راهکارهای موثر برای مقابله با بیماری درماتیت سبوره

پوست ما مانند آینه‌ای است که داستان سلامت و وضعیت کلی بدن ما را بازگو می‌کند. اما گاهی این آینه با لکه‌های قرمز و پوسته‌های ناخوشایند پوشانده می‌شود و زیبایی طبیعی‌اش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. درماتیت سبوره، یکی از شایع‌ترین اختلالات پوستی، باعث بروز چنین مشکلاتی می‌شود و می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. در این مقاله، به بررسی دنیای درماتیت سبورئیک خواهیم پرداخت و به شما نشان خواهیم داد که چگونه می‌توانید به بهترین نحو با این چالش مقابله کنید. آیا آماده‌اید تا به این سفر بپیوندید و راهکارهایی برای بهبود وضعیت پوست خود پیدا کنید؟

درماتیت سبوره چیست؟

درماتیت سبورئیک (سبوره) یک اختلال پوستی شایع است که قابل کنترل می‌باشد. این بیماری معمولاً باعث ایجاد لکه‌های قرمز و خارش‌دار همراه با پوسته‌های چرب و سفید یا زرد بر روی پوست، به ویژه پوست سر می‌شود. در صورتی که این وضعیت بر روی پوست سر نوجوانان یا بزرگسالان ظاهر شود، به آن شوره سر گفته می‌شود. درماتیت سبورئیک یک بیماری مزمن است که معمولاً با دوره‌های عود و بهبودی همراه است؛ به این معنا که ممکن است گاهی ظاهر شود و با درمان بهبود یابد، اما احتمال بازگشت آن نیز وجود دارد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم مقاله ما درباره «علت شوره ابرو و راهکارهای موثر» را مطالعه کنید تا اطلاعات بیشتری کسب کنید.

جالب است بدانید که تقریباً ۱۱ درصد از افراد به این بیماری مبتلا هستند. درماتیت سبورئیک بیشتر در نوزادان زیر سه ماه و بزرگسالان بین ۳۰ تا ۶۰ سال مشاهده می‌شود. این اختلال در مردان بیشتر از زنان و در افراد سفیدپوست بیشتر از سیاه‌پوستان دیده می‌شود. افرادی که پوست چربی دارند نیز در معرض ابتلا به این مشکل قرار دارند. زندگی در مناطق سرد و خشک می‌تواند علائم این بیماری را تشدید کند، هرچند که علت اصلی آن نیست. همچنین اگر در خانواده شما سابقه پسوریازیس وجود دارد، احتمال ابتلای شما به درماتیت سبورئیک بیشتر است. اگر با بیماری پسوریازیس آشنایی ندارید، نگران نباشید؛ در انتهای این مقاله توضیحاتی درباره آن ارائه خواهیم داد.

نواحی در معرض ابتلا به درماتیت سبوره

درماتیت سبورئیک نوعی مزمن از اگزما است که در نواحی مختلفی از بدن مانند پوست سر، قسمت بالای کمر، قفسه سینه، صورت، اطراف بینی، پشت گوش‌ها، ابروها، زیر بغل و کشاله ران که غدد چربی بیشتری دارند، نمایان می‌شود. این بیماری می‌تواند علائمی نظیر شوره سر در مناطق مبتلا ایجاد کند. در برخی از نوزادان و بزرگسالان، این اختلال به‌طور طبیعی بهبود می‌یابد؛ اما اگر علائم آن به‌طور مداوم باقی بمانند، روش‌های درمانی متعددی برای کنترل و جلوگیری از عود بیماری وجود دارد.

علت درماتیت سبوره چیست؟

حالا که با این عارضه پوستی تا حدی آشنا شدیم، بیایید به بررسی علت‌های درماتیت سبورئیک بپردازیم. باید بگوییم که علل دقیق این بیماری هنوز به‌طور کامل شناخته نشده‌اند، اما به نظر می‌رسد چندین عامل کلیدی در بروز آن مؤثر باشند. یکی از دلایل احتمالی، رشد غیرعادی قارچ مالاسزیا است که به‌طور طبیعی بر روی پوست وجود دارد. علاوه بر این، چربی اضافی پوست و واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی نیز ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند. برخی شرایط و عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به درماتیت سبورئیک را افزایش دهند شامل موارد زیر هستند:

فشارهای روحی و روانی می‌توانند به تشدید این بیماری کمک کنند. همچنین خستگی مفرط و کاهش قدرت بدنی نیز تأثیرگذار هستند. تغییرات فصلی، به‌ویژه در فصول سرد و خشک، می‌تواند باعث افزایش علائم این بیماری شود. بیماری‌های عصبی مانند پارکینسون نیز با افزایش خطر ابتلا به درماتیت سبورئیک ارتباط دارند. علاوه بر این، مشکلات روانی مانند افسردگی ممکن است تأثیر منفی بر علائم این بیماری داشته باشند.

