یزدی‌ها جزو خوش‌خوراک‌ترین مردم ایران هستند. غذاهای محلی یزد تنوع بالا و طعم خیلی خوبی دارند. از همان ابتدا که وارد شهر یزد می‌شوید، کاملاً احساس می‌کنید مردم این شهر اصالت و سنت ایرانی را حفظ کرده‌اند؛ این اصالت هم در طعم‌ها و هم در معماری شهر دیده می‌شود!
با قدم زدن در کوچه‌های قدیمی یزد، عطر غذاهای محلی به مشام می‌رسد و شما را به دنیای دیگری می‌برد. تجربه کردن غذاهای یزدی نه تنها یک لذت است، بلکه شما را با بخشی از فرهنگ غنی این شهر آشنا می‌کند. پس اگر به یزد سفر کردید، حتماً از غذاهای محلی آن بچشید و لذت ببرید!
شهر یزد با تنوع غذایی بی‌نظیر خود می‌تواند هر سلیقه‌ای را راضی کند. در طول مدت اقامتتان در این شهر، هر روز می‌توانید یک غذای محلی جدید و متفاوت را تجربه کنید. برخی از این غذاهای سنتی در رستوران‌های معروف یزد سرو می‌شوند، در حالی که برخی دیگر را می‌توانید در طباخی‌های محلی و بومی پیدا کنید. رستوران‌های یزد اغلب در نزدیکی مناطق گردشگری این شهر واقع شده‌اند، بنابراین گردشگران می‌توانند ضمن بازدید از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی یزد، از طعم بی‌نظیر غذاهای این شهر نیز لذت ببرند. تجربه غذاهای محلی یزد، بخشی از سفری به یادماندنی به این شهر است.
انتخاب غذا بدون آگاهی از ترکیبات و طعم آن می‌تواند چالشی باشد، اما نگران نباشید! ما این چالش را برای شما ساده کرده‌ایم. با ارائه اطلاعات دقیق درباره هر غذا، از مواد اولیه تا طعم نهایی، به شما کمک می‌کنیم تا با اطمینان بیشتری تصمیم بگیرید و از انتخاب خود لذت ببرید. پس در این مقاله همراه ما باشید.
معروف‌ترین غذاهای محلی یزد: خورش ها
برخی از غذاهای سنتی شهرهای مختلف آن‌قدر در سراسر ایران محبوب شده‌اند که بسیاری از مردم نمی‌دانند این غذاها دقیقاً به کدام منطقه تعلق دارند. خورش‌های یزدی نیز از جمله همین غذاها هستند که در بسیاری از خانه‌ها طبخ می‌شوند. با این حال، تجربه چشیدن این خورش‌ها در خود یزد، طعم و لذت کاملاً متفاوتی دارد!
1. قیمه نخود 
در آشپزی سنتی ایرانی، قیمه یکی از خورش‌های محبوب است که در تهیه آن از گوشت و حبوبات استفاده می‌شود. با گذشت زمان، قیمه لپه که با گوشت گوسفند یا گاو تهیه می‌شود، به عنوان شناخته‌شده‌ترین نوع این خورش معروف شده است. از این رو، بسیاری از مردم بر این باورند که تنها همین نوع قیمه در ایران پخته می‌شود.
قیمه نخود یکی از غذاهای سنتی یزد است که از قیمه معمولی با استفاده از نخود به جای لپه متمایز می‌شود. در تهیه این خورش از چاشنی‌هایی همچون دارچین، هل، لیمو امانی و زعفران استفاده می‌کنند. قیمه یزدی نیز مانند دیگر خورش‌ها با برنج ساده یا زعفرانی سرو شده و به همراه آن سیب‌زمینی سرخ کرده نیز قرار می‌گیرد.
2. متنجینه، میراث آشپزی یزد: فسنجانی با قدمتی دیرینه
فسنجان یکی از خورش‌هایی است که به شیوه‌های مختلفی تهیه می‌شود، اما تنها یکی از این روش‌ها به شهرت رسیده است. فسنجانی که در یزد با نام “متنیجه” نیز شناخته می‌شود، یکی از غذاهای سنتی این منطقه است. این خورش علاوه بر مواد اصلی مانند گوشت، مغز گردو و رب انار که در فسنجان معمولی یافت می‌شوند، شامل چغندر، به یا سیب و برگ زردآلو یا آلوچه نیز می‌باشد.
برخی از خانواده‌های یزدی همچنین چاشنی‌هایی مانند هل به این غذا اضافه می‌کنند. میزان استفاده از چاشنی‌ها و درجه ترشی فسنجان یزدی به سلیقه افراد بستگی دارد. اگر خورش را با طعم ترش ترجیح می‌دهید، باید رب انار بیشتری به آن بیفزایید، اما اگر فسنجان شیرین‌تر را می‌پسندید، با کاهش میزان رب انار و افزودن کمی شکر، می‌توانید طعم دلخواه خود را به دست آورید.
