سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان یکی از مشکلات رایج در میان خانم‌هاست. این بیماری با علائمی همچون ریزش مو، رشد موهای زائد، ایجاد کیست در تخمدان و التهاب همراه است و می‌تواند بر باروری زنان تأثیر منفی بگذارد. پزشکان معتقدند که درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما با استفاده از روش‌های مختلف درمانی و رعایت رژیم غذایی مناسب، می‌توان علائم آن را کنترل کرد. در این مقاله از سیمدخت به بررسی نقش رژیم غذایی در مدیریت تنبلی تخمدان و معرفی رژیم‌های مناسب برای این بیماری پرداخته‌ایم. همراه ما باشید.
تاثیر رژیم غذایی بر درمان تنبلی تخمدان
تنبلی تخمدان درمان قطعی ندارد، اما تحقیقات نشان داده‌اند که رژیم غذایی می‌تواند در کنترل علائم این بیماری نقش مؤثری داشته باشد. رژیم غذایی مناسب با کمک به کنترل وزن و تنظیم سطح هورمون انسولین در بدن، می‌تواند علائم تنبلی تخمدان را به طور چشمگیری بهبود بخشد. افراد مبتلا به این بیماری معمولاً دچار مقاومت به انسولین هستند، به همین دلیل سطح انسولین در بدنشان بالاتر از حد نرمال است. انسولین هورمونی است که در پانکراس تولید شده و به سلول‌های بدن کمک می‌کند تا گلوکز را به انرژی تبدیل کنند. این وضعیت می‌تواند موجب شود که بیش از ۵۰ درصد افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک قبل از رسیدن به ۴۰ سالگی دچار دیابت شوند.
چاقی ناشی از این بیماری با پیروی از یک رژیم غذایی مناسب قابل پیشگیری است. رژیم غذایی درست برای مبتلایان به تنبلی تخمدان می‌تواند به افزایش قدرت تخمک‌گذاری کمک کرده و از افزایش وزن جلوگیری کند. این رژیم باید تحت نظر متخصص تغذیه یا پزشک غدد درون‌ریز باشد.
درمان تنبلی تخمدان با رژیم غذایی نیازمند رعایت اصول خاصی است. در این رژیم توجه به نکات زیر الزامی است:
- مصرف کربوهیدرات‌های حاوی فیبر بالا به تنظیم سطح قند خون و کاهش سطح آندروژن و علائم تنبلی تخمدان کمک می‌کند.
- هیچ وعده غذایی را حذف نکنید.
- تعداد وعده‌های غذایی خود را افزایش دهید تا سطح قند خون به طور ثابت کنترل شود.
- غذاهای غنی از ید، سلنیوم، ویتامین‌های B و D را مصرف کنید. این مواد مغذی به کاهش مقاومت بدن به انسولین کمک می‌کنند.
برای درمان تنبلی تخمدان چی بخوریم؟
مصرف برخی غذاها می‌تواند به کنترل علائم تنبلی تخمدان کمک کند:
سبزیجات: به‌ویژه سبزیجات برگ سبز، در هر رژیم غذایی برای کنترل علائم این بیماری نقش مهمی دارند. این سبزیجات سرشار از ویتامین‌ها، کم‌کالری و گزینه‌های عالی برای کاهش وزن هستند. بهترین سبزیجات برای مدیریت علائم تنبلی تخمدان، سبزیجاتی هستند که حاوی ویتامین B باشند؛ مانند کلم بروکلی، کلم پیچ و گل کلم. پزشکان می‌گویند که نزدیک به ۸۰ درصد از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک دچار کمبود ویتامین B و مشکلاتی مانند قاعدگی‌های نامنظم و دردناک هستند. کمبود این ویتامین می‌تواند باعث چاقی، افزایش رشد مو و مشکلات در بارداری شود.
گوشت بدون چربی: برای کنترل علائم تنبلی تخمدان، بهتر است از گوشت‌های بدون چربی و ارگانیک استفاده کنید. این نوع گوشت‌ها کمترین میزان چربی و هورمون را دارند و می‌توانند به پیشگیری از عدم تعادل هورمونی و افزایش وزن کمک کنند.
