تحصیل در یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های جهان می‌تواند تجربه‌ای شگفت‌انگیز و بی‌نظیر برای بسیاری از دانشجویان باشد. اخذ مدرک از این مؤسسات تاریخی و معتبر، به‌طور معمول، ارزش بالایی دارد و می‌تواند فرصت‌های خوبی پس از تحصیل برای دانشجویان فراهم کند. برخی از این مؤسسات آموزشی قدمتی چند صد ساله و حتی در مواردی بیش از هزار سال دارند. با این حال، همه دانشگاه‌های قدیمی موفق به حفظ حیات خود در طول تاریخ نشده‌اند؛ بسیاری از آن‌ها یا منحل شده‌اند یا به چندین دانشکده و دانشگاه کوچک‌تر تقسیم شده‌اند.
در این مطلب به معرفی برخی از قدیمی‌ترین و معتبرترین دانشگاه‌های جهان که در رتبه‌بندی مؤسسه QS، یکی از مراجع معتبر در زمینه ارزیابی دانشگاه‌ها، قرار دارند، خواهیم پرداخت. بیشتر این دانشگاه‌ها به دلیل قدمت زیاد در اروپا واقع شده‌اند. لازم به ذکر است که تنها دانشگاه‌های موجود در لیست QS بررسی شده‌اند، بنابراین ممکن است دانشگاه‌های قدیمی‌تری نیز وجود داشته باشند که به دلیل عدم برخورداری از اعتبار علمی کافی، در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی جایی نداشته باشند. اگر به دنبال تحصیل در یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های دنیا هستید، این مطلب را از دست ندهید.
۱. دانشگاه بولونیا
دانشگاه بولونیا، واقع در شهر بولونیای ایتالیا، به‌عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان شناخته می‌شود و به همین دلیل به آن لقب “مادر دانشگاه‌های جهان” داده شده است. این دانشگاه که در سال ۱۰۸۸ تأسیس شد، با داشتن بیش از ۸۷,۷۶۰ دانشجو یکی از بزرگ‌ترین و مشهورترین دانشگاه‌های ایتالیا به شمار می‌آید. معماری زیبا و ساختمان‌های تاریخی این دانشگاه، آن را به یکی از زیباترین دانشگاه‌های اروپا و جهان تبدیل کرده است. از جمله بناهای مهم آن، Palazzo Poggi است که میزبان سه موزه اصلی دانشگاه بوده و موضوعاتی چون تاریخ طبیعی، آناتومی، مامایی، فیزیک و شیمی را به نمایش می‌گذارد.
علاوه بر این، دیگر ساختمان‌های تاریخی نیز هر ساله گردشگران و دانشجویان زیادی را از سراسر دنیا به بولونیا جذب می‌کنند، از جمله ساختمان Collegio di Spagna که با ترکیبی از عناصر معماری گوتیک و رنسانس طراحی شده است. دانشگاه بولونیا همچنین یک باغ گیاه‌شناسی بزرگ به مساحت دو هکتار دارد که جلوه‌ای ویژه به محوطه دانشگاه می‌بخشد. طبق رتبه‌بندی QS در سال ۲۰۲۱، این دانشگاه در جایگاه ۱۶۰ برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد. برای اطلاعات بیشتر درباره رشته‌ها و شرایط تحصیل در این دانشگاه، می‌توانید به منابع مربوطه مراجعه کنید.
۲. دانشگاه آکسفورد
این دانشگاه قدیمی‌ترین دانشگاه در جهان انگلیسی‌زبان و دومین دانشگاه قدیمی دنیا است که گفته می‌شود در سال ۱۰۹۶ تأسیس شده است. در حال حاضر، دانشگاه آکسفورد بیش از ۲۰,۰۰۰ دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی دارد و عملکرد برجسته آن با آماری شگفت‌انگیز مشهود است؛ بیش از ۹۵ درصد از فارغ‌التحصیلان آن در شرکت‌های بزرگ و معتبر مشغول به کار می‌شوند. پذیرش در این دانشگاه بسیار رقابتی است و تنها تعداد محدودی از دانشجویان موفق به اخذ پذیرش می‌شوند. با وجود تعداد زیاد متقاضیان، دانشگاه آکسفورد به طور متوسط تنها پنج درخواست برای هر یک از دوره‌های خود را می‌پذیرد.
