باستانشناسان ایرانی اخیراً موفق به کشف بیش از ۲۰ کتیبه سنگی در دشت مرودشت، در نزدیکی مجموعه باستانی تختجمشید، شدهاند. این کشف، که به گفته کارشناسان از اهمیت بالایی برخوردار است، نشاندهنده رونق فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی در دوره ساسانیان در این منطقه است. بر اساس گزارش اداره میراث فرهنگی استان فارس، کارشناسان هماکنون در حال مستندسازی دقیق این کتیبهها هستند و اقدامات لازم برای ثبت آنها در فهرست آثار ملی در جریان است.
کتیبههای کشفشده، همگی با خطوط نازک و سوزنی شکل حکاکی شدهاند و پژوهشگران اعتقاد دارند که این خطوط نه تنها نشانگر مهارت هنری صنعتگران آن دوره است، بلکه حاکی از سطح نسبتاً بالای سواد در میان ساکنان عادی منطقه نیز میباشد. به گفته صادق زارع، معاون اداره میراث فرهنگی استان فارس، برخی از این کتیبهها ممکن است توسط افراد عادی و نه صرفاً هنرمندان حرفهای ایجاد شده باشند؛ موضوعی که اهمیت اجتماعی و فرهنگی این یافتهها را دوچندان میکند.
در میان این کشفیات، یک کتیبه کوچک و منحصربهفرد با ابعاد تنها ۴×۷ سانتیمتر توجه محققان را جلب کرده است. عمر این کتیبه تقریباً ۱۶۰۰ سال تخمین زده میشود و به گفته کارشناسان، یکی از کوچکترین کتیبههای باستانی کشفشده در ایران محسوب میشود. اندازه کوچک این اثر تاریخی، نشاندهنده دقت و ظرافت بالای هنرمندانی است که در آن دوران فعالیت میکردهاند و ممکن است هدف آن انتقال پیامهای شخصی یا مذهبی به صورت محدود بوده باشد.
با توجه به موقعیت این کتیبهها، تمام سنگنگارههای کشفشده در محدوده مجموعه جهانی تختجمشید قرار دارند. تختجمشید، که یکی از نمادهای مهم تمدن باستان ایران و میراث جهانی یونسکو است، همواره یکی از محورهای اصلی پژوهشهای باستانشناسی در ایران به شمار میرود و کشف این کتیبهها میتواند اطلاعات ارزشمندی درباره زندگی روزمره، مهارتهای هنری و سطح سواد مردم در دوره ساسانیان ارائه دهد.
پژوهشگران معتقدند که بررسی دقیق این کتیبهها میتواند به روشن شدن جنبههای مختلف فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی این دوره کمک کند. خطوط ظریف و نازک حکاکیشده ممکن است شامل پیامهای ادبی، مذهبی یا حتی یادداشتهای روزمره باشند که میتواند دید تازهای از تعاملات انسانی و زندگی اجتماعی در بیش از یک هزار و پانصد سال پیش ارائه دهد.
علاوه بر ارزش تاریخی، این کشف از نظر گردشگری نیز اهمیت ویژهای دارد. با توجه به جذب گردشگران داخلی و خارجی به مجموعه جهانی تختجمشید، این یافتهها میتواند نقش مؤثری در توسعه گردشگری فرهنگی و تاریخی منطقه ایفا کند و توجه علاقهمندان به باستانشناسی را بیش از پیش به این منطقه جلب نماید. مسئولان میراث فرهنگی اعلام کردهاند که پس از مستندسازی، کتیبهها با رعایت اصول حفاظتی در محل مناسب به نمایش گذاشته خواهند شد تا امکان مطالعه و بازدید برای پژوهشگران و علاقهمندان فراهم شود.
این کشف همچنین اهمیت حفاظت از میراث فرهنگی و لزوم تحقیقات میدانی منظم در مناطق تاریخی را یادآور میشود. بسیاری از آثار باستانی در ایران هنوز کشف نشده باقی ماندهاند و پژوهشهای میدانی میتواند به روشن شدن تاریخ و فرهنگ ایران باستان کمک شایانی کند. کارشناسان تاکید دارند که ثبت و مستندسازی دقیق این یافتهها، نه تنها ارزش علمی دارد، بلکه میتواند به نسلهای آینده نیز انتقال داده شود تا از تجربه و دانش فرهنگی گذشتگان بهرهمند شوند.
همچنین، پژوهشگران امیدوارند که با بررسیهای بیشتر و مقایسه کتیبههای جدید با دیگر آثار مشابه در ایران و جهان، بتوانند اطلاعات دقیقتری درباره شیوههای حکاکی، ابزارهای مورد استفاده و حتی شبکههای ارتباطی و فرهنگی آن دوران به دست آورند. این یافتهها به نوعی پنجرهای به گذشته هستند که به ما امکان میدهد درک عمیقتری از زندگی اجتماعی، فرهنگی و هنری مردم در دوره ساسانیان داشته باشیم.
با توجه به اهمیت این کشف، اداره میراث فرهنگی استان فارس اعلام کرده است که تیمی از کارشناسان با همکاری دانشگاهها و مراکز پژوهشی داخلی، به تحلیل و بررسی این کتیبهها خواهند پرداخت و نتایج این مطالعات به صورت مقالات علمی و گزارشهای تخصصی منتشر خواهد شد. این اقدام میتواند زمینه تعامل بیشتر میان پژوهشگران داخلی و بینالمللی را نیز فراهم کند و ایران را در عرصه باستانشناسی جهانی بیش از پیش مطرح نماید.
به طور خلاصه، کشف بیش از ۲۰ کتیبه سنگی در نزدیکی تختجمشید، نه تنها یک دستاورد علمی و فرهنگی ارزشمند برای ایران محسوب میشود، بلکه فرصتی بینظیر برای آشنایی با تاریخ، هنر و زندگی اجتماعی مردم در دوره ساسانیان فراهم میآورد. این یافتهها یادآور اهمیت حفاظت از میراث فرهنگی و توجه مستمر به پژوهشهای میدانی در مناطق تاریخی کشور هستند.
منبع خبر : tvbrics.com
نظرات کاربران