بنفشه آفریقایی یکی از محبوب‌ترین گیاهان آپارتمانی در سطح جهانی است و این محبوبیت بی‌دلیل نیست؛ این گیاه کوچک چندین بار در سال گل می‌دهد و به رشد اندکی نیاز دارد. بنفشه آفریقایی دارای اشکال و رنگ‌های متنوعی است. این گیاه با گل‌های سرخ خود، از بنفشه‌های دارای برگ‌های ضخیم و کدر و گل‌های بنفش که بالای شاخ و برگ‌های همیشه سبز آن قرار دارند، متمایز می‌شود. با اینکه نگهداری از بنفشه آفریقایی کار آسانی نیست، اما با رعایت چند نکته می‌توانید به خوبی از آن مراقبت کنید. با کسب تجربه در این زمینه، می‌توانید گیاهانی با برگ‌های بشقابی شکل پرورش دهید که در طول سال سبز و درخشان باقی می‌مانند.
تاریخچه بنفشه آفریقایی
گیاه بنفشه آفریقایی برای نخستین بار در سال ۱۸۹۲ در تانزانیا کشف شد. یک مقام استعمارگر آلمانی که به سفر و جمع‌آوری گیاهان علاقه‌مند بود، این گیاه را پیدا کرد و بذرهای آن را جمع‌آوری نمود. او بعدها این بذرها را به پدرش در آلمان فرستاد. در آلمان، این گیاه نام‌گذاری شد و به تدریج به شهرت رسید.
اندکی بعد، در سال ۱۸۹۴، بنفشه آفریقایی در یک گل‌فروشی در ایالات متحده آمریکا مشاهده شد، اما به دلیل سرمای محیط، این گیاهان نتوانستند دوام بیاورند. پس از آنکه لامپ‌های فلورسنت در دسترس عموم قرار گرفت، این گیاهان زیبا دوباره توانستند نور و زیبایی را به مردم آمریکا هدیه دهند. از آن زمان، محبوبیت بنفشه آفریقایی به قدری افزایش یافته که اکنون حتی یک انجمن ویژه برای این گیاه در آمریکا وجود دارد.
گونه‌های بنفشه آفریقایی
بنفشه آفریقایی به صورت گل‌های تکی و دوتایی، با حالتی فر و اشکال مختلف پرورش می‌یابد. این گل‌ها دارای رنگ‌های متنوع و برگ‌هایی با اشکال گوناگون هستند. برخی از گونه‌های محبوب بنفشه آفریقایی عبارتند از:
- شاهزاده ایرانی (Persian Prince): گیاهی کوچک با برگ‌های سبز متوسط و گل‌های نیمه دوتایی به رنگ بنفش تیره.
- Lyon’s Lavender Magic: این گونه دارای اندازه‌ای کوچک و معمولی با شاخ و برگ سبز متوسط و سفید است و گل‌های ستاره‌ای شکل به رنگ بنفش روشن دارد که می‌توانند تکی یا نیمه دوتایی و دارای حالت فر باشند.
- مروارید هاوایی (Hawaiian Pearl): گیاهی به اندازه معمولی بنفشه آفریقایی با شاخ و برگ سبز تیره و گلی ستاره‌ای شکل نیمه دوتایی به رنگ عاجی و نوار تیره بنفش یا قرمز.
- Summer Twilight: این گونه دارای برگ‌های متنوع و گل‌های بنفش یاسی با لبه‌های سفیدی است.
- Lonestar Snowstorm: گیاهی با برگ‌های متنوع و گل‌های تک‌رنگ سفید.
- Little Maya: دارای شاخ و برگ سبز تیره و گل‌های قرمز.
روش نگهداری از گل بنفشه آفریقایی
بنفشه آفریقایی در محیطی روشن، گرم و مرطوب به خوبی رشد می‌کند. برای جلوگیری از ایجاد لکه‌های قهوه‌ای بر روی برگ‌ها، از تماس آب با آن‌ها پرهیز کنید. همچنین، برای حفظ سلامت گیاه، گل‌ها و برگ‌های پژمرده را جدا کنید. به‌طور مرتب رطوبت خاک را بررسی کنید تا از پوسیدگی ریشه جلوگیری شود.
