علم معماری از زمانی آغاز شد که انسان‌های اولیه به دنبال پناهگاهی برای خود بودند. از همان دوران، بشر دکوراسیون فضای زندگی خود را بر اساس نیازها و حس زیبایی‌شناسی خود طراحی می‌کرد. طراحی داخلی یا دکوراسیون منزل، یکی از اجتماعی‌ترین شاخه‌های علم بشری است که نمونه‌های آن را به شکل‌های مختلف در اطراف خود می‌بینیم.
معماری داخلی یک علم میان‌رشته‌ای است که هم به هنر و طراحی وابسته است و هم از اصول تناسبات و اندازه‌ها پیروی می‌کند. این علم در واقع مسئول خلق فضاها است. به طور طبیعی، افراد نمی‌توانند به تنهایی برای دکوراسیون منزل خود اقدام کنند و نیاز به کمک و مشاوره از طراحان داخلی دارند. زیرا تفاوت بین افراد غیرمتخصص و طراحان داخلی در این است که چیدمان آن‌ها تنها بر پایه زیبایی نیست، بلکه براساس اصول علمی، قواعد طراحی داخلی و سبک‌های خاص انجام می‌شود. یک طراح داخلی باید در تمامی زمینه‌های مرتبط با معماری، آگاهی و مهارت لازم را داشته باشد.
یک طراح داخلی باید با انواع متریال و مصالح موجود آشنا باشد و از آن‌ها برای خلق فضاهایی زیبا و کارآمد استفاده کند. همچنین، او باید به فرهنگ‌های مختلف شهرها، استان‌ها و مناطق با شرایط آب و هوایی خاص آگاهی داشته باشد تا بتواند با توجه به این اطلاعات، فضایی منحصر به فرد و متناسب با ویژگی‌های هر منطقه ایجاد کند.
طراحی داخلی خانه در معماری بر اصول مختلفی استوار است که هر کدام نقش مهمی در ایجاد فضایی هماهنگ و زیبا دارند. این اصول شامل فرم، رنگ، بافت، دیوار، سقف، نور، سبک و نوع چیدمان می‌باشند:
فرم: فرم در معماری به معنای زیبایی است که باید به طور قابل درک باشد. بیشتر فرم‌ها به سبکی که در طراحی داخلی استفاده می‌شود بستگی دارند.
رنگ: رنگ یکی از اجزای حیاتی در طراحی منزل است که از سه بخش تشکیل می‌شود: فام، درخشندگی و پرمایگی.
- فام: سلسله مراتب رنگی است که شامل رنگ‌های اصلی (آبی، قرمز، زرد)، رنگ‌های فرعی (نارنجی، سبز، بنفش) و رنگ‌های درجه سوم است که از ترکیب رنگ‌های اصلی و فرعی به دست می‌آیند.
- درخشندگی: میزان روشنایی یا تیرگی رنگ‌ها است. به طور مثال، رنگ زرد بیشترین درخشندگی و رنگ بنفش کمترین را دارد.
- پرمایگی: میزان خلوص رنگ‌ها است و احساسی که از رنگ‌ها به افراد منتقل می‌شود. برخی رنگ‌ها انرژی بیشتری می‌دهند (مثل قرمز) و برخی دیگر حس کسل‌کننده‌ای ایجاد می‌کنند (مثل سفید).
در طراحی داخلی خانه باید دقت شود که چگونه رنگ‌ها کنار هم قرار گیرند و چه احساسی را در فضا ایجاد کنند. ترکیب رنگ‌ها و نحوه استفاده از آن‌ها در مکان‌های مختلف بسیار اهمیت دارد.
نورپردازی: یکی از اصول مهم در طراحی منزل است که به زیبایی و جذابیت فضا کمک می‌کند. یک طراح داخلی باید میزان نور طبیعی که ساختمان دریافت می‌کند را در نظر بگیرد و مشخص کند که در کجا و چه نوع نورپردازی باید استفاده شود. نورپردازی در طراحی داخلی علاوه بر روشنایی، تاثیر زیادی در ایجاد روح و زیبایی فضا دارد. سه نوع نورپردازی اصلی در طراحی داخلی عبارتند از:
- نورپردازی محیطی: برای روشنایی یکنواخت فضای کلی استفاده می‌شود. چراغ‌ها معمولاً در سقف نصب می‌شوند و بیشتر برای اتاق‌ها مناسب هستند.
