استنلی کوبریک معمولاً به خاطر تواناییاش در ساخت فیلمهای برجسته در ژانرهای مختلف سینمایی شناخته میشود. او در قالبهای خلاقانه درام، ترسناک، تاریخی یا کمدی، آثار درخشانی آفریده است.
از وحشت تا خنده فیلم “دکتر استرنجلاو”
آثار کوبریک به بررسی موضوعات بسیار جدی و مهم میپردازند. برای مثال، در فیلم «۲۰۰۱: یک ادیسۀ فضایی» به فلسفهای پیچیده و عمیق پرداخته میشود، «پرتقال کوکی» موضوع خشونت را به تصویر میکشد و «درخشش» نوعی وحشت ماوراءطبیعی منحصر به فرد را نمایش میدهد. اما این به معنای آن نیست که کوبریک فیلمهای کمدی نساخته است. او با بهرهگیری از حس شوخطبعی و خلاقیت خود، در سال ۱۹۶۴ کمدی سیاه «دکتر استرنج لاو» را خلق کرد.
«دکتر استرنج لاو» با استفاده از طنز سیاسی تند و شخصیتپردازیهای دقیق، داستانی منحصر به فرد و عمیق درباره جنگ روایت میکند. گرچه کوبریک اصلاً قصد نداشت فیلم را به صورت کمدی بسازد، اما توانست با هماهنگی خاصی در لحن فیلم، آن را به اثری خیرهکننده تبدیل کند. این فیلم به نوعی از نگرانیهای اجتماعی و سیاسی در دوران جنگ سرد و تقابل ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی پرده برمیدارد.
در «دکتر استرنج لاو»، پیتر سلرز، بازیگر و نماد کمدی انگلیس، سه شخصیت مختلف را به نمایش میگذارد. این فیلم بر اساس رمان مهیج پیتر جورج در سال ۱۹۵۸ به نام «هشدار قرمز» ساخته شده است. رمان جورج کمدی نبود و کوبریک در ابتدای کار بر آن بود که به متن اصلی وفادار بماند. او گفته بود: «من کار بر روی فیلمنامه را با هدف ساخت فیلمی جدی درباره مشکل جنگ هستهای آغاز کردم».
در مراحل ابتدایی، کوبریک ایدههایی را ارائه کرد که به نظرش بسیار مضحک و طنزآمیز بودند و به همین دلیل تصمیم به کنار گذاشتن آنها گرفت. اما به سرعت متوجه شد که قوه تخیلش به درستی عمل کرده و این ایدهها در واقع بهترین گزینهها هستند، بنابراین به کلی رویکرد خود را تغییر داد.
طبق نظر فیلسوف اتریشی لودویگ ویتگنشتاین، جدیترین مسائل را میتوان تنها در قالب شوخی مطرح کرد و به این ترتیب پوچی وضعیت جنگ سرد را نمایان ساخت. به همین دلیل، کوبریک دریافت که تنها مسیر مؤثر برای آشکار ساختن مضمون فیلمش، کمدی سیاه است.
استنلی کوبریک درباره فیلمش گفت: «بیشتر طنزی که در اثر وجود دارد، درواقع از نمایش رفتار روزمره انسان در موقعیتی کابوسوار ناشی میشود.» این رویکرد هوشمندانه او به جنگ سرد، ماهیت طنزآمیز سیاستهای اواسط قرن بیستم را به شکلی چشمگیر به نمایش میگذارد. با ساخت فیلم خلاقانه «دکتر استرنج لاو»، کوبریک نشان داد که جنگ هستهای به طور بنیادین مضحک است و باید در قالب کمدی به تصویر کشیده شود.
منبع: Faroutmagazine
نظرات کاربران