بانکهای روسیه بهتازگی آغاز به پردازش اعتبارات اسنادی (LC) صادرشده از سوی بانکهای ایرانی کردهاند؛ اقدامی که بهعنوان گامی راهبردی در مسیر تعمیق همکاریهای مالی و بانکی میان جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه ارزیابی میشود. این تحول نهتنها نشانهای از پیشرفت در تعاملات بانکی دو کشور است، بلکه میتواند بستر تازهای برای گسترش مبادلات اقتصادی، تجاری و ارزی فراهم کند.
علیرضا گچپازاده، معاون ارزی بانک مرکزی ایران، در گفتوگویی با رسانههای داخلی و خارجی، از پذیرش اعتبارات اسنادی صادرشده از سوی بانکهای ایرانی توسط دو بانک روسی خبر داده و تأکید کرده است که بانک سومی نیز در آستانه پیوستن به این روند قرار دارد. به گفته او، این تصمیم در چارچوب توافقات مالی دوجانبه و در راستای کاهش وابستگی به نظام مالی غرب اتخاذ شده است.
گامی بلند در مسیر استقلال مالی
پذیرش اعتبارات اسنادی ایرانی از سوی بانکهای روسی، بهویژه در شرایطی که هر دو کشور تحت تحریمهای مالی غرب قرار دارند، میتواند گامی بزرگ در جهت تقویت استقلال اقتصادی و ایجاد نظام پرداخت جایگزین برای نظام مالی غربی تلقی شود. این اقدام، به گفته کارشناسان، نهتنها موجب افزایش اعتماد متقابل میان دو کشور خواهد شد، بلکه امکان تسهیل در نقلوانتقال ارز و تسویه مالی را نیز فراهم میآورد.
از منظر اقتصادی، اعتبار اسنادی یکی از ابزارهای شناختهشده در تجارت بینالملل است که تضمین میکند فروشنده، وجه کالای خود را پس از ارائه اسناد لازم از بانک خریدار دریافت کند. در واقع، بانک بهعنوان ضامن عمل میکند و ریسک عدم پرداخت را از میان برمیدارد. بر این اساس، توافق اخیر ایران و روسیه به واردکنندگان ایرانی اجازه میدهد با اطمینان خاطر بیشتری از روسیه کالاهای مورد نیاز، از جمله غلات، روغن نباتی، نهادههای دامی و سایر محصولات کشاورزی را وارد کنند.
کاهش هزینهها و افزایش کارایی در مبادلات
تا پیش از این، بسیاری از مبادلات تجاری ایران و روسیه از طریق واسطههای مالی در کشورهای ثالث انجام میشد که این امر نهتنها هزینههای انتقال پول را افزایش میداد، بلکه موجب طولانی شدن فرایند تسویه حساب نیز میگردید. با اجرای این سازوکار جدید، هزینههای مبادلاتی بهطور قابلتوجهی کاهش یافته و شفافیت و سرعت در پرداختها افزایش خواهد یافت.
کارشناسان مالی بر این باورند که اجرای عملی این توافق، میتواند زمینه را برای اتصال بیشتر سیستمهای بانکی دو کشور فراهم کند. به گفته تحلیلگران، گام بعدی در این مسیر میتواند ایجاد سامانههای تسویه دوجانبه مبتنی بر ارزهای ملی، یعنی ریال و روبل، باشد که به کاهش نیاز به ارزهای واسطه مانند دلار و یورو منجر میشود.
گسترش همکاری در نظامهای پرداخت خرد
پیش از این نیز ایران و روسیه در زمینه نظامهای پرداخت خرد، گامهای مهمی برداشته بودند. از ماه مه سال جاری میلادی، کارتهای بانکی «میر» روسیه در ایران قابل استفاده شدهاند و شهروندان روسی میتوانند با استفاده از آن، در فروشگاهها و مراکز خدماتی ایرانی خرید کنند. در مقابل، دارندگان کارتهای شتاب ایرانی نیز قادرند در خاک روسیه از دستگاههای خودپرداز وجه نقد به روبل برداشت نمایند.
