پرخوری عصبی یا بولیمیا به عنوان یکی از اختلالات جدی در الگوی تغذیه شناخته میشود. این اختلال میتواند به دو شیوه زندگی افراد آسیب برساند: از یک سو، افزایش وزن و بروز بیماریهای مرتبط با آن، و از سوی دیگر، استفاده از روشهای نامناسب برای کاهش وزن و حذف کالریها.
ریشه اصلی این اختلالها در مسائل روانی و عصبی افراد است. بنابراین، در صورت داشتن این مشکل، اولین گام مناسب مراجعه به یک پزشکی که در زمینه علوم اعصاب و روان شناختی متخصص باشد. پزشک میتواند با انجام آزمایشهای مربوطه، ریشه مشکل شما را شناسایی کرده و برنامهای برای درمان ارائه دهد.
اما برای دقیقتر شناختن پرخوری عصبی یا بولیمیا، میتوانید در این مطلب برای سوالاتتان پاسخ بیابید و راهنماییهای لازم برای شناخت و درمان این بیماری را دریافت کنید. بنابراین، از ابتدا تا انتها با ما همراه باشید.
شناخت بولیمیا، رهایی از چرخهی پرخوری
افراد مبتلا به این اختلال، قدرت کنترل خود را بر روی میزان مصرف غذایی خود از دست میدهند و به دلیل این مشکل، اغلب با احساسات منفی و خسارت زدن به خودشان مواجه میشوند. احتمال ابتلا به این بیماری بالا است برای افرادی که حداقل یکبار در هفته یا سه بار در ماه با پرخوری مواجه میشوند. اما چه ریشههایی در پس این بیماری وجود دارد؟
فرد ممکن است به دلایل مختلفی به این بیماری دچار شود، از جمله عوامل ژنتیک، مسائل روانی و احساسی، و نیز رژیمهای غذایی نامناسب که از مهمترین عوامل آنها به شمار میآیند. در بخشهای بعدی به بررسی این مسائل بیشتر خواهیم پرداخت.
علائم و نشانههای بولیمیا
برای تشخیص وجود یا عدم وجود بیماری پرخوری عصبی، باید با علائم آن آشنا شوید. این علائم از جمله نشانههای اصلی این بیماری میباشند:
- احساس نارضایتی و نگرانی مداوم از ظاهر بدن و وزن خود
- تجربه اضطراب در مورد افزایش وزن
- مصرف مقادیر زیادی از غذا و افزایش حجم آن در یک وعده
- احساس عدم کنترل بر روی عادات تغذیهای و تلاش برای متوقف کردن آن
- مجبور کردن خود به استفراغ یا افزایش فعالیت ورزشی به طور غیرطبیعی به منظور جلوگیری از افزایش وزن پس از خوردن بیش از حد
- مصرف ملینها و دیورتیکها بدون نیاز واقعی
- روزه گزفتنهای غیرضروری و سخت
- محدود کردن کالری یا اجتناب از برخی انواع غذاها بین هر وعده
- مصرف بیش از حد مکملهای غذایی یا محصولات گیاهی برای کاهش وزن، همگی علائم و نشانههای مهمی از پرخوری عصبی میباشند.
عوامل مؤثر در بولیمیا(پرخوری عصبی)
دلایل دقیق بروز بولیمیا یا پرخوری عصبی هنوز کاملاً مشخص نشدهاند و تا کنون به طور کامل درک نشدهاند. با این حال، سه عامل زیر ممکن است نقش مهمی در بروز این بیماری داشته باشند:
- عوامل ژنتیکی و زیستی
افرادی که در خانوادهشان افرادی با پرخوری عصبی دیده شدهاند، در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. ژنتیک به عنوان یکی از عوامل احتمالی برای بروز بولیمیا مطرح میشود. علاوه بر این، اضافه وزن در دوران کودکی و نوجوانی میتواند یکی از عوامل دیگر موجب بروز این بیماری شود. - مسائل روانی و عاطفی
به عنوان مهمترین عامل در ابتلا به این بیماری، مشکلات روانی و عاطفی مانند افسردگی و اختلال اضطراب اشاره میشود. در بسیاری از موارد، افراد به دلیل وقایع استرسزا و شرایط محیطی آسیبزننده، به سمت پرخوری عصبی رها میشوند.