این گیاه نیاز به محیطی نسبتاً مرطوب دارد تا خشک نشود و به تهویه مناسب در خاک نیز نیاز دارد. اگر بنفشه آفریقایی شما آسیب دید، ناامید نشوید؛ این موارد بخشی از روند طبیعی رشد این گیاه هستند.
نور مورد نیاز بنفشه آفریقایی
بنفشه آفریقایی در محیطی با نور آفتاب روشن، اما نه به صورت مستقیم، به خوبی رشد می‌کند. این گیاه معمولاً در زیر لامپ‌های فلورسنت که در فاصله ۳۰ تا ۳۸ سانتی‌متری بالای برگ‌هایش قرار دارند، به خوبی توسعه می‌یابد. اگر برگ‌های بنفشه آفریقایی شما سبز روشن شده‌اند، به این معنی است که نور محیط بیش از حد است. به همین ترتیب، اگر برگ‌ها سبز تیره و نازک یا رشد علفی داشته باشند، این نشان‌دهنده نور بسیار کم برای گیاه است.
خاک
وجود خاک مخلوط گلدانی با زهکشی مناسب برای بنفشه آفریقایی بسیار حیاتی است. زهکشی ناکافی می‌تواند منجر به پوسیدگی ریشه این گیاه شود. در چنین شرایطی، خاک گیاه غرقابی می‌شود و برگ‌ها شروع به ریزش می‌کنند. بنابراین، اطمینان حاصل کنید که بنفشه آفریقایی هرگز برای مدت طولانی در خاک غرقابی باقی نماند.
آبیاری
خاک بنفشه آفریقایی را با آب گرم مرطوب نگه‌دارید و برای افزایش رطوبت آن تلاش کنید. بهتر است به جای برنامه‌ریزی مشخص برای آبیاری، از یک رطوبت‌سنج استفاده کنید تا تعداد دفعات آبیاری را تعیین کنید.
برای جلوگیری از آسیب به این گیاه، از تماس آب با برگ‌های آن جلوگیری کنید. آبیاری را از زیر گلدان انجام دهید و یا هنگام آبیاری مراقب ریشه‌های بنفشه آفریقایی باشید. اطمینان حاصل کنید که ریشه‌های گیاه در آب باقی نمانند.
یکی از روش‌های ساده برای آبیاری بنفشه آفریقایی این است که گلدان را در ظرفی قرار دهید که عمق آب آن بیشتر از ۲.۵ سانتی‌متر نباشد. پس از حدود ۲۰ دقیقه یا زمانی که خاک گلدان مرطوب شد، آن را از آب خارج کنید. هرگز اجازه ندهید گلدان بنفشه آفریقایی بیش از این مدت در آب باقی بماند، زیرا ممکن است باعث پوسیدگی ریشه شود.
دما و رطوبت
بنفشه آفریقایی به محیطی گرم و مرطوب نیاز دارد و در دمای ۲۱ درجه سانتی‌گراد به بهترین شکل رشد می‌کند. باید از کاهش دما به زیر ۱۵ درجه سانتی‌گراد در اطراف این گیاه جلوگیری کنید. همچنین، توصیه می‌شود این گیاه را از هر نوع دستگاه تهویه مطبوع دور نگه‌دارید.
کوددهی
این گیاه را در فصل بهار و تابستان یک هفته در میان با کود بنفشه آفریقایی تغذیه کنید. برای استفاده از این کود باید دستور سازنده آن را با دقت دنبال کنید.
هرس کردن بنفشه آفریقایی
هر برگ مرده یا پژمرده بنفشه آفریقایی را به آرامی جدا کنید. همچنین، پس از پایان گلدهی، گل‌های آن را بچینید. این کار به تحریک رشد برگ‌های جدید کمک می‌کند و باعث می‌شود گیاه سالم بماند و دوباره شکوفا شود.
تکثیر بنفشه آفریقایی
بنفشه آفریقایی می‌تواند از طریق قلمه‌های برگ یا پاجوش تکثیر شود. تکثیر این گیاه از برگ گیاه بالغ نسبتاً ساده است. برای قلمه زدن بنفشه آفریقایی و انجام این روش، مراحل زیر را دنبال کنید:
- یک برگ سبز سالم از یک گیاه جوان و سالم بنفشه آفریقایی انتخاب کنید و با احتیاط آن را با قیچی از پایه جدا کنید.
