با بررسی عسل تولید شده توسط مورچه‌های عسلی استرالیا، دانشمندان تأییدی برای دانشی که مردم بومی این کشور برای هزاران سال استفاده می‌کردند، به دست آوردند.
در عمق خاک سرخ و تابان آفتاب استرالیا، مخفی‌شده گنجینه‌ای از عسل وجود دارد. این عسل طعم‌دار و خوشمزه، تولید زنبورها نیست؛ بلکه تنها نوع عسلی است که توسط مورچه‌ها تولید می‌شود. مطالعه جدید محققان، خواص ضدمیکروبی این عسل را تأیید کرده و آن را به‌عنوان دارویی بالقوه معرفی می‌کند.
به گزارش ساینس، مردم بومی استرالیا از مدت‌ها پیش برای درمان بیماری‌های مختلف، از گلودرد گرفته تا زخم‌های عفونی، از عسل مورچه‌های عسلی یا کوزه‌عسلی (Camponotus inflatus) استفاده می‌کردند. اکنون دانشمندان غربی، در مقاله‌ای که در تاریخ ۴ مرداد در نشریه PeerJ منتشر شد، نشان داده‌اند که عسل تولیدشده توسط مورچه‌های عسلی دارای اثر ضدمیکروبی بسیار قوی علیه بیماری‌زاهای رایج است. این یافته‌ها می‌توانند به دانشمندان در یافتن استراتژی‌های جدید مبارزه با میکروب‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک کمک کنند.
دنی اولریک، یکی از اعضای گروه زبان محلی چوپان که تورهای مورچه‌ی عسلی را در استرالیای غربی برگزار می‌کند، در این زمینه می‌گوید: “در طب غربی، در تلاش برای دستیابی به چیزی است که بسیاری از جوامع سنتی از هزاران سال پیش آن را می‌شناسند.”
عناصر تشکیل‌دهنده‌ی معجون طلایی مورچه‌های عسلی از درختان گرد و بوته‌مانند مولگا و شته‌هایی که روی آن‌ها زندگی می‌کنند، تهیه می‌شود. مورچه‌ها با شاخک‌های خود به شته‌ها ضربه می‌زنند و این حرکت باعث می‌شود که شته‌ها عسلک اضافی را از خود دفع کنند و سپس مورچه‌ها آن را جرعه‌جرعه می‌نوشند. سپس مورچه‌های کارگر عسل را دهان به دهان و قطره به قطره به همکاران خود که با نوک پاهایشان از سقف لانه‌های زیرزمینی آویزان می‌شوند، منتقل می‌کنند. در آنجا، شهد طلایی شکم مورچه‌ها را به اندازه‌ی حبه‌ی انگور باد و آن‌ها را شبیه لوسترهایی درخشان می‌کند.
عسل مورچه در درمان انواع بیماری‌های عفونی توسط مردم بومی استرالیا به کار گرفته می‌شود.
شکم مورچه‌ها پس از نوشیدن عسلک به اندازه‌ی یک حبه انگور باد می‌کند.
مورچه‌ها همچنین مانند ماشین‌های خودکار زنده عمل می‌کنند و در صورت کمبود غذا، عسل ذخیره‌شده را به هم‌آشیانه‌های خود منتقل می‌کنند. در سال ۲۰۲۲، اندرو دونگ، میکروزیست‌شناس از دانشگاه سیدنی حدود ۴۰ مورچه از صحرای استرالیای غربی را جمع‌آوری کرد و عسل ذخیره‌شده را از شکم آن‌ها در آزمایشگاه بیرون آورد. این عسل که مانند آب کهربا به‌نظر می‌رسد، بسیار روان‌تر از عسل ساخت زنبورها است.
تحقیقات نشان می‌دهد که عسل مورچه می‌تواند در ازبین‌بردن برخی از بیماری‌های عفونی مانند باکتریِ بسیار قویِ استافیلوکوکوس اورئوس کمک کند. این سویه‌ها اغلب پوست را آلوده می‌کنند و می‌توانند به‌وجود بیماری‌های خطرناکی مانند کورَک یا سپتیسمی کشنده منجر شوند. با کشت میکروبی عسل مورچه در آزمایشگاه، محققان توانسته‌اند عملکرد بسیار خوبی از این عسل در مبارزه با این نوع بیماری‌زاها را مشاهده کنند.
عسل مورچه از رشد دو نوع قارچ به نام‌های افشانکچه (Aspergillus) و مخمر قهوه‌ای زرد (Cryptococcus) جلوگیری می‌کند. این قارچ‌ها، همراه با مورچه‌ها در خاک‌های بیابانی یافت می‌شوند و می‌توانند مشکلات ریوی و درد قفسه سینه در انسان ایجاد کنند.
عسل مورچه عملکرد ضدمیکروبی و ضدقارچی بسیار خوبی از خود نشان داده است.
سازوکار مسئولِ قدرت میکروب‌کُشی عسل مورچه، تا حدودی شبیه به عسل تولیدشده توسط زنبورهای عسل است. زنبورها هنگام بالاآوردن عسل، آنزیمی به‌نام «گلوکز اکسیداز» را نیز دفع می‌کنند که هنگام تماس با آب، به انجام یک واکنش شیمیایی و تولید هیدروژن پراکسید منجر می‌شود: یک ضدعفونی‌کننده طبیعی که بسیاری از میکروب‌های مضر را ازبین می‌برد.
با این‌حال برخلاف عسل زنبور که طیف وسیعی از فعالیت‌ها را در برابر صدها نوع مختلف از باکتری‌ها از خود نشان می‌دهد، عسل مورچه‌های عسلی، در مقابل بسیاری از میکروب‌های دیگر مانند «اشریشیا کلی» اثر اندکی نشان داده‌اند.
درک عملکرد بیوشیمیایی عسل مورچه‌های عسلی توسط محققان می‌تواند الهام‌بخش آن‌ها برای تولید ترکیبات ضدمیکروبی جدید باشد. این اتفاق می‌تواند پیشرفتی ویژه در برابر میکروب‌هایی باشد که دیگر به آنتی‌بیوتیک‌ها حساس نیستند؛ اما به نوعی هنوز هم در مقابل عسل آسیب‌پذیر هستند.
نظرات کاربران