این سطح از تعامل مالی در حوزه بانکداری خرد، نشانهای از اعتماد متقابل میان نهادهای مالی دو کشور است. کارشناسان معتقدند این همکاریها مقدمهای برای توسعه همکاریهای گستردهتر در حوزه بانکداری تجاری، سرمایهگذاری مشترک و حتی ایجاد بانکهای مشترک ایران و روسیه در آینده نزدیک خواهد بود.
تأثیر ژئواقتصادی بر روابط تهران و مسکو
اقدام اخیر در پذیرش اعتبارات اسنادی ایرانی از سوی بانکهای روسی، از منظر سیاسی و ژئواقتصادی نیز حائز اهمیت است. در شرایطی که هر دو کشور با تحریمهای شدید غرب روبهرو هستند، ایجاد کانالهای مالی مستقل، راهبردی اساسی برای دور زدن محدودیتهای اعمالشده از سوی نظام مالی بینالمللی به شمار میرود. این روند، بهویژه پس از گسترش همکاریهای ایران با گروه بریکس و افزایش تعاملات اقتصادی با کشورهای عضو، از جمله چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی، اهمیت دوچندان یافته است.
به باور ناظران، همکاریهای بانکی تهران و مسکو بخشی از راهبرد کلان دو کشور برای ایجاد شبکه مالی غیرغربی است. در سالهای اخیر، روسیه با توسعه نظام پرداخت «میر» تلاش کرده است جایگزینی برای شبکه سوئیفت ایجاد کند و ایران نیز با سامانه «شتاب» و پروژههای متصل به آن، در مسیر مشابهی حرکت میکند. اکنون اتصال این دو سامانه، بهویژه از طریق پذیرش متقابل کارتها و اعتبارات اسنادی، میتواند نقطه عطفی در همکاریهای مالی بینالمللی خارج از چارچوب غربی باشد.
افق پیشرو: از تجارت کالا تا سرمایهگذاری مشترک
به گفته مقامات ایرانی، پذیرش اعتبارات اسنادی تنها بخشی از بسته بزرگ همکاریهای اقتصادی میان دو کشور است. مذاکرات برای تسویه معاملات با ارزهای ملی، ایجاد بانک مشترک ایران و روسیه، و توسعه زیرساختهای مالی در مسیرهای حملونقل بینالمللی نظیر کریدور شمال–جنوب در دستور کار قرار دارد. انتظار میرود با گسترش این همکاریها، حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه که در سال گذشته حدود ۵ میلیارد دلار برآورد شده بود، در سالهای آتی به چند برابر افزایش یابد.
همچنین، تسهیل مبادلات مالی میتواند راه را برای حضور بیشتر شرکتهای روسی در پروژههای زیرساختی ایران هموار سازد؛ از جمله در حوزه انرژی، حملونقل، پتروشیمی و کشاورزی. در مقابل، ایران نیز میتواند با استفاده از ظرفیتهای صنعتی و فناوری خود، در بازار روسیه نقش فعالتری ایفا کند.
پذیرش اعتبارات اسنادی صادرشده از سوی بانکهای ایرانی توسط بانکهای روسی را میتوان نقطه عطفی در روابط اقتصادی دو کشور دانست؛ نقطهای که از مرحله گفتوگو و تفاهمنامه عبور کرده و به اجرای عملی رسیده است. این اقدام، نهتنها موجب تسهیل تجارت دوجانبه و افزایش کارایی مالی میشود، بلکه نماد شکلگیری یک نظم مالی جدید مبتنی بر همکاریهای منطقهای و چندجانبهگرایی است؛ نظمی که میتواند در آینده نزدیک، نقش مهمی در کاهش وابستگی اقتصادهای مستقل به نظام مالی غرب ایفا کند.
منبع خبر : tvbrics.com
نظرات کاربران