- نورپردازی کاری: برای روشنایی نقاط خاص مانند چراغ‌های مطالعه یا چراغ‌های زیر کابینت استفاده می‌شود.
- نورپردازی تاکیدی: این نوع نورپردازی برای جلب توجه به یک بخش خاص طراحی شده است. مثلاً در موزه‌ها برای تاکید بر آثار باستانی استفاده می‌شود.
سبک: پیروی از یک سبک خاص در طراحی داخلی به ایجاد هماهنگی و نظم بین عناصر مختلف کمک می‌کند و باعث زیبایی بیشتر فضا می‌شود.
بهترین ایده ها برای طراحی داخلی منزل :
- استفاده از رنگ روشن و نورپردازی برای سقف
استفاده از رنگ‌های روشن برای سقف می‌تواند آن را بلندتر نشان دهد و به تبع آن، فضای داخلی منزل شما بزرگتر به نظر برسد. از جمله ترندهای روز در طراحی داخلی سقف می‌توان به نصب نورهای مخفی و کوچک در سقف یا استفاده از نورهای باریک و کشیده در اطراف سقف اشاره کرد. این روش‌ها نه تنها زیبایی سقف را افزایش می‌دهند بلکه جلوه‌ای خاص و جذاب به فضا می‌بخشند.
- به کار بردن کاغذ دیواری هایی با شکل های عمودی
یکی از کارهای دیگری که باعث بزرگتر و با شکوه تر دیده شدن فضای داخلی یک ساختمان می شود ، استفاده از المان های عمودی می باشد . از جمله ی این ها می توان کاغذ دیواری هایی که دارای طرح های عمودی می باشند اشاره نمود . امروزه از کاغذ دیواری هایی با طرح های شلوغ و پیجیده و یا رنگ های تاریک دیگر استفاده نمی شود و اگر هم استفاده بشود به صورت محدود و فقط برای تک دیوارها و شاخص کردن آن ها می شود . در دیگر دیوارها از کاغذ دیواری های ساده و یا کاغذ دیواری هایی که طرح های کوچک دارند استفاده می شود .
استفاده از شلف ها و قفسه ها در نشیمن
یکی از نکاتی که این روزها در دکوراسیون داخلی منزل بسیار محبوب می باشد . استفاده از شلف ها و قفسه ها به جای کمدهای بزرگ می باشد . درواقع به جای پنهان کردن عناصر دیگر می توان آن ها را در معرض دید قرار داد و حتی به عنوان عناصر تزیینی استفاده نمود . برای مثال قفسه هایی برای چیدمان کتاب ها ، برای چیدمان گیاهان و … می توان در نشیمن طراحی نمود .
استفاده از المان های تزیینی مینیمال و ساده
عناصر تزیینی مختلفی وجود دارند که می‌توان از آن‌ها در دکوراسیون منزل استفاده کرد، چه در سبک دکوراسیون مدرن، کلاسیک یا سایر سبک‌ها. از جمله این عناصر می‌توان به گلدان‌های کوچک و ایستاده، چراغ‌های ایستاده، ساعت‌های دکوراتیو، تابلوهای عکاسی و نقاشی و غیره اشاره کرد. این عناصر با توجه به سبک دکوراسیون منزل ممکن است اشکال و اندازه‌های متفاوتی داشته باشند و تعداد آن‌ها نیز به نوع سبک انتخابی بستگی دارد.
استفاده از رنگ‌های خنثی در پس‌زمینه و رنگ‌های شاداب‌تر در جزئیات
یکی از نکات کلیدی برای شیک‌تر شدن دکوراسیون داخلی است که در سبک‌های مینیمال و مدرن نیز بسیار محبوب است. البته این رنگ‌ها باید به اندازه و به‌طور متوازن به کار روند. برای ایجاد تعادل، بهتر است در کنار رنگ‌های خنثی، از رنگ‌های جسورانه نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، می‌توان از مبلمانی با رنگ طوسی و کوسن‌هایی به رنگ نارنجی و آبی در کنار هم بهره برد. این ترکیب باعث جذابیت و جلوه بیشتر فضا می‌شود و آن را شیک‌تر می‌کند.
