هنگامی که به کرمان اشاره می‌شود، اولین چیزی که به ذهنم می‌رسد، شیرینی‌های خوشمزه این شهر هستند و سپس به غذاهای محلی آن فکر می‌کنم. اگر در فصل بهار یا پاییز که هوا کمی خنک‌تر است، به سفر به کرمان فکر کنید، تجربه‌ای کامل و شگفت‌انگیز خواهید داشت. این شهر نه‌تنها بناهای تاریخی و گردشگری فراوانی دارد، بلکه تنوع غذاها و شیرینی‌های محلی آن نیز بسیار غنی است که می‌توانید در طول تمام روزهای سفرتان لذت ببرید.
در این مقاله از مجله گردشگری علی بابا، به جای توضیح درباره روش پخت غذاهای محلی کرمان، به طعم و ویژگی‌های این غذاها می‌پردازیم و یک راهنمای گردشگری خوش‌طعم برای کرمان ارائه می‌دهیم. برخی از غذاهای سنتی کرمان که در سراسر ایران شناخته شده‌اند، حتی ممکن است در خانه‌های شما هم سرو شوند.
غذاهای کرمانی برای تمام سلیقه‌ها
غنای تنوع غذاهای محلی کرمان به گونه‌ای است که هر فرد با هر سلیقه‌ای می‌تواند حداقل یکی از غذاهای این شهر را به لیست خوراکی‌های محبوب خود اضافه کند. این تنوع هم در نوع غذاها (مانند آش، خورش، خوراک و…) و هم در استفاده از مواد اولیه‌ای که برای طبخ آن‌ها به کار می‌رود، مشهود است.
زیره پلو؛ پلویی به سبک کرمانی‌ها
ضرب‌المثل «زیره به کرمان بردن» به خوبی نشان می‌دهد که زیره در کرمان مورد استفاده قرار می‌گیرد! زیره کرمان شهرت بسیاری دارد و معمولاً در ترکیبات تمام غذاهای سنتی کرمان به کار می‌رود. البته، تمام افراد به دلیل طعم خاص این ادویه علاقه‌مند نیستند؛ به همین دلیل ممکن است در برخی از غذاهای کرمانی، این ادویه حذف شود. اما زیره پلو همواره از این ادویه استفاده می‌کند و به عنوان یکی از اصیل‌ترین غذاهای محلی کرمان شناخته می‌شود.
زیره پلو قابل سرو با گوشت گوسفند یا مرغ و حتی بدون گوشت است. این غذا مانند برنج معمولی پخته می‌شود؛ اما در مرحله دم گذاشتن به آن زیره سبز یا سیاه اضافه می‌شود و به آن خوراک گوشت یا مرغ افزوده می‌شود. البته ممکن است با این نوع برنج خورش‌های دیگر نیز سرو شود.
اشکنه کرمانی؛ غذای ساده شهرهای ایران
اشکنه یک غذای محبوب در شهرهای مختلف ایران است که به سادگی شهرت دارد و معمولاً در وعده شام می‌خوریم. یکی از جذابیت‌های این غذا این است که در هر شهر به سبک منحصربه‌فردی طبخ می‌شود، در حالی که سادگی آن حفظ می‌شود. در کرمان، اشکنه با استفاده از سیب‌زمینی، تخم مرغ، رب گوجه، پیاز، ترخون خشک و سایر ادویه‌جات طبخ می‌شود و می‌توانید به ترکیبات آن زیره را هم اضافه کنید.
کله جوش کرمانی؛ غذای مشترک کرمان، اصفهان و تبریز
اگر شما اهل اصفهان یا تبریز هستید، احتمالاً فکر می‌کنید کله جوش در شهر شما هم سرو می‌شود و شاید حتی روش تهیه آن را هم بلد باشید. اما کله جوش یکی از آن غذاهاست که در ابتدای مقاله اشاره کردم، به آن اشاره کردم که حتی اگر در شهر خود هم وجود داشته باشد، باید در کرمان آن را تجربه کنید. زیرا روش پخت کله جوشی که جزو غذاهای محلی کرمان است، با کله جوش در دیگر شهرها متفاوت است.
حضور کشک در این غذا آن را به یک منبع غنی از کلسیم و یک وعده شام یا میان‌وعده فوق‌العاده تبدیل کرده است. البته کله جوش جزو غذاهای سنتی کرمان است و با سلیقه امروزی‌ها چندان سازگار نیست. اما اگر پای صحبت‌های پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های کرمانی بنشینید، خواهید فهمید که کله جوش یکی از غذاهای اصلی در رژیم غذایی آن‌ها بوده است.
