مدت‌ها قبل از بابا نوئل، کارول‌خوانی و درخت‌های کریسمس پرنور، مردم در اروپای قرون وسطی فصل کریسمس را با 12 روز کامل جشن و خوشگذرانی که با شب دوازدهم و تاجگذاری پر سر و صدای «پادشاه بی‌قاعدگی» به اوج می‌رسید، جشن می‌گرفتند.
کریسمس در قرون وسطی با روزه یک ماهه آدونت آغاز می‌شد که در طول آن مسیحیان از غذاهای غنی و زیاده‌روی پرهیز می‌کردند. اما به گفته آن لارنس-ماترز، مورخی در دانشگاه ردینگ در بریتانیا که در زمینه انگلستان قرون وسطی تخصص دارد، دوره‌ای که تقریباً از قرن پنجم میلادی تا قرن پانزدهم میلادی ادامه داشت، تمام شرط‌بندی‌ها از صبح روز 25 دسامبر آغاز می‌شد.
“به گفته لارنس-ماترز، زمانی که روز کریسمس فرا می رسید، اگر استقامت داشتید، انتظار می رفت به مدت 12 روز متوالی غذا بخورید، بنوشید، خوشحال باشید، لباس بپوشید، بازی کنید و در اطراف محله برقصید تا زمانی که از پا درآیید.”
1.جشن و سرور
در قرون وسطی، تعطیلات کریسمس در واقع قبل از طلوع آفتاب صبح روز کریسمس با یک مراسم عشای ربانی ویژه کریسمس آغاز می شد که پایان رسمی آدونت و آغاز فصل جشن و سرور را از 25 دسامبر تا 5 ژانویه اعلام می کرد.
میزان فساد کریسمس به موقعیت اجتماعی شما بستگی داشت، اما لارنس-ماترز می گوید که اکثر مردم حداقل یک خوک را در ماه نوامبر ذبح می کردند و آن را برای تهیه بیکن و ژامبون کریسمس نمک سود می کردند و دودی می کردند.
در قرون وسطی، اربابان ثروتمند حومه شهر موظف بودند به کشاورزان مستاجر خود حداقل 12 روز مرخصی بدهند و همچنین یک وعده غذایی جشن برای آنها ترتیب دهند. این وعده غذایی معمولاً شامل غذاهای متنوعی بود، اما دقیقاً چه چیزی در منو بود به منابع موجود بستگی داشت. در «مرد خوب پاریس»، متنی که در سال 1393 نوشته شد، نویسنده دوره‌های لازم را برای یک «ضیافت خاص» مشخص می‌کند. غذا با یک دوره شیرینی، سوسیس و پودینگ سیاه شروع شد. سپس چهار وعده ماهی، مرغ و گوشت کبابی سرو شد. و یک دوره آخر کاستارد، تارت، آجیل و شیرینی ارائه شد.
اشرافیت قرون وسطی هنر جشن کریسمس را به سطح دیگری ارتقا داد. برای شام کریسمسی که در سال 1226 در صومعه ردینگ برگزار شد، پادشاه هنری سوم 40 عدد ماهی آزاد، توده ای از گوشت گوزن و گراز، و “تا حد امکان لامپری” سفارش داد. هنری پنجم، که در اوایل قرن 1400 حکومت می کرد، غذاهای لذیذ عجیب تری مانند خرچنگ، مارماهی و خوک دریایی را نیز در فهرست کریسمس خود قرار داد.
“یک چیزی که کاملاً واضح است این است که نوشیدن به اندازه غذا خوردن مهم بود، اگر نه بیشتر از آن.” این را آن لارنس-مادرز می گوید و خاطرنشان می کند که آبجو و شراب سیب ادویه دار نوشیدنی های مورد علاقه عوام بودند، در حالی که اربابان و اشرافیت بشکه های شراب را قورت می دادند. فقط در یک سال، هنری سوم 60 بشکه شراب برای صومعه ردینگ سفارش داد، که هر بشکه معادل 1272 بطری بود.
2.مومینگ، چانه زنی و جشن احمق ها
شاید این نتیجه تمام نوشیدن ها بود، اما بازی های لباس پوشیدن و تغییر نقش ها بخش بزرگی از جشن های کریسمس قرون وسطایی را تشکیل می دادند، که برخی از آنها از آداب و رسوم بت پرستان اولیه در اطراف انقلاب زمستانی بود.