متدهای طراحی داخلی منزل در اروپا:
هر ساله در اروپا ترندهای جدیدی در طراحی داخلی معرفی می‌شود، اما با کمی تحقیق می‌توان دید که برخی از این ترندها سال‌هاست که ثابت مانده‌اند و به نظر می‌رسد که برای مدت طولانی‌تری باقی خواهند ماند. این امر به دلیل تغییرات در سلیقه افراد در سراسر جهان است که به سمت این سبک‌ها گرایش پیدا کرده‌اند و نکات جدیدی را در طراحی منزل ارزشمند می‌دانند، که آن‌ها را به دنبال کردن این ترندها ترغیب می‌کند. برای مثال، می‌توان به نکات زیر توجه ویژه‌ای داشت.
تبدیل خانه به فضایی مناسب برای تمامی نیازهای افراد
پس از شیوع بیماری‌هایی مانند کرونا در سطح جهانی، بسیاری از افراد کارهایی که قبلاً در فضاهای عمومی یا بیرون از خانه انجام می‌دادند، به داخل خانه منتقل کردند. این فعالیت‌ها شامل کارهای شغلی، ورزش، مطالعه و دیگر امور روزمره می‌شود. به همین دلیل، در طراحی‌های امروزی در اروپا، هدف این است که خانه‌ها به فضایی چندمنظوره و انعطاف‌پذیر تبدیل شوند تا بتوان تمامی این فعالیت‌ها را بدون احساس خستگی یا کسل شدن انجام داد.
طراحی راهروهای جذاب
در گذشته، ورودی‌ها و راهروها در خانه‌ها کمتر مورد توجه قرار می‌گرفتند، اما امروزه در طراحی‌های داخلی اروپا، این فضاها اهمیت زیادی پیدا کرده‌اند. در بسیاری از این طراحی‌ها، اتاق‌ها و فضاهای مخفی در راهروها برای نگهداری لباس‌ها، کفش‌ها و حتی سرویس‌های بهداشتی در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این، این فضاها به‌گونه‌ای زیبا تزئین می‌شوند تا افراد بتوانند در آنجا توقف کرده و از فضایی دلنشین بهره‌مند شوند.
تبدیل فضاهای خصوصی به مکان‌های محبوب افراد
امروزه بسیاری از افراد، به ویژه نوجوانان و جوانان، ترجیح می‌دهند بیشتر وقت خود را در خانه و در اتاق خود سپری کنند. به همین دلیل، در طراحی اتاق‌های خواب، توجه زیادی به این نکته می‌شود که این فضا تنها برای خواب نباشد و امکان انجام فعالیت‌های مختلف نیز در آن فراهم گردد. برای مثال، در اتاق‌های خواب امروزی از پنجره‌های بزرگتر و نورگیری بهتر نسبت به گذشته استفاده می‌شود. علاوه بر این، فضایی برای مطالعه، درس خواندن و حتی ورزش در اتاق خواب افراد در نظر گرفته می‌شود تا آن را به مکانی کارآمدتر و دلخواه‌تر تبدیل کند.
طراحی فضایی برای ذخیره‌سازی در آشپزخانه
در آشپزخانه‌های امروزی، کابینت‌های بزرگ و سرتاسری طراحی می‌شوند که به گونه‌ای است که افراد بتوانند مواد غذایی خشک و قابل نگهداری خود را به راحتی در آن‌ها ذخیره کنند. در گذشته، خانه‌های اروپایی فضایی جداگانه برای این کار در نظر می‌گرفتند، اما با توجه به کوچکتر شدن خانه‌ها و تمایل بیشتر افراد به استفاده از مواد غذایی تازه، اکنون این فضاها به داخل آشپزخانه منتقل شده و ابعاد آن‌ها کوچکتر شده است.
استفاده از متریال‌های جدیدتر برای پوشش سطوح
در طراحی داخلی مدرن، از متریال‌های با کیفیت و زیباتر برای پوشش سطوح استفاده می‌شود. به عنوان مثال، برای پوشاندن کف فضاها از لمینت‌ها و پارکت‌های چوبی استفاده می‌شود، در حالی که برای کف‌پوش سرویس‌های بهداشتی و حمام از سرامیک‌ها و کاشی‌های با طرح‌های متنوع بهره برده می‌شود.
