ثبت فعالیت‌های کاربر با ویژگی Recall در ویندوز

در آستانه‌ی راه‌اندازی ویژگی جدید مبتنی بر هوش مصنوعی به نام “ریکال” (Recall)، مایکروسافت قصد دارد تا از هر فعالیتی که در رایانه‌ی شخصی خود انجام می‌دهید، عکس بگیرد. این اقدام به منظور ایجاد یک حافظه‌ی تصویری از فعالیت‌های کاربران است، تا امکان جست‌وجو و بازیابی اطلاعات را فراهم کند.

ویژگی Recall در ویندوز

به عبارت دیگر، “ریکال” به عنوان بخشی از رایانه‌های شخصی Copilot Plus جدید، که در تاریخ ۱۸ ژوئن معرفی می‌شوند، عرضه خواهد شد. اما کارشناسانی که این ویژگی را آزمایش کرده‌اند، پیش از این هشدار داده‌اند که استفاده از “ریکال” ممکن است منجر به مخاطراتی برای امنیت سایبری شود.

Windows Recall چیست؟

بعد از معرفی “کوپایلوت” (Copilot) در ویندوز، اکنون نوبت به “ریکال” (Recall) رسیده است که تجربه‌ی کاربری استفاده از ویندوز را به طور کاملاً متحول کند. “ریکال”، که به معنای “یادآوری” است، یک ویژگی جدید در ویندوز است که بر پایه‌ی هوش مصنوعی ایجاد شده است و به شما امکان می‌دهد تا در طول زمان به جست‌وجو بپردازید و محتوای مورد نیاز خود را در میان کارهایی که پیش‌تر با رایانه‌ی خود انجام داده‌اید، پیدا کنید. برای استفاده از این قابلیت، کافی است آنچه را که به یاد دارید توضیح دهید تا “ریکال” لحظه‌ی مورد نظرتان را بازیابی کند و به شما نشان دهد.

برای داشتن این امکان، “ریکال” به طور پیوسته از صفحه نمایش شما عکس می‌گیرد و این اسکرین‌شات‌ها را در یک جدول زمانی ذخیره می‌کند. این عکس‌ها هر پنج ثانیه گرفته می‌شوند و محتوای روی صفحه باید با عکس‌های قبلی متفاوت باشد. عکس‌های ثبت شده به صورت محلی روی رایانه‌ی شخصی شما ذخیره و تجزیه‌وتحلیل می‌شوند. به این ترتیب، “ریکال” با تجزیه‌وتحلیل عکس‌های ثبت شده، این ویژگی را فراهم می‌کند تا تنها با استفاده از زبان طبیعی به جست‌وجو برای فعالیت مورد نظرتان، از جمله تصاویر و متن، بپردازید.

وقتی “ریکال” عکسی که توسط کاربر انتخاب شده است را باز می‌کند، صفحه نمایش را به شیوه‌ای تغییر می‌دهد که کاربر قادر به تعامل با عناصر مختلف شود؛ به عنوان مثال، متن را کپی کند یا عکس‌ها را به برنامه‌ای که از فایل‌های JPEG پشتیبانی می‌کند بفرستد.

حتی با انتخاب دکمه “راه‌اندازی مجدد” زیر هر اسکرین‌شات، می‌توان به سرعت به محتوایی که در عکس دیده می‌شود بازگشت. ویژگی UserActivity API نیز به برنامه‌ها امکان می‌دهد تا پیوندهای عمیق ارائه دهند، بنابراین می‌توانید از جایی که کار را متوقف کرده‌اید، ادامه دهید.

می‌توان گفت که “ریکال” به شیوه‌ای طراحی شده است تا با استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی محلی، از هر چیزی که در رایانه‌ی خود می‌بینید یا انجام می‌دهید، تصویربرداری کند و سپس به شما امکان جست‌وجو و بازیابی هر چیزی را در چند ثانیه بدهد. حتی یک جدول زمانی قابل مرور وجود دارد که می‌توانید در آن پیمایش کنید. همه چیز در “ریکال” طوری طراحی شده است که محلی و خصوصی در دستگاه باقی بماند. به گفته‌ی مایکروسافت، “ریکال” برای پردازش تصاویر به NPU متکی است و بنابراین هیچ داده‌ای برای پردازش یا آموزش مدل‌های هوش مصنوعی این شرکت استفاده نمی‌شود.

