مسئولان پروژه، این ماهواره تا چند هفته آینده به مدار زمین تزریق خواهد شد. ماهواره «دوآلویو ۱» نخستین پلتفرم ترکیبی کشور برای اجرای همزمان مأموریتهای سنجش از دور و ارتباطات است؛ گامی مهم در جهت خودکفایی فضایی و توسعه فناوریهای پیشرفته در حوزه ماهوارههای چندمنظوره.
این دستاورد حاصل تلاش متخصصان و پژوهشگران داخلی در یک شرکت دانشبنیان ایرانی است و میتواند فصل تازهای را در صنعت فضایی کشور رقم بزند. بر اساس گزارش خبرگزاری مهر، که این خبر را به نقل از شبکه بینالمللی تیوی بریکس منتشر کرده، این ماهواره قرار است مأموریتهای دوگانهای را در حوزه پایش زمین و مخابرات انجام دهد؛ قابلیتی که پیشتر در ماهوارههای ایرانی بهصورت جداگانه دنبال میشد.
ترکیب دو مأموریت در یک سامانه پیشرفته
حسین شهرابی، مدیرعامل شرکت دانشبنیان سازنده این ماهواره، در توضیح ویژگیهای فنی و مأموریتی آن گفت: «دوآلویو ۱» در واقع نسخه ارتقایافتهای از تجربههای موفق ماهوارههای «کوثر» و «هدهد» است. این دو پروژه در سالهای گذشته بهصورت مجزا توسعه یافته بودند و هرکدام مأموریتهای متفاوتی را دنبال میکردند. در ماهواره جدید، اهداف و کارکردهای هر دو در قالب یک سامانه یکپارچه ادغام شدهاند تا ضمن کاهش هزینهها، کارایی و بهرهوری مأموریتی به شکل قابل توجهی افزایش یابد.
به گفته شهرابی، در طراحی «دوآلویو ۱» از جدیدترین فناوریهای بومی در حوزه مخابرات ماهوارهای، سامانههای تصویربرداری و کنترل وضعیت استفاده شده است. این ماهواره علاوه بر انجام مأموریتهای تصویربرداری با دقت بالا از سطح زمین، قادر است دادههای ارتباطی را نیز در باندهای مختلف ارسال و دریافت کند. به این ترتیب، ایران به جمع معدود کشورهایی میپیوندد که توانایی تولید و بهرهبرداری از ماهوارههای دوگانهکاربردی را دارند.
بهبود عملکرد انرژی و ارتباطات
در نسخه جدید این ماهواره، سلولهای خورشیدی با بازدهی بالاتر نصب شده تا توان الکتریکی لازم برای انجام مأموریتهای همزمان سنجش و ارتباطی تأمین شود. همچنین سختافزارهای مخابراتی آن بهروزرسانی شدهاند تا بتوانند دادههای دریافتی از حسگرهای نوری و حرارتی را با سرعت بیشتری به ایستگاههای زمینی منتقل کنند.
مدیرعامل شرکت سازنده تأکید کرد: «در این مدل، ما مؤثرترین پیوندهای ارتباطی که در ماهوارههای کوثر و هدهد استفاده شده بود را حفظ کردیم و علاوه بر آن، یک اتصال جدید در باند S به سیستم اضافه کردیم. این قابلیت امکان کنترل کامل وضعیت و جهتگیری ماهواره از روی زمین را فراهم میکند و باعث افزایش پایداری مأموریت میشود.»
افزودن ارتباط باند S یکی از گامهای مهم در جهت ارتقای کیفیت تبادل داده میان ماهواره و ایستگاههای زمینی محسوب میشود. این ویژگی به متخصصان ایرانی اجازه میدهد تا در زمان واقعی (Real-time) دادههای عملکردی ماهواره را بررسی کرده و در صورت نیاز، تنظیمات لازم را از راه دور اعمال کنند.
