تینواستارز نمایشگاه الکامپ امسال در سالن‌های ۸ و ۹ برگزار شد و دانش‌آموزانی از چند استان کشور ایده‌های خود را در حوزه فناوری در این غرفه‌ها ارائه دادند.
در انتهای سالن‌های ۸ و ۹ نمایشگاه، در نزدیکی استیجی که فعالان اکوسیستم روزانه چندین پنل تخصصی در آن برگزار می‌کردند، یک غرفه قرار داشت که جوانان با اشتیاق به آن مراجعه می‌کردند. ۱۲ تیم از استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، تهران و هرمزگان، غرفه کوچک تینواستارز را بین خود تقسیم کرده و ایده‌ها و ابتکارات خود را به نمایش گذاشتند.
همچنین در گوشه‌ای از سالن ورک‌شاپ‌هایی برگزار می‌شد و بچه‌ها می‌توانستند در آن شرکت کنند ولی بیشترشان پشت کانتر غرفه ایده‌ها و ابتکارات خود را به بازدیدکننده‌ها توضیح می‌دادند.
سما و سنا اسماعیلی‌فر با هم یک بازی ساخته‌اند که به شیوه‌ی آموزش غیرمستقیم و با استفاده از گفتن نه، مفاهیم را به کودکان آموزش می‌دهد. سما می‌گوید: «ایده‌ی ما از کلاس فیزیک آمد. وقتی جاذبه کشف شد، یک دانش‌آموز دستخوش تغییر شد. اگر این مفاهیم کشف نشده بود، کتاب درسی ما هم خیلی خشک بود. مقاله‌ای هم خوانده بودیم که تاثیر منفی نمی‌گذارد. ما این ایده‌ها را با هم ترکیب کردیم و یک بازی ساختیم.» اسم بازی‌شان “نکشف” است. تاکنون سه مرحله از بازی ساخته شده است و آن‌ها این فرصت را در نمایشگاه دیدند تا کار خود را ارائه کرده و نقص‌های آن را برطرف کنند. سما افزود: «در مرحله‌ی بعد که قصد توسعه آن را داریم، به حمایت کننده‌ها نیاز داریم. از دانش‌آموزان استعدادمند خواهش می‌کنیم به تیم ما بپیوندند.»
دانش‌آموزان کلاس یازدهم رشته ریاضی و فیزیک هستند و از کلاس هفتم با شاخه‌هایی مانند داده‌کاوی، هوش مصنوعی، بازی‌سازی و طراحی وب آشنا شده‌اند و می‌خواهند در دانشگاه هم رشته کامپیوتر بخوانند.
سنا توضیح می‌دهد که در این مدت، محدودیت‌ها در دسترسی به آموزش‌ها و ابزارهایی که برای بازی نیاز داشتند، به مشکلاتی برای آن‌ها تبدیل شده است. او می‌افزاید: «محدودیت‌های فیلترینگ و نت ضعیف، از موانع اصلی بودند. به علاوه، برای پیشرفت کارمان، نیاز به دو لپ‌تاپ داشتیم. هنگامی که شروع به کار کردیم، قیمت آن‌ها هنوز پایین بود، اما هنگامی که خرید می‌کردیم، قیمت‌ها چند برابر شدند.»