Recall به چه سیستمی نیاز دارد؟

Recall قابلیت اجرا روی همه‌ی سیستم‌ها را ندارد و حداقل سیستم مورد نیاز برای آن باید شامل مشخصات زیر باشد:

• پردازنده‌ی NPU با حداقل ۴۰ تریلیون عملیات در ثانیه (۴۰TOPS) مانند رایانه‌های Copilot+
• ۱۶ گیگابایت رم
• ۸ پردازنده‌ی منطقی
• ظرفیت ذخیره‌سازی ۲۵۶ گیگابایت با حداقل ۵۰ گیگابایت فضای خالی

همچنین هنگامی که دستگاه کمتر از ۲۵ گیگابایت فضای دیسک داشته باشد، ثبت اسکرین‌شات به طور خودکار متوقف می‌شود و این امکان وجود دارد که با رسیدن فضای اختصاص داده شده به برنامه، اسکرین‌شات‌های قدیمی به طور خودکار پاک شوند.

اگر دستگاه‌های شما این مشخصات را داشته باشند یا به دنبال خرید لپ‌تاپ و رایانه‌ی جدیدتری باشید، می‌توانید Windows Recall را در نسخه‌ی ۲۴H2 ویندوز ۱۱ فعال کنید. این برنامه در پس‌زمینه اجرا می‌شود و هر کاری را که روی رایانه‌تان انجام می‌دهید و هر چیزی را که می‌بینید، بدون توجه به برنامه‌ها یا رابط‌هایی که به آن نگاه می‌کنید، مستندسازی و ثبت می‌کند، و در حقیقت همه‌ی آن‌ها را به خاطراتی تبدیل می‌کند که می‌توانید بعداً آن‌ها را جست‌وجو کنید.

راه‌اندازی ویندوز ریکال

Windows Recall به طور خودکار در کامپیوترهای +Copilot و رایانه‌هایی با مشخصات اشاره شده، فعال نمی‌شود بلکه در طول فرآیند راه اندازی ویندوز از کاربران خواسته می‌شود که آن را فعال کنند. اگر کاربر تصمیم بگیرد که Windows Recall را هنگام راه‌اندازی ویندوز فعال نکند، باز هم می‌تواند بعداً با اجرای آن که در منوی استارت موجود است، به اجرای آن بپردازد.

خود فرآیند آغاز Recall هم به سادگی خواندن راهنمای شروع سریع است که شامل سه نکته برای استفاده از آن می‌شود. سپس برنامه از کاربر می‌خواهد تا اجزای هوش مصنوعی مورد نیاز برای عملکرد Windows Recall را دانلود کند. بدون این مؤلفه‌های هوش مصنوعی، Windows Recall نمی‌تواند عکس‌های فوری را تحلیل کند. این دانلود با حجم چند گیگابایت، چند دقیقه طول خواهد کشید. Windows Recall از حساب مایکروسافت استفاده نمی‌کند و پس از تکمیل تنظیمات اولیه، می‌توان از آن به‌صورت آفلاین استفاده کرد.

جست‌وجوی معنایی در ویندوز

قابلیت Recall ویندوز بر اساس جست‌وجوی معنایی شکل گرفته است. این برنامه شامل یک نوار جست‌وجو و جدول زمانی است که در بالای برنامه اجرا می‌شود و به کاربران امکان می‌دهد تا بر اساس آنچه که در ذهن دارند، فعالیت‌های انجام شده را پیدا کنند. با توجه به اینکه این برنامه هر فعالیت را ثبت و از هوش مصنوعی هم برای تحلیل آن‌ها استفاده می‌کند، امکان یافتن هر یک از فعالیت‌ها وجود دارد.

برای نمونه ممکن است در یک وب‌سایت خرید آنلاین با تصاویری از یک کیف دستی قرمز برخورد کرده باشید، اما به یاد نداشته باشید که نام سایت و کیف مورد نظرتان چه بوده است. کافی است در Windows Recall عبارت “کیف قرمز” را تایپ کنید تا به سرعت در میان اسکرین‌شات‌ها بگردد و همه‌ی زمان‌هایی که کیف قرمز روی نمایشگرتان ظاهر شده است، نشان دهد.

