انیمه‌های تجربی 90s: گنجینه‌هایی که کمتر دیده شده‌اند

در 90s، انیمه‌های تجربی به ویژه مورد توجه قرار گرفتند. این آثار، که پس از انتشار خود، توانستند نه تنها در ژاپن بلکه در سطح جهانی نیز تحولات چشمگیری را در عرصه‌ی انیمیشن به وجود آورند. تأثیر برجسته این انیمه‌های تجربی بر فرهنگ و ژانرهای مختلف، باعث شد که به عنوان یکی از میراث‌های ماندگار در تاریخ سینما و انیمیشن شناخته شوند.

انیمه‌های تجربی 90s

در این مقاله، به معرفی ۷ انیمه‌ی بی‌نظیر و با ساختار نوین پرداخته می‌شود که در زمان انتشار خود به اندازه کافی شناخته نشده و از چشم‌انداز علیه‌مایه‌های معمول انیمه‌های آن دوران پیشرفت چشمگیری را به وجود آوردند.

۱- نئون جنسیس اونگلیون (Neon Genesis Evangelion)

• سال پخش: ۱۹۹۵

انیمه “نئون جنسیس اونگلیون” به عنوان نخستین گام در راه‌اندازی یک جریان نوآورانه در دنیای انیمیشن تجربی ظاهر شد. این اثر فضاسازی را از زاویه‌ی تازه‌ای با رویکرد اکشن و شخصیت‌های ربات‌گونه به تصویر می‌کشد. درونمایه این انیمیشن بر پایه‌ی مفاهیم انسانی و لایه‌های عمیق درونی خود ساخته شده است، که به شیوه‌ی سورئالی به مسائل پررنگ و مهمی همچون مرگ، گناه، و کودک آزاری پرداخته است.

• رتبه‌بندی 15 مورد از بازی‌های Rockstar: از بدترین تا بهترین

حضور گسترده مبارزات برای حفظ انسان با ایجاد حس دوگانه امید و ناامیدی ناشی از تهدیدهای محیطی خارجی، یکی از ویژگی‌های بارز و اصلی داستان این انیمه است. همچنین، مقایسه محدودیت‌های ذهن انسان در مواجهه با قدرت فراوان تکنولوژی، یک عامل مهم دیگر است که به صورت مداوم در طول رویدادها و شرایط این اثر به چشم می‌خورد.

۲- گربه‌‌های سامورایی (Samurai Pizza Cats)

• سال پخش: ۱۹۹۰

“گریه‌های سامورایی” با جلوه‌ای هوشمندانه از شخصیت‌های ابرقهرمان به نظر می‌رسید که در طراحی خود الهام گرفته از انیمیشن “لاک‌پشت‌های نینجا” بودند. هدف و مأموریت اساسی این شخصیت‌ها در این انیمه، مراقبت از انسان‌ها بود. داستان این اثر با ادغام فرهنگ ژاپنی فئودال و روایت معاصر در شهر توکیو پرده‌برداری می‌کند، اما به شکلی که یک دنیای جدید و خاص برای خود آفریده باشد.

بیشتر شوخی‌های سیاسی و اجتماعی که در رفتار شخصیت‌ها و حتی سیر اتفاقات رخ می‌دهد، تنها توسط بزرگترها قابل فهم بود؛ بنابراین، احتمالاً این انیمه به عنوان یک اثر ساخته شده برای جمهوری با سن بالاتر در نظر گرفته شده است. به علاوه، گربه‌های سامورایی با طنزی که به شخصیت‌های ابرقهرمانی که در داخل و خارج از لباس یکسان ظاهر می‌شدند، بازی می‌کنند و این انواع کلیشه‌ها را به شکل طنزآمیز مسخره می‌کنند.

۳- سیلور مون (Sailor Moon)

• سال پخش: ۱۹۹۳

سریال درام “نگهبانان زیبا سیلر مون”، دارای دیالوگ‌های مفهومی و ارزشمندی است که به طرزی عمیق به مسائل زندگی جوانان نگاه می‌اندازد و مفاهیم پنهان شده در آن را آشکار می‌سازد. در حالی که قصه، شخصیت‌های منحصربه‌فردی از دختران جادویی را به تصویر می‌کشد، از عناصر مهمی نیز بهره‌مند است.

در جهان کلی “نگهبانان زیبا سیلر مون”، مولفه‌های تکراری که در اکثر داستان‌ها دیده می‌شوند، نقش کمرنگی دارند؛ به همین دلیل، این سریال توانسته است با جهان و شرایط خود برخوردی منحصربه‌فرد داشته باشد. اما در برخی جوانب، توصیف واضح و روشن درباره‌ی موارد مختلف به خوبی انجام نشده است؛ به طوری که بیننده نهایتاً پس از یک فصل کامل و درگیر شدن با باورهای پراکنده درون شخصیت‌ها و روایت، متوجه می‌شود که شخصیت اصلی، یک شاهزاده خانم است.