- ساقه برگ را با زاویه ۴۵ درجه به طول ۵ سانتی‌متر برش بزنید.
- قلمه را در یک گلدان کوچک که با مخلوطی از خاک ورمیکولیت و پیت آماده شده، بکارید و آبیاری کنید.
- روی گلدان را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید و در نور روشن و غیر مستقیم قرار دهید.
- پس از حدود ۱۲ هفته، باید شاهد رشد گیاهان جدید باشید. صبر کنید تا این جوانه‌ها بزرگ‌تر شوند، سپس آن‌ها را از برگ اصلی جدا کرده و در خاک گلدان بکارید.
علاوه بر این، گیاهان بالغ بنفشه آفریقایی گهگاه پاجوش‌ها یا شاخه‌های کوچکی از کناره تولید می‌کنند. این پاجوش‌ها را جدا کرده و به‌طور مستقل در گلدان بکارید. حذف این پاجوش‌ها از گلدان اصلی به شکوفایی بهتر گیاه مادر نیز کمک می‌کند.
تعویض گلدان بنفشه آفریقایی
بنفشه آفریقایی در گلدان‌های کوچکتر بهتر رشد کرده و شکوفا می‌شود. تنها در صورت ضرورت، آن را در گلدانی بزرگ‌تر بکارید و از خاک گلدان همه‌کاره یا خاک مخصوص بنفشه آفریقایی استفاده کنید.
برای انتقال این گیاه به گلدان جدید، به سادگی آن را در دست بگیرید و از گلدان قبلی خارج کنید. سپس آن را در گلدان بزرگ‌تر بکارید و مراقب باشید که به سیستم ریشه بنفشه آفریقایی آسیب نرسانید. خاک را به اندازه‌ای روی ریشه‌ها بریزید که آن‌ها را بپوشاند، اما تاج گیاه روی سطح خاک باقی بماند.
نشانه‌های رایج فشار به گیاه که نشان‌دهنده نیاز آن به گلدان جدید هستند شامل ریزش برگ‌ها، تراکم بیش از حد ساقه‌ها در گلدان و ریشه‌هایی هستند که از زیر گلدان بیرون آمده‌اند. به این علائم توجه کنید و در صورت مشاهده هر یک از آن‌ها، نسبت به تعویض گلدان بنفشه آفریقایی اقدام کنید.
آفات و بیماری‌های رایج بنفشه آفریقایی
بنفشه آفریقایی ممکن است تحت تأثیر آفات و بیماری‌های مختلفی قرار گیرد. آفات رایج این گیاه شامل کنه‌های عنکبوتی، شپشک آردآلود و کنه سیکلامن هستند که در صورت مشاهده آن‌ها، می‌توان از روغن چریش یا حشره‌کش استفاده کرد.
از بیماری‌های رایج بنفشه آفریقایی می‌توان به قارچ‌هایی شبیه به سوختگی برگ‌ها، پوسیدگی ساقه و پوسیدگی ریشه اشاره کرد. برای جلوگیری از این بیماری‌ها، گیاه را بیش از حد آبیاری نکنید و شرایطی را فراهم کنید که نور مناسب، کود عالی و گردش هوا در خاک آن مهیا باشد.
سایر مشکلات رایجی که ممکن است در نگهداری از بنفشه آفریقایی با آن‌ها مواجه شوید، عبارت‌اند از:
- زرد شدن برگ‌ها: برگ‌های زرد ممکن است به دلیل هوای خشک، آفتاب زیاد، آبیاری نامناسب یا تغذیه نادرست باشد. به روش نگهداری از گل بنفشه آفریقایی خود توجه کنید.
- لکه‌های کرکی سفید: این لکه‌ها در سطح زیرین برگ‌ها نشانه وجود شپشک آردآلود هستند. با جدا کردن برگ‌های آسیب‌دیده و سمپاشی با سم‌های بر پایه اسیدهای چرب، به سرعت می‌توانید با این مشکل مقابله کنید.