اختلالات سیستم ایمنی، مانند عفونت HIV، نیز می‌توانند بدن را مستعد ابتلا به درماتیت سبورئیک کنند. این عوامل می‌توانند شرایط را برای بروز و عود بیماری فراهم کنند. مهم است که بدانید درماتیت سبورئیک مانند سایر انواع اگزما مسری نیست و شما نمی‌توانید آن را از دیگران بگیرید، زیرا بیشتر تحت تأثیر عوامل محیطی و ژنتیکی قرار دارد.

علائم درماتیت سبوره چیست؟

علائم درماتیت سبورئیک می‌توانند به صورت‌های مختلفی در بدن بروز کنند. این علائم بسته به شدت بیماری، ناحیه مبتلا و شرایط فرد ممکن است متفاوت باشند و اغلب با خارش و ناراحتی همراه هستند. درماتیت سبورئیک معمولاً دارای نشانه‌های زیر است:

• شوره سر: پوسته‌های سفید و خارش‌دار روی پوست سر که با خراشیدن از پوست جدا می‌شوند و ممکن است با موها مخلوط شوند یا روی گردن و شانه‌ها بریزند.
• فلس‌های قرمز روی پوست: نقاط قرمز و فلس‌دار که اکثرا روی بخش‌هایی از پوست ظاهر می‌شوند.
• پوسته پوسته شدن کف سر در نوزادان: پوسته‌های زرد روی سر نوزادان که معمولا خارش ندارند اما خراشیدن می‌تواند باعث التهاب و آسیب به پوست شود که گاهی به خونریزی یا عفونت‌های خفیف منجر می‌شود.
• بلفاریت: قرمزی و پوسته‌ریزی در لبه‌های پلک‌ها که باعث التهاب و ناراحتی می‌شود.
• پلاک‌های صورتی روی صورت: پوست ضخیم و فلس‌دار به رنگ صورتی که در هر دو طرف صورت ظاهر می‌شود.
• لکه‌های پوسته‌پوسته روی سینه و خط مو: این لکه‌ها به شکل گلبرگ یا حلقه هستند و اغلب روی نواحی قفسه سینه یا خط رویش مو دیده می‌شوند.
• قرمزی در قسمت‌های چین‌ دار بدن: مانند زیر بغل، زیر سینه‌ها یا چین‌های دستگاه تناسلی که دچار التهاب و قرمزی می‌گردند.
• التهاب فولیکول‌های مو: این علامت عمدتاً در ناحیه گونه‌ها و نیمه بالایی تنه مشاهده می‌شود و با تورم و التهاب فولیکول‌های مو همراه است.

روش تشخیص درماتیت سبوره

تشخیص درماتیت سبورئیک معمولاً از طریق بررسی دقیق ظاهر پوست و محل بروز علائم انجام می‌شود، زیرا این بیماری به‌راحتی با توجه به نشانه‌های خاص خود قابل شناسایی است. بنابراین، نیازی به آزمایش‌های خون، ادرار یا تست‌های آلرژی نیست. برای تشخیص دقیق درماتیت سبورئیک، پزشک شما ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و مناطق آسیب‌دیده را به‌دقت بررسی می‌کند. در این مرحله، او همچنین از شما درباره علائم، زمان شروع آن‌ها و دفعات بروزشان سوال خواهد کرد.

گاهی اوقات، پزشک ممکن است برای تأیید تشخیص اقدام به بیوپسی (نمونه‌برداری از پوست) کند. در این روش، پزشک متخصص سلول‌های پوست را از ناحیه مبتلا خراشیده و نمونه‌ها را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌کند. نتایج این آزمایش به تعیین سایر شرایطی که ممکن است باعث بروز علائم شما شده باشند، کمک می‌کند.

درمان درماتیت سبورئیک

درماتیت سبورئیک (نوعی اگزما) با توجه به شدت آن می‌تواند با روش‌های مختلفی درمان شود. در برخی موارد، این بیماری ممکن است حتی بدون درمان بهبود یابد. توجه داشته باشید که اگر علائم برای بیش از دو هفته ادامه داشته باشند، مشاوره با پزشک برای بررسی گزینه‌های درمانی ضروری است. در این بخش، به معرفی برخی از روش‌های درمان درماتیت سبورئیک خواهیم پرداخت.

