برای اولین بار، دانشمندان کشف کرده‌اند که شامپانزه‌ها به‌طور دقیق همانند عملیات‌های نظامی انسانی، از دشمنان خارج از قلمرو خود جاسوسی می‌کنند. شامپانزه‌های ساکن در جنگل‌های غرب آفریقا رفتار عجیبی از خود نشان می‌دهند که تا به حال هیچ‌گاه مشاهده نشده بود. این شامپانزه‌ها با استفاده از تاکتیک‌هایی به مکان‌های مرتفع حرکت می‌کنند تا دید بهتری داشته باشند و اطلاعات را جمع‌آوری کنند. سپس از این “اطلاعات عملیاتی” برای تصمیم‌گیری در مورد مراحل بعدی جنگ استفاده می‌کنند.
این رفتار عجیب دقیقاً شبیه به یک تاکتیک جنگی قدیمی در انسان‌ها است، اما تا کنون هرگز در شامپانزه‌ها گزارش نشده بود. این رفتار فوق‌العاده شامپانزه‌ها برای اولین بار در پارک ملی تای در ساحل عاج مشاهده شد و در طی یک مطالعه سه ساله توسط محققان دانشگاه کمبریج و مؤسسه انسان‌شناسی تکاملی ماکس پلانک ثبت شد.
محققان بیش از 21 هزار ساعت ردیابی دو گروه همسایه از شامپانزه‌های غربی با استفاده از داده‌های جی‌پی‌اس جمع‌آوری کرده‌اند؛ این دو گروه در محیط خانه‌ی ۵۸ میمون بزرگ زندگی می‌کنند و قلمرو آن‌ها با یکدیگر هم‌مرز است، لذا اغلب برای رقابت در مورد منابع باید با یکدیگر هم‌راه شوند. این رقابت‌ها به خشونت منجر می‌شود. مشاهدات محققان نشان می‌دهد که شامپانزه‌ها برای نگه داشتن قلمروی خود و جلوگیری از تجاوز دیگران، مانند گروه‌های نظامی انسانی، به صورت منظم در مرزهای خود گشت‌زنی می‌کنند.
دکتر سیلون لموین، نویسنده‌ی اصلی مطالعه، به گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس می‌گوید: «گشت‌ها عمدتاً در زیر گروه‌های کوچک انجام می‌شود و سروصدایی را که ایجاد می‌کنند، محدود می‌کنند. به عنوان یک ناظر، می‌توانید گشت‌زنی آن‌ها را تشخیص دهید. آن‌ها همزمان حرکت می‌کنند و در لحظه‌ای نیز ممکن است بی‌حرکت بمانند، رفتار آن‌ها کمی شبیه به شکار است.»
احتمالاً این سه شامپانزه بزرگ، اطلاعات شناسایی را از تپه جمع‌آوری کرده‌اند و درباره‌ی احتمالات و اقدامات بعدی با یکدیگر بحث می‌کنند.
یکی از حرکات رایج شامپانزه‌ها در طول گشت‌زنی، شامل پیمایش تپه‌های بلند در زمان حرکت به سمت مرزها، که عادتاً منطقه‌ای است که در آن نزاع واقع می‌شود، است. با این حال، شامپانزه‌ها در بازگشت به قلمروی خود، فاصله می‌گیرند و مسیر ساده‌تر و صاف‌تری را انتخاب می‌کنند. سپس به نظر می‌رسد که اقدامات بعدی شامپانزه‌ها به دلیل داشتن اطلاعاتی از منطقه اطراف تپه‌هاست. پس از تشخیص رقبا، احتمال پیشروی به سمت داخل خاک دشمن از ۴۰ درصد در فاصله ۵۰۰ متری دور از رقبا به ۵۰ درصد در فاصله ۱۰۰۰ متری دور و در فاصله ۳ هزار متری افزایش می‌یابد.
محققان به استدلال می‌پردازند که رفتار جذاب مشاهده‌شده، نه تنها نشانگر توانایی‌های شناختی نزدیک‌ترین خویشاوندان ماست، بلکه ممکن است خاستگاه جنگاوری انسانی را نیز به خود نشان دهد. در این رابطه، لموین به یادآوری می‌کند که جنگاوری بر پایه‌ی تاکتیک‌ها، محرک تکامل انسان محسوب می‌شود. او افزود: «این رفتار شامپانزه‌ها به توانایی‌های شناختی پیچیده‌ای احتیاج دارد و باعث کمک به دفاع از قلمرو یا گسترش قلمروی آن‌ها می‌شود. همچنین، انتخاب طبیعی هم این رفتار را ترجیح می‌دهد.» به عقیده‌ی لموین، بهره‌برداری از دورنما جهت نظارت و دفاع از سرزمین، عمیقاً در تاریخ تکامل انسان دخیل بوده است. با استفاده از استراتژی جنگ‌مانند، شامپانزه‌ها احتمالاً ردپایی از جنگ‌های اولیه در مقیاس کوچک نشان می‌دهند که در جوامع شکارچی و گردآورنده در دوران ماقبل تاریخ وجود داشته‌اند. یافته‌های مطالعه در نشریه PLOS Biology منتشر شده‌اند.
نظرات کاربران