در دنیای دیجیتال امروزی، کودکان و نوجوانان به طور مکرر با تصاویری از گرافیک‌های پیچیده، ویدیوها، اخبار نگران‌کننده و اطلاعات استرس‌زای مربوط به جنگ، درگیری‌های نظامی و تروریسم روبه‌رو می‌شوند. صحبت کردن با کودکان درباره جنگ و اطلاعاتی که از آن دریافت کرده‌اند، همواره کار ساده‌ای نیست.
بسیاری از والدین در تفسیر و توضیح مفاهیم جنگ یا درگیری‌های نظامی برای فرزندان خود با دشواری مواجه می‌شوند. به عنوان والدین و مراقبان کودک و نوجوان، هدف ما حمایت از فرزندانمان است، در حالی که می‌خواهیم با آنها صادق باشیم. به همین دلیل، آگاهی از روش‌های صحیح گفتگو با کودکان درباره جنگ ضروری است. در این مقاله، به بررسی چگونگی صحبت کردن با کودکان در مورد جنگ خواهیم پرداخت.
چگونه مفهوم جنگ را برای کودکان توضیح دهیم؟
قبل از صحبت با کودک در مورد جنگ، ابتدا باید احساسات خود را بررسی کنید و ببینید که آیا نگرانی، عصبانیت یا حتی بی‌اعتمادی نسبت به این موضوع دارید. واکنش شما به چنین وقایعی تأثیر زیادی بر واکنش کودک شما خواهد داشت. کودک شما رفتار شما را می‌بیند و این رفتار، نحوه پردازش او از مسائل و رویدادهای منفی را شکل می‌دهد. بنابراین، علاوه بر محتوای صحبت‌های شما، نحوه بیان آن نیز اهمیت دارد. مشاوره با یک روان‌درمانگر یا دوست قابل اعتماد می‌تواند به شما کمک کند تا احساسات خود را درک کنید و پس از آن، راحت‌تر با کودک در مورد جنگ صحبت کنید.
بهترین روش برای شروع صحبت با کودک درباره جنگ
مکان و زمانی را انتخاب کنید که بحث درباره جنگ به طور طبیعی پیش بیاید و کودک احساس راحتی کند. به عنوان مثال، می‌توانید این گفتگو را در یک وعده غذایی خانوادگی شروع کنید. تلاش کنید که در زمان‌های حساس مانند قبل از خواب، این موضوع را مطرح نکنید.
فرزندتان را تشویق کنید تا سوالات خود را بپرسد و نگرانی‌هایش را بیان کند. قبل از شروع به صحبت، بهتر است بدانید که کودک چه تصوری از وضعیت دارد و چه اطلاعاتی می‌خواهد کسب کند. بازخوانی سوالات کودک می‌تواند به شما کمک کند تا دقیقاً بفهمید چه چیزی او را نگران کرده است و بتوانید به بهترین شکل به نگرانی‌های او پاسخ دهید.
برخی از کودکان ممکن است از آنچه در حال وقوع است آگاه باشند اما علاقه‌ای به صحبت در مورد آن نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به طور پنهانی نگران باشند. برای کودکان خردسال، نقاشی کشیدن، خواندن داستان یا فعالیت‌های مشابه می‌تواند شروع خوبی برای بحث باشد.
ممکن است کودکان اخبار جنگ را از تلویزیون یا شبکه‌های اجتماعی ببینند. در این صورت، بررسی صحت اطلاعاتی که می‌شنوند و می‌بینند بسیار مهم است. این گفتگو فرصتی است تا به آنها اطمینان دهید و در صورت نیاز، اطلاعات نادرستی که از منابع مختلف به دست آورده‌اند، تصحیح کنید.
جریان مداوم تصاویر و اخبار ناراحت‌کننده ممکن است باعث شود که احساس کنیم بحران در اطراف ماست. کودکان خردسال ممکن است نتوانند تفاوت بین تصاویر و واقعیت شخصی خود را تشخیص دهند و حتی ممکن است تصور کنند که در معرض خطر قرار دارند، حتی اگر جنگ در جایی دورتر از آنها در حال وقوع باشد. کودکان بزرگتر ممکن است چیزهای نگران‌کننده‌ای در شبکه‌های اجتماعی دیده باشند و از شدت رویدادها بترسند.
مهم است که نگرانی‌های کودک را نادیده نگیرید یا کم‌ارزش نکنید. اگر کودک سوالاتی می‌پرسد که به نظر شما سخت می‌آید، مانند «آیا همه می‌میرند؟»، به او اطمینان دهید که چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد و در عین حال، از او بپرسید که چرا نگران است. فهمیدن علت نگرانی کودک به شما کمک می‌کند تا به او اطمینان خاطر بدهید.