۱. درمان‌های تجویزی

اگر بیماری شدت بیشتری داشته باشد، ممکن است نیاز به استفاده دوره‌ای از کورتیکواستروئیدهای موضعی مانند فلووسینولون یا استروئیدها باشد. سایر درمان‌های تجویزی شامل موارد زیر هستند:

• پمادهای هیدروکورتیزون
•  داروهای خوراکی مانند پیمکرولیموس

۲. روتین مراقبت از پوست

رعایت یک روتین روزانه مراقبت از پوست می‌تواند به کنترل علائم درماتیت سبورئیک کمک کند. پیشنهاد می‌شود که مناطق آسیب‌دیده را با یک پاک‌کننده ملایم حاوی روی شستشو دهید و سپس از یک لوسیون یا مرطوب‌کننده استفاده کنید. اگر خط رویش مو تحت تأثیر علائم این بیماری قرار گرفته باشد، استفاده از شامپوهای ضد شوره سر و محصولات موی مخصوص پوست‌های حساس نیز می‌تواند مفید باشد. همچنین، با توجه به شدت درماتیت سبورئیک، تعویض شامپو و محصولات مراقبت از پوست ممکن است مؤثر باشد. انتخاب شامپوها و محصولات مناسب می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

۳. تغییرات در سبک زندگی

ایجاد عادت‌های سالم در زندگی روزمره، نظیر مدیریت استرس و خواب کافی، می‌تواند به طور قابل توجهی به بهبود وضعیت پوست کمک کند. از جمله روش‌های مؤثر برای کاهش استرس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  انجام ورزش‌های سبک مثل یوگا یا پیاده‌روی
•  نوشتن درباره استرس و احساسات منفی
•  انجام مدیتیشن یا تمرینات تنفسی
• گذراندن وقت در طبیعت

این روتین خودمراقبتی به بهبود وضعیت شما کمک شایانی می‌کند. اما برای پیشگیری از اگزمای پوستی چه کارهایی باید انجام داد؟ برای جلوگیری از آن، مهم است که به اندازه کافی استراحت کنید و استرس خود را کاهش دهید. همچنین، بهتر است هر روز به مدت کوتاهی در معرض نور آفتاب ملایم (به دور از نور شدید ظهر) قرار بگیرید. علاوه بر این، همواره از روغن‌های درمانی، شامپوها و داروهایی که پزشک تجویز کرده است به درستی استفاده کنید تا از تشدید علائم جلوگیری شود.

۴. درمان‌های بدون نسخه و شامپوهای دارویی

اگر تغییرات در سبک زندگی و مراقبت از پوست کافی نباشند، می‌توانید به گزینه‌های دیگری مانند درمان‌های بدون نسخه و داروهای تجویزی فکر کنید. این نوع درمان‌ها معمولاً شامل موارد زیر هستند:

•  کرم‌های ضد قارچ موضعی یا شامپوهای درمانی
•  استفاده از نرم‌کننده‌ها یا روغن‌های درمانی مانند روغن زیتون، شامپوهای ملایم و برس‌های نرم برای از بین بردن ملایم پوسته‌ها در نوزادان

برای اینکه اطلاعات خود را درباره این بیماری افزایش دهید، می‌توانید با بهترین روغن‌ها برای درمان اگزما آشنا شوید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا در مواجهه با این بیماری به شیوه‌ای بهتر و مؤثرتر عمل کنید. در نهایت، همکاری با پزشک و متخصص پوست برای تعیین بهترین روش‌های درمانی و جلوگیری از تشدید بیماری بسیار مهم است.

درمان درماتیت سبورئیک در خانه

درمان درماتیت سبوره در خانه می‌تواند به کاهش علائم و بهبود وضعیت پوست کمک کند. پزشک شما ممکن است در ابتدا استفاده از درمان‌های خانگی را به شما پیشنهاد کند. در ادامه به برخی از روش‌های مؤثر برای مدیریت این بیماری و درمان خانگی اگزما اشاره خواهیم کرد:

