شهر خشتی و کویری یزد با جاذبههای فراوان و زیبا، به عنوان یکی از مقاصد اصلی سفرهای نوروزی شناخته میشود. بافت سنتی و منحصر به فرد این شهر، تجربهای منحصر به فرد از سفر و اقامت را برای شما فراهم خواهد کرد.
در پاسخ به پرسش “عید یزد کجا برویم؟” بایستی بگوییم که یزد، شهری است با جاذبههای فراوان از جمله بافت تاریخی، باغ دولت آباد، مجموعه امیر چخماق، مجموعه خان، مسجد جامع، زندان اسکندر، موزه آب، دروازه قرآن و بوستان کوهستان که در عید نوروز بسیار مورد توجه قرار میگیرند.
یزد، در استان مرکزی ایران، در یک دره وسیع و خشک قرار دارد، بین رشته کوههای شیرکوه و خرانق، در جنوب غربی پناهگاه حیات وحش دره انجیر. شهر یزد در محدوده کمربند خشک زمین واقع شده است که تابستانهای گرم و طولانی و زمستانهای سرد و خشک دارد. با وجود این، یزد با آثار تاریخی بینظیر، معماری منحصربهفرد و طبیعت زیبا، گردشگران بسیاری را جذب میکند.
این شهر با نامهای مختلفی همچون “شهر بادگیرها”، “شهر قنات و قنوت و قناعت”، “شهر دوچرخهها” و “شهر شیرینی” شناخته میشود. یزد، در تاریخ اساطیری ایران و دوره حکومت پیشدادیان، به عنوان محلی مقدس و مکان عبادت شناخته شده است. ساکنان این شهر با زبان فارسی و لهجه شیرین یزدی صحبت میکنند و برای مهمانان خود مهربانی و مهماننوازی را تجربه میکنند.
عید یزد کجا بریم؟
بافت تاریخی شهر یزد از جمله بافتهای مسکونی بینظیر ایران محسوب میشود، که همچنان از تغییرات زمانهای گذشته کمترین آسیب را به خود وارد آورده است. این منطقه از تاریخ ۱۸ تیرماه سال ۱۳۹۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
بافت تاریخی یزد با وسعتی حدود ۷۰۰ هکتار، شامل محلههایی چون چهار منار، فهادان، قلعه کهنه، سر جمع، سر دو راه، یعقوبی، مصلی، ۶ بادگیر، میرقطب، خرمشاه، کوچه بیوک و لب خندق میشود. از میان این محلهها، دو محله چهار منار و فهادان به عنوان شاخصترینها شناخته میشوند. بسیاری از گردشگران نیز عمدهٔ بازدیدهای خود را از سوی خیابانهای سید گلسرخ و امام یزد آغاز میکنند.
از میان بناهای مشهور بافت تاریخی یزد میتوان به مسجد میر خضر شاه (مسجد بزرگ چهار منار)، حسینیه بزرگ چهار منار، بقعههای سید شمسالدین و شاه سید رضا، آبانبار کوچه بندون، باغ و آبانبار دولت آباد اشاره نمود.
کوچههای کاهگلی و باریک با نام آشتیکنان، خانهها و عمارتها، مساجد، اماکن قدیمی، آبانبارها، بازارها، اقامتگاهها و هتلهای مختلف، بادگیرها و بناهای متعدد خشتی با معماری جذاب بخشی از این بافت تاریخی را تشکیل میدهند.
بناهای بافت تاریخی یزد از خشت و گل ساخته شدهاند. در طراحی و شکلگیری این بخش از شهر، توجه به جهت وزش باد و تابش خورشید شده است. خانهها بهگونهای طراحی شدهاند که بیشترین بهرهبرداری از انرژی طبیعی و کمترین هدررفت فضا را داشته باشند. بیرونی، اندرونی، تختگاه، تالار، هشتی، بادگیر، سردر، آشپزخانه و آبانبار بخشهای مختلف این خانهها هستند.
بادگیرها به عنوان بخشی جذاب از معماری خانههای یزد شناخته میشوند و به نمادی از شهر تبدیل شدهاند. یزد به عنوان شهر بادگیرها شناخته میشود. این سازههای هوشمندانه معماری، تهویه طبیعی بنا را میسر میکنند.
گردشگران به مدت ساعتها در کوچههای بافت تاریخی شهر یزد پیادهروی میکنند. این کوچهها باریک و پیچدرپیچ هستند، با دیوارهای خشتی و بلند، به گونهای که گاهی دو نفر با دشواری از آنها عبور میکنند. بخشی از این کوچهها مسقف بوده که به آنها “ساباط” میگویند. این دیوارهای بلند و سقفهای مسقف، افراد را از تابش نور تند و تیز آفتاب در کویر محافظت میکنند. بافت تاریخی یزد، یک میراث ارزشمند از تاریخ، فرهنگ و معماری ایرانی است.
1. باغ دولت آباد یزد
باغ دولت آباد، یکی از مقاصد گردشگری برجسته در یزد است که در سال ۱۳۹۰ شمسی (معادل ۲۰۱۱ میلادی) به عنوان یکی از میراثهای جهانی توسط یونسکو شناخته شد و در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۴۶ (با شماره ۷۷۴) در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این باغ زیبا در اواخر دوره افشاریه (معادل ۱۱۲۶ هجری شمسی، دوره اسلامی) توسط “محمد تقی خان بافقی” از سلسله خاندان خوانین یزد ساخته شد.
در ابتدا، باغ دولت آباد به دروازه چهارمنار متصل بود و خارج از محدوده شهر واقع شده بود. اما با پیشرفت فرایند شهرنشینی و ساخت و سازها در دوره پهلوی، این باغ به طور تدریجی در داخل مرکز شهر قرار گرفت.
باغ دولت آباد، یک نمونه اصیل و بینظیر از باغهای ایرانی است که حدود ۶٫۴ هکتار فضای زیبا را در بر میگیرد. این باغ با دارا بودن یک قنات تاریخی و عظیم، که بیش از ۲۰۰ سال پیش احداث شده و پنج رشته قنات را شکل داده است، از اهمیت بسیاری برخوردار است و نقش اساسی در زیبایی و زندگی این باغ دارد. این قنات که با طولی بالغ بر ۶۰ کیلومتر یکی از طولانیترین و مهمترین قناتهای یزد بوده، امروزه خشک شده است و برای تامین نیازهای آبی باغ، یک چاه نیمهعمیق حفر شده است.