حس‌های کودک را تأیید کنید و به او یادآوری کنید که هر آنچه احساس می‌کند طبیعی است. با توجه کامل به کودک نشان دهید که به صحبت‌های او گوش می‌دهید و به او اطمینان دهید که هر زمان که بخواهد، می‌تواند با شما یا بزرگسال مورد اعتماد دیگری درباره جنگ صحبت کند.
درباره جنگ مطابق با سن کودک توضیحاتی بدهید
در مورد جنگ، توضیحاتی که متناسب با سن کودک باشد، ارائه دهید. کودکان حق دارند بدانند چه اتفاقاتی در دنیا می‌افتد، اما بزرگ‌ترها نیز مسئولیت دارند تا آنها را از هرگونه نگرانی و اضطراب محافظت کنند. شما بهتر از هر کسی فرزندتان را می‌شناسید، بنابراین از زبانی متناسب با سن او استفاده کنید و واکنش‌های او را زیر نظر داشته باشید تا میزان اضطرابش را درک کنید.
اگر احساس غم یا نگرانی درباره اتفاقات جاری دارید، این احساسات طبیعی است. اما به یاد داشته باشید که کودکان معمولاً واکنش‌های عاطفی خود را از بزرگ‌ترها می‌گیرند. بنابراین سعی کنید نگرانی و ترس‌های خود را بیش از حد به کودک منتقل نکنید. با او با آرامش صحبت کنید و به زبان بدن خود، مانند حالات چهره، توجه کنید.
تا جایی که ممکن است به فرزندتان اطمینان دهید که از هرگونه خطر در امان است. به او یادآوری کنید که بسیاری از افراد در سراسر جهان تلاش می‌کنند تا جنگ‌ها و درگیری‌ها را متوقف کرده و صلح را برقرار کنند.
یاد داشته باشید که لازم نیست برای همه سوالات کودک پاسخ داشته باشید. می‌توانید بگویید که باید بیشتر تحقیق کنید یا از این فرصت استفاده کنید تا با کمک کودکان بزرگتر، جواب‌ها را پیدا کنید. برای جستجو و یافتن اطلاعات معتبر، از وب‌سایت‌های خبری قابل اعتماد یا سازمان‌های بین‌المللی مانند یونیسف و سازمان ملل استفاده کنید. همچنین به کودک خود توضیح دهید که همه اطلاعات موجود در فضای آنلاین دقیق نیستند و باید اخبار را از منابع معتبر دریافت کنند.
هنگام صحبت با فرزندتان درباره جنگ، به سطح رشد او توجه کنید. این که او چقدر می‌تواند اطلاعات را پردازش کند و بهترین راه برای ارائه این اطلاعات چیست، اهمیت دارد. کودکان و نوجوانان بزرگتر معمولاً توانایی بیشتری برای درک موضوعات پیچیده دارند، در حالی که کودکان خردسال به روشی ساده‌تر و متناسب با سنشان نیاز دارند.
به میزان و نوع اطلاعات ارائه شده به کودک توجه کنید
اطمینان حاصل کنید که خودتان هم از اطلاعات کافی در مورد جنگ برخوردار هستید. کودکان ممکن است برای درک پیشینه تاریخی یا واژه‌های پیچیده‌ای که در اخبار و شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود، به کمک نیاز داشته باشند. اگر پاسخ سؤالات کودک را در لحظه نمی‌دانید، آماده باشید که تحقیق کنید و به او در پردازش اطلاعات کمک کنید.
به فرزندتان اطمینان دهید که در امنیت کامل است. کودکان خردسال معمولاً به اطمینان بیشتری نیاز دارند، در حالی که نوجوانان سریع‌تر حقایق را درک و پردازش می‌کنند.
اگر تلویزیون تماشا می‌کنید، سعی کنید این کار را با هم انجام دهید. کودک خود را از قرار گرفتن در معرض خشونت و اخبار ناراحت‌کننده که ممکن است آسیب‌زا باشد، محافظت کنید، به ویژه اگر دسترسی به شبکه‌های اجتماعی دارد.
برای کودکان بزرگتر محدودیت‌هایی برای استفاده از تلویزیون و دستگاه‌های الکترونیکی در نظر بگیرید و آنها را به استفاده از منابع خبری معتبر هدایت کنید. به آنها کمک کنید تا به مصرف‌کنندگان انتقادی و آگاه از رسانه‌ها تبدیل شوند.
همچنین می‌توانید از فرصت تماشای تلویزیون با کودکان بزرگتر برای بحث در مورد میزان زمانی که به تماشای اخبار اختصاص می‌دهند و منابع خبری مورد اعتماد استفاده کنید. به علاوه، وقتی در کنار دیگران درباره جنگ صحبت می‌کنید، مراقب باشید که چگونه صحبت می‌کنید تا تاثیر منفی بر کودکان نگذارد.
به کودکان فرصت دهید تا مکالمه را هدایت کنند.