3. خورش سیب؛ تحولی نو در طعم قیمه‌های ایرانی
خورش سیب یکی از غذاهایی است که در شهرهای مختلف ایران پخته می‌شود، اما یزد به‌طور ویژه این خورش را به نام خود ثبت کرده است. این خورش شامل ترکیباتی مشابه با قیمه است، از جمله لپه، گوشت، لیمو امانی، رب گوجه و گوجه فرنگی. علاوه بر این‌ها، سیب شیرین، زعفران، دارچین و دیگر چاشنی‌ها نیز به خورش سیب افزوده می‌شود. مراحل اولیه طبخ این خورش شباهت زیادی به قیمه معمولی دارد، اما سیب باید در ساعت پایانی پخت اضافه شود تا طعم خود را به خورش منتقل کند. یکی از جذابیت‌های طعم غذاهای محلی یزد این است که با ذائقه‌های مختلف سازگار بوده و کمتر کسی پیدا می‌شود که از مزه‌های محلی این شهر لذت نبرد.
4. خورش به آلو؛ میراثی از طعم‌های اصیل یزد
خورش به آلو یکی از غذاهای محبوب فصلی در ایران است و معمولاً در فصل پاییز تهیه می‌شود، زمانی که به در دسترس است. البته می‌توان به را فریز کرده و در فصول دیگر نیز این خورش را تهیه کرد، اما می‌دانیم که غذاهایی که با میوه‌ها و سبزیجات تازه تهیه می‌شوند، طعم متفاوت و بهتری دارند. برخی از غذاهای محلی یزد، از جمله خورش به آلو، بیشتر در مجالس و مهمانی‌ها سرو می‌شوند.
خورش به آلو ترکیبی از طعم‌های ترش و شیرین است. بسته به سلیقه آشپز، این خورش ممکن است با گوشت گاو، گوسفند، مرغ یا بوقلمون تهیه شود. چاشنی‌های اصلی این خورش شامل آبلیمو، رب گوجه‌فرنگی و شکر هستند.
5. اشکنه یزدی، فراتر از یک اشکنه ساده
یکی از ویژگی‌های یزدی‌ها این است که بسیاری از غذاهای ایرانی را به شیوه خاص خود تهیه می‌کنند. به همین دلیل، نام بسیاری از غذاهای محلی یزد برای ما آشناست، اما روش‌های پخت آن‌ها ممکن است برای‌مان ناشناخته باشد. اشکنه یزدی نیز مانند دیگر انواع اشکنه‌ها، ساده و سریع آماده می‌شود.
برای تهیه اشکنه یزدی، به سیب‌زمینی، پیاز، شنبلیله خشک یا تازه، آرد و ادویه‌جات نیاز دارید. برخی از آشپزها برای بهبود طعم غذا، توصیه می‌کنند که رب گوجه‌فرنگی و مقداری عدس نیز به آن اضافه شود.
غذاهای محلی یزد به‌صورت‌های مختلفی سرو می‌شوند؛ گاهی با برنج، گاهی با نان و در برخی موارد به‌تنهایی. پس از سفر به یزد، برای هر وعده می‌توانید از میان مجموعه‌ای از غذاهای منحصربه‌فرد و متنوع انتخاب کنید. یزدی‌ها به غذاهای برنجی محدود نمی‌شوند؛ تنوع غذاهای نانی و بدون برنج در این منطقه بسیار گسترده است و هر کدام طعمی خاص و دلپذیر دارند.
6. قلیه کدو؛ ملس و خوشمزه، غذایی برای تمام فصول
برخی از غذاهای محلی یزد مخصوص زمان‌های خاصی از سال هستند. قلیه کدو حلوایی، که از محصولات پاییزی و زمستانی تهیه می‌شود، بیشتر در شب‌های طولانی زمستان محبوب است. این خوراک محلی در یزد، گیلان و مازندران تهیه می‌شود و شیوه پخت آن در این مناطق مشابه است. تفاوت اصلی در نوع حبوباتی است که در هر منطقه به قلیه اضافه می‌شود، که می‌تواند طعمی متمایز به آن ببخشد.
برای تهیه قلیه کدوی یزدی از کدو تنبل، لوبیا قرمز، ماش، برنج و پیاز استفاده می‌شود. برخی از آشپزها همچنین توصیه می‌کنند که برای عطر و طعم بیشتر، چاشنی‌هایی مانند هل و دارچین نیز به غذا اضافه شود. در این روش پخت، ابتدا مواد اولیه پخته و سپس با هم مخلوط می‌شوند. پس از میکس کردن، مواد را کمی تفت می‌دهند و در نهایت آن‌ها را به همراه برنج دم می‌کنند تا همه طعم‌ها به‌خوبی با هم ترکیب شوند.
