در این مطلب از سازهای خاص و عجیب که امروزه در دنیای موسیقی مورد توجه قرار گرفته‌اند را معرفی می‌کنیم. این سازها علاوه بر ظاهر عجیبی که دارند، دارای صدایی جذاب و شنیدنی هستند که جای خالی آنها در موسیقی قابل حس شدن است.
هنگدرام یا هندپن سازی با صدایی ماورایی
هنگ درام، یکی از سازهای کوبه‌ای ملودیک است که روی استندهای چوبی و فلزی یا پا قرار می‌گیرد و با استفاده از انگشتان نواخته می‌شود. این ساز، اولین بار در سال ۲۰۰۰ توسط فلیکس روهنر و همسرش در سوئیس اختراع شد و اگرچه نوظهور است، اما طرفدارانش روز به روز در حال افزایش است. صدای خاص و جالبی که این ساز دارد، اگر به درستی نواخته شود، امکان لذت بردن از شنیدن آن به صورت تک نوازی را نیز به فراهم می‌آورد، اما متاسفانه تخصص در نواختن آن در افراد کمتری یافت می‌شود. یکی از دلایل گرانی این ساز، به دلیل دشواری در ساخت و نیز تعداد معدود سازندگان آن در جهان است، که این امر باعث افزایش قیمت آن می‌شود.
انواع هندپن به صورت تراول پن با تعداد نت‌های کمتر و اندازه‌های کوچکتر نظیر تانگدرام و پیکوپن با قیمت کمتر جهت لذت بردن و استفاده علاقمندان به این ساز، ساخته شده و موجود است که با قیمت مناسب قابل خرید است.
لیرا نغمه‌ای از جنس عشق و صلح
لیرا یا چنگ رومی، سازی بسیار نو و جدید است که به تازگی وارد کشور شده است. در زبان یونانی به آن “لیرا” و در انگلیسی “lyre” می‌گویند. این ساز ممکن است به عنوان مدل کوچکتر چنگ بزرگتر به نظر بیاید، اما قدمتی قدیم‌تر از سازهای چنگ و هارپ دارد و از آنها الهام گرفته است. لیرا در دسته‌ی سازهای زهی و زخمی قرار می‌گیرد و از سیم‌ها و بدنه‌ای تشکیل شده است که ابعاد آن به گونه‌ای تنظیم شده است که به راحتی در دست نوازنده قرار بگیرد. تعداد سیم‌های این ساز می‌تواند ۲۰، ۱۶، ۱۵، ۱۰ یا ۸ باشد و بسته به سلیقه‌ی سازنده متغیر است، اما شکل استاندارد و بهترین آن معمولاً به صورت ۱۶ سیمه است.
کالیمبا نغمه‌ای از دل طبیعت
این ساز، که به پیانوی شستی مشهور است، در دسته‌ی سازهای تیغه‌ای قرار دارد.
احتمالاً اولین باری که این ساز را دیدید، شکل جالب و کوچک آن توجه شما را جلب کرده است، و ممکن است صدای زیبا و بلورین آن نیز همچون ظاهرش شما را مجذوب و خوشحال کند. آموزش کالیمبا می‌تواند شروعی فوق‌العاده و لذت‌بخش برای ورود به دنیای زیبای موسیقی باشد. این ساز به تازگی معرفی شده است، اما تاریخچه‌اش به هزاران سال پیش برمی‌گردد و از آفریقا مشتق شده است. داستان کالیمبا بسیار جذاب و جالب است و شما می‌توانید با مطالعه‌ی آن، بیشتر با این ساز آشنا شوید.
این ساز از یک جعبه تشکیل شده است و تعدادی تیغه بر روی آن قرار دارد که تعداد آنها در کالیمباهای مختلف متفاوت است. برای کسب اطلاعات بیشتر از جنس کالیمبا، می‌توانید به منبعی که در این زمینه تهیه شده است، مراجعه کنید. در واقع، هر تیغه صدای خود را دارد و برچسب‌های مخصوصی برای نت‌های آن زده می‌شود تا یادگیری آن آسان‌تر شود. آموزش نت‌های کالیمبا کار غیرممکن و دشواری نیست و می‌توانید با تمرین آنها را به راحتی فرا بگیرید. سادگی یادگیری این ساز باعث شده تا به کودکان مستعد یادگیری یا افرادی که وقت کمی برای تمرین دارند، پیشنهاد شود.
