این نظر کلیشهای متداول است که برخی از زبانها زیباتر و برای گوش خوشایندتر به نظر میرسند، اما آیا این باور صحیح است؟ معمولاً مردم معتقدند که برخی زبانها (مانند فرانسوی یا ایتالیایی) در مقایسه با برخی دیگر از زبانها (مثل آلمانی) برای گوش خوشایندتر هستند. اما آیا واقعاً یک زبان میتواند ذاتاً از دیگران زیباتر باشد؟ آیا امکان دارد که شنیدن یک زبان به طور طبیعی برای گوش ناخوشایند باشد؟
بر اساس گزارشی از آیافالساینس، محققان از آکادمی علوم روسیه و دانشگاه لوند در سوئد، برای اولین بار یک مطالعه مقایسهای بینفرهنگی و گسترده را با هدف پاسخ به این پرسش انجام دادند: آیا برخی زبانها به طور طبیعی زیباتر از دیگر زبانها به نظر میرسند؟
نتایج نشان دادند که زیبایی یک زبان کاملاً به گوش شنوندگان آن بستگی دارد. محققان بیش از ۲٬۱۲۵ نمونه صدای ضبطشده از ۲۲۸ زبان مختلف را مورد بررسی قرار دادند. سپس این صداها توسط ۵ تا ۱۱ نفر مختلف از نظر جذابیت صوتی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که زیبایی یک زبان به واقعیت فرهنگ شنوندگان مربوط است.
در مجموع، محققان به این نتیجه رسیدند که برخی زبانها در فرهنگهای مختلف به طور کلی جذاب تلقی میشوند. زبان مورد نظر هر کس صرفاً در گوش شنوندگانش زیبا است.
بر اساس یافتهها، تفاوتهای زیادی بین نظرات مختلف فرهنگی در مورد زبانهای خوشایند وجود نداشته است. نتیجه نشان داد که “امتیازهای انگلیسی و چینی و زبانهای نژاد سامی همبستگی ضعیفی داشتند.” این نتایج نشان میدهند که در واقع توافق بسیار کمی بین سه گروه وجود دارد.
نویسندگان مطالعه افزودند: “شنوندگان چینی زبانهای مندرین، انگلیسی و ژاپنی را زیباترین زبانها میدانستند، در حالیکه شنوندگان نژاد سامی زبانهای اسپانیایی، انگلیسی، ایتالیایی و عربی را ترجیح میدادند.”
با این حال، اینجا نکتهای وجود دارد که در آمار موارد استثنا نیز وجود دارد. برای مثال، امتیاز زبان چچنی بسیار کم بود، بیتوجه به فرهنگ یا زبان مادری افراد ارزیابیکننده. از طرف دیگر، امتیازها برای زبان توک پیسین، یک زبان مرکب مبتنی بر انگلیسی که در سراسر پاپوآ گینهنو صحبت میشود، بسیار بالا بود. در نتیجه، مشخص شد که علاقه به انواع خاصی از صدا نیز به وضوح قابل مشاهده است. به عنوان یک مثال، شنیدن “صدای نفسگیر زنانه” توسط شنوندهها بیشتر ترجیح داده میشود نسبت به صداهای خشن مردانه.
نویسندگان مطالعه به این نتیجه رسیدند: «با وجود اینکه ممکن است برخی از انواع صداهای انسانی به طور کلی جذاب باشند، در نمونهی مورد بررسی ما، زبانها از نظر گیرایی زیباییشناختی برای افراد عادی به طرز شگفتآوری با یکدیگر یکسان بودند.»
محققان افزودند: «یافتههای اولیه این دیدگاهی برابریخواهانه نسبت به زبانهای مختلف در جهان را ترویج میکند و امکانپذیری تحقیقات زیباییشناختی آوایی بین فرهنگهای مختلف را توضیح میدهد و پرسشهای مهمی در مورد نقش زیباییشناسی در تکامل زبان را مطرح میکند.»
نتایج این مطالعه در نشریه PNAS منتشر شدهاند.
نظرات کاربران