کشک کدو؛ برادر خوشمزه کشک بادمجان
بسیاری از افراد نام کشک کدو را نشنیده‌اند؛ اما علاقه زیادی به کشک بادمجان دارند. اگر شما نیز جزو این دسته از افراد هستید، توصیه می‌کنیم به کرمان یا شیراز بروید و کشک کدو را هم امتحان کنید. احتمالاً این غذا را نیز به اندازه کشک بادمجان دوست خواهید داشت. به علاوه، حتی اگر کدو سبز را دوست ندارید، بهتر است یک بار کشک کدوی کرمان را امتحان کنید؛ این غذا از غذاهای محلی کرمان به طور کامل نگرش شما را نسبت به کدو تغییر خواهد داد.
برای تهیه این غذا به کدو سبز، مغز گردو، کشک، پیاز، سیر و نعنا داغ و ادویه‌جات نیاز است. برخی از افراد به این غذا گوجه فرنگی رنده‌شده هم اضافه می‌کنند.
کباب زرگری؛ کباب تابه‌ای به سبک سنتی کرمان
قبل از اختراع ماهیتابه‌های تفلون و نچسب، کرمانی‌ها به جای کباب تابه‌ای، از کباب زرگری برای پختن استفاده می‌کردند! این غذا از جمله خوراک‌های محلی کرمان است که معمولاً با نان سرو می‌شود و برای وعده ناهار و شام مناسب است. کباب زرگری از خانه‌های محلی کرمان به منوی رستوران‌های این شهر هم انتقال پیدا کرده و می‌توانید در رستوران‌های سنتی کرمان این غذا را تجربه کنید.
برای تهیه این نوع کباب، به گوشت چرخ‌کرده گوسفندی، پیاز، گوجه فرنگی، سیب‌زمینی و ادویه‌جات نیاز داریم. در فصل گرم سال می‌توانید فلفل سبز تازه را هم به ترکیبات این غذا اضافه کنید. برخی از کرمانی‌ها کباب زرگری را با برنج و حتی زیره پلو هم سرو می‌کنند که این مسئله به سلیقه شخصی آن‌ها بستگی دارد؛ اما این غذا معمولاً با نان‌های سنتی ایرانی سرو می‌شود.
خورش به؛ غذای ترش و شیرین کرمان
خورش یکی از غذاهای محلی کرمان است که در ترکیبات آن از به و آلو بخارا استفاده می‌شود. به جمع این دو ترکیبات، گوشت، پیاز، شکر، آب لیمو، زعفران و ادویه‌جات نیز افزوده می‌شود. از این ترکیبات متوجه می‌شوید که خورش به آلو دارای طعمی ترش و شیرین است و این نوع غذاها به عنوان یکی از خوشمزه‌ترین انتخاب‌ها برای وعده ناهار یا شام شناخته می‌شوند.
کرمانی‌ها این خورش را به عنوان سحری یا افطاری ماه رمضان نیز سرو می‌کنند. خورش به آلو معمولا با برنج ساده یا زعفرانی سرو می‌شود. افرادی که به زیره علاقه دارند، ممکن است این ادویه را نیز به ترکیبات خورش اضافه کنند یا به جای برنج ساده، آن را به همراه زیره پلو بخورند.
خورش آلوچه؛ غذای اصیل کرمان
خورش آلوچه یکی از غذاهای محلی کرمان است و در شهرهای دیگر پخته نمی‌شود. این خورش در طب سنتی نیز خواص بسیاری دارد. برای تهیه خورش آلوچه کرمانی به آلوچه خشک، لوبیا چیتی، گوجه یا رب گوجه فرنگی، جعفری و گشنیز خشک، گوشت، پیاز، آب لیمو و ادویه‌جات نیاز داریم. با خوردن این خورش، ترشی غالب آن را متوجه خواهید شد؛ البته افرادی که به طعم ترش علاقه ندارند، می‌توانند از انواع شیرینی آلوچه برای طبخ این خورش استفاده کنند. پس از مصرف، بهتر است حتماً گرمی‌جات را هم بخورید؛ زیرا آلوچه علیرغم خواصش، طبع سردی دارد و مصرف زیاد آن مشکلاتی ایجاد می‌کند.
آش روزه؛ غذاهای محلی کرمان
آش روزه یکی از غذاهایی است که با اعتقادات مسلمانان کرمان همراه است. رسم و رسوم کرمانی‌ها این است که آش روزه را در مساجد و حسینیه‌ها پخته و بین مردم محل پخش می‌کنند. جالب‌تر اینکه از چند روز قبل از ماه رمضان، چند نفر به عنوان جارچی در کوچه‌های هر منطقه به راه می‌افتند و مواد اولیه لازم برای آش روزه را از همسایه‌ها جمع‌آوری می‌کنند. این رویداد در بین کرمانی‌ها رواج دارد و نذر ترکیبات مختلف برای این آش معمول است.