هارمونیکا نغمه‌ای دلنشین
هارمونیکا یا همان ساز دهنی، یک نوع ساز بادی است که با دهان نواخته می‌شود. این ساز شامل سوراخ‌هایی است که با قرار دادن دهان بر روی آنها، می‌توان نت‌های خاصی را ایجاد کرد. هارمونیکا معمولاً به صورت سه اکتاو عرضه می‌شود.
دو نوع اصلی هارمونیکا وجود دارد: دیاتونیک و کروماتیک. این ساز، اغلب در دسته‌ی سازهای کم‌هزینه قرار می‌گیرد و یادگیری آن نسبتاً آسان است.
احتمالاً در دوران کودکی، این ساز را مانند یک اسباب‌بازی داشته‌ایم (به شکل ماکتی)، اما امروزه به عنوان یکی از سازهای کمتر معمول به حساب می‌آید که کمتر کسی به فکر یادگیری و نواختن آن می‌افتد.
قیمت این ساز نسبت به سایر سازها ارزان‌تر است و یادگیری آن نسبتاً ساده است.
یوکللی غرق شدن در دریایی از آرامش
این ساز، در خانواده‌ی گیتار قرار می‌گیرد و شکل و شمایلی کاملاً مشابه گیتار دارد، با این تفاوت که کمی کوچکتر از گیتار است و شامل ۴ سیم می‌شود. برای اولین بار در هاوایی با نام “اوکو له له” شناخته شده است. یوکلله نیز به نام عامیانه‌ای مانند “گیتار کوچک” شناخته می‌شود.
نواختن این ساز نسبت به گیتار، سهولت بیشتری دارد. و کودکان تمایل بیشتری برای نواختن آن دارند.
زایلوفون تجربه‌ای شگفت‌انگیز از موسیقی
زایلوفون یک نوع ساز ضربی است که با ابعاد مختلف در بازار عرضه می‌شود. این ساز شامل یک صفحه با تیغه‌هایی است که با مضراب نواخته می‌شود. این ساز شباهت‌هایی به ساز بلز دارد که در آموزش موسیقی کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، تفاوت‌های زیادی مانند ابعاد بزرگتر آن نسبت به بلز، قابل مشاهده است.
ملودیکا سازی با صدای گوش‌نواز
ملودیکا، یک نوع ساز بادی است که از دو بخش تشکیل شده است. بخشی که در دهان قرار می‌گیرد و بخشی که در دست نگه داشته می‌شود. بخش دستی شامل یک کیبورد است که دارای دکمه‌هایی مانند ارگ و پیانو با اندازه کوچکتر است. این ساز با نگه داشتن آن با یک دست و فشار دادن بر دکمه‌ها با دست دیگر نواخته می‌شود. ملودیکا بسیار سبک و قابل حمل است و به راحتی در دست قرار می‌گیرد. این ساز در خانواده‌ی سازهای بادی زبانه قرار دارد و معمولاً برای تفریح و یادگیری موسیقی استفاده می‌شود. بنابراین، در خریداری از آن، کیفیت و قیمت به طور خاص مورد توجه نوازندگان قرار نمی‌گیرد. برای خریداری از ملودیکای سطح مبتدی، پیشنهاد می‌شود از برندهای معروف استفاده کنید. البته این بدان معنا نیست که بدون در نظر گرفتن کیفیت، ارزان‌ترین ملودیکا را خریداری کنید. امروزه در بازار، ملودیکاهای با کیفیت مناسب و قیمت مناسب بسیار مشاهده می‌شود.
گوچین ساز رازگوی روح
هفت سیم از جنس ابریشم یا فلز ساخته شده‌اند و دارای چهار اکتاو هستند. این ساز عضوی از خانواده‌ی سازهای زهی زخمه‌ای است که منشأ آن به چین باستان بازمی‌گردد. تاریخچه‌ی این ساز بسیار قدیمی است و درباره‌ی آن از سه هزار سال پیش، در دوران سلسله‌ی امپراتوری “جو” در چین، گفته می‌شود که نیاکان ملت چین “گوچین” را آفریدند. شکل و طراحی “گوچین” بسیار ظریف و دقیق است و دارای کیفیت صدای شیرین، روشن و گوش‌نوازی می‌باشد. پیش از اجرای موسیقی با این ساز، نوازندگان باید به تشریفات خاصی اقدام کنند. این شامل حمام کردن، پوشیدن لباس‌های تازه و بسوزاندن عود بر آتش می‌شود. سپس با چهار زانو نشسته، ساز را روی پا یا میز قرار می‌دهند و به نواختن آن می‌پردازند.