باغ دولت آباد از دیدگاه گونهشناسی و عملکردی، به عنوان یک باغ سکونتگاهی و حکومتی شناخته میشود که از دو بخش متمایز تشکیل شده است. بخش باغ بیرونی یا جلوخان، که محل انجام مراسم حکومتی، تشریفات ورزشی و اداری شهر است، و بخش دیگر که باغ اندرونی است که به عنوان بخش خصوصی و مکان اقامتی در نظر گرفته میشود.
در این باغ، درختان انگور، سرو، کاج و بوتههای گل محمدی و سرخ به طور فراوان کاشته شدهاند که به زیبایی و جذابیت این مکان افزودهاند. در ایام عید نوروز، باغ دولت آباد به اوج زیبایی و شادابی خود میرسد.
ساختمان هشتی، حرمسرا، بهشت آیین، مطبخ، برج دیدبانی، آبانبار خصوصی و اصطبلهای تابستانه و زمستانه، از جمله بناهای مختلفی هستند که در این باغ زیبا واقع شدهاند و به تنوع و زیبایی این مکان افزودهاند.
باغ دولت آباد با بادگیری به طول ۳۳٫۸ متر، که بلندترین بادگیر خشتی جهان است، در مرکز خود جلوه میدهد. این بادگیر هشتضلعی، باد را به قسمت زیرین منتقل میکند. زیر این بادگیر، یک حوض قرار دارد که با برخورد باد به سطح آب آن، هوایی خنک و معتدل تولید میشود. این هوا به بخشهای شاهنشین و تالارهای هشتی منتقل میشود. این ساختمان به عنوان “عمارت بادگیر” شناخته میشود و به عنوان ساختمان تابستانی نیز شناخته میشود.
2. مجموعه میدان امیر چخماق
تکیه یا میدان امیر چخماق، که به نام امیر چقماق هم شناخته میشود، از جاذبههای اصلی شهر یزد به شمار میرود. این میدان دارای محیطی پاک و زنده است و نورپردازی زیبای آن باعث شده تا شبها به یکی از بهترین مقاصد گردش در یزد تبدیل شود. مجموعه امیر چخماق، در یک شهریور سال ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۴۱۶ در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفته است.
میدان امیر چخماق، به دستور و تلاش امیرجلالالدین چخماق شامی، یکی از حکام زمانه یزد (که از امیران و سرداران شاهرخ میرزا تیموری بود) و همسرش، ستی فاطمه خاتون (دختر شمس الدوله امیر محمد)، در دوره تیموری احداث شد.
مجموعه امیر چخماق شامل مسجد امیر چخماق، بقعه ستی فاطمه، بازار حاجی قنبر (یکی از بهترین مراکز خرید سنتی برای تهیه سوغات یزد)، آبانبار سنتی ستی فاطمه، آبانبار تکیه، و تکیه امیر چخماق است. همچنین، حمام سنتی و دو کاروانسرا (کاروانسرای شعبان در ضلع شمالی میدان و حمام و کاروانسرای بافتیها در غرب تکیه امیر چخماق) جزئیات جانبی این مجموعه هستند.
مسجد امیر چخماق یا “مسجد نو”، یکی از مساجد بدون مناره است که در ضلع جنوبی میدان امیر چخماق واقع شده و به لحاظ شکوه، عظمت، زیبایی و معماری، بین مساجد تاریخی ایرانی بینظیر است. این مسجد در سال ۸۴۱ هجری شمسی ساخته شده است. درآمد حاصل از فعالیت حمام و کاروانسرای مجاور مسجد، برای نگهداری از خود مسجد استفاده میشده است. چهار کتیبه سنگی تاریخ و سرنوشت مسجد را روایت میکنند. امروزه، این بنای مذهبی با ارزش با معماری دوره تیموری و اسلامی، جاذبهای برای گردشگران و علاقمندان به هنر است.
تکیه سهطبقه امیر چخماق در کنار میدان امیر چخماق، در جنوب شرقی آن واقع شده است و دارای نمایی بسیار چشمگیر است. از زمان قاجار، دو مناره به این تکیه افزوده شدهاند که بر اساس اسناد تاریخی به دست آمده است. این تکیه با حوضی بزرگ به همراه فواره و چند مجسمه، نمادی از ارزش و اهمیت آب و فرهنگ سقایی در منطقهای کویری مانند یزد را به نمایش میگذارد.
مکان تکیه امیر چخماق به عنوان مرکزی برای تجمعات و مراسمهای مذهبی، به ویژه در ایام محرم و انجام مراسم سنتی نخلگردانی شناخته شده است. نخل حیدری که از سال ۱۱۹۳ هجری شمسی در وسط میدان امیر چخماق واقع شده است، همواره مورد توجه بوده و در هر سال در دهه محرم برای برگزاری مراسم، آماده میشود و با لباسهای سیاه مزین میگردد. همچنین در دی ماه سال ۱۳۹۳، پیکر هشت شهید گمنام دوره دفاع مقدس در این میدان به خاک سپرده شد.
3. مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد، با نامهای «مسجد عتیق»، «مسجد جمعه قدیم» و «مسجد جامع نو» نیز شناخته میشود، از جمله بناهای باشکوه تاریخی شهر یزد و یکی از مقاصد مهم نوروزگردی در این شهر محسوب میشود. این مجموعه ارزشمند و تاریخی در تاریخ ۳۱ تیر ماه سال ۱۳۱۳ با شماره ۲۰۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
در قرن پنجم هجری شمسی، مسجد جامع یزد به دست «امیر علاءالدوله کالنجار»، اولین امیر آل کاکویه، بنا شد. اما از بخش اولیهی این مسجد، چیزی باقی نمانسته و بنای کنونی از زمان قرن هشتم هجری شمسی و زیر نظر «سیدرکن الدین محمد قاضی»، یکی از علمای برجستهی یزد، ساخته شده است. پس از درگذشت سید قاضی در سال ۷۱۱ هجری شمسی، «مولانا سعيد شرف الدين علی»، نویسندهی دورهی تیموری، کار ساخت مسجد را به اتمام رساند.
این مسجد از نوع تکایوانی است و دو گنبد و دو مناره دارد. گنبدخانهی آن از دوران ایلخانی است و سردر رفیع آن متعلق به دورهی تیموری است. زیباییهای کاشیکاری، طراحی باشکوه گلدستهها با ارتفاع ۵۲ متر، پیچیدگی وسعت معماری و کتیبههای تاریخی به خطهای کوفی و ثلث، این مسجد را به لحاظ معماری و تاریخی بسیار ارزشمند میسازد. بخشهایی مانند پایاب قنات زارچ، جماعتخانه، محراب باشکوه و شبستان شاهزاده نیز از جاذبههای دیدنی این مسجد هستند.