تا زمانی که دانش‌آموزان در مقطع راهنمایی بودند، پروژه‌شان با درس‌ها تداخل نمی‌کرد. اما وقتی وارد دبیرستان و مرحله کنکور شدند، کار را سخت‌تر کرد. هرچند که در جشنواره خوارزمی موفق شدند ولی سهمیه‌هایشان در این جشنواره کاهش یافت. آن‌ها می‌گویند: “قبلاً تا ۲۵ درصد سهمیه در جشنواره خوارزمی داشتیم، اما اکنون فقط ۱۰ درصد است. همچنین تعداد کمتری از دانش‌آموزان ترغیب می‌شوند تا در این جشنواره شرکت کنند.” آن‌ها مدام با آن افرادی روبرو می‌شوند که می‌گویند حالا سن کار کردن شما نیست و بهتر است وقت خود را برای کنکور صرف کنید. آن‌ها اظهار می‌کنند: “هنگام کارآموزی هم که می‌رفتیم، به ما می‌گفتند که هنوز زود است و زمانی که بزرگ شدید خیلی کار خواهید کرد و خسته خواهید شد. همچنین با برخی تبعیض‌های جنسیتی روبرو بودیم؛ می‌گفتند کار کردن برای یک دختر زود است. این حرف‌ها بیشتر خارج از خانواده بودند. ما با نادیده گرفتن و مقاومت در برابر آن‌ها مواجهه می‌کردیم.”
آیا شما به مهاجرت فکر می‌کنید؟
بدیهی است که به مهاجرت فکر می‌کنیم. واقعاً همه این تلاش‌ها برای مهاجرت است. یک بخشی از زندگی و تحصیلات تیزهوشان ما را به پژوهش علاقه‌مند کرد، اما ۹۰ درصد از آن برای جمع‌آوری رزومه و آسایش استفاده می‌شود. در حال حاضر ما فشار را تحمل می‌کنیم و امیدواریم در آینده بتوانیم مهاجرت کنیم و پیشرفت کنیم.
آلین اسماعیلی و نازنین‌فاطمه مهدیزاده هر دو ۱۷ ساله هستند و در حوزه هوش مصنوعی مبتنی بر سلامت کار می‌کنند. آن‌ها با همکاری دیگر تیمی‌شان، درسا شریفی، یک دستیار سلامت ساخته‌اند که به کاربر امکان می‌دهد علائم خود را بیان کند و بر اساس پایگاه داده، راهکارهای درمانی دریافت کند.
آن‌ها از سال ۱۴۰۰ به یادگیری برنامه‌نویسی و زبان پایتون پرداخته‌اند و در سال ۱۴۰۱ پروژه خود را آغاز کرده‌اند. آن‌ها توضیح می‌دهند: “این برنامه قابل دسترس است و هیچ محدودیت مالی، مکانی یا زمانی برای مراجعه به پزشک ندارد. بخش دیگر کار ما مربوط به پرونده الکترونیک است که امکان ارتباط آنلاین بین بیمار و پزشک را فراهم می‌کند. گاهی اوقات لازم است پزشک بیمار را به صورت معمولی بررسی کند و بعضی از افراد ممکن است سهل‌انگاری کنند یا به پزشک اطلاع ندهند. مزیت اصلی طرح ما در این است که بسیاری از افراد به دلیل محدودیت‌های مالی، مکانی و زمانی نمی‌توانند به پزشک مراجعه کنند، اما در طرح ما این محدودیت‌ها وجود ندارد. همچنین در بخش پرونده الکت
رونیک، به جای استفاده از کاغذ، بهترین تاثیر را در محیط زیست دارد، همچنین از نظر اقتصادی هم بسیار مقرون به صرفه است و امنیت بیشتری نیز دارد. همچنین بخش دستیار صوتی هم برای کاربر جذابیت بیشتری دارد زیرا امکان تعامل دوطرفه وجود دارد.”
گروهی از دانش‌آموزان در مدرسه فرزانگان در حوزه تحصیلی تجربی درس می‌خوانند و استاد راهنمایشان، ساینا ادیبان، آن‌ها را در این مسیر یاری کرده است. هدفشان ساختن یک وبسایت برای پروژه‌شان است، که علائم و بیماری‌ها را گسترش داده و به‌روزرسانی می‌کنند.
امیرعلی و تیم همکارانش، یک بازی شبیه‌ساز رانندگی توسعه داده‌اند. آن‌ها ۱۷ ساله هستند و در یک مدرسه در منطقه ۷ تهران تحصیل می‌کنند. آن‌ها بارها شنیده‌اند که این کار آینده‌ای ندارد و بهتر است به درس خود اختصاص دهند. با این حال، آن‌ها می‌گویند: “ما با این افکار موافق نیستیم و می‌خواهیم به کارمان ادامه دهیم. ما اعتقاد داریم که برای دستیابی به هدفمان باید به خودمان و هدفمان اعتماد کنیم.”