در لیست فارغ‌التحصیلان برجسته این دانشگاه، ۲۸ نخست‌وزیر بریتانیا، ۲۰ اسقف اعظم کانتربری، ۱۲ قدیس، ۵۰ برنده جایزه نوبل و همچنین سر استیون هاوکینگ، فیزیکدان و اخترشناس مشهور، به چشم می‌خورند. بر اساس جدیدترین رتبه‌بندی QS، دانشگاه آکسفورد در جایگاه پنجم برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد.
۳. دانشگاه سالامانکا
دانشگاه سالامانکا که در سال ۱۱۳۴ تأسیس شد و در سال ۱۲۱۸ با دریافت منشور سلطنتی به عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه اسپانیا شناخته شد، یکی از معتبرترین مؤسسات آموزشی این کشور به شمار می‌آید. اگرچه دانشگاه پالنسیا قدیمی‌ترین دانشگاه اسپانیا بوده، اما اکنون دیگر وجود ندارد. دانشگاه سالامانکا به دلیل ساختمان‌های تاریخی و معماری فوق‌العاده خود، یکی از زیباترین دانشگاه‌های جهان محسوب می‌شود. شهرت این دانشگاه عمدتاً به‌خاطر معماری باروک، که با تزئینات پرجزئیات و نمایشی شناخته می‌شود، و کتابخانه منحصربه‌فرد آن است. برخی از ساختمان‌های این دانشگاه به دلیل قدمت و اهمیت تاریخی، در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته‌اند.
یکی از داستان‌های معروف این دانشگاه مربوط به قورباغه‌ای است که در نمای کتابخانه پنهان شده است؛ گفته می‌شود دانشجویی که آن را پیدا کند، شانس موفقیت در امتحانات خود خواهد داشت. همچنین، در همین دانشگاه بود که کریستف کلمب توانست حمایت خاندان سلطنتی اسپانیا را برای سفر اکتشافی خود به سمت هند جلب کند، سفری که در نهایت منجر به کشف قاره آمریکا شد. او در سال ۱۴۹۲، در مأموریتی از سوی پادشاهی کاستیل، با سه کشتی از اقیانوس اطلس عبور کرد و به جای آسیا به سرزمین‌های ناشناخته‌ای رسید که بعداً به آمریکا شناخته شد.
دانشگاه سالامانکا در جدیدترین رتبه‌بندی QS در جایگاه ۶۰۱-۶۵۰ برترین دانشگاه‌های جهان قرار دارد.
۴. دانشگاه پاریس
دانشگاه پاریس، که با نام دانشگاه سوربن (la Sorbonne) نیز شناخته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های اروپا است و بین سال‌های ۱۱۶۰ تا ۱۲۵۰ در پاریس، پایتخت فرانسه، تأسیس شد. این دانشگاه پس از انقلاب فرانسه، از سال ۱۷۹۳ تا ۱۸۹۶ به حالت تعلیق درآمد. امروزه دانشگاه پاریس به‌صورت پراکنده در سطح شهر فعالیت می‌کند، زیرا در سال ۱۹۷۰ به ۱۳ دانشگاه مستقل تقسیم شد که همگی شهرت و اعتبار جهانی دانشگاه اصلی را حفظ کرده‌اند.
از جمله دانشگاه‌های برجسته‌ای که از دانشگاه پاریس منشعب شده‌اند، می‌توان به دانشگاه پانتئون-سوربن، سوربن جدید، و دانشگاه پییر و ماری کوری اشاره کرد.
۵. دانشگاه کمبریج
دانشگاه کمبریج، واقع در شهر کمبریج بریتانیا و در کناره رودخانه کَم (River Cam)، در سال ۱۲۰۹ تأسیس شده و به‌عنوان دومین دانشگاه قدیمی در جهان انگلیسی‌زبان و پنجمین دانشگاه قدیمی دنیا شناخته می‌شود. این دانشگاه، مشابه دانشگاه آکسفورد، از سیستم کالجی برخوردار است. تمامی ۱۸۰۰۰ دانشجوی این دانشگاه در یکی از کالج‌ها تحصیل، زندگی و استراحت می‌کنند. دانشگاه کمبریج شامل ۳۱ کالج است که سه کالج آن منحصراً برای خانم‌ها اختصاص یافته است. همچنین، این دانشگاه بیش از ۱۵۰ دپارتمان دانشگاهی را در بر می‌گیرد.