پن‌فلوت سازی منحصر به فرد
پن‌فلوت، یک نوع ساز بادی از خانواده فلوت‌هاست که ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارد. یک پن‌فلوت حرفه‌ای باید دارای صدای شفاف و به‌همراه بلندی مناسب باشد. استحکام بدنه‌ی ساز در کیفیت صدا دارای نقش مهمی است؛ هرچقدر این ویژگی ضعیف‌تر شود، صدای ساز سبک‌تر و نوازنده راحت‌تر قابل حرکت خواهد بود.
پن‌فلوت‌های با کیفیت بالاتر اغلب از جنس چوب یا بامبو ساخته می‌شوند. سازهای چوبی دارای بدنه‌ای قوی‌تر نسبت به بامبو هستند و در برابر ضربات مختلف مقاوم‌تر هستند. بنابراین، در نگهداری پن‌فلوت‌های بامبویی باید دقت بیشتری داشته باشید.
اگر کیفیت ساخت پن‌فلوت شما مناسب نباشد، در زمان نواختن، صدای ساز تغییر می‌کند و نت‌های یکنواختی تولید نمی‌شود، به‌ویژه در نت‌های بالا (صدای زیر) این مشکل بیشتر قابل تشخیص است.
اندازه‌ی بدن نوازنده نیز در انتخاب پن‌فلوت بسیار مهم است. برای مثال، یک نوازنده با قد بلند و دست‌های بزرگ باید از پن‌فلوت‌های بزرگتر استفاده کند. استفاده از یک ساز کوچک در دستان او، تناسب ظاهری مناسبی نخواهد داشت. به علاوه، زمانی که نوازنده قد کوتاهی دارد یا در سن خردسالی است، استفاده از یک ساز بزرگ ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند و به نظر می‌رسد که نوازنده بر روی ساز مسلط نیست.
شورانگیز
این ساز، زخمه‌ای زیبا و شورانگیز است که از سیم‌های متعدد تشکیل شده است، اندازهٔ آن بسته به تعداد و اندازهٔ این سیم‌ها متغیر است. در واقع، شورانگیز یک ترکیب هنری از سه ساز، یعنی سازهای سه‌تار، تنبور و تار می‌باشد. این ساز در دو نوع بزرگ و کوچک در بازار موجود است، هر یک با ویژگی‌های منحصر به فرد خود. در نسخهٔ بزرگ، به جای ۴ سیم، ۶ سیم مشاهده می‌شود، در حالی که نسخهٔ کوچک فقط دارای سه سیم است. نواختن و اجرای این ساز شبیه به نواختن ساز سه‌تار است، اما از لحاظ صدا تفاوت‌های مهمی وجود دارد.
ترمین عجیب‌ترین ساز جهان
ساز الکترونیکی ترمین (به روسی: Терменво́кс، به انگلیسی: Theremin)، که در سال ۱۹۱۹ توسط لئون ترمین، فیزیکدان روسی، اختراع شد، یکی از سازهای منحصر به فرد و بسیار مورد توجه هنرمندان است.
ترمین نه تنها شبیه هیچ ساز دیگری نیست، بلکه روش نواختن آن نیز بسیار منحصر به فرد است؛ زیرا این ساز بدون لمس، توسط حرکت دست نوازنده نواخته می‌شود. صدا توسط دو نوسان‌دهنده تولید می‌شود که با هم ارتعاش می‌کنند؛ یکی از این نوسان‌دهنده‌ها در یک فرکانسی بالاتر از حد شنوایی انسان عمل می‌کند و دیگری با تغییرات در میدان مغناطیسی، فرکانس خود را تغییر می‌دهد. تفاوت فرکانس بین این دو نوسان‌دهنده، صدای قابل شنیدن تولید می‌کند.
هنگامی که ترمین روشن می‌شود، یک میدان مغناطیسی اطراف آن ایجاد می‌شود و وقتی دست نوازنده به این میدان نزدیک می‌شود، تغییراتی در فرکانس و حجم صدا ایجاد می‌شود. دو آنتن از بدنه ترمین بیرون آمده‌اند که یکی کنترل کننده فرکانس صدا (pitch) و دیگری کنترل کننده حجم و میزان آن است. حرکت دست نوازنده به سمت آنتن عمودی باعث کاهش فرکانس و تنزلات صدای ساز می‌شود، در حالی که نزدیک شدن به آنتن افقی سبب کاهش حجم صدا می‌شود. به دلیل عدم تماس فیزیکی بین ساز و نوازنده، نواختن ترمین نیازمند مهارت و گوش موسیقی بالا است.
برای مطالعه مطالب سرگرم کننده و جذاب بیشتر با ما همراه باشید.
نظرات کاربران