چند ساعت پس از انتشار مجموعه‌ای از گزارش‌ها درباره‌ی برنامه‌های جدید ایکس‌باکس و مایکروسافت، این شرکت قصد دارد بازی‌هایی را عرضه کند که در تاریخ صنعت بازی هنوز مشاهده نشده‌اند و قرار است به طور واقعی صنعت بازی را تغییر دهند. منابع مطمئن و مورد اعتماد نزدیک به مایکروسافت، اعلام کرده‌اند که این شرکت تصمیم گرفته است بازی‌های تولید شده برای ایکس‌باکس را روی کنسول‌های رقیب، به ویژه پلی‌استیشن، عرضه کند. دلیل این تصمیم به یک مسئله ساده برمی‌گردد: تجارت ایکس‌باکس در سال‌های اخیر برای مایکروسافت سودآور نبوده و بیشتر به ضرر انجامیده است.
ایکس‌باکس ناشر چند پلتفرمی
بر اساس گزارشات منتشر شده، تایید شده است که چند بازی مهم ایکس‌باکس به پلتفرم رقیب، به ویژه پلی‌استیشن، منتقل خواهند شد، از جمله بازی‌های Sea of Thieves و Starfield و ایندیانا جونز جدید، در حالی که بازی Hi-Fi Rush نیز بر روی پلی‌استیشن و سوییچ منتشر خواهد شد. با این حال، مایکروسافت نمی‌خواهد با عرضه نسخه‌های جدید ایکس‌باکس، همزمان بازی‌های خود را به پلتفرم رقیب منتقل کند.
به نظر می‌رسد که بازی Starfield کمی پس از عرضه‌ی بسته‌ی الحاقی اول برای پلی‌استیشن عرضه خواهد شد و بازی ایندیانا جونز نیز برنامه‌ریزی شده است که چند ماه پس از عرضه‌ی نسخه‌های کامپیوتر و ایکس‌باکس روی پلی‌استیشن منتشر شود.
گزارشات نشان می‌دهند که مایکروسافت تعداد زیادی کیت توسعه‌ی نرم‌افزاری پلی‌استیشن ۵ را خریداری کرده و به استودیوهای خود ارسال کرده است تا این تصمیم جدید را به جدیترین شکل ممکن در آینده اجرا کنند.
در پایان، موضوع اصلی این است که چه چیزی باعث شده تا مایکروسافت به این تصمیم برسد؟
برنامه‌ی ده ساله‌ی فیل اسپنسر برای ایکس‌باکس گیم پس
از زمانی که برای اولین بار نام اشتراک “ایکس‌باکس گیم پس” را شنیدیم، مدیر ایکس باکس، فیل اسپنسر، بارها و بارها درباره‌ی برنامه‌ی طولانی‌مدتی که برای این اشتراک دارند، صحبت کرده است. او این اشتراک را اکوییولنت سرویس “نت‌فلیکس” برای بازی‌های ویدیویی خوانده و اظهار کرده که ده سال مدت برنامه‌ای دارند که بازی‌ها را از طریق این سرویس اشتراکی بر روی “تمام صفحه‌های نمایش دنیا” قرار دهند.
اسپنسر ادعا می‌کند که هدف اصلی از ایجاد این اشتراک این است که مخاطبان ایکس باکس گیم پس نیازی به داشتن کنسول‌های ایکس‌باکس نداشته باشند، بلکه هر کسی که یک گوشی هوشمند یا هر نوع صفحه‌ی نمایشی دارد، بتواند به راحتی بازی‌های ویدیویی را تجربه کند، بدون نیاز به خرید کنسول یا سخت‌افزار گران‌قیمت برای اجرای بازی‌ها.
با توجه به این اصول، اسپنسر این برنامه‌ی بلندمدت و ده‌ساله را به مدیران مایکروسافت فروخت، با استناد به همان عبارت “نت‌فلیکس بازی‌های ویدیویی”. او دنبال داشت تا ده‌ها و در نهایت صدها میلیون مشترک برای ایکس‌باکس گیم پس جلب کند تا با خرید این اشتراک، مایکروسافت به سرمایه‌گذاری مهمی در این زمینه بپردازد. البته، هزینه‌ی ابتدایی برای اجرای این برنامه بسیار بالا بود.
