موضوع جالبی که در این ژانر مطرح میشود، زیرژانر زلزله و به طور کلی فیلمهای مرتبط با این پدیده طبیعی هستند. تعداد اندکی از فیلمها به دقت به زلزله و اثرات ویرانگر آن میپردازند که نشانگر اهمیت این موضوع در سینما هستند. از اوایل تاریخ سینما، فیلمهای ژانر فاجعه همواره جلوههای خاص خود را داشتهاند و به استقبال گرم تماشاگران پیش رفتهاند.
این فیلمها بهطور معمول با جلوههای ویژه بصری و حقههای سینمایی زیبا درخشان هستند که غالباً با یک حادثه فاجعهبار ناشناخته آغاز شده و در ادامه به نمایش بلایای مختلفی مانند سیل، آتشسوزی، سونامی، طوفان یخ و غیره میپردازند. فیلمهایی مانند “۲۰۱۲” و “روز پس از فردا” با استفاده از این الگو، موفق به جلب توجه تماشاگران شدند و فروشی قابل توجه را به دست آوردند.
10 فیلمی که زلزله را به تصویر میکشند
با این حال، تنها تعداد محدودی از فیلمها بهطور خاص به زمینلرزههای ناشی از حرکت و جابهجایی صفحههای تکتونیکی زیر دریا و پیامدهای ویرانگر آن تمرکز کردهاند. با وقوع زمینلرزه عظیمی با شدت ۷.۶ ریشتر در ژاپن که منجر به بیش از ۶۰ کشته و تعداد زیادی زخمی شد، نیاز است تا به دقتترین و دلنشینترین فیلمهایی که به این حوادث طبیعی اختصاص دارند، تامل بیشتری کنیم.
هرچند فیلمهای اکشن با داستانهای پرهیجان و هیجانانگیزی که دور از واقعیت برگزیده شدهاند، همواره توجه بیشماری از تماشاگران را به خود جلب کردهاند، اما فیلمهای مرتبط با زلزله نه تنها از جذابیت این دسته از سینما برخوردارند، بلکه از واقعیت و روایتهای تاثیرگذاری که از وضعیت انسانها و واکنشهای آنان در مواجهه با این بلای طبیعی نشات میگیرد، همچنین همذاتپنداری عمیقی ایجاد میکنند. این فیلمها، به نمایش گذاشتن واقعیتهای تلخ زندگی در مقابل یک زلزله، احساس ترس و ناتوانی انسان در مقابل این خطر جهانی را به تصویر میکشند که حتی در لحظات خواندن این متن نیز ممکن است این احساسات به شما نفوذ کند.
در حقیقت، این اتفاق به شما یادآوری میکند که ترسهایی که همواره جزء انسانیت بودهاند، هنوز هم در کنار ما هستند و راهحلی کامل برای آنها پیدا نشده است. بنابراین، با کمال دقت به بهترین فیلمهای تاریخ که در زمان وقوع زلزله به نمایش درآمدهاند، توجه کنید. شاید اطلاعاتی کسب کنید که در لحظات خطر، به شما کمک کند و زندگی شما را نجات دهد.
۱۰. آتشفشان (Volcano)
- کارگردان: میک جکسون
- بازیگران: تام لی جونز، آن هیچ، گبی هافمن، دان چیدل، جکلین کیم، جان کارول لینچ
- تاریخ اکران: ۱۹۹۷
- امتیاز IMDb به فیلم: ۵.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۹ از ۱۰۰
داستان فیلم “آتشفشان” به کارگیری میک جکسون در سال ۱۹۹۷ واقعیتهایی از زلزله در شهر لسآنجلس را به تصویر میکشد. زمانی که زلزله بزرگی در مرکز شهر لسآنجلس رخ میدهد، یک آتشفشان زیرزمینی که مدتها خاموش بوده، فعال میشود و گذارههای آن از زیر منطقهی معروف “رنچو لا بریا” (La Brea Tar) بیرون جرقه میزند. تام لی جونز نقش اصلی این فیلم را بازی میکند و در این داستان پرهیجان، مایک روارک رئیس جدید دفتر مدیریت اضطراری را ایفا میکند. وی مسئول مقابله با این دوران آتشفشانی و رسیدگی به عواقب نابسامان آن است.