- رژیمهای غذایی نادرست
افرادی که بدون راهنمایی متخصص تغذیه، به رژیمهای نامناسب و بیاساس تغذیه میپردازند، به خطر ابتلای جدی به این مشکلات افتادهاند.
چه کسانی مستعد ابتلا به بولیمیا هستند؟
دختران و زنان به نسبت پسران و مردان، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلالات تغذیهای نظیر بیماری پرخوری عصبی قرار دارند. این مشکل به طور ویژه در اواخر دوران نوجوانی، اوایل دوره بزرگسالی، و همچنین در طول دوران بارداری، بیشتر از سایر مراحل زندگی احتمال دارد ظاهر شود.
عوارض جسمی و روانی بولیمیا
احتمالا به اشتباه فکر میکنید که بزرگترین عارضه از پرخوری، اضافه وزن است. اما واقعیت این است که این اختلال میتواند عوارض جدی و تهدید کنندهای برای زندگی داشته باشد. میتوان به عوارض زیر اشاره کرد:
- کاهش اعتماد به نفس و دشواری در برقراری ارتباطات اجتماعی
- کاهش آب در بدن و بروز مشکلات پزشکی مانند کمبود عملکرد کلیه
- مشکلات قلبی مانند نامنظمی ضربان قلب یا ناتوانی قلبی
- تخریب شدید دندان و ابتلا به بیماریهای لثه
- تغییرات در چرخه ماهیانه زنان و تاخیر یا نامنظمی در آن
- مشکلات گوارشی و سوء هاضمه
- افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیتی یا اختلال دوقطبی
- مصرف مضر الکل یا مواد مخدر
- تمایل به انجام اقدامات خطرناک مانند خودکشی و فکر کردن به آنها
رهایی از بولیمیا
برای درمان بولیمیا، روشهای سنتی و پزشکی مختلفی وجود دارد. اما بهترین روش برای بهبود کامل، ترکیب استفاده از داروهای مخصوص درمان بولیمیا به همراه جلسات مشاوره و رواندرمانی است.
درمان این اختلال غالباً در قالب یک تیم درمانی انجام میشود که شامل شما، خانوادهتان، پزشک معالج، متخصص مغز و اعصاب و متخصص تغذیه است. درمان بولیمیا به عنوان یک تلاش تیمی انجام میشود.
سلامتی با روان درمانی
رواندرمانی به معنای جلسات گفتگو درمانی یا مشاوره روانشناختی است. شرکت در این جلسات به شما کمک میکند تا با یک متخصص سلامت روان مشورت کنید و از طریق موارد زیر ریشههای روانی بیماریتان را شناسایی و درمان کنید:
1. شناسایی الگوهای غذایی سالم و ناسالم و تغییر به سمت یک برنامه غذایی سالمتر.
2. راهنمایی خانواده در مقابله با رفتارهای غذایی ناسالم نوجوانان خود و پرخوری عصبی آنها، به ویژه در صورتی که مشکلات عصبی نوجوانان ربطی به مشکلات خانوادگی داشته باشد.
3. شناسایی و حل مشکلات روابط عاطفی و ارتباطی، و ارائه راهحلهایی برای آنها.
دارو درمانی و نقش آن در بهبودی
همانطور که در بسیاری از بیماریهای دیگر، امکان کنترل بولیمیا با استفاده از دارو وجود دارد. عموماً داروهای مورد تأیید سازمان غذا و دارو برای درمان پرخوری عصبی، محدود به فلوکستین هستند. این دارو یک نوع مهارکننده بازجذب سروتونین است که برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار میگیرد.