مصرف چربی‌های سالم: گنجاندن چربی‌های سالم در رژیم غذایی، مانند ماهی چرب، بذر کتان، آووکادو و روغن زیتون، برای تولید اسیدهای چرب ضروری و حفظ تعادل هورمونی در افراد مبتلا به تنبلی تخمدان ضروری است. امگا ۳ موجود در این مواد غذایی به تنظیم هورمون‌ها، بهبود تخمک‌گذاری، افزایش خون‌رسانی به رحم، تنظیم چرخه قاعدگی و پیشگیری از حساسیت به پرولاکتین کمک می‌کند.
مصرف غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان: توت‌ها، کدو تنبل، گوجه‌فرنگی، آجیل، چای، سبزیجات، مرکبات و سایر مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان برای افراد مبتلا به تنبلی تخمدان بسیار مفید هستند. به گفته پزشکان، افراد مبتلا به این بیماری معمولاً با سطح بالایی از استرس اکسیداتیو مواجه‌اند و بهترین راه برای مقابله با این استرس، مصرف غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان است. البته باید از مصرف بیش از حد میوه‌ها خودداری کرد، زیرا این ممکن است باعث افزایش ناخواسته قند خون شود.
غلات کامل: زنان مبتلا به تنبلی تخمدان چهار برابر بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند. مصرف غلات کامل که سرشار از فیبر هستند، می‌تواند به تنظیم سطح انسولین کمک کند. مواد غذایی مانند لوبیا، آجیل، میوه‌های خشک، برنج سبوس‌دار و جو دوسر از بهترین انتخاب‌ها برای این گروه از افراد هستند.
برای درمان تنبلی تخمدان چی نخوریم؟
برخی غذاها به دلیل تشدید علائم تنبلی تخمدان باید از رژیم غذایی فرد مبتلا حذف شوند و تا حد امکان از مصرف آن‌ها پرهیز شود. این غذاها عبارتند از:
غذاهای فرآوری شده: مصرف غذاهای فرآوری شده برای افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک ممنوع است، زیرا این غذاها میزان قند بالایی دارند و خطر ابتلا به دیابت را در این افراد افزایش می‌دهند.
لبنیات: لبنیات سرشار از سوماتیدین (فاکتور رشد) هستند که می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ را افزایش دهد.
کربوهیدرات‌های تصفیه شده: این مواد غذایی موجب افزایش التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن می‌شوند. انواع کیک، کلوچه، شیرینی، شکلات، برنج سفید، شکر سفید، پاستا، نودل، رشته‌فرنگی، نوشابه‌ها و آب‌میوه‌های غیر طبیعی از جمله کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده هستند که باید از آن‌ها اجتناب شود.
گلوتن: گلوتن پروتئینی است که در گندم و جو یافت می‌شود. اگرچه تنبلی تخمدان باعث عدم تحمل گلوتن یا بیماری سلیاک نمی‌شود، اما مصرف آن می‌تواند خطر التهاب سلولی و دیابت را افزایش دهد. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند مصرف گلوتن در این بیماران کاهش یابد.
چربی‌های ناسالم: این چربی‌ها با افزایش سطح استروژن، تعادل هورمونی را مختل کرده و علائم تنبلی تخمدان، افزایش وزن و چاقی را تشدید می‌کنند. این چربی‌ها معمولاً در فست‌فودها، خامه، پنیر، روغن گاو، گوشت گوسفند و محصولات مشابه یافت می‌شوند.
مشتقات سویا: افراد مبتلا به تنبلی تخمدان معمولاً سطح بالاتری از استروژن دارند، بنابراین مصرف محصولاتی که سطح این هورمون را افزایش می‌دهند، برای آن‌ها ممنوع است. آرد سویا، توفو، آجیل و تنقلات سویا از جمله محصولات ممنوعه برای این بیماران هستند.
سخن پایانی؛ تغییر در سبک زندگی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش علائم تنبلی تخمدان است. فعالیت بدنی منظم، کاهش مصرف شیرینی و شکلات، ترک سیگار و الکل، انجام مدیتیشن و یوگا، انتخاب غذاهای سالم مانند آجیل به جای تنقلات ناسالم مثل کلوچه و پفک، و همچنین مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه از جمله راه‌های مؤثر در کنترل علائم این بیماری هستند.
نظرات کاربران