“آتشفشان” با ترکیبی از جنبههای جنبش و سرعت در اکشن، تأثیرگذاری خاص را برای تماشاگران به ارمغان میآورد. این فیلم با القای حس وحشت و نمایش پیامدهای ناراحتکننده زلزله، توانسته است ارتباط عمیقی با بیننده برقرار کند و ایشان را وادار به همدردی با شخصیتهای فیلم نماید.
هرچند ایده آتشفشان خاموش زیر شهر لسآنجلس ابتدا ممکن است کمی پوچ به نظر برسد، اما با سکانسهای پرتنش و فضای دوزخی فیلم، این تصویر پر از احساسات دلخراش و ترسناک است که تأثیرگذاری فوقالعاده دارد و تماشاگر را به فکرفروش میکند.
۹. سان آندریاس (San Andreas)
- کارگردان: برد پیتون
- بازیگران: دواین جانسون، کارلا گوجینو، الکساندرا داداریو، هوگو جانستون برت
- تاریخ اکران: ۲۰۱۵
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۹ از ۱۰۰
«سان آندریاس» به کارگردانی برد پیتون، یکی از جذابترین فیلمهای ژانر فاجعه است که در شهر لسآنجلس رقم میزند. این شهر همواره مقصد مورد علاقه سازندگان این نوع فیلمها بوده و «سان آندریاس» نیز با جلوههای ویژهی کامپیوتری شگفتانگیز خود، موفق به جلب توجه تماشاگران شده و بازخورد خوبی را از آنان به دست آورده است.
داستان فیلم از زمانی آغاز میشود که زلزلهای بزرگ با مقیاس ۷.۱ ریشتر گسل سن آندریاس را لرزانده و میلیونها نفر را در کالیفرنیا به فرار و حفظ جان و خودنجات میکشاند. فعالیت خط گسل سن آندریاس و شناخته شدن کالیفرنیا به عنوان یک منطقه با پتانسیل بالای زلزله، موضوعات اصلی این داستان مهیج را تشکیل میدهد.
هرچند «سان آندریاس» با ویژگیهای سرگرمکننده و اطلاعات هشداردهنده در مورد وضعیت واقعی، جلب توجه مخاطبان را دارد، اما به علت پرداختن به شخصیتپردازی ضعیف و داستان کم ارتباط، نمیتواند به بهترین شکل ممکن از این عناصر بهرهمند شود. تلاش برای پنهان کردن نقصهای داستان با استفاده از جلوههای ویژه و تکنیکهای تصویرسازی کامپیوتری، موفقیت زیادی را در فیلم به ارمغان آورده و آن را به عنوان یک اکشن سرگرمکننده و جذاب در دسته پاپکورنی تعریف میکند.
حضور دواین جانسون در نقش یکی از ماموران آتشنشانی لسآنجلس، به نقل از شخصیتی به نام ری گینز، جذابیت اضافه به فیلم میکند. با این حال، حتی با بازی برجسته او نیز نمیتوان از ضعفهای داستان و توسعه نه چندان عمیق کاراکترها چشم پوشی کرد.
در کل، «سان آندریاس» با ارائهی هیجان و اکشن بینظیر خود، به عنوان یک فیلم پاپکورنی موفق در خدمت تماشاگران قرار میگیرد. این فیلم، در زمینه زلزلهها، یکی از ساختههای جذاب این ژانر است که به کارگردانی برد پیتون، توانسته است خود را از فیلمهای متداول در این زمینه برجسته کند.