اسپنسر به مدیران مایکروسافت اظهار کرده بود که رقیب آن‌ها در صنعت بازی نه سونی است و نه نینتندو، بلکه اگر آن‌ها دیر عمل نکنند، گوگل و آمازون ممکن است سریع‌تر اقدام به ارائه‌ی سرویس مشابه نت‌فلیکس برای بازی‌های ویدیویی کنند و بنابراین برنده‌ی این مسابقه کسی خواهد بود که زودتر و کامل‌تر از رقبا این سرویس را به مخاطبان ارائه دهد و این خلأ را پر کند.
مدیر فعلی ایکس‌باکس، با تاییدیه‌ی برنامه‌ی نت‌فلیکس بازی از مدیران بالارده‌ی مایکروسافت، مراحل مختلفی را برای اجرای آن مشخص کرد که شامل خرید استودیوها و شرکت‌های بازی‌سازی مختلفی بود. این استودیوها که قرار بود به زیرمجموعه‌ی ایکس‌باکس تبدیل شوند، تضمین کردند که سرویس ایکس‌باکس گیم پس به صورت منظم جریانی قدرتمند از محتوای جدید، که همان بازی‌ها هستند، را به مخاطبان ارایه می‌دهد. به نقل از «تیم شیفر»، مدیر و موسس استودیوی دابل فاین، مایکروسافت به آن‌ها گفته بود که کاری ندارد که چه چیزی می‌سازند، فقط باید به صورت منظم برای اشتراک گیم پس بازی تولید کنند.
با این حال، مشکلات مدیریتی در مایکروسافت به ایکس‌باکس محدود نمی‌شود. ایکس‌باکس فقط یک بخش کوچک از تجارت مایکروسافت است. منابع مالی دیگری مانند خدمات ابری، پتنت‌ها و منابع مالی دیگر، سالانه مقدار زیادی به مایکروسافت درآمد می‌دهند. این منابع به مایکروسافت اجازه می‌دهند تا مبالغ بزرگی را برای خرید شرکت‌های دیگر هزینه کند. با این حال، پس از این همه هزینه، نمودارها به حالت فجیع‌ترین روند رو به سقوط را نشان می‌دهند. بنابراین، مایکروسافت عذر ایکس‌باکس را خواسته و تصمیمات تازه‌ای را اعلام کرده است.
شکست برنامه‌ی فیل اسپنسر
اطلاعات در دسترس حکایت از این دارد که ایکس‌باکس آگاه بوده است که در هر دو زمینه‌ی فروش نرم‌افزار و سخت‌افزار، قابلیت رقابت با پلی‌استیشن را ندارد. ایکس‌باکس سال‌هاست که رسماً هیچ آمار فروشی ارایه نمی‌دهد، اما آمارهای منتشر شده توسط شرکت‌های آماری دیگر، نشان می‌دهند که در این دوره‌ی جدید، در حالی که ایکس‌باکس در وضعیت بهتری نسبت به دوران ایکس‌باکس وان است، کنسول‌های سری ایکس و اس، تنها یک سوم فروش پلی‌استیشن ۵ را نصیب خود کرده‌اند.
از طرفی، با توجه به اشتراک ایکس‌باکس گیم پس، آمار خرید بازی بر روی ایکس‌باکس به شدت نگران‌کننده است. ایکس‌باکس حتی در نظر دارد که در آینده‌ی نزدیک، دیسک بازی را هم نفروشد و سری ایکس را به طور کامل دیجیتالی کند. اما اغلب دیسک‌های ایکس‌باکس، دیتایی رویش ندارند و بیشتر برای ارائه‌ی کد دانلود استفاده می‌شوند.
برنامه‌ی ایکس‌باکس برای رقابت با سونی و باقی ماندن در صنعت بازی، متمرکز بر افزایش تعداد مشترکان ایکس‌باکس گیم پس بود. این برنامه قرار بود با همکاری ده‌ها استودیو محقق شود. اما با این وجود، اثری از این تلاش‌ها مشاهده نشده و بازی‌هایی مانند استارفیلد، که هزینه‌های بزرگی برای تولید و توسعه‌ی آن صرف شده است، توانسته است به‌طور موثری بر روی تعداد مشترکان گیم پس تاثیر گذار باشد.