آیزاک نیوتن و جان هاروارد از جمله افراد برجسته‌ای بوده‌اند که نقش مهمی در شکل‌گیری این دانشگاه ایفا کرده‌اند. جالب است که دانشگاه‌های کمبریج و آکسفورد، به دلیل قدمت و تاریخ طولانی‌شان، به “دانشگاه‌های باستان” معروف شده و به‌طور مشترک با نام “آکسبریج” شناخته می‌شوند. طبق مقاله‌ای از سایت US News، هیچ دانشگاهی به اندازه کمبریج در تغییر جهان نقش نداشته است. در جدیدترین رتبه‌بندی جهانی، این دانشگاه در جایگاه هفتم برترین دانشگاه‌های جهان قرار گرفته است.
۶. دانشگاه پادوا
دانشگاه پادوا (Università di Padova یا University of Padua) که در سال ۱۲۲۲ میلادی در شهر پادوا، ایتالیا تأسیس شده است، یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین دانشگاه‌های ایتالیا و اروپا به شمار می‌آید. این دانشگاه دولتی، در رتبه‌بندی جهانی، جایگاه ۲۱۶ و در ایتالیا رتبه چهارم را به خود اختصاص داده است. دانشگاه پادوا با بیش از ۶۲,۵۰۰ دانشجو و بیش از ۱۲,۰۰۰ فارغ‌التحصیل سالانه، مرکزی پویا برای تحصیلات عالی است. این دانشگاه به‌ویژه به دلیل تحقیقات پیشگامانه‌اش در حوزه‌های نجوم، حقوق، پزشکی و فلسفه شهرت دارد. همچنین دانشگاه پادوا دارای یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های گیاه‌شناسی جهان و ۹ موزه است.
دانشمندان و اندیشمندان برجسته‌ای نظیر نیکولاس کوپرنیک، گالیلئو گالیله، آندریا واسلیو، ویلیام هاروی، پیترو د آبانو و کارلو گولدونی از جمله چهره‌هایی هستند که نقش بسزایی در تبدیل این دانشگاه به یکی از قطب‌های علمی و فرهنگی اروپا داشته‌اند.
النا کورنارو پیسکوپیا (Elena Cornaro Piscopia)، یکی از نخستین زنانی که موفق به دریافت مدرک دانشگاهی شد، در سال ۱۶۷۸ دکترای فلسفه خود را از این دانشگاه اخذ کرد. او به عنوان نخستین زن در جهان که مدرک دکتری دریافت کرده است، شناخته می‌شود.
۷. دانشگاه ناپل
دانشگاه ناپل که در سال ۱۲۲۴ توسط فردریک دوم، امپراتور مقدس روم و پادشاه سیسیل، تأسیس شد، یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های جهان است. این دانشگاه پس از دانشگاه بولونیا و پادوآ، به‌عنوان سومین دانشگاه قدیمی ایتالیا و هفتمین دانشگاه قدیمی جهان شناخته می‌شود.
موقعیت برجسته این دانشگاه در رتبه‌بندی‌های جهانی و دستاوردهای علمی‌اش باعث شده است که هر ساله هزاران دانشجوی بین‌المللی از سراسر دنیا برای پذیرش در این دانشگاه اقدام کنند. دانشگاه ناپل در شهر ناپل، سومین شهر بزرگ ایتالیا و یکی از کهن‌ترین شهرهای جهان، قرار دارد. این دانشگاه در رتبه ۳۹۲ جهانی قرار داشته و حدود ۸۰,۰۰۰ دانشجو در مقاطع و رشته‌های مختلف در آن تحصیل می‌کنند. از برجسته‌ترین دانش‌آموختگان این دانشگاه می‌توان به توماس آکویناس، فیلسوف و متکلم مشهور، اشاره کرد.
