گربهها از حالات مختلف چهره برای بیان احساسات خود استفاده میکنند. این رفتار شگفتانگیز ممکن است ناشی از تکامل اجتماعی این موجودات در همراهی با انسانها باشد. زمانی که یک گربه به گربهای دیگر نگاه میکند، ممکن است پلکهایش را بالا و پایین بردارد، گوشهایش را به سمت عقب خم کند، زبان خود را بیرون بیاورد و دهانش را لیس بزند. گربه دیگر نیز ممکن است به پشت سر او نگاه کند، بینی خود را چین کند و سبیلهایش را به عقب خم کند. افرادی که با گربهها در ارتباط هستند، از این اشارات به سرعت متوجه میشوند که چه اتفاقی ممکن است بیفتد: دعوای گربهها. اگر این نزاع با حلقه زدن و غرزدن حل نشود، ناخنهای تیز از پنجهها بیرون کشیده میشوند و دو گربه به سمت هم پرواز میکنند.
اما این تنها یک مثال از حالات چهرهای گربهها برای برقراری ارتباط نیست. محققان در یک مطالعه تازه منتشر شده، ۲۷۶ حالت مختلف چهرهی گربهها در زمان برقراری ارتباط با یکدیگر را شناسایی کردند. این حالات مختلف شامل اهداف خصمانه، دوستانه و سایر حالات بودند. این مطالعه نشان میدهد که گربهها این اصول ارتباطی را از زندگی طولانیتر خود با انسانها یاد گرفتهاند و این رفتارها در طول تاریخ ۱۰ هزار سالهشان در کنار انسانها تکامل یافتهاند.
دانیل میلز، رفتارشناس دامپزشکی از دانشگاه لینکلن، به نقل از ساینس، اظهار داشته است: «بسیاری از افراد هنوز هم به اشتباه گربهها را به عنوان موجوداتی عمدتاً غیراجتماعی میشناسند.» او تأکید میکند که حالات چهرهی توصیفشده در مطالعهی جدید، باور رایج مخالفت میکند و نشان میدهد که اطلاعات ما از رفتار گربهها هنوز هم کامل نیست.
گربهها میتوانند موجودات تکزی باشند، اما بسیاری از آنها با همنوعان خود در خانه و حتی در خیابان روابط دوستانهای برقرار میکنند. گربههای وحشی نیز در محیطهای مختلف زندگی میکنند و در برخی موارد توانستهاند مناطقی را به صورت کامل در اختیار خود قرار دهند.
بررسیها نشان دادهاند که محققان برای مدتها مورد تعجب قرار گرفتهاند که گربههای مختلف چگونه با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. این روابط شامل جنگ و دعوا نیز هستند، اما نه تنها محدود به آن. عشق و مراقبت نیز بخش مهمی از این ارتباطات را تشکیل میدهند. با این وجود، بیشتر مطالعات تا کنون بر روی پرخاشگری و خشونت در رفتار گربهها تمرکز داشتهاند.
در سال ۲۰۲۱، لارن اسکات، یک دانشجوی پزشکی که به عنوان یکی از عاشقان گربهها شناخته میشود، در دانشگاه کالیفرنیا لسآنجلس به «لانژ کافه گربه» فاصلهای کمتر از چند دقیقه از دانشگاه خود درس میخواند. بازدیدکنندگان این کافه فرصت دارند با دهها گربه خانگی تعامل کنند، با آنها بازی کنند و حتی آنها را به سرپرستی بگیرند.
اسکات و بریتانی فلورکیوویچ در دوره از اوت تا ژوئن، یک ویدیو به مدت ۱۹۴ دقیقه را فیلمبرداری کردند، که در آن تمام حالات مختلف صورت گربههای موجود در کافه را ضبط کردند. این ضبطها بهویژه در زمانهایی که کافه تعطیل شده بود و گربهها بدون هیچ محدودیتی با یکدیگر تعامل میکردند.
سپس، این دو نفر حرکات ماهیچههای صورت گربهها را در ویدیو رمزگذاری کردند؛ البته به جز حالتهای معمولی مثل تنفس، جویدن و خمیازه. فلورکیوویچ اظهار کرد که آنها در مجموع ۲۷۶ حالت چهرهی متمایز در گربهها کشف کردند که نشاندهنده برقراری ارتباطات گوناگون بین آنها بود.
هر حالت چهره شامل ترکیبی از چهار نمونه از ۲۶ حالت منحصر به فرد بود، که شامل جدا شدن لبها، باز کردن دهان، تغییر اندازه مردمک، جابجایی پلک و نیمپلک، کشیدگی گوشههای لب، لیسیدن بینی، جمعکردن یا کشیدن سبیلها و مدلهای گوناگون گوش بود. در مقایسه با انسان که ۴۴ حالت چهرهای منحصر به فرد دارد، این اکتشافات نشان میدهند که تنوع در حالات چهرهی گربهها بسیار بیشتر از انتظارات بوده و ما هنوز نکات بسیاری را برای درک بهتر زبان بدن آنها باید بیابانم.
بر اساس نتایج مطالعه، محققان به این نتیجه رسیدند که بخش قابلتوجهی از حالات چهرهی گربهها یا به طور کاملاً دوستانه (۴۵ درصد) یا به صورت واضح پرخاشگرانه (۳۷ درصد) بود. ۱۸ درصد باقیمانده، همچون خندههای پیشی چشمی در داستان آلیس در سرزمین عجایب، بهطور بسیار مبهم بود و در هر دو دسته قرار گرفته بود.
فلورکیوویچ بیان کرد که هنوز مشخص نیست که گربههای مشابه به یکدیگر چه پیامهایی ارسال میکنند. با این حال، به طور کلی مشاهده شده است که گربهها در زمان تعاملات دوستانه، گوشها و سبیلهای خود را به سمت گربهی دیگر نزدیک میکنند و در مقابل، در زمان تعاملات غیردوستانه، تمایل به دور کردن از همنوعان خود دارند. منقبض شدن مردمکها و لیسیدن لبها نیز نمایانگر رفتار برتریطلبانهی آنهاست.
میلز اظهار داشته که برخی از حالات دوستانهی گربهها به طرز دقیقی شبیه به انسان، سگها، میمونها و دیگر حیوانات است. او تأکید میکند که “ممکن است بازی با چهره بین این گونهها مشترک باشد.”
هرچند محققان نتواستند نتایج مطالعه را با گربهسانان وحشی مقایسه کنند، اما آنها میدانند که تمامی اقوام نزدیک به گربههای اهلی (شامل گربههای وحشی آفریقایی) حیواناتی بسیار تکزی هستند. احتمال وجود بخشی از رفتارهای دفاعی ارثی در گربههای خانگی وجود دارد، اما احتمالاً این نسلهای خانگی یاد گرفتهاند که برای دریافت غذا از انسان باید حالت چهرهی دوستانهای نشان دهند.
جورجیا میسون، زیستشناس رفتاری از دانشگاه گوئلف، تصریح کرده است که از یافتههای این مطالعه میتوان برای طراحی اپلیکیشنی بهمنظور سهولت ارتباط صاحبان گربهها با حیوانات خانگی و درک بهتر ظرافتهای رفتاری گربهها بهره برد. این یافتهها ممکن است بهبود ارتباط میان گربهها و انسان را فراهم کنند.
نظرات کاربران