در جریان دیداری رسمی میان هیأتی از اتاق بازرگانی و صنایع تهران و رئیس انجمن مناطق آزاد اقتصادی قزاقستان، طرحی تازه برای تقویت همکاریهای اقتصادی منطقهای مطرح شد. بر اساس این پیشنهاد، تهران، آلماتی و منطقه آزاد اقتصادی خُرگُز که یک پروژه مشترک میان قزاقستان و چین در مرز دو کشور است؛ به یکدیگر متصل شده و بورس کالای مشترکی میان سه طرف ایجاد شود. این ابتکار در صورت تحقق، میتواند مسیر تازهای را برای گسترش مبادلات تجاری، تأمین کالا و افزایش نقشآفرینی اقتصادی ایران در آسیای مرکزی فراهم سازد.
اتاق بازرگانی تهران، به ریاست محمود نجفی عرب، در این نشست اعلام کرد که با توجه به ظرفیت نزدیک به ۴۷ هزار شرکت عضو، آمادگی دارد همکاری با فعالان اقتصادی قزاقستان را از طریق هیأتهای تجاری، وبینارها، نشستهای آنلاین و برگزاری رویدادهای مشترک توسعه دهد. به باور کارشناسان، این همکاریها میتواند راه را برای ورود جدیتر شرکتهای ایرانی به بازارهای آسیای مرکزی و حتی شرق آسیا هموار کند.
فرصتهای مشترک در شرایط تحریم
یکی از موضوعات مهم مطرح شده در این دیدار، بررسی حضور شرکتهای ایرانی در مناطق صنعتی و آزاد آلماتی بود. اگرچه تحریمها همواره موانعی جدی بر سر راه تجارت خارجی ایران ایجاد کرده است، اما وجود چنین مناطق آزادی فرصتی برای دور زدن این محدودیتها و یافتن مسیرهای تازه همکاری محسوب میشود. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که مناطق آزاد میتوانند پلی میان ایران و شرکای تجاری آن در آسیای میانه باشند و بستری برای صادرات و واردات بدون محدودیتهای متعارف ایجاد کنند.
نمایشگاه اقتصادی قزاقستان در تهران
در همین راستا، یربول بوخار بایف، رئیس دفتر منطقهای سازمان جهانی مناطق آزاد در آسیای مرکزی، در این نشست از برنامهریزی برای برگزاری یک نمایشگاه ویژه در تهران خبر داد. این نمایشگاه که قرار است در سال ۲۰۲۶ برگزار شود، به معرفی مناطق اقتصادی قزاقستان اختصاص خواهد داشت. بایف با اشاره به ظرفیتهای گسترده همکاری میان دو کشور، از شرکتهای ایرانی دعوت کرد تا در این رویداد حضور فعال داشته باشند و ضمن آشنایی با فرصتهای سرمایهگذاری در قزاقستان، زمینه عقد قراردادهای مشترک را فراهم آورند.
به گفته کارشناسان، برگزاری چنین نمایشگاهی میتواند نقطه عطفی در روابط اقتصادی ایران و قزاقستان باشد؛ زیرا شرکتهای ایرانی قادر خواهند بود از نزدیک با ظرفیتهای صنعتی، کشاورزی و تجاری قزاقستان آشنا شوند و حتی در بخشهایی مانند حملونقل، لجستیک و فناوری سرمایهگذاری کنند.
غلات و زعفران، دو محور کلیدی همکاری
طرف ایرانی در این نشست علاقهمندی خود را برای توسعه پروژههای مشترک در حوزه غلات ابراز داشت. قزاقستان به عنوان یکی از کشورهای مهم تولیدکننده گندم و محصولات کشاورزی در منطقه شناخته میشود و همکاری در این بخش میتواند امنیت غذایی ایران را در شرایط پرنوسان بازارهای جهانی تقویت کند.
از سوی دیگر، بحث صادرات مستقیم زعفران ایران به چین از طریق مرکز تجاری پیشنهادی نیز از محورهای مهم گفتگو بود. در حال حاضر بخش عمده زعفران ایران از طریق واسطهها به بازار چین میرسد و همین موضوع باعث کاهش سهم تولیدکنندگان ایرانی از سود اصلی میشود. ایجاد یک هاب تجاری مشترک میتواند این روند را تغییر دهد و امکان عرضه مستقیم این محصول ارزشمند ایرانی به بازار چین را فراهم کند. این تحول نهتنها به سود کشاورزان و صادرکنندگان ایرانی خواهد بود، بلکه جایگاه ایران را به عنوان بزرگترین تولیدکننده زعفران در جهان تثبیت میکند.
پیشنهاد «کریدور سبز» میان ایران و قزاقستان
یکی دیگر از نکات برجسته در این نشست، پیشنهاد علیاکبر شامانی، معاون رئیس گمرک ایران، برای ایجاد «کریدور سبز» میان ایران و قزاقستان بود. وی با اشاره به تجربه موفق ایران در ایجاد چنین مسیری با روسیه، اعلام کرد که اجرای این طرح میتواند روند ترخیص کالا میان دو کشور را تسهیل کرده و هزینههای تجاری را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
کریدور سبز در حقیقت یک مسیر ویژه گمرکی است که فرآیندهای اداری و بازرسی کالا را به حداقل رسانده و با سرعتبخشیدن به مبادلات تجاری، نقش مهمی در افزایش حجم تجارت میان کشورها ایفا میکند. در صورت عملی شدن این طرح میان ایران و قزاقستان، حجم تجارت دو کشور میتواند در مدت کوتاهی چند برابر شود.
گامهای بلند برای همکاریهای منطقهای
به طور کلی، دیدار اخیر هیأت ایرانی با مقامات اقتصادی قزاقستان نشاندهنده تمایل دو کشور برای ارتقای روابط تجاری و اقتصادی است. ایران با بهرهگیری از موقعیت ژئوپولیتیکی خود در خاورمیانه و دسترسی به آبهای آزاد، میتواند به عنوان یک گذرگاه مهم برای صادرات و واردات کالا میان قزاقستان، چین و سایر کشورهای آسیای مرکزی ایفای نقش کند. از سوی دیگر، قزاقستان با داشتن منابع غنی کشاورزی، معدنی و موقعیت راهبردی در مسیر چین به اروپا، شریک مهمی برای ایران به شمار میآید.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که اگر طرح بورس کالای مشترک و کریدور سبز میان دو کشور اجرایی شود، میتوان شاهد افزایش چشمگیر مبادلات تجاری، ایجاد فرصتهای تازه سرمایهگذاری و حتی همکاریهای گستردهتر در حوزه حملونقل، انرژی و صنایع تبدیلی بود. چنین روندی نهتنها به نفع تهران و آلماتی خواهد بود، بلکه میتواند الگویی برای همکاریهای اقتصادی دیگر کشورهای منطقه نیز محسوب شود.
به این ترتیب، ابتکار ایجاد بورس کالای مشترک و طرحهای مکمل آن، نشانهای روشن از حرکت ایران و قزاقستان به سمت همکاریهای پایدار و راهبردی است؛ مسیری که در صورت حمایت مستمر دولتها و فعالان بخش خصوصی، میتواند به شکوفایی اقتصادی منطقهای و افزایش جایگاه ایران در تجارت جهانی منجر شود.
منبع خبر : tvbrics.com
نظرات کاربران