۸. دانشگاه سیه‌نا
دانشگاه سیه‌نا (University of Siena) که در سال ۱۲۴۰ تأسیس شده، یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های ایتالیا و اروپا به شمار می‌آید. این دانشگاه در قلب ناحیه توسکانی واقع شده است، منطقه‌ای در ایتالیا با مساحتی معادل ۲۲,۹۹۰ کیلومتر مربع و جمعیتی حدود ۳.۶ میلیون نفر، که مرکز آن شهر فلورانس است. شهر سیه‌نا با جمعیتی در حدود ۵۴ هزار نفر، از این تعداد ۲۰ هزار نفر را دانشجویان دانشگاه سیه‌نا تشکیل می‌دهند. همچنین، دانشگاه سیه‌نا به‌خاطر ساختمان‌های تاریخی‌اش به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
۹. دانشگاه کویمبرا
دانشگاه کویمبرا یکی از دانشگاه‌های قدیمی و معتبر اروپا است که در سال ۱۲۹۰ در بالای تپه‌های شهر کویمبرا در پرتغال تأسیس شد. زیبایی بناهای این دانشگاه، به‌ویژه مرکز آن که به “شهر دانشگاه” مشهور است، موجب شده تا دانشگاه کویمبرا به یکی از زیباترین دانشگاه‌های اروپا تبدیل شود.
از جمله ساختمان‌های برجسته این دانشگاه می‌توان به کلیسای جامع سانتا کروز و کتابخانه جوآن اشاره کرد، که به‌عنوان رویای عاشقان معماری باروک شناخته می‌شود و با کتاب‌هایی که به سقف آن متصل شده‌اند، طراحی شده است. همچنین، کلیسای سائو میگوئ، که یک شاهکار هنری است، با کاشی‌های زینتی رنگارنگ و سقفی زیبا تزئین شده و نمایی خیره‌کننده به آن بخشیده است. به‌دلیل وجود این آثار تاریخی با ارزش، دانشگاه کویمبرا در سال ۲۰۱۳ به‌عنوان میراث فرهنگی جهانی یونسکو ثبت شد. در جدیدترین رتبه‌بندی برترین دانشگاه‌های جهان، این دانشگاه در جایگاه ۴۳۱ قرار دارد.
۱۰. دانشگاه الازهر
با وجود اینکه دانشگاه الازهر در سال ۹۷۰ میلادی در قاهره تأسیس شده، این دانشگاه در سال ۱۹۶۱ به حالت دانشگاهی درآمد و به فهرست دانشگاه‌های جهانی اضافه شد. در ابتدا، الازهر به‌عنوان یک مدرسه فعالیت می‌کرد و محل آموزش دانش‌آموزان از سطوح ابتدایی تا عالی بود. در سال‌های اولیه، تنها علوم اسلامی در این مدرسه تدریس می‌شد، اما امروزه دوره‌های متنوعی از جمله کسب و کار، اقتصاد، پزشکی، مهندسی و کشاورزی در این دانشگاه ارائه می‌شود. در سال ۲۰۱۹، دانشگاه الازهر در رتبه‌بندی برترین دانشگاه‌های جهان در منطقه عرب‌نشین، جایگاه ۴۱ را به خود اختصاص داد.
جالب است که دانشگاه قرویین، واقع در شهر فاس مراکش، به‌عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان شناخته می‌شود. این دانشگاه در سال ۸۶۹ میلادی به‌عنوان یک مدرسه دینی تأسیس شد و امروزه یکی از مراکز روحانی و آموزشی برای سنی‌مذهبان به شمار می‌آید. همچنین، دانشگاه سانتو توماس در فیلیپین به‌عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه آسیا شناخته می‌شود که در سال ۱۶۱۱ میلادی تأسیس شده است.
سوالات متداول
قدیمی ترین دانشگاه جهان ثبت شده در گینس چیست؟
دانشگاه قرویین در مراکش به‌عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان در کتاب گینس ثبت شده است.
قدیمی ترین دانشگاه اروپا چیست؟
دانشگاه بولونیا به عنوان قدیمی ترین دانشگاه اروپا شناخته می شود.
منبع : topuniversities
نظرات کاربران