۸. فرار از لس آنجلس (Escape From L.A
- کارگردان: جان کارپنتر
- بازیگران: کرت راسل، استیسی کیچ، استیو بوشمی، پیتر فوندا، کلیف رابرتسون
- تاریخ اکران: ۱۹۹۶
- امتیاز IMDb به فیلم: ۵.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۹ از ۱۰۰
فیلم “فرار از لسآنجلس” (Escape from L.A.)، ساختهی جان کارپنتر در سال ۱۹۹۶، با وجود تفاوتهای زیاد با دیگر اثرهای معروف این کارگردان، به خصوص “فرار از نیویورک” که در سال ۱۹۸۱ منتشر شد، در نقلوانتقال یک دنیای پساآخرالزمانی باعث جلب توجه مخاطبان شده است. داستان این فیلم حول محور شخصی به نام اسنیک پلیسکن (کرت راسل) است.
که در شهر لسآنجلس ویران شده در سال ۲۰۰۰ زندگی میکند. چند سال پس از رویدادهای فیلم “فرار از نیویورک”، او دوباره توسط دولت آمریکا فراخوانده میشود تا دستگاهی که قابلیت نابودی جهان را دارد را از لسآنجلس حذف کند. این شهر، که در اعلانات دولت نامطلوب به عنوان جزیرهای مرزنشین تبدیل شده و افراد به طور ناخواسته به آن تبعید میشوند، تبدیل به یک جزیرهی خودمختار شده است.
“فرار از لسآنجلس” با نمایش اکشن فوقالعاده و بهرهگیری بهینه از تمام ظرفیتهای ژانر فاجعه، حملهی بیامان و چندجانبه به مخاطبان دارد، که به وحشتزده و هیجانزده شدن طرفداران جان کارپنتر و کرت راسل را تضمین میکند.
آرایههای تخریب و ویرانگری که در اثر یک زمینلرزهٔ عظیم در لسآنجلس به تصویر کشیده میشوند، باعث جذب انرژی دیوانهکننده مخاطب در برابر وقایع نهایی یک زلزله بزرگ در یک شهر بزرگ میشود.
۷. زیر آب (Underwater)
- کارگردان: ویلیام اوبنک
- بازیگران: کریستن استوارت، ونسان کسل، جسیکا هنویک، جان گلگر جونیور
- تاریخ اکران: ۲۰۲۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۵.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۸ از ۱۰۰
فیلم “زیر آب” با بازی فوقالعاده و قابل توجه اعضای گروه بازیگری، به ویژه کریستن استوارت، به عنوان یک اثر برجسته در زمینه زلزله شناخته شده است. داستان این فیلم در اعماق اقیانوس آرام و در نزدیکی درازگودال ماریانا، که یکی از عمیقترین نقاط اقیانوسهای جهان و همچنین ژرفترین نقطه در پوسته زمین است، رقم میخورد.
هنگامی که تیمی از محققان بینالمللی تحت رهبری نورا پرایس (استوارت) به دلیل زلزلهی شدید زیر آب، ارتباط با مرکز فرماندهی را از دست میدهد، گروه با محوریت عملیات نجات شروع به فعالیت میکند و زمان به یک عامل حیاتی تبدیل میشود. ویلیام اوبنک با استفاده از المانهای ثابت ژانر وحشت و با بهرهگیری از محیط منحصربهفرد زیردریایی، به همراه استفاده مناسب از حس کلاستروفوبیک، موفق به پنهان کردن اندک نقصهای فیلم شده و فیلمی تاریک و پر از دلهره را ارائه میدهد که واقعیت وحشتناک را به تصویر میکشد.
اگرچه این فیلم به دلیل موضوع تکراری و استفاده بیش از حد از فرمولهای مشابه، مقایسه با دیگر فیلمهای فاجعهبار و به ویژه فیلمهای درباره زلزله مورد انتقاد قرار گرفته است، اما با بازی شگفتانگیز استوارت و کارگردانی شیک ویلیام اوبنک، به طور قابل توجهی نقصهای آن جبران شده و به عنوان یکی از بهترین فیلمها در زمینه بلاهای طبیعی شناخته میشود.