ترکیبات آش روزه شامل جو پوست کنده، حبوباتی مانند نخود، لوبیا و عدس، سبزی آش، کشک، نعنا و پیاز داغ است. به باور مردم کرمان، خوردن آش روزه ثواب دارد و روزه گرفتن را برای آن‌ها آسان می‌کند. خواستگاه اصلی این غذا از غذاهای محلی کرمان و رسم‌های زیبایی که همراه آن وجود دارد، به شهر بردسیر بازمی‌گردد.
آش اوماج؛ غذای زمستانی ایران
آش اوماج مانند چند مورد از دیگر غذاهای محلی کرمان با چند شهر دیگر در نقاط مختلف ایران، مشترک است. این غذا در کرمان با نام‌های دیگری چون آش آماج و اوماچو آش نیز شناخته می‌شود. این آش شبیه به آش شولی یزد طبخ می‌شود. یزد و کرمان دو استان همسایه هستند که فرهنگ غذایی مشابهی دارند؛ به همین دلیل بسیاری از غذاهای محلی یزد در کرمان نیز وجود دارد.
ترکیبات آش اوماج کرمانی شامل چغندر، آرد، عدس، پیاز، نعنا خشک، قره قروت یا سرکه، سبزی آش، و ادویه‌های خاصی نظیر زیره، سیاه‌دانه، می‌تخم (تخم شوید) و کسرک (زنیان ) است. اوماج یکی از غذاهای سنتی کرمان است که در فصل زمستان معمولاً سرو می‌شود و همچنین به عنوان یک غذای گرم‌کننده برای بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترکیبات آن به تقویت سیستم ایمنی در برابر آنفولانزا و سرماخوردگی کمک می‌کند.
آش گندم شیر؛ پیش غذای سنتی کرمان
این آش به عنوان پیش غذا و میان وعده در کرمان منتشر می‌شود. بلغور گندم یکی از ترکیبات اصلی در غذاهای سنتی ایران است؛ زیرا در زمان گذشته، مردم ایران بیشتر گندم و جو کشت می‌کردند و از بلغور آن‌ها برای پخت غذا استفاده می‌شد. در آن دوران، برنج به ندرت مورد استفاده قرار می‌گرفت و معمولاً خانواده‌های ارستقراط غذاهای برنجی می‌خوردند.
بلغور گندم یکی از مقوی‌ترین مواد مغذی برای سیستم گوارش است و حضور آن در آش گندم شیر، این غذا را به یک تسکین‌دهنده برای سیستم گوارش تبدیل کرده است.
ترکیبات این آش شامل مواد مغذی مختلفی همچون گوشت خرد شده، بلغور گندم با شیر، نخود، پیاز، رشته آش یا کشک، سیر، نعنا داغ و ادویه‌جات است. برای تهیه بلغور گندم با شیر (معروف به گندم شیر)، نیاز به بلغور گندم، شیر، زعفران، زردچوبه، زیره، سیاه‌دانه، نمک و فلفل داریم.
این آش نیز همچون سایر غذاهای محلی کرمان، با سلیقه ایرانی‌ها سازگار است و با فرهنگ غذایی ما همخوانی دارد، به همین دلیل بیشتر مهمانان کرمان از خوردن این آش لذت می‌برند.
سخن آخر
تنوع فرهنگ غذایی در شهرهای ایران باید به عنوان جاذبه گردشگری کشورمان مورد توجه قرار گیرد. این امکان که با سفر به هر شهر، می‌توانیم طعم‌های منحصر به فردی را تجربه کنیم، ویژگی است که در همه جا یافت نمی‌شود. در این مقاله، غذاهای محلی کرمان و شهرهای اطراف آن را به شما معرفی کردیم.
قبلاً در مورد جاهای دیدنی این شهر نیز صحبت کرده بودیم. اکنون راهنمای گردشگری کرمان کامل شده است و می‌دانید که در این شهر باید چه جاهایی را ببینید و چه غذاهایی را بخورید! تنها چیزی که باقی می‌ماند، رفتن به کرمان و رزرو اقامتگاه در این شهر است. با آشنایی شما با علی بابا، احتمالاً می‌دانید که ما خدمات مسافرت به کرمان را از شهرهای مختلف ایران فراهم می‌کنیم و از ابتدای سفر همراه شما هستیم.
نظرات کاربران