یک مطالعه جدید که در Molecular Psychiatry منتشر شده، نشان میدهد که پایههای زیستی اوتیسم و ADHD ممکن است فراتر از مرزهای تشخیصی سنتی باشند. با اینکه درک ما از همزمانی اوتیسم و ADHD در حال افزایش است، ویژگیهای زیستی مشترک آنها تا کنون تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده بود.
پژوهشگران Child Mind Institute و مؤسسات همکار دریافتند شدت علائم اوتیسم، نه صرفاً طبقهبندی تشخیصی، با الگوهای مشخصی از اتصال مغزی و بیان ژنهای مرتبط در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) یا اختلال کمتوجهی-بیشفعالی (ADHD) ارتباط دارد. این یافته از چشمانداز در حال تحول بالینی و پژوهشی حمایت میکند که هدف آن تعریف دقیقتر ریشههای هموقوعیهای نوروتکاملی است.
این مطالعه به سرپرستی آدریانا دی مارتینو، MD، بنیانگذار مرکز اوتیسم در Child Mind Institute و پژوهشگر ارشد، اتصال مغزی کودکان ۶ تا ۱۲ ساله دارای توانایی کلامی و مبتلا به اوتیسم یا ADHD بدون اوتیسم را با استفاده از تصویربرداری fMRI در حالت استراحت بررسی کرد. نتایج نشان داد که شدت بیشتر علائم اوتیسم با افزایش اتصال بین گرههای شبکههای فرونتوپاریتال (FP) و حالت پیشفرض (DM) مرتبط است، شبکههایی که نقش مهمی در شناخت اجتماعی و عملکردهای اجرایی دارند.
در رشد طبیعی، این اتصال با بلوغ کاهش مییابد تا از تخصص عملکردی حمایت کند، بنابراین این یافتهها نشاندهنده نقطهای از بلوغ غیرطبیعی در کودکان با علائم شدیدتر اوتیسم است. این الگو در تمام کودکان، بدون توجه به طبقهبندی تشخیصی آنها مشاهده شد و با نقشههای بیان ژنها بهویژه ژنهای مرتبط با توسعه عصبی که پیشتر در هر دو اختلال اوتیسم و ADHD نقش داشتهاند، همپوشانی داشت.
دکتر آدریانا دی مارتینو میگوید: «ما در کلینیک مشاهده میکنیم که برخی کودکان مبتلا به ADHD علائمی دارند که از نظر کیفی مشابه علائم اوتیسم است، حتی اگر آنها معیارهای کامل تشخیصی ASD را نداشته باشند. با تمرکز بر الگوهای مشترک اتصال مغز و بیان ژن که با علائم اوتیسم در هر دو گروه ASD و ADHD مرتبط است، میتوانیم به یک پایه زیستی مشترک برای این مشاهدات بالینی اشاره کنیم. یافتههای ما درک دقیقتر و بعدیتری از شرایط نوروتکاملی ارائه میدهد.»
پژوهشگران توانستند این همپوشانی بین الگوهای اتصال مغزی و بیان ژنها را با استفاده از رویکرد یکپارچه نوآورانهای پیدا کنند که تصویربرداری عصبی پیشرفته را با تحلیل ترنسکریپتومیک فضایی در شبیهسازی رایانهای (in silico) ترکیب میکند، روشی محاسباتی که الگوهای اتصال مشاهده شده در شرکتکنندگان را با پایگاههای داده موجود از محل بیان ژنها در مغز مطابقت میدهد. این روش میتواند برای توسعه بیومارکرهای مرتبط با این اختلالات نوروتکاملی در آینده مفید باشد.
یافتههای کلیدی این مطالعه شامل موارد زیر است:
-
شدت علائم اوتیسم با الگوهای مشابه اتصال مغزی در کودکان دارای تشخیص ASD و بخشی از کودکان مبتلا به ADHD که تشخیص اوتیسم ندارند، مرتبط است.
-
تفاوتهای اتصال مغزی با بیان ژنهای دخیل در توسعه عصبی همسو است.
-
یافتهها نشان میدهند که مشاهدههای بالینی مشترک با مکانیسمهای ژنتیکی مشترک بین اوتیسم و ADHD مرتبط است.
-
مکانیسمهای مربوط به بلوغ شبکههای عملکردی مغز ممکن است نقش مهمی در توسعه علائم اوتیسم در کودکان مبتلا به ASD و بخشی از کودکان مبتلا به ADHD داشته باشند.
-
یافتهها اهمیت مدلهای بعدی (Dimensional) و دستهبندیشده (Categorical) اختلالات نوروتکاملی را تأیید میکنند.
-
این مطالعه مسیر تحقیقات آینده برای بیومارکرهای مرتبط با هر دو اختلال و همچنین مدلهای آسیبپذیری شدت علائم اوتیسم را شکل خواهد داد.
پیامدها برای عمل بالینی و پژوهش:
یافتهها نشان میدهند که تمرکز بر ابعاد خاص علائم و همبستگیهای زیستی آنها میتواند منجر به شناسایی دقیقتر و رویکردهای درمانی شخصیسازیشده بر اساس پروفایلهای عصبی هر فرد شود.
نتایج از روند رو به رشد در روانپزشکی حمایت میکنند که بر مدلهای بعدی، فراتر از تشخیصهای سنتی و دادهمحور تمرکز دارد. این رویکرد توسط Child Mind Institute از طریق برنامه Healthy Brain Network نیز پشتیبانی میشود؛ ابتکاری که به خانوادهها امکان میدهد ارزیابیهای تشخیصی رایگان دریافت کنند و به پژوهشگران دادههای تصویربرداری عصبی و فنوتیپی هزاران کودک را ارائه میدهد.
سوالات کلیدی پاسخ داده شده:
سوال: این مطالعه درباره زیستشناسی اوتیسم و ADHD چه کشف کرد؟
پاسخ: شدت علائم اوتیسم، نه برچسب تشخیصی با الگوهای مشخص اتصال مغزی مرتبط است که در هر دو اختلال ASD و ADHD مشترک است.
سوال: کدام شبکههای مغزی در اوتیسم و ADHD دخیل بودند؟
پاسخ: اتصال قویتر بین شبکههای فرونتوپاریتال و حالت پیشفرض با شدت بیشتر علائم اوتیسم همراه بود.
سوال: آیا این الگوهای اتصال در ASD و ADHD با ژنتیک مرتبط بودند؟
پاسخ: بله. این الگوها با بیان ژنهای دخیل در توسعه عصبی همپوشانی داشتند، ژنهایی که پیشتر در هر دو اختلال اوتیسم و ADHD نقش داشتهاند.
منبع خبر : neurosciencenews.com
نظرات کاربران