باید زمانی با کودک درباره جنگ صحبت کنید که او آمادگی لازم را داشته باشد. این بدین معنی است که نباید او را وادار کنید تا درباره موضوعی که ناراحتش می‌کند یا اضطراب ایجاد می‌کند، صحبت کند. به جای این کار، منتظر بمانید تا زمانی که خودشان بخواهند این موضوع را مطرح کنند. این روش به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که آنها برای شنیدن درباره جنگ آماده هستند.
بسیاری از کودکان وقتی که درباره جنگ می‌شنوند، نگران وضعیت خانواده و دوستانشان می‌شوند. آنها می‌خواهند بدانند که چه بر سر افرادی که به آنها نزدیک هستند، خواهد آمد. بنابراین، اجازه دهید که آنها پس از شروع گفتگو درباره جنگ، هدایت مکالمه را بر عهده بگیرند. صبر کنید تا سؤالات خود را مطرح کنند و سپس به آنها پاسخ دهید. ممکن است لازم نباشد درباره احتمال وقوع جنگ در کشورهای همسایه صحبت کنید، و شاید کودک شما از وقایع اخیر جنگی که شما از آن اطلاع دارید، بی‌خبر باشد. با این کار، با هدایت مکالمه توسط کودک، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که نگرانی‌های او برطرف می‌شود و هیچ نگرانی جدیدی ایجاد نخواهید کرد.
در مکالمه با کودک به دنبال ترویج تعصبات نباشید
جنگ و درگیری‌های نظامی اغلب می‌توانند منجر به تعصبات و تبعیض‌ها علیه مردم یا یک کشور شوند. زمانی که با فرزندان خود درباره جنگ صحبت می‌کنید، از استفاده از برچسب‌هایی مانند «افراد بد» یا «آدم‌های بد» خودداری کنید. به جای آن، از این گفتگو به عنوان فرصتی برای ترویج مهربانی نسبت به کسانی که در جنگ آسیب دیده‌اند، مانند خانواده‌هایی که مجبور به ترک خانه‌هایشان شده‌اند، بهره ببرید.
حتی اگر درگیری نظامی در کشوری دور اتفاق بیفتد، ممکن است تعصبات نژادی در فرزندتان تشدید شود. بنابراین، اگر کودکانی از کشور درگیر جنگ در نزدیکی شما زندگی می‌کنند، اطمینان حاصل کنید که فرزندتان به آنها زور نمی‌گوید و از تبعیض پرهیز می‌کند. اگر در مدرسه شاهد چنین رفتارهایی بود، او را تشویق کنید تا موضوع را با مسئولین مدرسه مطرح کند.
به فرزندان خود یادآوری کنید که همه افراد حق دارند در مدرسه و جامعه در امنیت زندگی کنند. قلدری و تبعیض همیشه اشتباه است و هر کدام از ما باید مسئولیت خود را در گسترش مهربانی و حمایت از یکدیگر بر عهده بگیریم.
روتین روزمره خانواده‌ی خود را بر هم نزنید
کودکان و نوجوانان باید در هر شرایطی احساس آرامش کنند. بنابراین، تا حد امکان، سعی کنید برنامه‌ها و روال‌های روزانه خانواده خود را حفظ کنید. همه ما در زمان‌های دشوار ممکن است آرامش خود را از دست بدهیم. ارتباط با دوستان، همسایگان، معلمان و سایر افرادی که از شما حمایت می‌کنند، اهمیت زیادی دارد. به فرزندتان نشان دهید که ارتباط حضوری، همچنین ارتباط آنلاین و حضور در شبکه‌های اجتماعی نیز می‌تواند به او کمک کند.
در مواقع بحرانی به دنبال کمک حرفه‌ای باشید
اگر متوجه علائمی شدید که نشان‌دهنده استرس در فرزندتان است، نگران نشوید. این واکنش‌ها ممکن است طبیعی باشند. مسائلی مانند خوابیدن کنار والدین، بی‌میلی به انجام تکالیف مدرسه، چسبیدن به شما یا اسباب‌بازی‌های خاص، شب‌ادراری، تغییرات در اشتها یا نوسانات خلقی شدید می‌تواند برای چند هفته امری طبیعی باشد. با این حال، اگر متوجه شدید که این مشکلات شدت یافته‌اند، بهتر است از یک روان‌درمانگر یا مشاور کودک کمک بگیرید. او می‌تواند به شما در بهبود وضعیت روانی فرزندتان کمک کند.
کلام آخر
جنگ و درگیری‌های نظامی از وقایعی هستند که به ویژه در منطقه خاورمیانه به طور مکرر رخ می‌دهند. بنابراین، ممکن است کودکان و نوجوانان با دیدن اخبار مربوط به این جنگ‌ها احساس نگرانی و اضطراب کنند. به همین دلیل، لازم است که با آنها به شیوه‌هایی که توضیح دادیم، صحبت کنید. در صورت تشدید نگرانی و اضطراب آنها، می‌توانید از مشاوران حرفه‌ای سلامت روان برای کمک استفاده کنید.
نظرات کاربران