این مسائل به خوبی نشان دهنده‌ی این است که مشکلات مالی ایکس‌باکس با توجه به هزینه‌های تولید بازی‌ها، توسعه سرویس‌ها و جلب مشتریان، قابل حل نیستند. در نتیجه، ایکس‌باکس به دنبال راه‌حل‌هایی برای بازگرداندن حجمی از این هزینه‌ها است، و یکی از این راه‌حل‌ها، عرضه‌ی بازی‌های خود روی پلتفرم رقیب است.
برنامه‌ای که ظاهرا صحاب نداشت
در دو سال گذشته، فیل اسپنسر و تیم ایکس‌باکس درگیر مسئله‌ی انحصاری کردن بازی‌های خود بودند و به این منظور، به دادگاه مراجعه کردند. ایکس‌باکس، همانند دیزنی پلاس و نت‌فلیکس و اچ‌بی‌او مکس، به دنبال داشتن محتوای انحصاری برای اشتراک گیم پس خود بود. اسپنسر و تیمش در این دو سال به خرید اکتیویژن روی آورده و از دادگاه دفاع نکرده‌اند تا بتوانند در یک زمان کوتاه، بازی‌های خود را بر روی کنسول رقیب عرضه کنند.
این تصمیم به وضوح نشان می‌دهد که مایکروسافت به‌علت شکست مالی سنگین در بخش ایکس‌باکس، مجبور به این اقدام شده است. تصمیم‌گیری و اجرای برنامه‌ها در یک شرکت با وسعت مایکروسافت، زمان زیادی می‌برد. این تصمیم اتخاذ شده است زمانی که ترندها به پایان رسیده‌اند. حالا ایکس‌باکس به‌دنبال عرضه‌ی سرویس اشتراکی بازی بدون محتوا یا با محتوای نه‌چندان باکیفیت است.
همگان می‌دانستند که این حجم هزینه که ایکس‌باکس صرف آن کرده است، بازگشت مالی ندارد. افراد داخل و خارج از مایکروسافت همگی این موضوع را می‌دانستند. خرید بتسدا و اکتیویژن هیچگاه به سوددهی نمی‌رسیدند، حتی در آینده‌ی دور. این تصمیم نشان می‌دهد که مدیران مایکروسافت اکنون متوجه شده‌اند که باید چگونه از ایکس‌باکس و فیل اسپنسر به‌صورت مؤثری سود ببرند و آن‌ها را ملزم به عرضه‌ی بازی‌ها بر روی کنسول رقیب کنند.
راه حل نهایی: تبدیل شدن به بزرگترین تهیه‌کننده و پابلیشر بازی
شرکت‌های زیرمجموعه‌ی ایکس‌باکس و استودیوهای بازی‌سازی که آن‌ها در اختیار دارند، ایکس‌باکس را به بزرگترین تهیه‌کننده و پابلیشر بازی تبدیل کرده‌اند. این شرکت‌ها و استودیوها، تعداد کارمندان و استودیوهای بازی‌سازی تحت نظر آن‌ها را از مجموع یوبی‌سافت و الکترونیک آرتز بیشتر کرده‌اند. علاوه بر این، مجموعه‌ی بازی‌هایی مانند “کال آو دیوتی” و “کندی کراش” متعلق به ایکس‌باکس است. اگر ایکس‌باکس توانایی داشته باشد تا بازی‌های خود را در همین مجموعه‌ها و دیگر مجموعه‌هایی که مالکیت‌شان را در اختیار دارد تولید کند و آن‌ها را روی تمام پلتفرم‌ها و کنسول‌ها عرضه کند، از هر شرکت بازی‌سازی دیگری پیشی خواهد گرفت. اما ما شاهد خروجی این همه استودیو و نحوه‌ی مدیریت‌شان بوده‌ایم.
لیست کامل استودیوهای بازی‌سازی در اختیار مایکروسافت. (برای دیدن عکس در اندازه‌ی کامل کلیک کنید.)