اکسسوری دیوار شاخص در طراحی داخلی منزل:
دیوار شاخص به دیواری گفته می‌شود که در قسمتی از خانه قرار دارد و دکوراسیون آن از سایر دیوارها متمایز است. این تفاوت می‌تواند از نظر رنگ، المان‌ها و عناصری که جلوی آن قرار گرفته، یا تزییناتی که بر روی آن نصب شده باشد، خود را نشان دهد. در واقع، دیوار شاخص ممکن است ساده و تنها با رنگی بسیار متفاوت از دیگر دیوارها باشد که البته این رنگ باید با سایر رنگ‌های موجود در دکوراسیون منزل هماهنگ باشد. همچنین ممکن است دیوار شاخص طراحی پیچیده‌تری داشته باشد و از عناصر خاص و متنوع برای تزئین آن استفاده شود.
سبک مینیمال در طراحی داخلی
سبک مینیمال شباهت زیادی به سبک مدرن دارد، با این تفاوت که مینیمال به سادگی بیشتری تاکید دارد و در طراحی و دکوراسیون داخلی آن از عناصر کمتری استفاده می‌شود. در این سبک، طرح‌های منحنی و استفاده از موادی مانند شیشه محبوبیت بیشتری دارند. به طور کلی، سبک مدرن به سادگی تمایل دارد، اما در سبک مینیمال تلاش می‌شود تا از هر عنصر غیر ضروری یا کم‌استفاده پرهیز شود تا فضا به نهایت سادگی و کارآمدی برسد.
بازسازی خانه‌ها و تغییر دکوراسیون با هزینه کم:
بازسازی ساختمان ممکن است به دلایل مختلف انجام شود و بسته به دلیل، روش‌های مختلفی برای آن وجود دارد. این روش‌ها شامل مرمت، تعویض و نوسازی هستند. هزینه‌های این روش‌ها با توجه به نیازهای خاص هر ساختمان متفاوت است. برای بازسازی دکوراسیون داخلی خانه، معمولاً از روش‌های مرمت یا تعویض استفاده می‌شود تا تغییرات چشمگیری در فضا ایجاد شود، بدون اینکه هزینه زیادی صرف شود.
در روش مرمت، بخش‌هایی از ساختمان مانند درب کابینت‌ها، گچ دیوارها، پریزهای برق و … که دچار خرابی شده‌اند، با استفاده از روکشی ساده یا گچ‌کاری دوباره به حالت اولیه خود باز می‌گردند. در روش تعویض، زمانی که یک عنصر کاملاً خراب یا غیرقابل استفاده باشد، آن را با یک عنصر جدید جایگزین می‌کنیم. برای مثال، اگر درب کابینت‌ها آسیب دیده باشد، می‌توان آن‌ها را با درب‌های جدید تعویض کرد. تعویض معمولاً هزینه بیشتری دارد اما تغییرات بیشتری نیز در فضای خانه ایجاد می‌کند.
برای داشتن یک بازسازی و تغییر دکوراسیون کم‌هزینه، بهترین گزینه این است که عناصری را که می‌توان تعمیر کرد، ترمیم کنید و تنها رنگ آن‌ها را تغییر دهید. این کار موجب تغییر احساس و ظاهر منزل شما می‌شود، در حالی که هزینه کمی خواهد داشت.
سبک‌های دکوراسیون داخلی رایج در ایران:
سبک ایرانی:
در طراحی داخلی ایرانی، فرم‌ها بیشتر بر اساس تقارن، تعادل و اندازه‌های دقیق در عین سادگی هستند. این سبک معمولاً دارای ایوان‌های مرتفع و ستون‌های بلند است. تزئینات طراحی داخلی ایرانی غالباً با رنگ‌های متنوع همراه است که بیشتر در طرح‌های شیشه‌ای مشاهده می‌شود. فرم‌ها نیز به طور سنتی انتخاب می‌شوند و بر جنبه‌های زیبایی‌شناسی توجه ویژه‌ای دارند.
سبک مینیمالیسم (ساده‌گرایی):
این سبک بر اساس سادگی استوار است و از آرایش و شلوغی پرهیز می‌کند. در این سبک از فرم‌های ساده و اشکال هندسی مانند مربع، مستطیل و دایره استفاده می‌شود. طرفداران مینیمالیسم معتقدند که زیبایی در سادگی است و می‌توان با طرح‌های ساده و بدون پیچیدگی، به کیفیت بالا و زیبایی دست یافت. رنگ‌ها در این سبک می‌توانند روشن یا تیره باشند و معمولاً از رنگ‌های خنک و سطوح صاف و ساده استفاده می‌شود.