پایاب مسجد جامع، در مسیر قنات زارچ واقع شده است و در نزدیکی درب شمالی مسجد قرار دارد. این پایاب از قبل از ساخت مسجد وجود داشته است و پس از احداث مسجد، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. استفاده اصلی این سازه برای انجام وضو و غسل بوده است. برای دسترسی به پایاب، یک راهروی دارای ۶۲ پله وجود دارد. این سازه، یک زیرزمین با پلان هشت ضلعی و منظم دارد و در وسط آن یک حوضه یا مخزن گردان دیده میشود.
مقبره سید رکنالدین یکی از مکانهای متبرک و محترم شهر یزد است که در نزدیکی مسجد جامع (شرقی مسجد) قرار دارد. علاوه بر آن، سرای خواجه، آبانبار، بازار چارسوق شاهی، بازار صرافها، کتابخانه و موزه وزیری، امامزاده سید قل هواللهی و آب انبار جنک از جاذبههای دیدنی در اطراف مسجد جامع و خیابان مسجد جامع یزد هستند.
3. مجموعه زیرزمینی دروازه مهریز یزد
مجموعه زیرزمینی دروازه مهریز، یک اثر آجری و بزرگ از معماری سنتی ایران است که در منطقهی کویری واقع شده و به عنوان یک شاهکار معماری اصیل ایران محسوب میشود. برای بازسازی و احیای این مجموعه، تلاشهای فراوانی صورت گرفته و حدوداً شش سال زمان صرف شده است. آبانبار این مجموعه، یکی از قدیمیترین آبانبارهای استان یزد است که در دوره صفوی ساخته شده است. ثبت آبانبار دروازه مهریز در فهرست آثار ملی کشور، به تاریخ ۹ اردیبهشت سال ۱۳۸۲ با شماره ۸۵۶۳ انجام شده است.
وجود اجزای مختلفی مانند قنات، مخزن آب، و استراحتگاه، نشان از کاربری گسترده آبانبار مهریز در گذشته دارند. در واقع، این آبانبار در گذشته به عنوان یک مرکز خدماتی متنوع شناخته میشد؛ امروزه همچنان علاوه بر نمایشگاه، بهعنوان یک سفرهخانه سنتی و کافه اصیل و منحصربهفرد فعالیت میکند و گردشگران را میزبانی میکند. شکوه و زیبایی این مجموعه زیرزمینی به اندازهای است که بسیاری از گردشگران معتقدند بدون بازدید از آن، سفر به یزد ناقص خواهد بود.
وجود مؤلفههای مختلفی همچون قنات، مخزن آب، و استراحتگاه، نمادی از کاربری گسترده سدابانبار مهریز در گذشته را نشان میدهد. در واقع، در گذشته این سدابانبار به عنوان یک مرکز خدماتی چندگانه شناخته میشد؛ و امروز همچنان علاوه بر نمایشگاه، بهعنوان یک رستوران سنتی و کافه اصیل و بینظیر فعالیت میکند و گردشگران را میزبانی میکند. شکوه و زیبایی این مجموعه زیرزمینی به اندازهای است که بسیاری از گردشگران معتقدند بدون بازدید از آن، سفر به یزد ناقص خواهد بود.
4. زندان اسکندر
مدرسه ضیائیه، یا همان زندان اسکندر، بنایی تاریخی و جذاب در محله فهادان واقع شده است. این زندان به یادگار دوران حکومت اتابکان یزد، یکی از سلسلههای ملوکالطوایفی ایران، برمیگردد و دارای معماری اسلامی است. ضیاالدین حسین رضی، مشهور به عنوان عارف شهره، در سال ۶۳۱ هجری قمری (معادل ۶۱۲ هجری شمسی) ساخت این بنا را آغاز کرد.
پسران او در سال ۷۰۵ هجری قمری (معادل ۶۸۴ هجری شمسی) این کار را به اتمام رساندند. مدرسه ضیائیه در تاریخ ۲۳ اسفند سال ۱۳۴۶ با شماره ۷۷۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
در متون تاریخی، به مکان خاصی به نام زندان اسکندر در محدوده مدرسه ضیائیه اشاره شده است. برخی پژوهشگران با استناد به شواهد تاریخی و مکانی، این بنا را به عنوان زندان اسکندر شناختهاند. مدرسه ضیائیه در دوران صفویه بسیار معروف بود و همگان آن را میشناختند. بقعه دوازده امام، که قدیمیترین بنای یزد است، در کمی فاصله از زندان اسکندر واقع شده است.
نمای بیرونی مدرسه ضیائیه شامل یک گنبد بلند و بادگیر است. این بنا ارزشمند شامل یک حیاط مستطیل شکل، دو بخش میانی، سه ایوان با ارتفاع بلند، یک گنبد، بادگیر و اتاق مربوط به آن، پایاب و چند اتاق دیگر است. با توجه به شواهد معماری، گنبد و ایوان مجاور آن به عنوان قدیمیترین بخشهای ساختمان شناخته میشوند. گنبد دارای پلانی مربع با ارتفاع ۱۸ متر است. تزیینات زیبایی از جمله کتیبههای رنگی، دیوارنگارهها، گچبری و گلبریهای ساده درون بنای گنبد مشاهده میشود.
مدرسه ضیائیه، یکی از نادرین ساختمانهای چهار ایوانی در شهر یزد بود. متأسفانه، ایوان قرار گرفته در ضلع شرقی آن در گذشته از بین رفته است. بادگیر و اتاقهای آن در ضلع شمال شرقی ساختمان قرار دارند و به عنوان بخشی از توسعههای دوره قاجار شناخته میشوند.
پایاب زیر حیاط قرار دارد و ورودی آن در ضلع شمالی شرقی ساختمان واقع شده است. چندین پله به این فضای خنک میرسدند و حفرهای در حیاط، به خوبی نور مورد نیاز این بخش را فراهم میکند. امروزه، یک نمایشگاه و فروشگاه از محصولات صنایع دستی و سوغات یزد در حیاط مدرسه ضیائیه برپا شده است و گردشگران در حین بازدید از این مجموعه، اغلب اقلامی را خریداری میکنند.
5. مجموعه وقت الساعت یزد
مجموعه وقت الساعت، که شامل میدان و حسینیه وقت الساعت و نخل میشود، از جاذبههای گردشگری مهم شهر یزد به شمار میآید. این مجموعه در تاریخ ۲۵ اسفند سال ۱۳۷۸ با شماره ۲۶۵۶ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است. وقت الساعت مربوط به دوره قاجار بوده و در نزدیکی مسجد جامع یزد واقع شده است.