۶. غیرممکن (The Impossible)
- کارگردان: خوان آنتونیو بایونا
- بازیگران: نائومی واتس، ایوان مکگرگور، تام هالند، هری هلند، ساموئل جاسلین
- تاریخ اکران: ۲۰۱۲
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۲ از ۱۰۰
فیلم “غیرممکن” با بهرهگیری از هایپررئالیسم شدید، توسط خوان آنتونیو بایونا کارگردانی شده و به خاطر داستان واقعی و شگفتانگیز خانوادهی بنت در سفر کریسمس ۲۰۰۴ به تایلند، به عنوان یک فیلم دلهرهآور و پر از هیجان شناخته شده است.
خانوادهای که به تصمیم گرفتهاند تعطیلات کریسمس را در تایلند سپری کنند، با وقوع یک زلزله و سونامی در مواجهه با وحشتناکترین شرایط طبیعی قرار میگیرند. این فیلم با بهرهگیری از بازیگران برجسته نائومی واتس، ایوان مکگرگور و تام هالند، همراه با استفاده مناسب از جلوههای بصری پیشرفته، یکی از شدیدترین زمینلرزهها در تاریخ را به تصویر میکشد.
“غیرممکن” با تلاش برای ارائه یک تجربه واقعگرایانه و احساسی، از داستانهای فرعی خودداری کرده و تمرکز خود را بر روی بازسازی دقیق و موشکافانهی یک زمینلرزه بزرگ متمرکز کرده است. این فیلم به عنوان یکی از بهترین اثار ژانر بقا شناخته میشود، که با جزئیات و شاخصیت غنی، تجربهای متفاوت و جذاب از ماجرا ارائه میدهد.
۵. زمینلرزه (Earthquake)
- کارگردان: مارک رابسون
- بازیگران: اوا گاردنر، ژنویو بوژو، جرج کندی، ریچارد راندتری، ویکتوریا پرینسیپال
- تاریخ اکران: ۱۹۷۴
- امتیاز IMDb به فیلم: ۵.۹ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۴ از ۱۰۰
دوران طلایی فیلمهای ژانر فاجعه به پایان رسیده بود که “زمینلرزه”، فیلم حماسی و پرستارهی مارک رابسون در سال ۱۹۷۴ با ایدهها و عناصر نوآورانهای که به ژانر افزوده بود، به نقل از مخاطبان و منتقدان توجه فراوانی جلب کرد.
این فیلم به طرز هیجانانگیزی زندگی چند شهروند لسآنجلسی را در مواجه با عواقب یک زلزلهی ویرانگر نشان میدهد و سرنوشتشان را به واسطه این واقعه تلخ به یکدیگر متصل میکند. از تکرار فوتیجهای کلیشهای و جلوههای ویژه، “زمینلرزه” استفاده محدود کرده و به جای آن، با استفاده از کاراکترهای غنی و تصاویر هیجانانگیز، تجربهای متفاوت و جذاب ارائه کرده است.
تیم تولید فیلم با بازسازی دقیق بخشهایی از شهر لسآنجلس و به ویژه برج Capitol Records Building، تصویری واقعگرایانه و باورپذیر از تخریب ناشی از زلزله را ارائه داده و این به فیلم کمک کرده تا در میان سایر اثار هم دوران، به موقعیت خوبی دست یابد.
در کنار این مزایای فنی، بازیهای ممتاز بازیگران نظیر اوا گاردنر، ژنویو بوژو، جرج کندی، ریچارد راندتری و ویکتوریا پرینسیپال، این فیلم را به یک اثر ممتاز و جذاب در ژانر فاجعه تبدیل کرده و با استقبال خوبی مواجه شده است.
