با اینکه ما بخشهای زیادی از سطح سیاره و حتی بیرون از آن را کاوش کردهایم، نقشه موجود از اقیانوسها بسیار کوچک و جزئیات آن چندان دقیق نیست. انسانها تنوع زیادی از محیطهای عجیبوغریب و خشن را برای کاوش و اکتشاف انجام دادهاند، از مناظر یخی جنوبگان گرفته تا سطح خشن و دوردست ماه. اما یک مکان درست در پیش چشمان ما وجود دارد که هنوز هم پر از رمز و راز است: اعماق اقیانوسها. بخشهای وسیعی از این اعماق هنوز مورد کاوش قرار نگرفتهاند و حتی نقشهبرداری نشدهاند.
تا به حال، فقط یکچهارم از بستر دریا با دادههایی با وضوح درخور ترسیم شدهاند. این سؤال مطرح میشود که واقعاً چقدر از اقیانوسها را کاوش کردهایم. البته پاسخ به این سؤال به تعریف شما از کاوش و کشف بستگی دارد. ویکی فرینی، یک زمینشناس از دانشگاه کلمبیا، به نقل از لایوساینس، میگوید: «نخستین مرحلهی اکتشاف، نقشهبرداری است؛ یعنی بتوانید بهسادگی کف دریا را ترسیم کنید.» تا اواسط سال ۲۰۲۳، تنها یکچهارم از بستر دریا با دادههایی با وضوح مناسب ترسیم شدهاند.
به عقیده فرینی، ایدهآلنگاری است که فکر کنیم ما یک نقشه کامل از سطح سیارهی خود داریم. بر اساس نظرات او، دانشمندان معمولاً از سونار برای نقشهبرداری کف اقیانوسها استفاده میکنند. سونار یک تکنیک است که ابزارهای مخصوصی امواج را در کف آب ارسال کرده و زمان بازگشت این امواج را اندازه میگیرند. در برخی از مناطق کمعمقتر، ماهوارهها و تکنیکهایی مانند لیدار (یک نوع اندازهگیری با استفاده از لیزر) نیز توسط دانشمندان مورد استفاده قرار میگیرند.
نقشههای توپوگرافی یا ماهوارهای زمین ممکن است برآمدگیها یا فرورفتگیهایی را نشان دهند که از دشتهای هموار در کف اقیانوسها عبور میکنند، اما بیشتر این جزئیات با ترکیبی از دادههای ماهوارهای و نوسانهای گرانش زمین و نقاط مشخص در اعماق شناختهشده مدلسازی شدهاند و در واقع، مستقیماً اندازهگیری نمیشوند. نقشههایی با وضوح بیشتر میتوانند ویژگیهای کف دریا را شناسایی کنند که این مدلها کاملاً آنها را دریافت نمیکنند.
فرینی اظهار دارد در اعماق دریا کوهها و برجستگیهای عظیمی وجود دارند که از کف دریا برآمدگی میکنند. همچنین در بستر دریا کانالهای زیبا و پرپیچوخمی وجود دارد جایی که جریانهای عمیق اقیانوسی رسوبات را به اطراف میبرند. اما چالش این است که حتی مکانهایی با دادههای با وضوح زیاد نیز جزئیات ریزتر را نشان نمیدهند، بهویژه زمانی که با جزئیات نقشههای زمین مقایسه میشوند.
به گفته فرینی، مناطقی با بیشترین وضوح در نقشههای بستر دریا همچنین وضوحی در حدود ۱۰۰ متر یا معادل طول یک زمین فوتبال دارند. این به این معناست که حتی بهترین نقشهها هم هنوز جزئیات ریزتر را ندارند. نقشههای بستر دریا به طور مداوم در حال گسترش هستند، به ویژه با حمایت از بنیاد بستر دریا ۲۰۳۰ که فرینی عضوی از آن است. این بنیاد قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ نقشهی کاملی از بستر اقیانوسها داشته باشد.
فرینی اعتقاد دارد که نقشهبرداری به تنهایی میتواند بسیاری از جزئیات درباره وقوع اتفاقات در بستر اقیانوس را برای ما آشکار کند؛ اما احتمال دارد که اطلاعاتی مانند ترکیبات مختلف کف دریا و موجودات زندهای که در آن سکنی دارند، در این نقشهها به تصویر نشود. برای پاسخ به برخی از این سوالات، شاید نیاز به ورود به مرحلهی بعدی از اکتشاف، به عبارت دیگر دیدن کف اقیانوس باشد.
در حالی که محققان و پهپادهای شناور در اعماق اقیانوسهای جهانی پیشرفتهای قابل توجهی کردهاند، ما هنوز تنها یک کوچکی از بستر دریا را مشاهده کردهایم. فرینی اظهار میکند: «اقیانوس در واقع چیزی است که زندگی را در این سیاره حفظ میکند؛ بنابراین، به عنوان ساکنان این سیاره، باید بدانیم چه چیزی در آن وجود دارد تا بتوانیم اقدامات مناسبی برای مدیریت آن انجام دهیم.»
نظرات کاربران