در محله قدیمی شهر یزد، میدان وقت الساعت به عنوان هسته اولیهای از تاریخ و فرهنگ این شهر شناخته میشود. در قلب این میدان، برج ساعتی به شکل مکعب مستطیل با تزیینات آجری و کاشیکاریهایی که حاوی آیات قرآن هستند، به چشم میخورد. این برج، در میانه میدان مربعشکل واقع شده و با طاقها و قوسهایش زیبایی و شکوه خاصی به این مکان بخشیده است. برج ساعت وقت الساعت، که از قدیمیترین ساعتهای شهر یزد به شمار میرود، در قسمت بالایی خود به افتخار این شهر خودنمایی میکند.
علاوه بر این برج، دو برج ساعت دیگر نیز در شهر یزد وجود دارد؛ برج ساعت مسجد جامع یزد و برج ساعت مارکار که هر یک از آنها نمادی از تاریخ و فرهنگ این شهر میباشند.
در زمانهای گذشته، بنایی به نام حسینه وقت الساعت بهعنوان یک تاسیسات نجومی و رصدی برای مشاهده اوقات و ساعات ساخته شد. این بنا در اوایل قرن هشتم هجری قمری توسط سید رکن الدین قاضی بنا شد و به یاد آن فرد اسمگذاری شده است.
در میدان وقت الساعت یکی از نخلهای چوبی و باشکوه عزای امام حسین (ع) نیز قرار دارد که نشان از تعلق و ارتباط این محل با دین و مذهب دارد. نورپردازی زیبا و شگفتانگیز این میدان باعث شده تا در شبهای تاریک، گردشگران بسیاری به این مکان زیبا سر بزنند و از دیدن آن لذت ببرند. همچنین، یک کارگاه قدیمی پارچهبافی که در زمانهای اخیر نیز فعال است، در گوشهای از میدان وقت الساعت وجود دارد که از تجربه و صنعت بافت پارچههای محلی این شهر بهره میبرد.
6. آسیاب کوشک نو
آسیاب آبی کوشک نو، یک ساختمان زیرزمینی باستانی و هوشمند است که قدمتش به دوران پیش از اسلام بازمیگردد. این آسیاب در عمق ۲۲ متری زمین واقع شده و با بهرهگیری از نیروی طبیعی آب به چرخش درآمده است. اجزای آسیاب کوشک نو شامل سه بخش اصلی به نامهای دستکند، انباری و کارگاهی میباشد. مکان قرارگیری این آسیاب در نقطه تقاطع سه قنات اصلی شهر یزد، به نامهای زارچ، اله آباد (الهی آباد) و صدری است و تاکنون بخش کمی از آب از این مسیر عبور کرده است.
قنات زارچ با طول حدود ۸۰ کیلومتر، به عنوان طولانیترین قنات جهان در فهرست ثبت جهانی قرار گرفته است. این قنات در طول مسیر خود که تا حدود ۲,۵۰۰ سال پیش به دستان توانمند و پرتلاش مردان کویر حفر شده بود، دو رشته آب گرم و آب شیرین داشت. متأسفانه در حال حاضر، تنها رشته آب شور آن باقیمانده و دیگر رشتههای آب گرم و آب شیرین خشک شدهاند.
آسیاب آبی کوشک نو، یکی از شاهکارهای مهندسی ایرانی است و نمایانگر همت و تلاش سازندگان آن میباشد. اندازه دستکندها و تنورهای این آسیاب بهنسبت نمونههای مشابه بسیار بزرگ است. بزرگترین تنوره آسیاب آبی ایران با عمق ۱۶ متر، که با نام “تغار رستم” شناخته میشود، در این آسیاب واقع شده است. آقای حسن شهابنیا، فرزند آخرین آسیابان، در سال ۱۳۹۳ هجری شمسی با همت و تلاش خود، این آسیاب را مرمت و بازسازی کردند.
7. مجموعه خان یزد
منطقه خان یکی از جاذبههای گردشگری برجسته در شهر یزد است. این بخش از شهر فراوانی از جاذبههای تاریخی و فرهنگی را به همراه امکانات خرید متنوع ارائه میدهد. در بازارهای خان، مسافران علاوه بر بازدید از ساختمانهای سنتی و تاریخی، میتوانند از فضایی چشمگیر برای خرید هدایای سنتی و محصولات محلی بهرهمند شوند.
این مجموعه شامل بازارها، صرافیها، زرگران، پنجرههای عرضه محصولات متنوع مانند قیصریه، علاقبندی، کاشیگری، چیتسازی، ملا اسماعیل، افشار، صدری (شاهزاده فاضل)، دروازه مهریز، مسگری و نخودبریزهاست. همچنین، گنجینه فرهنگ و هنر یزد و حمام خان از دیگر بخشهای جذاب این منطقه میباشند.
بازار خان، مرکز تجاری مشهور و بزرگترین بازار سنتی شهر یزد است که در کنار میدان خان واقع شده است. این بازار در دوره قاجار به دستور “محمد تقیخان بافقی”، حاکم آن زمان، بنا شد. در گذشته، بازار خان مختص خاندانها بود و عموم مردم مجاز به استفاده از آن نبودند، که این نامگذاری را توجیه میکند. امروزه، این بازار حدود ۲۰ تیمچه و ۱۵۳ غرفه فعال و پویا دارد و بهترین مکان برای خرید جواهر و ترمه یزد محسوب میشود. در ۹ اردیبهشت سال ۱۳۸۲، بازار خان به شماره ۸۵۴۴ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
این بازار دو بخش شمالی و جنوبی (با ۷۸ متر طول و ۵۳ باب مغازه) و بخش شرقی و غربی (با ۱۸۰ متر طول و ۱۰۰ حجره) دارد. معماری سنتی اصیل و تنوع کالاها باعث میشود تا گردشگران مدتهای طولانی را در این بازار سپری کنند. همچنین در این منطقه هتلهای سنتی، آبانبار، کاروانسرا و مساجد نیز وجود دارند.
8. دخمه زرتشتیان
برج خاموشان یا برج سکوت، بنایی سنگی است که در جنوب شهر یزد و در مقابل کوه دخمه واقع شده است. این بنا که به عنوان یکی از جاذبههای گردشگری مهم منطقه شناخته میشود، در سال ۱۳۸۴ با شماره ۱۲۷۳۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت گردید.