• استفاده از شامپوهای ضد شوره: افراد معمولاً برای درمان درماتیت سبوره‌ای در پوست سر از شامپوهای ضد شوره استفاده می‌کنند. استفاده روزانه از این شامپوها برای دستیابی به نتایج بهتر ضروری است؛ تنها کافی است تمامی دستورالعمل‌های روی بطری را با دقت رعایت کنید.
• کرم‌های ضد قارچ و ضد خارش: کرم‌های ضد قارچ می‌توانند به کاهش خارش و التهاب کمک کنند. این محصولات که به راحتی در داروخانه‌ها قابل دسترس هستند، به کنترل علائم کمک می‌کنند. همچنین، ضد قارچ‌های موضعی به‌عنوان درمان اصلی درماتیت سبوره‌ای صورت شناخته می‌شوند، بنابراین در صورت ابتلا به این بیماری در ناحیه صورت، می‌توانید از این کرم‌ها استفاده کنید.
• صابون و شوینده‌های ضد حساسیت: استفاده از صابون‌ها و شوینده‌های غیرحساسیت‌زا به کاهش تحریک پوست و حفظ رطوبت آن کمک می‌کند. این محصولات برای پوست‌های حساس و مستعد اگزما مناسب‌تر هستند.
• شست‌وشوی کامل صابون و شامپو: پس از استفاده از صابون و شامپو، حتماً پوست و پوست سر خود را به‌طور کامل بشویید تا مواد محصول روی پوست باقی نمانند، زیرا ممکن است باعث تحریک شوند.
• تراشیدن سبیل یا ریش: اگر در ناحیه صورت به درماتیت سبوره‌ای مبتلا هستید، تراشیدن سبیل یا ریش می‌تواند به کاهش تحریک و بهبود درمان کمک کند.
• پوشیدن لباس‌های نخی گشاد: انتخاب لباس‌های نخی و گشاد به کاهش تحریک پوست کمک می‌کند. این نوع لباس‌ها به پوست اجازه می‌دهند تا تنفس کند و از تعریق و گرمای زیاد که ممکن است علائم را تشدید کند، جلوگیری می‌کنند.

توجه به روتین مراقبت از پوست و استفاده از روش‌های طبیعی، که در طب سنتی برای درمان درماتیت سبوره توصیه می‌شود، می‌تواند در کنترل این بیماری مؤثر باشد. با این حال، اگر علائم ادامه یافت یا تشدید شد، مشاوره با پزشک برای بررسی درمان‌های پزشکی ضروری است، زیرا ممکن است این علائم مشابه بیماری‌های دیگری مانند پسوریازیس باشند. اما پسوریازیس چیست؟ در بخش بعدی به این سوال پاسخ خواهیم داد و تفاوت این دو بیماری را به طور کامل توضیح خواهیم داد.

تفاوت پسوریازیس و درماتیت سبوره ای چیست؟

پسوریازیس و درماتیت سبورئیک می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند، مانند لکه‌های قرمز و پوسته‌پوسته روی پوست که ممکن است در نواحی مشابهی مثل پوست سر و پشت ظاهر شوند. اما تفاوت این دو بیماری چیست؟ پسوریازیس یک بیماری التهابی است که حدود ۲ تا ۴ درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. پوسته‌های ناشی از پسوریازیس معمولاً ضخیم‌تر از پوسته‌های درماتیت سبورئیک هستند و لبه‌های مشخصی دارند. رنگ پوسته‌های پسوریازیس معمولاً نقره‌ای است، در حالی که پوسته‌های درماتیت سبورئیک بیشتر سفید یا زردرنگ هستند. همچنین، آگاهی از لیست خوراکی‌های مفید و مضر برای پسوریازیس می‌تواند به مدیریت بهتر این بیماری کمک کند.

در برخی موارد، افراد ممکن است به بیماری‌ای به نام سبوپسوریازیس مبتلا شوند که ترکیبی از هر دو بیماری است. در این حالت، فرد هم پوسته‌های سفید و هم نقره‌ای را تجربه می‌کند و ممکن است خارش نیز داشته باشد.

حرف آخر

در این مقاله به‌طور کامل توضیح دادیم که درماتیت سبوره چیست. اگرچه این بیماری ممکن است آزاردهنده باشد، اما با مراقبت صحیح از پوست به‌خوبی قابل کنترل است. استفاده منظم از شامپوهای تخصصی، دوری از عوامل محرک، حفظ رطوبت پوست و رعایت بهداشت فردی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند در کاهش علائم این بیماری مؤثر باشند. علاوه بر این، داشتن سبک زندگی سالم شامل تغذیه مناسب، خواب کافی و مدیریت استرس نیز می‌تواند به کنترل درماتیت سبوره کمک کند.

تحقیقات درباره درماتیت سبورئیک همچنان ادامه دارد و هر روز اطلاعات جدیدتری در مورد درمان این بیماری منتشر می‌شود. هرچند درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما با روش‌های جدید و مؤثر می‌توان کیفیت زندگی مبتلایان را به طور قابل توجهی بهبود بخشید. بنابراین اگر شما هم به درماتیت سبورئیک مبتلا هستید، جای نگرانی نیست. با مراجعه به پزشک و پیروی از توصیه‌های او، می‌توانید علائم را کنترل کرده و به زندگی عادی بازگردید. همچنین، آگاهی از روش‌های جدید درمان و مراقبت از پوست می‌تواند به شما در مدیریت بهتر این بیماری کمک کند.

منبع: clevelandclinic ، dermnetnz