به عنوان مثال، مومینگ یک سرگرمی کریسمس محبوب در روستاهای انگلیسی قرون وسطی بود. مومرها لباس های مبدل حیوانات می پوشیدند یا خود را به صورت زن در می آوردند، و سپس در خانه به خانه می رفتند و آهنگ های محلی جشن می خواندند و جوک تعریف می کردند. برخی از مومرها این کار را برای تفریح انجام می دادند، در حالی که برخی دیگر انتظار داشتند در عوض چند سکه یا هدیه های کوچک دریافت کنند.
ممکن است ماسک های حیوانات به سنت کریسمس عجیب دیگری که توسط اشرافیت انجام می شد مرتبط بوده باشد، که در آن خوشگذرانان با پوشیدن سرهای کامل حیوانات (پخته شده، شکر خدا) در سالن جشن رژه می رفتند و آهنگ های خاصی می خواندند. رایج ترین لباس مبدل سر گراز بود که به گفته لارنس-ماترز در دوره های بعدی با یک ماسک گراز چوبی جایگزین شد.
در وسط جشن ۱۲ روزه، جشن احمق ها در اول ژانویه برگزار می شد که در آن به کشیشان، روحانیان و سایر مقامات کلیسا اجازه کوتاهی داده می شد تا احمقانه رفتار کنند. تغییر نقش ها رایج بود، به عنوان مثال، زیرشماس های پست موعظه می کردند، و گاهی اوقات اوضاع از کنترل خارج می شد. طبق یک گزارش فرانسوی قرن ۱۵ که این عمل را محکوم می کند:
«کاهنان و روحانیان را می توان دید که در ساعات نماز ماسک و چهره های وحشتناک به صورت دارند… آنها با لباس زنانه، دلال یا نوازنده در گروه کر می رقصند. آنها آهنگ های هرزه می خوانند. آنها پودینگ سیاه می خورند… در حالی که کشیش مراسم عشای ربانی را برگزار می کند. آنها به بازی با تاس می پردازند… آنها بدون اینکه از شرم خود خجالت بکشند در کلیسا می دوند و می پرند.»
3.کیک لوبیا
دوازدهم شب یا دوازدهمین شب یک تعطیلات مستقل در قرون وسطی بود که در شب پنجم ژانویه جشن گرفته می شد و به اوج 12 روز خوشگذرانی و شیطنت می رسید. شکسپیر احتمالاً کمدی معروف خود دوازدهم شب را به عنوان نمایشی برای اجرا در دوازدهم شب نوشته است، از این رو قهرمان زن مبدل شده است.
محور اصلی دوازدهم شب کیک لوبیا بود، یک کیک پر از میوه که یک لوبیای خشک کوچک در آن پنهان شده بود.
به گفته آن لارنس-مادرز، هر کسی که تکه کیک با لوبیا در آن را دریافت می کرد، «پادشاه» شب می شد و می توانست به مردم جریمه های احمقانه ای بدهد که باید از آنها پیروی می کردند. اصطلاح دیگری برای پادشاه، «ارباب بدبختی» بود، کسی که قدرت برهم زدن سلسله مراتب اجتماعی و درخواست کارهای شرم آور را از چهره های اقتدار مانند والدین، معلمان و اربابان داشت.
دوازدهم شب اوج تقریباً دو هفته جشن، نوشیدن، لباس پوشیدن و نقض قوانین بود که کریسمس قرون وسطایی را مشخص می کرد.
4.پیش بینی آینده
به گفته آن لارنس-ماترز، عجیب است که 12 روز کریسمس نیز برای شبه علم پیشگویی قرون وسطایی اهمیت خاصی داشتند.
کشیشان متون موسوم به «پیش بینی» را مطالعه می کردند که شیوه تفسیر نشانه هایی از طبیعت را با محوریت کتاب مقدس توضیح می داد – از جمله طوفان، وزش باد شدید و رنگین کمان – برای پیش بینی آب و هوا برای سال آینده و همچنین پیش بینی رویدادهای مهم.
لارنس-مارتز می گوید: «ایده این بود که خدا برای کسانی که می‌توانستند آنها را بخوانند، نشانه‌هایی می‌فرستاد و 12 روز کریسمس یک زمان خاص بود.»
اگر روز کریسمس آفتابی و صاف بود، نشانه آن بود که بهار گرم و معتدل خواهد بود و منجر به برداشت محصول موفق و سلامت کلی خوب خواهد شد. با این حال، وزش بادهای شدید در روز کریسمس، نوید سالی بد برای ثروتمندان و قدرتمندان را می داد.
نظرات کاربران