دفن جساد در دخمهها، یکی از آیینهای باستانی مربوط به زرتشتیان است و از ریشههای باورها و فرهنگهای قدیمی این جامعه الهام میگیرد. پیروان این آیین، جهان را از ترکیب چهار عنصر آب، خاک، آتش و هوا تشکیل شده دانسته و باور دارند که احتراق یا دفن جساد، این عناصر را آلوده میکند؛ بنابراین به دلیل جلوگیری از آلودگی، راهکارهایی را اتخاذ نمودهاند.
زرتشتیان برجهایی در مناطق کوهستانی بنا نهادند تا پس از فوت، جسادهای مردگان خود را به آنها منتقل کنند. دخمهها بدون سقف بودند تا حیوانات گوشتخوار نتوانند به سادگی به جسد دسترسی پیدا کنند. پس از مدتی (معمولاً ۶ ماه تا یک سال) استخوانهای باقیمانده درون چاهی درون دخمه نگهداری میشدند.
در شهر یزد، منطقه کوهستانی دخمه، دو برج مدور به نامهای دخمه مانکجی و دخمه گلستان وجود دارد؛ این دو دخمه بهصورت دورهای و هر ۶ ماه یکبار مورد استفاده قرار میگرفتند. دخمه “مانکجی لیمجی هاتاریا”، با قطر ۱۵ متر، در سال ۱۱۹۸ هجری شمسی توسط یک فرد هندی به نام “مانکجی صاحب” ساخته شد که به لقب “مانکجی صاحب” شناخته میشود (نمایندهای از زرتشتیان در ایران در دوره ناصرالدین شاه قاجار). دخمه “گلستان” که فاصلهای ۱۵۰ متری با برج اول دارد، در سال ۱۲۷۱ هجری شمسی با قطر ۲۵ متر و ارتفاع ۶ متر ساخته شد.
در معماری زرتشتیان، دخمه نمادی از سادگی و استوانهای بودن است، اما در عین حال بسیار محکم و پایدار. داخل دخمه، فضاهای مختلفی برای قرارگیری اجساد زنان، مردان و کودکان در نظر گرفته شده است. در لبه شمالی این دخمه، چند ساختمان خشتی به نام “خلیه” وجود دارد که به چشم میخورد. پس از تحویل اجساد به دخمه، زرتشتیان تا سه روز در این خلیهها به انجام مراسم و آیینهای خاص خود مشغول میشدند.
9. موزهخانه لاری ها
خانه لاریها با ساختاری بادگیر رفیع، معماری اصیل کویری و تزیینات چشمنواز، به عنوان یک اثر ارزشمند از دوران قاجار (۱۲۴۸ هجری شمسی) شناخته میشود. این عمارت در تاریخ ۲۴ بهمن سال ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۸۳۷ به فهرست آثار ملی کشور افزوده شد.
ساختمان خانه لاریها به دستور «حاج محمد ابراهیم لاری» در زمینی به مساحت ۱,۷۰۰ متر مربع بنا شده است و شامل ۶ باب واحد مسکونی و سه حیاط میباشد. درها و پنجرههای ارسی، اتاقهای آینهکاری، آثار گچبریهای ظریف و تابلوهای زیبا که بر روی دیوارها نصب شدهاند، نمادهایی از زندگی آرام و اعیاننشین در این خانه را نشان میدهند.
فضای باز و بستهی عمارت لاریها، شامل حیاطهای مصفا، ایوانها، تالارها، و اتاقهای مختلفی است؛ از سردرهای هشتی تا داخلی و خارجی، از اتاقهای زمستانی تا تابستانی، از بادگیر و اتاق زیر بادگیر تا سرداب و مطبخ. این اجزای متعدد خانهی لاریها بهعنوان بخشهای مختلفی از آن محسوب میشوند.
در این فضاها، اسناد تاریخی ارزشمندی نگهداری و به نمایش گذاشته شدهاند، که باعث تبدیل این عمارت به موزهی اسناد ملی یزد شده است. علاوه بر این، محصولاتی همچون قهوه و کیک یزدی نیز در داخل عمارت بهفروش میرسند که توجه گردشگران بسیاری را به خود جلب کرده است. “گالری مهرنگار” نیز در این موزه مکانی مناسب برای خرید یادگاری و سوغاتی از سفر به یزد است.
10. موزه آب یزد (خانه کلاهدوزها)
موزه آب یزد در سال ۱۳۷۹ به همراه برگزاری اولین همایش بینالمللی کاریز، در خانه تاریخی کلاهدوزها تأسیس شد. هدف اصلی این موزه، نشان دادن ارزش و اهمیت آب در مناطق خشکسال مانند یزد و هوشمندی مردم در بهرهگیری صلحطلبانه از منابع آبی بود. یکی از کاریزهای صدساله از این موزه عبور میکند، که قدمتی دارای اهمیت بسیار برای تأمین آب مردم منطقه داشته است.
خانه تاریخی کلاهدوزها، یکی از ارزشمندترین ساختمانهای شهر یزد است. این بنا در دوره قاجار، به دستور “سید علی اکبر کلاهدوز”، یکی از معروفترین تاجران آن دوره، در بازه زمانی از سال ۱۲۶۶ تا ۱۲۶۹ هجری شمسی ساخته شد. خانه کلاهدوزها از نظر معماری، ویژگیهای اصیل شهر یزد را به خوبی به تصویر کشیده است. درها و پنجرههای این ساختمان از چوب ساخته شده و با شیشههای رنگی، ارسیها و گچبریهای زیبا، جلوهی زیبایی به آن بخشیدهاند.
این خانه، با شماره ۱۸۲۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و در تاریخ ۱۵ دیماه سال ۱۳۷۵ معرفی شد.
در سطح اول موزه، دو کاریز معروف به رحیمآباد و زارچ قرار دارند. سطح دوم این موزه، با نام پایاب شناخته میشود؛ یک فضای هشتضلعی با دمای ثابت (۱۴ درجه سانتیگراد) که برای نگهداری مواد غذایی به کار میرفت. سطح سوم، به عنوان اقامتگاه تابستانی شناخته میشود و شامل اتاقها و دالانهای متعددی با تهویه هوای مطلوب در تابستان است.
سطح چهارم، به عنوان منطقهای برای سکونت خانواده شناخته میشود و شامل اتاقهای پنجدری، تالار، اتاق ارسی، آشپزخانه و مناطق زندگی خدمتکاران است. در سطح پنج، که به عنوان پشتبام یا چاه خانه شناخته میشود، محلی وجود دارد که با استفاده از چرخ چاه، آب را از چاههای معروف به “چهل گز” برمیآوردند تا برای مصرف ساکنان منزل فراهم شود.