7. تاس کباب یزدی؛ طعم لذیذ در کنار نان تازه
روش پخت تاس کباب یزدی تفاوت چندانی با تاس کبابی که در سایر شهرها تهیه می‌شود، ندارد. برخی افراد این غذا را با گوشت خورشی و برخی دیگر با گوشت چرخ‌کرده آماده می‌کنند.
مواد اصلی تاس کباب یزدی شامل گوشت، سیب‌زمینی، پیاز و رب گوجه‌فرنگی یا گوجه تازه است. برخی از افراد برای ایجاد طعم متفاوت، دارچین هم به آن اضافه می‌کنند. تاس کباب در کنار سایر غذاهای محلی یزد، مانند آبگوشت ترش و غیره، در منوی رستوران‌ها قابل مشاهده است.
8. کشک خیار؛ ناهاری خنک برای روزهای گرم یزد
جالب است بدانید که مردم یزد چندان علاقه‌ای به ماست ندارند! به همین دلیل، آنچه ما به نام آبدوغ خیار می‌شناسیم، در یزد به جای ماست با کشک تهیه می‌شود و نام آن “کشک خیار” است. این غذا نیز به سبک خاص یزدی‌ها تبدیل شده و به عنوان یکی از غذاهای محلی یزد شناخته می‌شود.
برای تهیه کشک خیار، به کشک ساییده شده، آب، خیار، گردو، کشمش و سبزیجاتی مانند نعنا خشک نیاز است. کشک خیار گزینه‌ای عالی برای روزهای گرم تابستان یزد به شمار می‌آید. توصیه می‌شود که این غذا را پیش از سرو یک تا دو ساعت در یخچال قرار دهید یا در زمان سرو چند تکه یخ به آن اضافه کنید تا طراوت و خنکی بیشتری داشته باشد.
9. کوفته هویج؛ پیوند غذایی یزد و کرمانشاه
یزد با بسیاری از شهرهای ایران غذاهای مشترکی دارد. برای مثال، کوفته هویج کرمانشاه نسبت به کوفته یزدی شهرت بیشتری دارد، اما پخت این غذا به سبک یزدی نیز طعم منحصربه‌فردی به آن می‌بخشد. کوفته هویج یزدی بدون نیاز به برنج تهیه می‌شود و شامل موادی همچون آرد نخودچی، هویج، گوشت چرخ‌کرده، تخم‌مرغ و ادویه‌جات است. سس این کوفته با ترکیبی از رب گوجه‌فرنگی، شکر، آبلیمو و ادویه‌های مختلف تهیه می‌شود.
برخی از غذاهای سنتی یزد، از جمله کوفته هویج، می‌توانند به‌تنهایی یا همراه با نان سرو شوند و در مجالس نیز مورد استفاده قرار گیرند. البته به دلیل سختی در حفظ ظاهر مناسب کوفته هنگام پخت، این غذا بیشتر در مجالس خاص سرو می‌شود. بسیاری از رستوران‌های سنتی یزد نیز انواع مختلفی از کوفته‌های محلی را در منوی خود ارائه می‌دهند.
10. آبگوشت یزدی؛ تجربه‌ای متفاوت از آشپزی ایرانی، با طعم ترش
تقریباً همه ما با طرز تهیه آبگوشت آشنا هستیم و زمانی که نام آن را می‌شنویم، ناخودآگاه به نخود، لوبیا، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی و گوشت فکر می‌کنیم. در رستوران‌های یزد نیز آبگوشت معمولی سرو می‌شود، اما آبگوشت ترش، یکی از غذاهای محلی یزد، طرفداران خاص خود را دارد. استفاده از آلو یا لیمو امانی در آبگوشت یزدی، طعم آن را به سمت ترشی می‌برد. برخی از آشپزها حتی از لواشک هم در تهیه این غذا استفاده می‌کنند. همچنین، سبزیجات معطر خشک مانند شنبلیله یا ترخون نیز از دیگر ترکیبات این آبگوشت هستند. یزدی‌ها معمولاً دسرهایی مانند سالاد شیرازی، ماست و خیار و سبزی خوردن را به همراه آبگوشت سرو می‌کنند.
11. آش شولی؛ مهمان همیشگی سفره‌های یزدی در زمستان
آش شولی یکی از غذاهای محلی یزد است که در هیچ شهر دیگری نمی‌توان مشابه آن را پیدا کرد. این آش معمولاً به عنوان میان‌وعده‌ای بین صبحانه و ناهار سرو می‌شود.