آن‌ها نیز می‌خواهند به خارج از کشور مهاجرت کنند، زیرا اعتقاد دارند که در کشورهای خارجی می‌توانند آینده بهتری داشته باشند. آن‌ها موانعی مانند تحریم‌ها و مسائل فیلترینگ را برای کار خود تجربه کرده‌اند. آن‌ها با مشکلاتی مانند فیلتر گوگل پلی، اپ استور و سایت‌هایی که نیازمندی‌های اندرویدی را دارند، روبرو شده‌اند. دانلود و آپلود فایل‌ها نیز برایشان چالش‌برانگیز بوده است.
آن‌ها چهار سال است که به این بازی کار می‌کنند و زمان زیادی را برای آن صرف کرده‌اند، حتی در مدرسه نیز بر روی این پروژه کار می‌کنند. بازی‌شان تاکنون در فروشگاه‌های آنلاینی مانند مایکت و بازار منتشر شده است.
یکی از گروه‌های دیگری که از استان سیستان و بلوچستان به تهران آمده‌اند، روی پروژه‌ای در زمینه نخ بخیه هوشمند کار می‌کنند. ترنم دهباشی یکی از اعضای این گروه است و ۱۷ سال دارد. او نیز در رشته تحصیلی تجربی درس می‌خواند. اهداف این گروه، پیدا کردن راهکاری برای ترمیم زخم‌ها بوده است که عملی روی صورت انجام می‌شود و شخص مجبور به ترمیم دیگری نشود، همچنین باعث افزایش اعتماد به نفس فرد شود. نخ بخیه هوشمند با استفاده از چیپ‌های خاص، قادر است به پزشک اطلاعاتی درباره فرایند بهبود بیمار ارائه دهد.
این گروه از شرکت در یک استارتاپ مرتبط با سلول‌های بنیادی در استان خودشان شروع به کار کردند. منتورها به آن‌ها کمک کردند تا ایده خود را پرورش دهند و دانشگاه علوم پزشکی زاهدان نیز آزمایشگاهی را برای انجام آزمایشات و تولید محصول برای آن‌ها فراهم کرد. آن‌ها یک سال است که در حال کار بر روی این پروژه هستند و به نمایشگاه آمده‌اند تا تجربه‌ای بیشتر به دست آورند.
در ذهن او، مهاجرت معنای دیگری دارد، به این معنی که به تهران بروند و در کشور خودشان فعالیت کنند. امیرمهدی و هم‌تیمی‌هایش، یک تور مجازی را برای بازدید از مکان‌های فیزیکی طراحی کرده‌اند و به نمایشگاه آمده‌اند تا ایده‌شان را معرفی کنند و افراد متخصص را ملاقات کنند. آن‌ها هنرستانی هستند و در آینده قصد دارند این کار را با ترکیب آن با متاورس پیش ببرند. در حال حاضر، امیرمهدی قصد مهاجرت ندارد.
یک گروه دیگر از دانش‌آموزان یک سامانه ارسال اثر دیجیتال برای آموزش و پرورش طراحی کرده‌اند تا فرآیند ارسال آثار در فلش و سی‌دی را ساده‌تر کنند. آرین، داستانی، داریوش و هم‌تیمی‌هایشان ۱۸ ساله هستند و چند روز دیگر کنکور دارند. آن‌ها در مدرسه پیشنهادی را دریافت کرده‌اند و در مدت ۲۰-۳۰ روز این پروژه را اجرا کرده‌اند. آن‌ها از نمایشگاه نیز بهره برده‌اند تا ایده خود را به دیگران معرفی کنند.