لولهکشی آب، که به بیش از ۱۵۰ سال پیش باز میگردد،، تالار آینه، مشربهای که چند هزار ساله است، بیش از ۲۰۰ ابزار تاریخی مرتبط با کندن، تقسیم، حمل و نگهداری آب، و اسناد و مدارک مربوط به قناتهای اصلی یزد و وقف آب، در این موزه به نمایش گذاشته شدهاند. کتابخانه این موزه نیز بخشی فعال و حیاتی از این مجموعه است.
11. آتشکده زرتشتیان یزد
آتشکده زرتشتیان یزد، معروف به آتشکده بهرام یزد یا آتشکده ورهرام، یک بنای ارزشمند و منحصر به فرد از دوران پهلوی اول (سال ۱۳۱۸ هجری شمسی) است. این آتشکده به عنوان یک مرکز مهم نیایش برای جامعه زرتشتیان ساکن در شهر یزد شناخته میشود. آتشکده بهرام یزد در تاریخ ۲۲ شهریور سال ۱۳۷۸ با شماره ۲۴۳۱ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
ساختمان اصلی آتشکده بهرام یزد، با ارتفاع حدود ۱۴۰ سانتیمتر، در میان یک حیاط بزرگ و پردرخت واقع شده است. نمای اصلی این ساختمان با چهار ستون سنگی و دو پنجره چوبی، به نمایشگاهی دائمی از تابلوهای ارزشمند مربوط به تاریخ و مراسم مذهبی زرتشتیان اختصاص یافته است. این نمایشگاه شامل تابلو زرتشت، مجسمههایی با پوشش سنتی و اصیل زرتشتیان، و تابلوهایی از صفحات کتابهای مقدس زرتشتیان است. روزانه، گردشگران ایرانی و خارجی بسیاری این مکان را بازدید میکنند.
آتشکده بهرام یزد، یکی از آتشکدههای مهم ایران است که به عنوان محل نگهداری از آتش مقدس زرتشتیان شناخته میشود. این آتش درون یک ظرف پایهدار و برنزی نگهداری میشود و شخصی به نام “هیربد” مسئول حفظ روشنایی آن است. طبق تابلوی معرفی این بخش از آتشکده، این آتش که در جامی مشتعل است، بیش از ۱,۵۰۰ سال قدمت دارد و در طول دورانهای مختلف تاریخ، با تمام مشکلات و جنگها، به طور مداوم روشن نگه داشته شده است. مراسم مهم و نیایشهای دینی زرتشتیان، از جمله خواندن اوستا و گاتها، معمولاً در حضور این آتش برگزار میشود.
12. موزه قصر آینه
موزه آینه و روشنایی یزد، که همچنین به نام موزه قصر آینه نیز شناخته میشود، یا به عبارت دیگر مرکز فرهنگی موزهای نور و روشنایی، در وسط یک باغ بزرگ و دلنشین واقع شده است. این بنا، که به نام موزه قصر آینه نیز معروف است، در دوره پهلوی اول (سال ۱۳۲۰ هجری شمسی) به دستور آقای “صرافزاده”، که بازرگان و وکیل مجلس در آن دوره بوده، بهعنوان مهمانسرای خصوصی ساخته شد.
اما در دهههای ۴۰ و ۵۰ هجری شمسی، تزیینات معماری بیشتری به آن افزوده شد. در ساخت این بنا، ترکیبی از معماری سنتی و اروپایی به کار رفته است، که به وضوح در ساختار و زیبایی آن قابل مشاهده است.
موزه قصر آینه در سال ۱۳۷۷ افتتاح گردید. این مکان شاهد بیان هنرها و ابزارهای نورافزایی از زمانهای گذشته است. در زیباییهای این عمارت، اشیاءی از طیف گستردهای از زمانها و نورافزارها به چشم میخورند. با درها و پنجرههای ارسی و رنگی و آینهکاریهای فراوان، نور به نحوی بازتاب مییابد که بهترین شکل خود را از خود نشان میدهد و جلوهیی اضافه به فضای موزه میبخشد. در سال ۱۳۷۸، این بنا به شماره ۲۴۰۰ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد. موزه قصر آینه تحت نظر گروه موزههای دفینه واقع شده است.
به علاوه، موزه قصر آینه شامل چندین رواق است که هرکدام نام خاصی دارند؛ از جمله عتیق، خمسه، افرنگ، نور، مشکات، مخمل، منظر، آینه و آبگون. این رواقها مکانهای دیدنی موزه را تشکیل میدهند که در آنها اشیاء و آثار تاریخی و فرهنگی به تمرکز بر جنبههای بصری و معنوی نور به نمایش گذاشته شدهاند.
همچنین، موزههای خودروهای تاریخی و دستساز و موزه سنگهای قیمتی و شهابسنگ (گنجینه سنگ) از دیگر موزههای یزد است که در نزدیکی موزه قصر آینه قرار دارند.
13. موزه اسناد و نسخ خطی (موزه مهربان پولاد)
موزه اسناد و نسخ خطی، یک مجموعه بینظیر و جذاب برای آشنایی با تاریخ شهر یزد محسوب میشود. این موزه در آخرین روزهای سال ۱۴۰۰، در خانهای تاریخی که متعلق به یکی از موبدان و فردی تأثیرگذار در آیین زرتشت بود، افتتاح گردید. این خانه با حفظ و بازسازی معماری اصیل خود توسط نوهٔ مالک قبلی، به عنوان یک فضای مناسب برای نگهداری و ارائه اسناد مهم مربوط به تاریخ یزد و همچنین مجموعهای از سندهای ارزشمند متعلق به ارباب مهربان پولادی (که یکی از تاجران فعال دوران قاجار بود) شناخته میشود. هر سال در روزهای نوروز، آیین نوروزگاه در داخل موزه برگزار میشود.
از لحظه ورود به موزه مهربان پولاد یزد، زیبایی نمای خانه با درب چوبی و قدیمی آن، توجه شما را به خود جلب میکند. پس از گذر از راهروهایی متنوع، به حیاط اصلی ساختمان میرسیدید.
سالن برگزاری مراسم و آیینهای باستانی زرتشتیان، استودیو موزه (فرتورخانه)، اتاق چاه، اتاق تمبر و سکه، اتاق شاهنشین (مکان نگهداری اسناد مرتبط با زندگی شخصی و فعالیتهای مهربان پولاد)، اتاق اوستا (محل نگهداری یکی از کهنترین نسخههای اوستا موجود در جهان)، فضای چهارپسکم (بخش منحصر بهفردی از موزه، که برای برگزاری مراسم خارج از آتشکده استفاده میشد) جزو بخشهای مختلف این موزه است.