۴. زمینلرزه (The Quake)
- کارگردان: یون اندریاس آندرسن
- بازیگران: کریستوفر جانر، آنه دال تروپ، جوناس هاف آفتبرو
- تاریخ اکران: ۲۰۱۸
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۵ از ۱۰۰
«زمینلرزه» یک فیلم شگفتانگیز و درجه یک از منطقهی اسکاندیناوی است که در سال ۲۰۱۸ تحت کارگردانی یون اندریاس آندرسن به نمایش گذاشته شد. این فیلم دنبالهای جذاب بر ساختهی هیجانانگیز «موج» (The Wave) اثر رور اوتاگ در سال ۲۰۱۵ میباشد. «زمینلرزه» داستان زمینشناس متعهد به نام کریستیان (کریستوفر جانر) را روایت میکند که با مطالعه زلزلهی سال ۱۹۰۴ اسلو، به دنبال یافتن راهی برای پیشبینی فاجعههای آتی میپردازد.
تحقیقات گستردهی کریستیان به این نتیجه میرساند که با احتمال قریب به یقین یک زمینلرزهی ویرانگر با شدت ۸.۵ ریشتری در حال شکلگیری است و او مجبور به قطع این فاجعه ترسناک میشود. در یک روند پراسترس و ترسناک که مخاطب را با کف دستان عرق کرده و تپش تند قلب به اوج هیجان میرساند، شدت درونی زلزلهی نمایش داده شده در فیلم به اندازهای است که حتی ممکن است تماشاگران درون سالن سینما را هم بلرزاند.
با تمام این ویژگیها، «زمینلرزه» تقریبا با همان خوبی و اثرگذاری قسمت اول خود، یعنی «موج» عمل میکند، اما سفر احساسی کریستیان در طول دقایق پرالتهاب فیلم و دستیابی به احساس رستگاری نهایی و آرامش درونی برای جبران اقداماتی که در «موج» نتوانسته بود انجام دهد، جایگاه خوب «زمینلرزه» را به عنوان یکی از بهترین فیلمهای درباره زلزله در تمام دوران تضمین میکند.
۳. سوزومه (Suzume)
- کارگردان: ماکوتو شینکای
- بازیگران: –
- تاریخ اکران: ۲۰۲۲
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
«سوزومه» یک شاهکار از ماکوتو شینکای، نویسنده و کارگردان محبوب ژاپنی، به حساب میآید. این فیلم بدون بازیگران مشهور بهترین و بهموقعترین آثار سینمایی درباره زلزله را ارائه میدهد. داستان این ماجراجویی اکشن در مورد دختر ۱۷ سالهای به نام سوزومه میباشد که به طور اتفاقی با فردی ناشناس به نام سوتا آشنا میشود. این دو نفر تصمیم میگیرند با همکاری یکدیگر، نیروی ماوراءالطبیعهای که زلزلههای ویرانگری را در سراسر کشور ایجاد میکند، را متوقف کنند.
«سوزومه» با طراحیهای بینقص و جلوههای هنری شگفتانگیز، زلزله را به عنوان پسزمینهای درخشان برای داستانی جذاب از دوران بلوغ یک نوجوان ماجراجو بهرهمند میکند. این اثر منحصربهفرد که هم کودکان و هم بزرگسالان میتوانند بدون توجه به سن و زمینهی زندگیشان، با آن ارتباط برقرار کنند، باعث حس غافلگیری و تعجب مخاطبان میشود.
۲. زندگی و دیگر هیچ (And Life Goes On)
- کارگردان: عباس کیارستمی
- بازیگران: فرهاد خردمند، پویا پایور، حسین رضایی، فرخنده فیضی، محرم فیضی
- تاریخ اکران: ۱۹۹۲
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۰۰ از ۱۰۰
«زندگی و دیگر هیچ» دومین قسمت از سهگانهی کوکر عباس کیارستمی است، که این فیلم دربارهی زلزلهی فاجعهبار سال ۱۳۹۶ رودبار را روایت میکند. کارگردانی این فیلم به عهدهی عباس کیارستمی بوده است و بازیگرانی چون فرهاد خردمند، پویا پایور، حسین رضایی، فرخنده فیضی و محرم فیضی در آن به ایفای نقش پرداختهاند.
