ایران با دستیابی به جایگاه یکی از سه تولیدکننده برتر رادیوفارماسوتیک در جهان، دستاوردهای قابل توجهی در حوزه پزشکی هستهای به دست آورده است. این کشور که اکنون توان تولید حدود 70 نوع رادیوفارماسوتیک را دارد، قادر است نیازهای بیش از 6500 مرکز پزشکی هستهای را در سراسر کشور تأمین کند. به گفته معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری، این پیشرفت، وابستگی به واردات را به طرز چشمگیری کاهش داده و ایران را به عنوان یک پیشتاز منطقهای در زمینه پزشکی هستهای معرفی کرده است.
آغاز تولید رادیوفارماسوتیکها در ایران
تولید رادیوفارماسوتیکها در ایران از سال 2009 میلادی و با همکاری نزدیک سازمان انرژی اتمی ایران آغاز شد. در ابتدا، هدف اصلی تأمین نیازهای داخلی و کاهش وابستگی به واردات رادیوفارماسوتیکها بود. این گام بزرگ موجب شد تا کشور در زمینه تولید و تأمین این داروهای پیچیده و حیاتی، خودکفا شود. ایران با پیشرفتهای چشمگیری که در این زمینه داشت، اکنون یکی از کشورهای پیشرفته در تولید رادیوفارماسوتیکها شناخته میشود.
رادیوفارماسوتیکها مواد شیمیایی رادیواکتیوی هستند که در پزشکی هستهای برای تشخیص و درمان بیماریها استفاده میشوند. این مواد معمولاً به صورت ایزوتوپهای رادیواکتیو در بدن بیماران تزریق میشوند و از طریق تصویربرداری هستهای، فعالیتهای متابولیک بدن را بررسی میکنند. این روش به ویژه در تشخیص و درمان سرطان بسیار کارآمد است.
تأمین نیازهای داخلی و صادرات جهانی
ایران علاوه بر تأمین نیاز داخلی خود و پوشش 230 بیمارستان و هزاران مرکز پزشکی، به یکی از صادرکنندگان بزرگ رادیوفارماسوتیک در منطقه تبدیل شده است. این کشور به 15 کشور مختلف صادرات انجام میدهد و در سال 2025 پیشبینی میشود که درآمد حاصل از صادرات رادیوفارماسوتیکها به حدود 70 میلیون دلار برسد. این رقم نمایانگر موفقیت ایران در حوزه پزشکی هستهای و قدرت رقابتی آن در سطح جهانی است.
صادرات این مواد نه تنها به اقتصاد کشور کمک کرده، بلکه به پیشرفت علمی و فناوری در بخش پزشکی هستهای نیز سرعت بخشیده است. ایران به عنوان یک قطب علمی و تولیدی در این زمینه، توانسته است نه تنها به نیازهای داخلی خود پاسخ دهد، بلکه از آن به عنوان یک نقطه قوت برای توسعه روابط اقتصادی و علمی با کشورهای دیگر استفاده کند.
نقش رادیوفارماسوتیکها در تشخیص و درمان سرطان
رادیوفارماسوتیکها در پزشکی هستهای نقشی اساسی دارند و به عنوان ابزارهای قدرتمندی در تشخیص و درمان سرطان به شمار میروند. برخلاف تکنیکهای تصویربرداری سنتی مانند MRI یا CT که به تغییرات قابل مشاهده بافتها برای تشخیص بیماریها متکی هستند، تصویربرداری هستهای به بررسی فعالیتهای متابولیک بدن میپردازد. در این روش، نشانگرهای رادیواکتیو به بدن تزریق میشوند و سلولهای سرطانی که نسبت به سلولهای سالم مصرف گلوکز بیشتری دارند، این نشانگرها را جذب کرده و در اسکنها به صورت نقاط روشن نمایان میشوند.
این امکان به پزشکان میدهد که تومورها و متاستازهای پنهان را در مراحل بسیار اولیهتر از روشهای تصویربرداری معمولی شناسایی کنند. این روش به ویژه در مراحل اولیه سرطانها و تشخیص دقیقتر محل تومورها کمک بسیاری میکند و باعث افزایش دقت در درمان و بهبود نتایج بیمار میشود.
کاهش وابستگی به واردات و اهمیت خودکفایی در تولید
یکی از دستاوردهای برجسته ایران در این حوزه، کاهش وابستگی به واردات است. پیش از آغاز تولید داخلی رادیوفارماسوتیکها، ایران به شدت به واردات این مواد از کشورهای دیگر وابسته بود. این وابستگی نه تنها هزینههای زیادی را برای کشور به همراه داشت، بلکه خطرات مربوط به تحریمها و بحرانهای اقتصادی نیز موجب ناپایداری در تأمین این داروهای ضروری میشد. اما با خودکفایی در تولید این مواد، ایران اکنون توانسته است امنیت تأمین نیازهای پزشکی خود را بهبود بخشد و از آسیبهای ناشی از نوسانات بینالمللی و اقتصادی جلوگیری کند.
این تحول در صنعت پزشکی هستهای نه تنها در کاهش هزینههای داخلی مؤثر بوده است، بلکه ایران را به عنوان یک مرکز مهم برای تولید و تأمین رادیوفارماسوتیکها در سطح جهانی معرفی کرده است. به علاوه، این دستاورد باعث افزایش اعتماد جهانی به فناوریهای پزشکی ایران و نیز تقویت جایگاه این کشور در حوزههای علمی و تحقیقاتی شده است.
چشمانداز آینده
ایران در آیندهای نزدیک به یکی از رهبران جهانی در صنعت پزشکی هستهای تبدیل خواهد شد. با توجه به رشد سریع در زمینه تحقیق و توسعه، این کشور در حال تلاش برای تولید انواع جدید رادیوفارماسوتیکها و همچنین بهبود تکنیکهای تصویربرداری هستهای است. علاوه بر این، برنامههای بلندمدت برای توسعه صادرات این محصولات به کشورهای بیشتر و تقویت زیرساختهای پزشکی هستهای در داخل کشور در دست اقدام است.
در نهایت، ایران با بهرهگیری از دانش بومی، توانسته است به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان رادیوفارماسوتیکها در جهان تبدیل شود و جایگاه خود را در حوزه پزشکی هستهای مستحکم نماید. این موفقیت نه تنها به تأمین نیازهای داخلی کمک کرده است، بلکه در راستای ارتقاء سلامت جهانی نیز نقشی چشمگیر ایفا خواهد کرد.
منبع خبر : tvbrics.com
نظرات کاربران