علاوه بر این کافیشاپ (مکان پذیرایی با مواد طبیعی)، صحن ملاقات، فروشگاه (جایگاه فروش برخی از محصولات موجود در موزه، همچنین اشیاء مرتبط با مراسمهای آیینی زرتشتیان و سوغاتهای تاریخی یزد) و اتاق اسناد تاریخی و تجاری (اتاق پولاد که شامل دو بخش اسناد تجاری مانند قراردادها، معاهدهها و قراردادهای اجاره و تصاویری از خیران زرتشتی) بخشهای مختلف موزه اسناد و نسخههای خطی یزد را تشکیل میدهند.
مسیری ساده اما تقویتکننده، مشتک، نشان از فرهنگ قناعت مردم یزد دارد. در محوطهٔ موزهٔ مهربان پولاد، گردشگران میتوانند با استفاده از ابزارهای سنتی و با راهنمایی متخصصان، مشتک میانوعده را آماده و سپس لذت بردن از آن را تجربه کنند.
آبانبار رستم گیو نیز در نزدیکی موزهٔ مهربان پولاد در یزد واقع شده است. اگرچه امکان دیدن داخل آبانبار وجود ندارد، اما تماشای بیرونی این ساختمان تاریخی، بازدههای آن و زیبایی گنبدهایش، ارزش دیدن را دارد.
14. موزه مارکار
مجموعه مارکار، یکی از مقاصد گردشگری پربازدید در یزد، است. موزه مارکار یا همان موزه تاریخ، فرهنگ و هنر زرتشتیان، بخش مهمی از این مجموعه را تشکیل میدهد. این مجموعه، که شامل میدان با ساعت یا گاهنمای فردوسی، دبستان، دبیرستان و پرورشگاه است، در تاریخ ۹ آبان سال ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۱۴۶ به فهرست آثار ملی کشور اضافه شد. فعالیت این مجموعه در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی آغاز شده و توسط “پشوتنجی دوسابایی مارکار”، یک بازرگان نیکوکار پارسی ساکن هند، راهاندازی شده است.
در روز ششم فروردین سال ۱۳۷۸، مجموعهی مارکار با نام پردیس دانش مارکار به منظور استقبال از گردشگران به افتتاح رسید. این مجموعه واقعاً یک یتیمخانه برای دانشآموزان بیسرپرست و دور از وطن بود. بنای موزه مارکار، یک ساختمان آجری از دوران پهلوی (دوران حکومت رضا شاه) است که در زیرزمین مجموعهی پرورشگاه مارکار قرار دارد. گردشگران که این موزه را بازدید میکنند، با سبک زندگی و آداب و رسوم زرتشتیان یزد آشنا میشوند. راهنمای موزه با صبر، اطلاعات مفیدی دربارهی کتاب مقدس زرتشتیان و گاتاها را برای بازدیدکنندگان فراهم میکند.
حین بازدید از موزه مارکار، شما با پوشش موبدان و زنان زرتشتی و مراسم مربوط به درگذشتگان آشنا خواهید شد. بخش دیگری از موزه، خانهی زرتشتیان است که با جزئیات بازسازی شده است. آبانبار، راه گاورو، پاکنه، راه قنات، حمام و توالتهای قدیمی، بخشهای جالب و دیدنی دیگری از موزه مارکار را تشکیل میدهند.
15. دروازه قرآن یزد
میدان دروازه قرآن، بهعنوان یکی از ورودیهای اصلی شهر یزد از سوی تهران شناخته میشود و بهعنوان نمادی از این شهر مذهبی شناخته میشود. این میدان با فضای سبز وسیع، نورپردازی زیبا و طراحی خلاقانهاش، گردشگران بسیاری را به خود جذب کرده است. مهندس محمد رسولیان، طراح و معمار این سازه مذهبی و زیباست.
میدان دروازه قرآن در دوران پهلوی دوم ساخته شد. این میدان مقصد استراحت بسیاری از مسافران در زمان ورود به شهر است. اطراف این میدان، فروشگاهها و غرفههای زیادی وجود دارند که صنایع دستی و سوغات محلی یزد را به فروش میرسانند. همچنین، بوستان مارکار که در بلوار مدرس واقع شده، یکی از فضاهای سبز مناسب در شهر یزد است که برای ارائه خدمات کمپینگ و نصب چادر به مسافرانی که در نوروز به شهر سفر میکنند، اختصاص یافته است.
16. مجتمع تجاری تفریحی خلیج فارس یزد
مجتمع خلیجفارس، یکی از بزرگترین مراکز خرید و تفریح مدرن در شهر یزد، به حساب میآید. این مجموعه دارای زیربنایی به مساحت حدود ۸۰,۰۰۰ متر مربع، ۱۲ طبقه و ۴۸۰ واحد تجاری است. طبقات مختلف این مجتمع به انواع مختلف صنوف اختصاص یافتهاند؛ طبقه منفی یک، محلی برای هایپر استار؛ طبقه همکف، بازاری برای پوشاک بانوان و آقایان؛ طبقه اول، بازاری برای پوشاک بانوان، لوازم خانگی و اکسسوری؛ طبقه دوم، بازاری برای کودکان و نوجوانان، همراه با فروش لوازم الکترونیکی و موبایل؛ و طبقه سوم، بازاری تخصصی برای طلا و جواهر.
در طبقه سوم این مجتمع، شهربازی سرپوشیده طلایی واقع شده که با تجهیزات مدرن و متنوع از وسایل بازی هیجانانگیز، به عنوان یکی از بهترین مکانهای تفریحی برای کودکان و بزرگسالان در یزد شناخته میشود. اینجا به عنوان یک فضای سرگرمی و تفریحی شامل سالن بیلیارد، رستوران، فستفود و کافیشاپ، پارکینگ و پله برقی شناخته میشود.
17. پارک کوهستان یزد
در سال ۱۳۸۲، پارک کوهستان در حاشیه شهر یزد و در ابتدای جاده یزد به تفت با وسعت حدود ۵۰ هکتار گشوده شد. این پارک، بزرگترین و معروفترین مقصد تفریحی در تاریخی شهر یزد است، جایی که خانوادهها و دوستان میتوانند از پیکنیک و اقامت شبانه در چادر لذت ببرند. درختان فراوانی از نوعهای نارون، کاج توپی، اقاقیا چتری و زیتون طبیعی، این پارک را با هوای دلنشین و دلپذیری همراه کردهاند.
