تب‌ولرز یک واکنش رایج در بدن است که در شرایط مختلف تجربه می‌شود؛ اما مسأله اصلی این است که چه زمانی باید نگران شد و به پزشک مراجعه کرد؟ زمانی که شما به‌طور ناگهانی در نیمه‌شب از خواب بلند می‌شوید و تجربه‌ی لرزش بدن دارید، ممکن است این علامت یک تب موقت باشد؛ به عبارت دیگر، افزایش موقت دمای بدن. این ممکن است ناشی از مبارزه‌ی سیستم ایمنی بدن با عفونت باشد، اگرچه دلایل دیگری نیز ممکن است شامل بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا عوارض جانبی برخی داروها باشد. اما سوال مطرح است که در زمان تب، چه اتفاقی در بدن رخ می‌دهد؟
دمای بدن انسان از روز به روز و از شخص به شخص متغیر است، اما معمولاً در حدود ۳۷ درجه‌ی سانتی‌گراد حفظ می‌شود. این دما، محیط مناسبی را برای سلول‌های ما ایجاد می‌کند تا بتوانند به‌طور مؤثر کار کنند. قسمتی از مغز به نام هیپوتالاموس همچون یک ترموستات عمل می‌کند و دمای بدن را به‌طور دائمی کنترل می‌کند و دکمه‌های داخلی را تنظیم می‌کند تا آن را به حدود ۳۷ درجه‌ی سانتی‌گراد باز گرداند.
هنگام عفونت و زمانی که سلول‌های ایمنی ما مهاجمان خارجی را شناسایی می‌کنند، مواد شیمیایی تب‌آور به نام “پیروژن‌ها” آزاد می‌شوند. این مواد شیمیایی به مغز سفر می‌کنند و در هیپوتالاموس، بخشی از مغز، روی نورون‌های حساس به دما اثر می‌گذارند. این نورون‌ها به این نورون‌ها می‌گویند که زمان افزایش دما در بدن فرا رسیده است. این نورون‌ها مواد هورمونی مانند پروستاگلاندین‌ها (به‌ویژه ماده‌ای که PGE2 نام دارد) را آزاد کرده و ترموستات بدن را چرخانده و فرآیند تب را آغاز می‌کنند.
اورورک توضیح می‌دهد: «به طور معمول، تب به‌معنای افزایش دمای بدن به بیش از ۳۸ درجه‌ی سانتی‌گراد است.» هیپوتالاموس، بخشی از مغز، می‌تواند با روش‌های مختلفی دمای بدن را افزایش دهد؛ به‌عنوان مثال، رگ‌های خونی را به سمت انقباض هدایت می‌کند تا میزان گرمایی که از سطح پوست منتشر می‌شود، کاهش یابد. همچنین ممکن است برای تولید بیشتر گرما، باعث لرزش شود.
فرآیندهای بیولوژیکی مختلف از جمله انقباض رگ‌های خونی و تب‌ولرز، بخشی از اولین خط دفاعی بدن در برابر عفونت را تشکیل می‌دهند و به عنوان “التهاب حاد” شناخته می‌شوند که هدف اصلی آن کنترل عفونت و جلوگیری از گسترش آن است.
به طور متناقض، افراد ممکن است همراه با تب، لرز نیز داشته باشند؛ حتی اگر دمای بدن‌شان در حال افزایش باشد. این اتفاق به دلیل افزایش موقت ترموستات داخلی بدن است که هیپوتالاموس آن را به سطح عادی بالاتر افزایش داده است. درحالی‌که بدن سعی می‌کند به این سطح پایه‌ی جدید برسد، احساس نسبی سرما می‌کنید.
سوالی که اکنون مطرح می‌شود این است که چرا بدن به گرما نیاز دارد؟ به گفته اورورک، یکی از دلایل احتمالی این است که با کاهش سرعت تکثیر سلول‌ها و باکتری‌ها، روند آلوده‌شدن سلول‌ها توسط آن‌ها را کندتر می‌کنیم. او بیان می‌کند که دمای بالاتر بدن می‌تواند سیستم ایمنی را به ماشین جنگنده‌ای بهتر تبدیل کند؛ به‌عنوان مثال، با افزایش دمای بدن، سلول‌ها با تولید پروتئین‌های گرماشوک (HSPs) مسیرهای ایمنی را برای مبارزه با عفونت به کار بگیرند. این پروتئین‌ها معمولاً توسط سلول‌ها و در طول التهاب تنظیم می‌شوند؛ چرا که بدن در تلاش است تا خود را در برابر مهاجمان خارجی محافظت کند.
دکتر کیتی اوهار، مشاور از گروه پزشکی دانشگاه دوک، اظهار می‌کند: «یک نوجوان یا فرد بالغ ممکن است برای چند روز تب داشته باشد، بدون اینکه به مراقبت‌های پزشکی نیاز داشته باشد. اما اگر نگران علائم خود شدید یا بهبودی ندیدید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.»
دمای بالاتر بدن می‌تواند سیستم ایمنی را به یک ماشین جنگنده بهتر تبدیل کند. در برخی مواقع، کودکان ممکن است تشنج‌های «تشنج ناشی از تب» را تجربه کنند. این تشنج‌ها چند دقیقه ممکن است تداوم داشته باشند و عمدتاً بی‌خطرند. دکتر اوهار تأکید دارد که والدین باید هر گاه تشنج اتفاق بیافتد، به سرعت با پزشک تماس بگیرند، حتی اگر کودک آن‌ها دوره‌ی تب را پشت سر گذاشته باشد. او با اشاره به اهمیت نظارت بر درجه‌ی تب می‌گوید: «بهتر است با پزشک درمورد تعیین حداقل درجه‌ای از تب که برای شما مشکل‌ساز است، مشورت کنید.»
در مورد درمان، دکتر اوهار بر این نکته تأکید می‌کند که به توجه به سن شما، مصرف داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌تواند به کاهش علائم تب کمک کند. او همچنین اظهار می‌کند که کم‌کردن یک لایه لباس، حمام سرد، و نوشیدن مایعات خنک‌کننده نیز می‌تواند در بهبود وضعیت تب موثر باشد. افزایش دمای بدن در طی تب نیازمند زیادترین تلاش انرژی‌ای است و برای هر یک درجه افزایش دما، بدن تا ۱۰ درصد انرژی بیشتری را صرف می‌کند نسبت به زمانی که در تلاش برای حفظ دمای معمولی خود است. به همین دلیل، دکتر اوهار بر اهمیت استراحت در دوران تب تأکید می‌کند.
نظرات کاربران