اما به خاطر داشته باشید که باید مصرف این داروی ضد افسردگی زیر نظر پزشک باشد و باید از مصرف خودسرانه آن خودداری کنید.
تغییر برنامه غذایی برای زندگی بهتر
یک متخصص مغز و اعصاب با توصیههایش میتواند به شما در راه درمان کمک کند، از جمله تغییر برنامه و سبک غذایی. او به شما کمک میکند تا الگوهای غذایی سالمی را که میتواند از گرسنگی و هوس جلوگیری کند، بهکار ببرید. همچنین، اینکه به صورت منظم غذا بخورید و هیچ وعدهای را از دست ندهید، میتواند در کنترل غذاخوری عصبی موثر باشد.
رهایی از بولیمیا با درمان در بیمارستان
بیشتر بیماران با بولیمیا به حدی علائم دارند که امکان درمان آن در خارج از محیط بیمارستان وجود دارد. اما اگر علائم شدیدی را نشان دهید که برای سلامتیتان خطرناک باشد، متخصص ممکن است شما را بستری کرده و برخی از درمانها و آزمایشهای بالینی را تجویز کند.
درمان با روشهای سنتی
مکملها و محصولات گیاهی متعددی وجود دارند که ممکن است به شما در کنترل پرخوری عصبی کمک کنند. اما قبل از استفاده از درمانهای طب سنتی برای بولیمیا، حتماً اطمینان حاصل کنید که داروهای پرخوری عصبی که از این راه مصرف میکنید، اصلی و معتبر هستند.
همچنین باید اطمینان حاصل کنید که این محصولات گیاهی با داروهای شیمیایی که ممکن است مصرف کنید، هیچگونه تداخلی نداشته باشند.
عبور از مرز خوددرمانی: زمان مراجعه به پزشک
اگر علائم پرخوری عصبی (بولیمیا) را که در بالا نام بردیم دارید، در اسرع وقت به پزشک متخصص تغذیه مراجعه کنید. چون اگر بیماریتان را درمان نکنید، بر وضعیت سلامت روان و بدن شما تاثیر قابل توجهی خواهد گذاشت.
پرخوری عصبی یکی از بیماریهایی است که علت اصلی آن هنوز مشخص نیست و بسیاری از افراد را طی زندگی خود متأثر میسازد. این بیماری، که عوامل ژنتیکی و مشکلات روانی و عاطفی در بروز آن نقش دارند، قابلیت درمان و کنترل با راهنمایی پزشک را دارد. بهترین راه برای مدیریت این بیماری، مشاوره با تغذیهشناس و روانپزشک بهطور همزمان است.
مدت ماندگاری بولیمیا
تقریبا ۵۰ درصد از زنان مبتلا به این بیماری، پس از ۱۰ سال از زمان تشخیص و درمان، بهبود کامل مییابند. اما تخمین زده میشود که ۳۰ درصد از آنان ممکن است عود این اختلال و بیماری را تجربه کنند. این بیماری میتواند عملکرد بدن فرد را در کوتاه مدت و دراز مدت مختل کند.
زنگ خطر بولیمیا: علائمی که باید مراقب آنها باشید
علائم زیر از جدیترین نشانههای هشداردهندهای هستند که باید به جدیت در رابطه با این بیماری مورد توجه قرار دهید:
1. مصرف بیش از حد و مکرر غذا
2. استفراغ بهصورت خودآغاز
3. بوی استفراغ
4. استفاده نادرست از ملینها و دیورتیکها
5. احساس نارضایتی از شکل بدن
6. احساس گناه یا شرم دربارهٔ مصرف غذا
7. افسردگی
8. حساسیت و تحریکپذیری
برای مطالعه مطالب بیشتر درباره مراقبت و سلامت خود با ما همراه باشید.
نظرات کاربران