پرتاب در آستانه فصل جدید فعالیتهای فضایی ایران
به گفته شهرابی، پرتاب این ماهواره در بازه زمانی اواخر نوامبر تا اوایل دسامبر برنامهریزی شده است. برای انجام این مأموریت، از همان پرتابگری استفاده خواهد شد که پیشتر ماهوارههای کوثر و هدهد را با موفقیت در مدار قرار داده بود. این انتخاب بهدلیل اعتماد به عملکرد مطمئن پرتابگر و کاهش هزینههای عملیاتی صورت گرفته است.
کارشناسان معتقدند پرتاب «دوآلویو ۱» میتواند مقدمهای بر اجرای طرحهای گستردهتر فضایی کشور در سالهای آینده باشد. با توجه به رشد سریع فناوریهای فضایی در ایران طی یک دهه اخیر، این کشور اکنون در مسیر دستیابی به نسل جدیدی از ماهوارههای سنجش از دور، ارتباطی و ناوبری قرار گرفته است.
گامی راهبردی در مسیر استقلال فناوری فضایی
ایران در سالهای اخیر با تکیه بر توان داخلی، توانسته چرخه کامل طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره را در داخل کشور توسعه دهد. از زمان پرتاب نخستین ماهواره ملی تا امروز، پیشرفتهای چشمگیری در زمینه سامانههای پیشرانش، کنترل وضعیت، مخابرات و سنجش از دور به دست آمده است. «دوآلویو ۱» را میتوان نماد بلوغ این مسیر دانست؛ ماهوارهای که نهتنها از نظر فنی پیشرفتهتر است، بلکه کارکردهای عملی و چندمنظوره آن، جایگاه ایران را در میان کشورهای صاحب فناوری فضایی ارتقا میدهد.
بر اساس تحلیل کارشناسان، یکی از مزایای مهم این پروژه، صرفهجویی قابل توجه در هزینهها و منابع است. در گذشته، برای انجام مأموریتهای ارتباطی و سنجشی نیاز به دو ماهواره مجزا بود؛ اما با رویکرد جدید، هر دو مأموریت در یک سکوی مشترک انجام میشود. این موضوع ضمن کاهش هزینههای پرتاب و نگهداری، باعث افزایش سرعت توسعه فناوریهای بومی نیز خواهد شد.
تقویت همکاریهای علمی و بینالمللی
پروژه «دوآلویو ۱» همچنین میتواند زمینهساز همکاریهای علمی و تحقیقاتی گستردهتری در سطح بینالمللی باشد. طبق گزارشها، تعدادی از دانشگاهها و مراکز پژوهشی داخلی نیز در طراحی اجزای مختلف این ماهواره مشارکت داشتهاند. این همکاری میان صنعت، دانشگاه و نهادهای دولتی، بهعنوان الگویی موفق از تعامل دانش و فناوری شناخته میشود.
علاوه بر آن، برخی کارشناسان احتمال میدهند که در آینده نزدیک، نسخههای پیشرفتهتری از این ماهواره برای مأموریتهای مشترک منطقهای و حتی همکاریهای بینالمللی طراحی شود؛ اقدامی که میتواند نقش ایران را در شبکه همکاریهای فضایی جنوبجهان پررنگتر کند.
افق آینده، گسترش سامانههای ترکیبی در مدار
به گفته منابع آگاه، سازمان فضایی ایران در حال بررسی امکان توسعه نسل دوم ماهوارههای دوآلویو است که بتوانند علاوه بر سنجش و ارتباطات، در حوزههای ناوبری، پایش اقلیمی و مدیریت بلایا نیز نقشآفرینی کنند. این رویکرد با هدف ایجاد منظومهای از ماهوارههای بومی دنبال میشود که بتوانند دادههای مورد نیاز کشور را بهصورت پیوسته و دقیق تأمین کنند.
در مجموع، پرتاب ماهواره «دوآلویو ۱» را میتوان نقطه عطفی در مسیر رشد صنعت فضایی ایران دانست؛ دستاوردی که نهتنها نشاندهنده پیشرفت فنی و علمی کشور است، بلکه بازتابی از عزم ملی برای دستیابی به استقلال کامل در عرصه فضا و فناوریهای راهبردی به شمار میرود.
منبع خبر : tvbrics.com
نظرات کاربران