سبک متابولیسم یا حرکت متابولیسم، که گاهی به آن “آمیخته‌گرایی” نیز گفته می‌شود (بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۵)، در ژاپن به عنوان یک روش تفکر و همکاری گروهی معرفی شد. این سبک همزمان با برگزاری گردهمایی جهانی طراحی در توکیو در سال ۱۹۶۰ شکل گرفت و تحت تأثیر عمیق کنزو تانگه و همکار برجسته‌اش تاکاشی آسادا توسعه یافت.
جنبش متابولیسم یک جریان معماری مدرن است که در ژاپن شکل گرفت و در دهه ۱۹۶۰ به اوج خود رسید، با این حال از اواخر دهه ۱۹۵۰ تا اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی به رشد خود ادامه داد.
کیشو کوروکاوا (زاده ۸ آوریل ۱۹۴۳ و درگذشته ۱۲ اکتبر ۲۰۰۷) یکی از معماران برجسته ژاپنی قرن بیستم و از بنیان‌گذاران شناخته‌شده سبک متابولیسم در دهه ۱۹۶۰ بود. کوروکاوا در طول دوران حرفه‌ای خود رویکرد فلسفی خاصی را برای درک معماری و پروژه‌هایش در نظر گرفت. او پس از تحصیل در دانشگاه توکیو زیر نظر کنزو تانگه، جنبش متابولیسم را با همکاری گروهی از معماران مانند کیونوری کیکوتاکا، فومیهیکو ماکی و کنزو تانگه آغاز کرد. اصول متابولیسم به تغییر و ناپایداری توجه داشت و پیش‌تر به عنوان سبکی با فرآیندهای طبیعی شناخته می‌شد.
کلمه «متابولیسم» به فرآیند حفظ سلول‌های زنده اشاره دارد. طراحان جوان ژاپنی پس از جنگ جهانی دوم از این اصطلاح برای توصیف ایده‌های خود درباره طراحی ساختمان‌ها و شهرها به عنوان موجودات زنده استفاده کردند.
بازسازی پس از جنگ در شهرهای ژاپن ایده‌های نوینی درباره آینده طراحی شهری و فضاهای عمومی به ارمغان آورد. معماران و طراحان متابولیسم معتقد بودند که شهرها و ساختمان‌ها نهادهای ایستا نیستند، بلکه با تغییر و «متابولیسم» در حال تحول هستند. ساختارهای پساجنگی که به رشد جمعیت توجه داشتند، عمر محدودی داشتند و باید به گونه‌ای طراحی و ساخته می‌شدند که به راحتی جایگزین شوند. طراحی متابولیستی معمولاً شامل استفاده از قطعات پیش‌ساخته و ساختارهای قابل جابجایی بود که به راحتی قابل تغییر بودند.
جنبش متابولیسم در سال ۱۹۵۹، زمانی که معماری مدرن (CIAM) که در سال ۱۹۲۸ توسط لوکوربوزیه و دیگر معماران اروپایی تأسیس شد، به افول رفت، آغاز شد. در کنفرانس طراحی جهانی ۱۹۶۰ در توکیو، گروهی از معماران جوان ژاپنی ایده‌های قدیمی اروپایی درباره شهرنشینی ایستا را به چالش کشیدند. «متابولیسم ۱۹۶۰: پیشنهادات برای شهری جدید» ایده‌ها و فلسفه‌های فومیحیکو ماکی، ماساتو اوتاکا، کیونوری کیکوتاکا و کیشو کوروکاوا را تأیید کرد. بسیاری از معماران متابولیست تحت نظارت کنزو تانگه در آزمایشگاه تانگه دانشگاه توکیو تحصیل کرده بودند.
در این دوره، برخی از طرح‌های شهری متابولیستی، مانند شهرهای فضایی و غلاف‌های معلق، به طور کامل اجرا نشدند. در کنفرانس طراحی جهانی ۱۹۶۰، کنزو تانگه طرح نظری خود برای ایجاد شناور در خلیج توکیو را ارائه داد. در سال ۱۹۶۱، طرح «Helix City» کوروکاوا به عنوان راه‌حلی برای شهرنشینی متابولیستی معرفی شد. در همین زمان، معماران نظری در ایالات متحده و استرالیا نیز به نمایش گذاشته شدند، از جمله طرح‌های برجسته فریدریش سنت فلوریان و آنتینگ با طراحی شهر.
تکامل متابولیسم
برخی از کارهای متابولیستی در آزمایشگاه کنزو تانگه تحت تأثیر معماری لویی کان آمریکایی قرار داشتند. بین سال‌های ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۱، کان و همکارانش برج‌های مدولار قابل گسترش را برای آزمایشگاه تحقیقات پزشکی ریچاردز در دانشگاه پنسیلوانیا طراحی کردند. این طراحی مدرن و هندسی برای استفاده از فضا، به عنوان الگویی برای متابولیسم شناخته شد.
جنبش متابولیسم به طور طبیعی به هم پیوسته بود و به نوعی تحت تأثیر کار همسر کنزو تانگه، آن تیانگ، نیز قرار گرفت. به همین ترتیب، موسی الددی که با کان همکاری کرده بود، عناصر متابولیسم را در طراحی پروژه «Habitat ’67» در مونترال، کانادا، به کار برد. برخی بر این باورند که فرانک لوید رایت با طراحی برج تحقیقاتی جانسون در سال ۱۹۵۰، مقدمه‌ای برای این سبک ایجاد کرده است.
از نمونه‌های برجسته معماری متابولیسم، می‌توان به برج کپسول کایکو کوروکاوا در توکیو اشاره کرد. این ساختمان شامل بیش از ۱۰۰ واحد کپسولی پیش‌ساخته است که به طور مستقل بر روی یک ساختار بتنی باریک قرار گرفته‌اند. این ظاهر شبیه به یک ساقه، یادآور طراحی ماشین‌های شستشوی پیشرفته است.
در آمریکای شمالی، یکی از بهترین نمونه‌های معماری متابولیستی، پروژه مسکن نمایشگاه ۱۹۶۷ در مونترال، کانادا است.
سخن آخر
نمایشگاه بین‌المللی ۱۹۷۰ در اوزاکا، ژاپن، آخرین پروژه جمعی معماران متابولیست بود. طراحی جامع نمایشگاه Expo ’70 به کنزو تانگه نسبت داده می‌شود. پس از این رویداد، معماران متابولیست به تدریج به فعالیت‌های مستقل و فردی روی آوردند. ایده‌های جنبش متابولیسم، به نوعی معمارانه ارگانیک هستند؛ مفهومی که فرانک لوید رایت آن را مطرح کرد و تحت تأثیر ایده‌های لوئیس سالیوان، یکی از پیشگامان معماری مدرن در قرن نوزدهم، شکل گرفت.
مفاهیم توسعه پایدار در قرن بیست و یکم جدید نیستند؛ بلکه تکامل یافته از ایده‌های گذشته هستند. پایان یک دوره اغلب به معنای آغاز دوره‌ای جدید است.
اگر می خواهید درباره‌ی سبک معماری بروتالیسم بیشتر بدانید با ما همراه باشید.
نظرات کاربران