در طول مبارزات شخصیت‌ها با شیاطین و ارواح شیطانی، آن‌ها نقش ابرقهرمان را ایفا می‌کنند، درحالی که در زندگی واقعی خود سعی می‌کنند اقدامات صحیحی انجام دهند. این دوگانگی معمولاً در نحوه‌ی پایان مبارزات‌شان به خوبی به تصویر کشیده می‌شود. تمرکز اصلی این سریال بر موجود بیگانه‌ای به نام فیوره است که از گذشته‌ای با یک شخصیت به نام مامورو بهره‌مند است.

۴- نادیا: راز آب آبی (Nadia: The Secret of Blue Water)

• سال پخش: ۱۹۹۱

“راز آب آبی” یک انیمه در ژانر استیم پانک است که بر اساس افسانه‌های باستانی روایت می‌شود و در دو فصل منتشر شده است. این سریال به دلیل جذابیت خاصی که در مواجهه با رازها و چالش‌ها، همچنین ماجراجویی‌ها دارد، توانسته است تأثیر زیادی را در زمان انتشارش بر مخاطبان خود گذاشته باشد.

با پیشرفت داستان و تشدید وقایع، ماجراجویی‌ها به طور قابل توجهی فراتر از حل رازهای باستانی و جلوگیری از تسلط بر جهان پیش می‌روند. به همین دلیل، این انیمه در اثر خود معانی و ظرافت‌های بیشتری را جای داده است، و در نتیجه رده‌ی سنی بزرگسالان نیز می‌توانند از آن لذت ببرند.

۵- شبح درون پوسته (Ghost in the Shell)

• سال اکران: ۲۰۱۷

“شبح درون پوسته” بی‌تردید یکی از برجسته‌ترین انیمه‌های همه دوران است. شخصیت نمادین و حیاتی این انیمه، موکوتو کوساناگی، که به او لقب سرگرد داده شده، به تنهایی مغز این شخصیت باقی مانده و همین امر باعث بروز بحران‌ها و ناهنجاری‌های درونی او می‌شود.

ویژگی اصلی که به وضوح این اثر را برجسته کرده است، محبوبیت و دوباره‌پردازی ژانر سایبرپانک بود، به گونه‌ای که بعدها به عنوان منبع الهام برای فیلم ماتریکس نیز شناخته شد. همچنین، این انیمه یک فرانچایز را به وجود آورد که شامل پیش درآمد اسپین‌آف و حتی بازی‌های ویدیویی نیز شد.

۶- چشم‌انداز اسکافلون (The Vision of Escaflowne)

• سال پخش: ۱۹۹۶

«چشم انداز اسکافلون» یک انیمه تجربی است که از ژانر استیم پانک برای خلق داستان خود بهره برده و در آن، برداشت جدیدی از ژانر ایسکای ارائه شده است. به عبارت دیگر، در یک جهان خیالی و ساختگی، شخصیت اصلی با استفاده از عمل جادویی خاص می‌تواند به دنیاهای دیگر سفر کند.

این سریال ایده‌ی نوآورانه‌ای دارد که یک دستگاه قادر به کامل ساختن یا تغییر دادن سرنوشت است. ویژگی دیگری که معنای عمیق فیلم را تقویت کرده و آن را از سایر انیمه‌ها تمیز داده، برخورد زیبایی‌شناسانه‌ای است که اتمسفر عجیبی را با خود به ارمغان می‌آورد. این خصوصیت، در ایجاد داستان‌های پیچیده و کاملاً مفهومی نقش بسزایی ایفا می‌کند و در نهایت، سبب می‌شود که این سریال بیشتر به جای شباهت با «آلیس در سرزمین عجایب»، یادآور حس و حال جهان «بازی تاج و تخت» برای مخاطبان باشد.

۷- آبی تمام عیار (Perfect Blue)

• سال اکران: ۱۹۹۷

هرگاه نام ساتوشی کن به عنوان کارگردان ذکر شود، احتمالاً با یک انیمه تجربی و نمایانگر روبرو هستیم. انیمه “آبی تمام عیار” به عنوان یک نمونه برجسته از بازی با جلوه‌های بصری و موسیقی شناخته می‌شود؛ زیرا هدف این اثر از این کار، چالش دادن ادراک بیننده به سطح عمیقتری است تا توانایی انتقال تجربه‌ای زندگی از زاویه زندگی شخصیت اصلی به مخاطب را داشته باشد.

داستان فیلم درباره‌ی میما، ستاره‌ی سابق موسیقی است که در گذشته با مشکلات روانی دست و پنجه نرم کرده و اکنون تلاش می‌کند تا وارد مرحله‌ی جدیدی از زندگی شود. تأثیرات آسیب روانی او، که رنج زیادی به همراه داشته، داستان را به حدی ترسناک می‌کند. اما بدترین اتفاقات هنوز در انتظار اوست و احتمالاً شما قادر به پیش‌بینی آن نخواهید بود.