سبک کلاسیک:
در طراحی داخلی کلاسیک، تمامی اشیاء با تزئینات پیچیده و ظریف دیده می‌شوند. مبلمان معمولاً به صورت سخت و با حکاکی‌های دقیق و منبت‌کاری‌های شگفت‌انگیز طراحی می‌شوند که شامل طرح‌های گلدار و اشکال افسانه‌ای است.
قبل از شروع هرگونه طراحی، یک طراح باید برای فضای خود یک نقطه کانونی تعیین کند. این نقطه کانونی به افراد کمک می‌کند تا تمرکز خود را روی یک عنصر خاص معطوف کنند و هنگام ورود به فضا احساس تمرکز و آرامش داشته باشند. نقطه کانونی می‌تواند شومینه، تابلو دیواری یا هر عنصر دیگری باشد. در انتخاب رنگ‌ها نیز می‌توان از رنگ‌هایی مانند قهوه‌ای، طلایی، سبز، آبی، صورتی و رنگ‌های سفالی بهره برد.
طراحی داخلی منزل بر اساس اقلیم‌های مختلف ایران:
اقلیم معتدل و مرطوب (ساحل جنوبی دریای خزر):
این اقلیم دارای بارندگی شدید و رطوبت بالا است. در معماری خانه‌ها در این منطقه، فاصله‌گذاری بیشتر است و معمولا کرسی‌چینی بدون زیرزمین به کار می‌رود. استفاده از چوب و مصالحی با ظرفیت گرمایی کم رایج است. در طراحی داخلی این مناطق باید از متریال‌هایی استفاده شود که گرما را ذخیره نکنند و از مصالح سبک بهره برده شود. تهویه مناسب هوا از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، استفاده از چوب به دلیل رطوبت بالا توصیه می‌شود، اما باید از مواد مقاوم در برابر حشرات استفاده کرد. پرده‌ها باید نازک و سبک باشند تا جریان هوا به خوبی برقرار شود.
اقلیم گرم و خشک (مناطق کویری ایران):
در این اقلیم، شب‌ها سرد و روزها گرم است و بارندگی کم و تبخیر آب زیاد است. خانه‌ها در این مناطق معمولاً با مصالح با ظرفیت گرمایی زیاد ساخته می‌شوند و به‌صورت چسبیده به هم طراحی می‌شوند. این خانه‌ها اغلب دارای گودال باغچه و حوض بوده و ایوان‌ها و سایبان‌های بزرگی دارند. برای طراحی داخلی در این مناطق باید از پنجره‌های عریض با سایبان استفاده کرد و رنگ‌های روشن و دکوراسیون ساده‌تر را به کار برد. کف‌پوش‌ها بهتر است از متریال سنگ یا چوب باشد و برای تزئینات از آب‌نماها و گیاهان سبز استفاده شود.
اقلیم سرد و کوهستانی:
این اقلیم بیشتر در نواحی زاگرس و نواحی مرکزی ایران با سرمای شدید در زمستان و هوای معتدل در تابستان واقع شده است. بارش زیاد و تفاوت زیاد دما بین شب و روز از ویژگی‌های این اقلیم است. معماری این منطقه معمولاً از سنگ یا چوب با کرسی‌چینی سنگی استفاده می‌کند. در طراحی داخلی این مناطق، باید از مصالح با عایق حرارتی بالا بهره برد تا مقاومت در برابر سرما افزایش یابد و بیشتر از رنگ‌های تیره در طراحی استفاده شود.
اقلیم گرم و مرطوب:
این اقلیم در امتداد دریای خزر و دریای عمان با گرما و رطوبت بالا و بارندگی کم قرار دارد. در این منطقه، استفاده از مصالح با ظرفیت حرارتی کم مرسوم است و خانه‌ها معمولاً دارای سایبان‌های بلند و پنجره‌های زیادی هستند. برای طراحی داخلی این مناطق، رنگ‌های روشن و پرده‌های نازک برای پنجره‌ها مناسب است. در آشپزخانه‌ها از پارتیشن‌های پیش‌ساخته برای جداسازی فضاها استفاده می‌شود تا از گرما و رطوبت جلوگیری شود. کف‌پوش‌ها معمولاً از سنگ ساخته می‌شود.
نظرات کاربران