تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که در منطقه پاتاگونیا در آمریکای جنوبی، فسیل‌هایی از یک گونه دایناسور به نام اردک‌منقار کشف شده‌اند که حدود ۷۲ میلیون سال پیش در این منطقه وجود داشته‌اند. این کشف جدید تفکرات محققان درباره نحوه تسخیر جهان توسط دایناسورهای اردک‌منقار را تغییر داده است. در دوران کرتاسه، دایناسورهای اردک‌منقار یا هادروسورها، که به عنوان یکی از دوره‌های میانه‌زیستی شناخته می‌شوند، در حدود ۶۶ میلیون سال پیش در قاره‌های مختلف جهان زندگی می‌کردند.
به تازگی، پژوهشگران در یک مطالعه جدید به این نتیجه رسیده‌اند که نسلی از دایناسورها قدیمی‌تر از هادروسورها، حدود ۷۲ میلیون سال پیش، در جنوب پاتاگونیا در آمریکای جنوبی حضور داشته‌اند. جاناتان آلارکون مونوز، یک دیرینه‌شناس از دانشگاه شیلی در سانتیاگو، اظهار می‌کند: “این تحقیق نشان می‌دهد که این گونه دایناسورها در مناطق مختلفی از جنوب این قاره به طور گسترده حضور داشته‌اند، که تا کنون درباره آن اطلاعی نداشتیم.”
حدود ده سال پیش، مارسلو لپه، یک دیرینه‌زیست‌شناس از مؤسسه جنوبگان شیلی، در حال جستجوی فسیل‌های گیاهی در دره ریودلاس‌چیناس در منطقه ماگالانز در شیلی بود که به طور اتفاقی استخوان‌های فسیلی را کشف کرد. با توجه به این کشف، الکساندر وارگاس، یک دیرینه‌شناس از دانشگاه شیلی، توجه به این فسیل‌ها جلب شد و پژوهشگران فسیل‌ها را برای مطالعات بیشتر استخراج کردند.
محققان تشخیص دادند که این استخوان‌ها متعلق به یک گونه جدید از دایناسورهای اردک‌منقار هستند، که گیاهخوار بزرگی بودند و پوزه‌هایی شبیه به پرندگان اردک داشتند. باقیمانده‌های کشف شده شامل قطعات مختلفی از بدن از جمله قسمت‌های لگن، دست و پا، دنده‌ها، مهره‌ها و جمجمه بودند.
محققان این موجود جدید را “گونکوکن نانویی” نامگذاری کرده‌اند. در زبان محلی اونیکنک (بخشی از جنوب پاتاگونیا) که استخوان‌ها در آن یافت شده است، “گون” به معنای “مشابه” و “کوکن” به معنای “اردک وحشی یا قو” است.
محققان به طور کلی معتقدند که چهار گونکوکن متمایز را کشف کرده‌اند. الکساندر وارگاس اظهار می‌کند که هیچ باقیمانده‌ای از موجودات دیگر در نزدیکی آنها پیدا نشده است، اشاره‌ای به این دارد که احتمالاً دایناسورها به صورت گله‌ای در حرکت بودند.
گونکوکن با سایر هادروسورهای شناخته شده در آمریکای جنوبی و گونه‌های کهن دیگر دایناسورهای ابرقاره جنوبی گوندوانا، که شامل آمریکای جنوبی می‌شود، شباهتی نداشت. براساس دانش فعلی، همه هادروسورهای شناخته شده از گوندوانا، در اواخر دوره کرتاسه پسین به شکوفایی خود رسیدند. این هادروسورها دندان‌های کارآمد، تراکم دندانی بالا و مناسب برای خوردن گیاهان را داشتند و با استفاده از همین دندان‌ها، تسلط جهانی به دست آوردند و از سایر گونه‌های دایناسور گیاهخوار برتری یافتند.
به نظر محققان، گونکوکن به نظر می‌رسد یک گونه قدیمی‌تر و متمایزتر بوده است که حدود ۹۱ میلیون سال قبل، یعنی قبل از تکامل اولین گونه‌های هادروسور، از سایر اردک‌منقارها جدا شد. جاناتان آلارکون مونوز می‌گوید: “پوزه‌ی اردک‌مانند گونکوکن نسبت به هادروسورها ساختار ساده‌تری داشت و تعداد دندان‌های جویدنی کمتری را داشت.” گونکوکن با طول حدود ۴ متر نسبتاً کوچک بود، در حالی که برخی از هادروسورها واقعیتاً غول‌هایی بودند و طول آنها به حدود ۱۵ متر می‌رسید.
دیوید ایوانز، دیرینه‌شناس مهره‌داران از دانشگاه تورنتو، که در مطالعه‌ی اخیر شرکت نکرده است، معتقد است که دیدن دایناسور اردک‌منقاری به جز هادروسور مانند گونکوکن در آمریکای جنوبی “تا حدودی غیرمنتظره است”. او در مورد کشفات جدید می‌گوید: “این کشف، ما را به بازنگری در روش‌های جالبی در تاریخ زیست‌جغرافیایی دایناسورها در قاره‌ی آمریکا وادار می‌کند.”
به عنوان مثال، محققان باور دارند که هادروسورها به جای استعمار یک‌باره، در دو موج جداگانه از آمریکای شمالی به آمریکای جنوبی وارد شده‌اند. آلارکون مونوز در توصیف گونکوکن به عنوان یک اثر منحصربه‌فرد و بازمانده از دوران کهن، می‌گوید:
ما فکر می‌کنیم که دایناسور ما به طور زودتر از سایر هادروسورها به قاره‌ی آمریکای جنوبی رسیده و به بخش جنوبی قاره وارد شده است. این نوع دایناسور در اکثر مناطق جهان بسیار قبل از این زمان منقرض شده بود.
یافته‌ها همچنین ممکن است نشان دهنده این باشد که هادروسورها به اندازه‌ای که قبلاً فکر می‌شد، در سرتاسر جهان پراکنده نبوده‌اند. بقایای فسیلی از جنوب پاتاگونیا و جنوبگان، که تصور می‌شد متعلق به هادروسورها باشد، ممکن است در واقع متعلق به گونکوکن یا خویشاوندان نزدیک هادروسورها باشد.
فسیل‌های دایناسورها را می‌توان در بسیاری از مناطق دیگر در امتداد تپه‌های ریودلاس‌چیناس یافت. محققان قصد دارند با جستجو و بررسی این استخوان‌ها، به نشانه‌های بیشتری از حضور گونکوکن در این منطقه دست یابند. ایوانز معتقد است که یافتن استخوان‌های بیشتر از جمجمه‌ی گونکوکن می‌تواند بسیار مهم باشد تا به اطلاعات بیشتری درباره رابطه این جانور با هادروسورها برسیم.
نظرات کاربران