داستان فیلم حول محور یک کارگردان معروف سینما به نام فرهاد خردمند میچرخد، که پیش از این مسئول ساخت فیلمی به نام «خانهی دوست کجاست؟» در منطقهی رودبار گیلان بوده است. دو سال پس از وقوع زلزله و فاجعه که ۳۰۰۰۰ نفر در مناطق طارم و رودبار جان خود را از دست دادند، او به همراه پسرش به محل بروز حادثه میروند تا بازیگرانی که در فیلم «خانهی دوست کجاست؟» حضور داشتند را بیابند و احتمال داشته باشند که از زلزله جان سالم به در ببرند.
فیلم در سبک نیمه مستند فیلمبرداری شده و به دلیل نگاه منحصربهفرد کیارستمی، مرز بین واقعیت و خیال در آن به سختی قابل تشخیص است. این اثر یکی از بهترین فیلمهای دربارهی زلزله در تاریخ سینماست و در دههی ۹۰ به نمایش گذاشته شده است.
«زندگی و دیگر هیچ» با کسب ۱۰۰% امتیازات در وبسایت Rotten Tomatoes، نشان از برخورد هوشیارانه و تاملبرانگیز با یک موضوع جدی و عدم استفادهی آن برای خلق سرگرمی دارد. با توجه به نگاه همدلانه و زیبای کیارستمی به زندگی کودکان آواره و آسیب دیده از فاجعهی گیلان، این فیلم در پایان مخاطبان را با یک لبخند اشکآلود ترک میکند.
۱. باد برمیخیزد (The Wind Rises)
- کارگردان: هایائو میازاکی
- صداپیشگان: هیدئاکی آنو، میوری تاکیموتو، هیدهتوشی نیشیجیما
- تاریخ اکران: ۲۰۱۳
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
«باد برمیخیزد» از بهترین اقدامات هایائو میازاکی، بزرگترین انیماتور زندهٔ جهان، و یکی از شاهکارهای برجسته در زمینهی سینمای انیمیشن است. این فیلم، داستانی جذاب و نفسگیر از زلزلهی بزرگ کانتو در سال ۱۹۲۳ را به تصویر میکشد که جزیرهی هونشو ژاپن را لرزاند.
در این درام زندگینامه، ما شاهد پیروزیهای بیانتها و ناگهانی مهندس صنعت هوانوردی ژاپن به نام جیرو هوریکوشی هستیم. او در زمان جنگجهانی دوم، با طراحی هواپیماهای جنگندهی زیرو، به چشماندازی فوقالعاده از توانمندی و استعداد خود اثبات کرده است. اما زلزلهای تاریخی و حوادث پس از آن، او را در شرایطی فراگیر از رکود اقتصادی، بیماریهای مسری و بلاهای طبیعی مییابد. در این میان، جیرو به شهرت و افتخار رسیده و تبدیل به یکی از برجستهترین مهندسان ژاپن شده است.
«باد برمیخیزد» با ترکیب عناصر تاریخی، فانتزی، و افسانه، یک سفر مسحورکننده به نمایش میگذارد. این انیمه زیبا نه تنها با ویژگیهای آشنای فیلمهای کلاسیک میازاکی را به تصویر میکشد بلکه به مخاطب فرصت میدهد تا با تاریخ ژاپن آشنا شود و نحوهی تغییر مسیر زندگی جیرو را از طریق وقوع یک بلای طبیعی و چگونگی تبدیل شدن او به یکی از بزرگترین مهندسان کشور خود را بررسی کند.
- منبع: Movieweb
نظرات کاربران