با توجه به اینکه فرآیند جست‌وجوی Windows Recall با کمک هوش مصنوعی و بر اساس طبان طبیعی است، دیگر کاربران محدود به عبارت‌های جست‌وجوی دقیقی مانند جست‌وجوهای سنتی نخواهند بود. برای نمونه اگر به دنبال سندی هستید که همکارتان باب برای شما در Slack فرستاده است، فقط با تایپ عبارتی مانند “find that Word document Bob send me on Slack a disa week ago” احتمالاً بر اساس خاطراتی که ویندوز ریکال ثبت کرده است، به نتیجه‌ی مورد نظر می‌رسید.

همچنین می‌توانید از عبارات پایه‌ای جست‌وجو مانند “درآمدهای سال مالی ۲۴” استفاده کنید تا هر نمونه‌ای که در آن درآمدهای سال مالی ۲۴ و سؤالات مربوطه روی صفحه نمایش داده شده است، نشان داده شود. نتایج جست‌وجوی شما شامل موارد منطبق دقیق و نزدیک و همچنین مطابقت‌های مرتبط خواهد بود. تطابق نزدیک، شامل زمانی است که نتایج حداقل یک کلمه‌ی جست‌وجو شده را دربر می‌گیرند و جست‌وجوی مرتبط شامل مواردی است که فعالیت‌های ثبت شده، مشابه کلمات کلیدی مورد استفاده در عبارت جست‌وجوی شما هستند. برای مثال، اگر “تی‌رکس” را جستجو کنید، ممکن است نتایجی را برای انواع دیگر دایناسورها هم مشاهده کنید.

اسکرین‌سات‌های ویندوز Recall

همان‌طور که اشاره شد، برای اینکه Windows Recall بتواند جادوی خود را انجام دهد، به گرفتن اسکرین‌شات از صفحه نمایش شما در هر چند ثانیه یک بار متکی است. شما ضمن فعالیت‌های دیگر، متوجه نمی‌شوید که این اتفاق می‌افتد، اما می‌دانید که فرآیند را فعال کرده‌اید. علاوه بر این، نماد Recall هم به صورت دائمی در نوار وظیفه فعال خواهد بود.

Windows Recall از هوش مصنوعی برای تجزیه‌وتحلیل و فعال کردن عناصر تعاملی در بالای آن عکس‌ها استفاده می‌کند. هنگامی که یک عکس را انتخاب می‌کنید، Recall از screenray استفاده می‌کند تا توانایی کپی متن و تصاویر را در آن فعال کند. همچنین URLهای موجود در تصاویر به پیوندهای قابل کلیک تبدیل می‌شوند تا شما را مستقیماً به صفحه‌ی وب مورد نظر هدایت کنند. علاوه بر این، بسته به پشتیبانی هر برنامه، این امکان وجود دارد که مستقیماً در خود تصویر به ویرایش فایل در حال مشاهده مانند یک سند Word یا عکس JPEG بپردازید.

می‌توانید با کلیک کردن روی نماد Recall در تسک‌بار و انتخاب “Pause until tomorrow”، فرآیند عکس‌برداری را به آسانی متوقف کنید. همچنین می‌توانید از همین رابط، برای ادامه‌ی ثبت تصاویر استفاده کنید یا با کمک آن ببینید که چه زمانی یک برنامه‌ی روی صفحه در حال فیلتر شدن است.

تنظیمات و حریم خصوصی Recall

با توجه به اعلام مایکروسافت، استفاده از Windows Recall ایمن می‌باشد زیرا تمام داده‌های جمع‌آوری شده به صورت محلی در دستگاه شما ذخیره می‌شوند و به فضای ابری آپلود نمی‌شوند. این بدین معناست که هیچ یک از عکس‌ها و عبارت‌های جست‌وجوی شما توسط مایکروسافت قابل مشاهده نیستند و با استفاده از Device Protection و BitLocker روی رایانه‌ی شخصی شما رمزگذاری می‌شوند.