برای تهیه آش شولی به اوماج (نوعی خمیر که با آرد تهیه می‌شود)، چغندر، سبزی آش، عدس و لپه، سرکه، پیاز و ادویه‌جات نیاز است. برخی افراد سرکه را بعد از پخت به آش شولی اضافه می‌کنند تا طعم آن تازه‌تر و ترش‌تر شود.
12. آش جو گاو؛ تجربه‌ای فراموش‌نشدنی از آشپزی اردکانی
شهرهای استان یزد هر یک غذاهای خاص خود را دارند که نباید از آن‌ها غافل شد. یکی از این غذاهای سنتی، آش جو گاو است که در یزد و اردکان ریشه دارد. طرز تهیه این آش و ترکیبات آن به قدری منحصر به فرد است که با اولین لقمه، طعمی جدید و متفاوت را تجربه خواهید کرد.
برای تهیه آش جو گاو، به خمیری نیاز دارید که هنوز ور نیامده باشد. این آش به صورت لایه‌لایه در دیگ پخته می‌شود؛ یعنی ابتدا یک لایه خمیر در کف دیگ پهن شده و سپس روی آن با ترکیبی از گوشت، سبزیجات و حبوبات پوشانده می‌شود. پس از آن، لایه دیگری از خمیر روی این مواد قرار می‌گیرد. این روند تا پر شدن دیگ ادامه می‌یابد. آش جو گاو باید روی حرارت ملایم و برای مدت زمان نسبتاً طولانی دم بکشد تا به خوبی جا بیفتد.
13. کله گیپا؛ طعمی متفاوت با دیگر غذاهای سنتی
سیرابی را می‌توان به روش‌های مختلفی تهیه کرد، اما برخی افراد ممکن است با این نوع غذا ارتباط خوبی نداشته باشند. کله گیپا یکی از غذاهای سنتی یزد و اردکان است که در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسیده است. برای تهیه کله گیپا به کله و پاچه گوسفند، سیرابی گوسفند، نخود، پیاز، برنج، ماش، گوشت گوسفند و ادویه‌جات نیاز دارید. برای ارتقاء طعم غذا، آشپزهای یزدی معمولاً از ادویه‌هایی مانند زیره و پودر نارنج نیز استفاده می‌کنند.
در کله گیپا، سیرابی به صورت شکم‌پر سرو می‌شود. به این معنا که داخل سیرابی را با ترکیبی از گوشت، ماش، برنج و پیاز پر کرده و سپس با نخ محکم می‌کنند و می‌پزند. در برخی موارد، سیرابی به همراه کله و پاچه گوسفند سرو می‌شود، در حالی که برخی دیگر آن را به تنهایی ارائه می‌دهند. همچنین، برای بهبود رنگ غذا، می‌توان کمی رب گوجه‌فرنگی به آن اضافه کرد.
14. فله؛ ساده اما دلچسب، از دیار کویر
فله یکی از ساده‌ترین غذاهای محلی یزد و به‌طور کلی یکی از ساده‌ترین غذاهای سنتی ایران است. این غذا بیشتر به عنوان میان وعده یا صبحانه سرو می‌شود و در گذشته، فله به‌عنوان یکی از عناصر ثابت سفره هفت‌سین یزدی‌ها شناخته می‌شد. برای تهیه فله به شیر آغوز گوسفند یا گاو نیاز دارید. آغوز، اولین شیری است که بعد از زایمان از گاو یا گوسفند دوشیده می‌شود.
برای تهیه فله، کافی است شیر آغوز را بجوشانید و سپس آن را در یخچال قرار دهید تا سرد شود. پس از سرد شدن، شیر آغوز غلیظ شده و به شکلی مشابه فرنی در می‌آید. با این حال، به دلیل تغییرات سبک زندگی و کاهش میزان تولید شیر آغوز در یزد، فله دیگر به محبوبیت گذشته خود در میان یزدی‌ها دست نیافته است.
15. نان سوروک؛ طعمی متفاوت با دیگر نان‌های سنتی
جالب است بدانید که در کنار قیمه و سایر غذاهای نذری متداول، یزدی‌ها نان سوروک را نیز برای نذری آماده می‌کنند. اگر در ایام محرم به استان یزد سفر کنید، احتمالاً سوروک را در بین نذری‌های مردم مذهبی این شهر مشاهده خواهید کرد. علاوه بر این، سوروک یکی از افطاری‌های محبوب میان یزدی‌هاست.
برای تهیه نان سوروک از آرد نان سنگک، شکر، نمک، تخم گشنیز، گل رنگ، مایه خمیر و روغن کنجد استفاده می‌شود. این نان معمولاً به تنهایی سرو می‌شود و نیازی به افزودن پنیر، کره یا مواد دیگر ندارد.
سایر مناطق ایران نیز دستور غذای محلی خاص خود را دارد. برای دیدن برخی از این پیشنهادات در این پست همراه ما باشید.
نظرات کاربران