لیست کامل استودیوهای بازی‌سازی زیرمجموعه‌ی مایکروسافت:
- 343 Industries
- Obsidian Entertainment
- Rare
- Turn 10 Studios
- inXile Entertainment
- The Coalition
- Compulsion Games
- Mojang Studios
- Bethesda Game Studios
- Double Fine Productions
- Playground Games
- Undead Labs
- ZeniMax Online Studios
بنابراین، تصمیم جدید آن‌ها برای عرضه‌ی بازی‌هایشان روی کنسول‌های نینتندو و پلی‌استیشن، در ابتدا ممکن است تصمیم درستی باشد. با این حال، مشکلی بزرگ از همین امروز شروع شده است: صدا و سیما در شبکه‌های اجتماعی و تالارهای گفت و گو ایکس‌باکس بدون کنسول را نمی‌پذیرند. نتیجه‌ی این تصمیم ممکن است در بلندمدت به نابودی اکوسیستم ایکس‌باکس منجر شود. البته این اتفاق نمی‌افتد که کنسول‌های ایکس‌باکس از بین می‌روند و سرویس‌ها نیز ادامه دارند. آن‌ها حتی از نظر حقوقی قابلیت گرفتن این سرویس‌ها را از مشتریان خود ندارند. اما حضور این همه محتوا روی پلتفرم‌های رقیب، دیگر دلیلی برای وجود سخت‌افزار ایکس‌باکس باقی نمی‌گذارد.
طرفداران سونی و پلی‌استیشن نباید خوشحال باشند
وجود ایکس‌باکس، سهمی در ایجاد رقابت سالم بین پلی‌استیشن و خودش داشت؛ این رقابت منجر به پیشرفت هر دو برند و ارائه‌ی خدمات و سرویس‌های بهتر به مشتریان شده بود. پلی‌استیشن ۴، موفق‌ترین کنسول سونی بود که هنوز هم به فروش ادامه می‌دهد و موفقیت‌هایش تاکنون متوقف نشده است. دلیل اصلی موفقیت پلی‌استیشن ۴ بیشترین درآمد و موفقیت راهی سونی در جهان بود؛ و این نیز به واسطه رقابت بین پلی‌استیشن و ایکس‌باکس اتفاق افتاد. ایکس‌باکس ۳۶۰ رقابت بین پلی‌استیشن و ایکس‌باکس را دگرگون کرد و سونی را مجبور کرد تا به صورت جهانی با ایکس‌باکس رقابت کند.
وجود ایکس‌باکس، توسعه‌ی راحت‌تر بازی‌ها بر روی پلی‌استیشن ۴ و ۵ را فراهم کرد؛ علاوه بر این، سیاست‌های جهانی پلی‌استیشن در تمام فعالیت‌هایش نیز به دلیل وجود ایکس‌باکس بود. همچنین، قیمت رقابتی کنسول پلی‌استیشن نیز به دلیل تصمیم مایکروسافت برای عرضه کنسول‌های قوی‌ترش بود.
بدون وجود ایکس‌باکس و رقابت بین آن و پلی‌استیشن، سونی به دلخواه خودش عمل می‌کرد و کسی نمی‌توانست انتقادی به آن‌ها داشته باشد. اما نینتندو با سونی رقابت ندارد؛ آن‌ها برای فروش صدها میلیون کنسول خود و ارائه‌ی محتوای خودشان فعالیت می‌کنند. نینتندو اساساً اپل صنعت بازی است؛ آن‌ها بازی‌های خودشان را تولید می‌کنند و مخاطبان را به اکوسیستم خودشان جذب می‌کنند.
در صورتی که مایکروسافت به پابلیشر بازی تبدیل شود، ایکس‌باکس دیگر معنایی نخواهد داشت و بدون آن، حتی پلی‌استیشن نیز معنای خود را از دست می‌دهد. امیدواریم که مایکروسافت در این موضوع اقداماتی بیشتری انجام دهد و اتفاقات جاری نشانگر تغییرات مثبتی در سیاست‌هایش باشند.
نظرات کاربران