همچنین، Windows Recall ابزارهای ایمنی و حریم خصوصی داخلی را فراهم می‌کند که به شما امکان می‌دهد دقیقاً آنچه را که فرآیند ثبت داده‌ها در Recall می‌تواند ببیند، پیکربندی کنید. با وارد کردن برنامه‌ها و وب‌سایت‌های خاص در صفحه تنظیمات Recall، می‌توانید فیلتر کنید تا داده‌های آن‌ها ثبت نشود. همچنین، زمانی که وارد حالت مرور خصوصی در مرورگر می‌شوید، Windows Recall به طور خودکار ضبط را متوقف می‌کند. این ویژگی همراه با فیلتر کردن وب‌سایت‌های خاص در مرورگرهای مایکروسافت اج، گوگل کروم، فایرفاکس و اپرا پشتیبانی می‌شود.

علاوه بر این، شما می‌توانید اسکرین‌شات‌ها را مستقیماً از داخل برنامه‌ی Recall ویندوز یا به صورت انبوه در صفحه‌ی تنظیمات آن حذف کنید. امکان حذف به صورت بازه‌های زمانی از ساعت گذشته تا ماه گذشته نیز وجود دارد و یک دکمه هم برای حذف تمام عکس‌ها در نظر گرفته شده است.

همچنین، مایکروسافت نشانگرهای دیداری را اضافه کرده است که به شما می‌گوید Recall چه زمانی فعال است. وقتی این برنامه فعال باشد، یک نماد دائمی در نوار وظیفه حضور خواهد داشت که دسترسی سریع به دکمه‌ی مکث و تنظیمات را فراهم می‌کند. در حال حاضر امکان مخفی کردن این نماد وجود ندارد، بنابراین همیشه متوجه خواهید شد که Recall چه زمانی در حال فعالیت است.

اما Windows Recall شامل تعدیل محتوا نمی‌شود، به این معنی که اگر ابتدا برنامه‌ها و وب‌سایت‌های خاصی را در تنظیمات آن فیلتر نکنید، اطلاعات حساسی مانند گذرواژه‌ها و اطلاعات مالی را هم ثبت خواهد کرد. هرچند می‌توانید با باز کردن برنامه و انتخاب نماد حذف، جدیدترین عکس‌های فوری را به سادگی حذف کنید اما تا پیش از آن دسترسی به این اطلاعات غیرممکن نخواهد بود.

همچنین با وجود وعده‌های مایکروسافت مبنی بر تجربه فراخوانی امن و رمزگذاری‌شده، کارشناسان امنیت سایبری در این باره هشدار داده‌اند و برخی حتی آن را «کابوس حریم خصوصی» عنوان می‌کنند. از جمله «کوین بومونت» (Kevin Beaumont) کارشناس امنیت سایبری، دریافته است که این قابلیت مبتنی بر هوش مصنوعی، هنوز نقص‌های امنیتی بالقوه‌ای دارد. او که در سال ۲۰۲۰ مدت کوتاهی در مایکروسافت کار کرده است، هفته‌ی گذشته در حال آزمایش Recall بوده و متوجه شده است که این ویژگی، داده‌ها را به صورت متنی در یک پایگاه داده روی رایانه ذخیره می‌کند. موضوعی که می‌تواند استفاده‌ی مهاجمان از بدافزار برای استخراج پایگاه داده و محتویات آن را باعث شود.

جمع‌بندی

بدون شک، برنامه‌ی Windows Recall یک ویژگی انقلابی در جست‌وجو و یادآوری فعالیت‌هایی است که در رایانه انجام می‌شود. با این حال، رصد هر کاری که کاربر انجام می‌دهد توسط هوش مصنوعی و ذخیره‌ی آن در یک نقطه‌ی مشخص، می‌تواند حریم خصوصی کاربران را در معرض تهدید قرار دهد و همین موضوع باعث توجه و انتقاد کارشناسان امنیت سایبری هم شده است. باید دید در ادامه و رونمایی از نخستین نسخه‌ی رسمی Recall مایکروسافت تا چه میزان با بالا بردن امنیت این برنامه به دغدغه‌ها پاسخ می‌دهد و آیا شرکت‌های دیگر مانند اپل و گوگل هم در محصولات خود مانند Mac OS و اندروید هم از چنین قابلیتی استفاده خواهند کرد یا خیر؟