اما کار آن‌ها با فیلترینگ نیز روبرو شده است. برخی از سایت‌ها که برای تست نرم‌افزارشان نیاز داشتند، فیلتر شده بودند. فایربیس و گیت‌هاب نیز با مشکلاتی مانند فیلترینگ یا کاهش سرعت مواجه بودند. همچنین، کتابخانه‌هایی که از سوی مایکروسافت و گوگل در اختیارشان قرار می‌گرفت، نیز فیلتر شده بودند و آن‌ها مجبور به استفاده از سرورهای مجازی برای دانلود پکیج‌ها شدند. این امر به آنان اذیت می‌کرد و پیشرفت کار را به تأخیر می‌انداخت.
با این حال، آن‌ها صد در صد علاقه‌مند به مهاجرت هستند و می‌گویند که نیازی به توضیح دادن دلیل دوست‌داشتن آن ندارند، زیرا همه چیز روشن است.
در معرفی خود، سجاد اربابی، یک دانش‌آموز کنکوری پایه دوازدهم تجربی در سمپاد زاهدان، اظهار می‌کند: “من از زاهدان هستم و از اسفند سال گذشته، پس از شرکت در یک استارتاپ ویکند در دانشگاه علوم‌پزشکی زاهدان، به پروژه‌ای به نام ‘رگ هوشمند’ پرداختیم که برای بیماران قلبی و مستعد IHD مفید است. تیم ما شامل چهار نفر است.”
او افزود که به پیشنهاد دانشگاه، به نمایشگاه الکامپ رفتند تا با متخصصان آشنا شوند و شاید برای پروژه‌شان سرمایه‌گذاری یافته باشند. سجاد اظهار می‌کند: “کار ما نیاز به میکروچیپ دارد که در ایران به ابعاد و ساختار مورد نیازمان وجود ندارد. با یک شرکت ژاپنی مذاکره کرده‌ایم و هزینه‌ی واردات اولیه برای تعدادی از میکروچیپ‌هایی که برای آزمایشگاه مورد نیاز است، حدود ۵۰-۶۰ میلیون تومان است. با این ترتیب، می‌توانیم آزمایشگاه را اجرا کنیم. در حال حاضر توانسته‌ایم رگ هوشمند را ساخته‌ایم.” وی افزود که در نمایشگاه، چند شرکت اظهار داشته‌اند که به آن‌ها کمک خواهند کرد.
سجاد بیان می‌کند که نمی‌فهمد چرا منابع مقالات خارجی مورد نیازشان فیلتر شده‌اند و دسترسی به منابع علمی برایشان مشکل است. او اشاره می‌کند: “با وجود اینکه دسترسی به اینترنت بدون فیلتر در دانشگاه وجود دارد و می‌توانیم از آن استفاده کنیم، اما هنوز محدودیت‌هایی در رفت و آمد وجود دارد.”
اصلی‌ترین هدف سجاد در حال حاضر کنکور است، اما وی اعلام می‌کند که پروژه “رگ هوشمند” را هم ادامه خواهد داد. وی می‌گوید: “با تبدیل شدن به دانشجو، می‌توانیم اطلاعات بیشتری کسب کنیم و به راحتی کار را پیش ببریم.”
این ۱۲ تیم دارای مسیری طولانی هستند و قصد دارند بیشتر یاد بگیرند و تجربه‌های بزرگتری را تجربه کنند. آن‌ها از محدودیت‌ها آگاه هستند و تأثیر آن را در کارهایشان مشاهده می‌کنند. در زمان نمایشگاه، صائبه سلوکی، که مسئول غرفه تینواستار بود، در گفت‌وگو با روابط عمومی نصر اظهار داشت: “آینده قابل ساختن است و ما با همین تیم‌ها آن را خواهیم ساخت.” با این حال، نامعلوم است که تا چند سال آینده، چند نفر از این تیم‌ها در کشور باقی می‌مانند و تمایل به ساخت آینده خود در اینجا دارند یا خیر.
نظرات کاربران