- رگه‌ها یا لکه‌های سفید: این رگه‌ها یا لکه‌های سفید ممکن است به دلیل پاشیده شدن قطرات آب روی شاخ و برگ و قرار گرفتن بنفشه آفریقایی در معرض نور مستقیم خورشید باشد.
- پیچ‌خوردگی لبه‌های برگ‌ها: این علامت نشان می‌دهد که دمای اطراف گلدان بنفشه آفریقایی بسیار پایین است.
چرا بنفشه آفریقایی گل نمی‌دهد؟
اصلی‌ترین دلیل عدم گلدهی بنفشه آفریقایی، کمبود نور یا نبود نور کافی برای رشد این گیاه است. برای بهبود وضعیت آن، بهتر است بنفشه آفریقایی را به محیطی روشن‌تر منتقل کنید یا در صورت عدم امکان، از لامپ‌های رشد گیاه استفاده کنید. همچنین، از قرار دادن آن در معرض نور مستقیم آفتاب خودداری کنید، زیرا نور مستقیم ممکن است باعث سوختگی برگ‌ها شود.
اگر از لامپ رشد برای گلدهی بنفشه آفریقایی استفاده می‌کنید، آن را به مدت حداقل ۶ ساعت و در حالت ایده‌آل تا ۱۲ ساعت در روز روشن نگه‌دارید. اگر محل زندگی شما فقط در بخشی از روز نور خوبی دارد، با استفاده از لامپ رشد می‌توانید نور کافی را برای بقیه روز فراهم کنید.
عدم استفاده از کود مناسب نیز یکی دیگر از دلایل عدم گلدهی بنفشه آفریقایی است. گلدهی نیاز به انرژی بالایی دارد و اگر مواد مغذی کافی به گیاه نرسد، ممکن است گلدهی متوقف شود. کودهایی با نیتروژن بالا برای بنفشه آفریقایی مناسب هستند، اما باید توجه داشت که این کودها بیشتر به رشد شاخ و برگ کمک می‌کنند و تأثیر چندانی بر گلدهی ندارند.
کود بنفشه آفریقایی باید به طور منظم به آب آن اضافه شود تا علاوه بر تأمین نیازهای نوری و آبیاری، نیازهای تغذیه‌ای گیاه نیز برآورده شود.
نگهداری بنفشه آفریقایی در گلدان‌های بزرگ‌تر از حد نیاز نیز می‌تواند مانع از گلدهی آن شود. گلدان باید به اندازه‌ای باشد که ریشه‌ها به راحتی در آن جا بگیرند؛ گلدان بزرگ‌تر از این اندازه می‌تواند به کاهش رشد و گلدهی منجر شود.
اگر بنفشه آفریقایی شما شکوفه می‌دهد اما گل‌ها باز نمی‌شوند، ممکن است به دلیل کمبود کلسیم باشد. اگر کود به آن می‌دهید، حتماً بررسی کنید که آیا کلسیم در ترکیبات آن وجود دارد یا خیر. همه کودها حاوی کلسیم نیستند و با توجه به برچسب می‌توانید از وجود آن مطمئن شوید. کمبود کلسیم ممکن است منجر به رشد برگ‌های کوچک یا تغییر شکل آن‌ها و همچنین قهوه‌ای شدن و مرگ زودرس گل‌ها شود.
رطوبت کم نیز می‌تواند باعث شود شکوفه‌ها هرگز باز نشوند. خشکی هوا و قرار گرفتن در معرض وسایل تهویه هوا دو عامل مؤثر در این مسئله هستند. بهتر است رطوبت هوای اطراف بنفشه آفریقایی بین ۴۰٪ تا ۶۰٪ حفظ شود. برای اطمینان از این شرایط، تهیه یک رطوبت‌سنج ارزان‌قیمت توصیه می‌شود تا بتوانید میزان رطوبت خاک بنفشه آفریقایی را زیر نظر داشته باشید.
کلام آخر
بنفشه آفریقایی گیاهی زیبا و پربار است که گل‌های زیادی تولید می‌کند. برای حفظ زیبایی و گلدهی مداوم این گیاه، لازم است روش‌های مناسب نگهداری از آن را بدانید و به نکات ارائه‌شده در این مقاله توجه کنید.
منبع: gardeningknowhow
نظرات کاربران