منطقه بازی کودکان در پارک کوهستان یزد، یک فضای باز با امکانات تفریحی مناسب برای تمام اعضای خانواده است. این منطقه شامل شهربازی روباز با انواع وسایل تفریحی، وسایل ورزشی، زمین بازی پینتبال و اسکیت، مسیرهای پیادهروی و دوچرخهسواری، پیست موتورسواری و اتومبیلرانی، آبنمای موزیکال، آبشار و دریاچه مصنوعی با امکانات قایقسواری میباشد.
این پارک علاوه بر فضاهای ورزشی و تفریحی، دارای مکانهای زیبایی برای عکاسی نیز میباشد. همچنین امکانات رفاهی شامل مسجد، پارکینگ، نیمکتها، آلاچیقها، بوفه، رستوران و سرویس بهداشتی نیز در این پارک فراهم شده است، تا تجربه بازدیدکنندگان را بهبود بخشیده و از این فضای زیبا لذت ببرند.
18. کمپ کویری سندباد
کمپ سندباد، یک مرکز تفریحی و اقامتی در قلب کویر، در حاشیه شهر یزد واقع شده است. این مرکز پویا و بهروز، فقط ۳۰ کیلومتر یا حدود ۴۰ دقیقه رانندگی از شهر یزد فاصله دارد و از جاهای دیدنی اطراف یزد لذت میبرید. به کمپ سندباد از یک مسیر خاکی دسترسی دارید، اما همه انواع خودروها میتوانند به راحتی به اینجا دسترسی پیدا کنند.
کمپ کویری سندباد، یک مکان اقامتی نوین و با امکانات رفاهی برتر، در قلب کویر و دشتهای شنی یزد واقع شده است. این مجموعه علاوه بر ارائه خدمات اقامتی، خدمات دیگری نیز در اختیار میگذارد. در رستوران و کافیشاپ کمپ سندباد، میزبانی انواع غذاهای محلی یزدی و خوراکیهای لذیذ انجام میشود.
برای استفاده از خدمات کمپ سندباد در عید نوروز، دو روش در دسترس است. در روش اول، مسافران با وسیله نقلیه شخصی به مجموعه مراجعه میکنند و با پرداخت مبلغ ورودی (۳۵,۰۰۰ تومان بهازای هر نفر؛ مبلغ اعلام شده برای عید ۱۴۰۳)، به امکانات کمپ دسترسی پیدا میکنند. در این روش، امکان پرداخت هزینههای تفریحی و خدمات بهصورت جداگانه برای مهمانان وجود دارد. روش دوم، خرید تورهای کویرنوردی سندباد است که دارای دو نوع تور با امکانات و هزینههای متفاوت میباشد.
فصل بهار و ایام عید، زمانی مناسب برای تجربه تفریحاتی مانند اسکی روی شن، شترسواری، رصد ستارگان، موتورسواری چهار چرخ و سافاری است. در مجموعه اقامتی تفریحی سندباد، علاوه بر این تفریحات، امکان تجربه پرواز با پاراگلایدر و کایت نیز فراهم است.
19. تالاب پساب
تالاب پساب در شمال شهر یزد به دلیل تخلیه آبهای تصفیهخانه فاضلاب به وجود آمده است. این منطقه آبی نسبتاً گسترده، در میان ماسههای روان واقع شده است که به عنوان یک جاذبه طبیعی و دیدنی شناخته میشود. دسترسی به تالاب از طریق یک مسیر خاکی انجام میشود که ممکن است خودروها در آن گیر کنند. بنابراین، همراهی یک فرد آشنا با محیط میتواند در این بازدید مفید باشد. هر روز، افراد زیادی با خودروهای آفرود و موتورهای چهارچرخ در اطراف تالاب، به تفریح میپردازند.
در اطراف تالاب پساب یزد، گیاهان نی پوشیده شدهاند. این تالاب از شرق به غرب گسترده است و طول آن حدود سه کیلومتر است. در بیشترین حالت، عرض این تالاب به یک کیلومتر میرسد. ارتفاع بستر آبی این تالاب زیبا از سطح آبهای آزاد ۱,۱۴۵ متر بالاتر است و آبشخور برای حیوانات بومی منطقه و زیستگاه پرندگان بومی، عبوری و مهاجر میباشد. این تالاب به عنوان منبع آبی برای آبیاری کمربند سبز یزد نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
20. روستای فهرج
فهرج، یکی از جواهرهای تاریخی و دیدنی شهرستان یزد، از جمله مکانهای باستانی و فرهنگی پرباری است که قبل از اسلام به عنوان یکی از مهمترین سکونتگاهها و نقاط پررونق در این منطقه شناخته میشد. این روستا در فاصله حدود ۴۰ کیلومتر یا ۳۰ دقیقه رانندگی از شهر یزد واقع شده است، در جنوبیترین نقطه بزرگراه یزد به بافق، که در جنوب شرقی شهر یزد قرار دارد.
بافت تاریخی فهرج، بهطور مرکزی و اطراف مسجد جامع، با تنظیم خطی خود، زیبایی و اصالت خاص خود را به نمایش میگذارد. این بخش از روستا، با بادگیرهای مرتفع، ساباطها و ساختمانهای خشتی و گلی، نمایانگر زیباییهای معماری این منطقه است. هنگام پیمودن این مسیر، همراهی با طبیعت و شاهد بودن زندگی آرام و زیبای مردمان کویر را تجربه خواهید کرد.
علاوه بر آن، اماکن تاریخی و دیدنی متعددی در فهرج وجود دارد که جذابیت ویژهای دارند، از جمله قلعه باستانی، آبانبار حسینیه، مجموعه شهدا، کمپ کویری و چاه چهل دختران. این اماکن نشاندهنده غنای فرهنگی و تاریخی این منطقه هستند و بازدید از آنها تجربهای فراموشنشدنی را به همراه خواهد داشت.
آیا شما قصد دارید که در ایام عید به شهر یزد سفر کنید؟ آیا یزد مقصد گردشگری شماست؟ اگر تا به حال به این شهر سفر نکردهاید یا حتی اگر شهروند یزد هستید، مطالعه این مقاله برای شما مفید خواهد بود.
قل از سفر به یزد این شهر کویری، مطلب مربوط به نکات مهم انتخاب لباس مناسب سفر به کویر را حتما ملاجظه فرمایید.
نظرات کاربران