آیا شما هم حامی حقوق زنان هستید؟ با گسترش جنبش‌های زنان در سال‌های اخیر، در آثار تصویری امسال بیشتر از هر زمان دیگری شاهد حضور زنان بوده‌ایم. خشم زنانه در سینمای جهان این روزها بیشتر از همیشه به چشم می‌آید و این موضوع دلایل واضحی دارد.
۲۵ نوامبر هر سال به عنوان روز جهانی خشونت علیه زنان شناخته می‌شود. اهمیت این روز زمانی نمایان می‌شود که بدانیم طبق آمار سازمان ملل متحد، یک نفر از هر سه زن در معرض آزار فیزیکی یا خشونت جنسی توسط شریک زندگی خود قرار می‌گیرد. سالانه بیش از ۵۰ هزار زن در سراسر جهان به دست اعضای خانواده یا شرکای عاطفی خود به قتل می‌رسند، به این معنی که هر ساعت بیش از ۵ زن یا دختر توسط نزدیکان خود جان خود را از دست می‌دهند.
زنانی که خشونت‌های جنسیتی را تجربه می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به افسردگی، اختلالات اضطرابی، حاملگی‌های ناخواسته، بیماری‌های مقاربتی و ایدز با عواقب بلندمدت قرار دارند. خطر وقوع خشونت و پیامدهای آن در جوامع و فضاهایی که تبعیض‌های جنسیتی وجود دارد، بیشتر است. این موضوع اهمیت شناخت و آگاهی از مسائل و قوانین مربوط به زنان را دوچندان می‌کند. به همین دلیل، در این مقاله از سیمدخت قصد داریم ۱۲ فیلم و سریال برجسته از سراسر جهان با موضوع خشونت علیه زنان را به شما معرفی کنیم.
۱. در زمانه پروانه‌ها (In the Time of the Butterflies)
- ژانر: جنایی، داستانی، عاشقانه، دلهره‌آور
- تاریخ پخش: ۲۰۰۱
- کارگردان: ماریانو باروسو
- بازیگران اصلی: سلما هایک، لومی کاوازوس، ادوارد جیمز الموس، مارک آنتونی
- محصول کشور: مکزیک، آمریکا
- امتیاز (IMDb): ۶.۶
خلاصه داستان: «در زمانه پروانه‌ها» یک فیلم تلویزیونی است که بر اساس کتابی به قلم خولیا آلوارز با همین عنوان ساخته شده است. این کتاب الهام‌گرفته از داستان واقعی زندگی خواهران میرابال در سال ۱۹۶۰ است. خواهران میرابال به‌دلیل نقش مؤثری که در سرنگونی دیکتاتور خون‌خوار جمهوری دومینیکن ایفا کردند، به قتل می‌رسند. سال ۱۹۹۹ به‌عنوان سالگرد قتل مینروا، پاتریا و ماریا ترزا، سه خواهر مبارز میرابال، به‌عنوان روز جهانی علیه خشونت علیه زنان ثبت شد.
رافائل تروخیو، دیکتاتور جمهوری دومینیکن، به مدت ۳۰ سال حکومتی خشن بر این کشور داشت. از میان خواهران میرابال، تنها دِدِه زنده ماند که در سال ۲۰۱۴ درگذشت.
۲. اسب وحشی (Mustang)
- ژانر: داستانی
- تاریخ پخش: ۲۰۱۵
- کارگردان: دنیز گامزه ارگوان
- بازیگران اصلی: گونس سنسوی، دوگا زینِپ دوغوسلو، توگبا سونگور اوغلو
- محصول کشور: فرانسه، آلمان، ترکیه، قطر
- امتیاز (IMDb): ۷.۶
خلاصه داستان : اسب وحشی روایت تلخ پنج دختر نوجوان که در روستایی با طبیعت زیبا اما جامعه‌ای محافظه‌کار اسیر شده‌اند. بازیگوشی‌های کودکانه آن‌ها به عنوان گناهی نابخشودنی تلقی می‌شود و ازدواج‌های اجباری سرنوشت آن‌ها را رقم می‌زند. مادربزرگ و دایی سختگیرشان نیز با زندانی کردن آن‌ها در خانه، بر کنترل‌شان می‌افزایند.
۳. مرد نامرئی (The Invisible Man)
- ژانر: ترسناک، روانشناسی، علمی – تخیلی، معمایی
- تاریخ پخش: ۲۰۲۰
- کارگردان: لی ونل
- بازیگران اصلی: الیزابت ماس، اولیور جکسون کوهن، هریت دایر
- محصول کشور: استرالیا، آمریکا
- امتیاز (IMDb): ۷.۱
«مرد نامرئی» اقتباسی از رمان مشهور اچ.جی.ولز در سال ۱۸۹۷ است که در سال ۱۹۳۳ نیز فیلمی بر اساس آن ساخته شد. با رشد جنبش‌های آزادی‌بخش زنان و تغییر نگرش‌ها نسبت به حقوق آنان، فیلم جدید لی ونل نگاه تازه‌ای به این داستان قدیمی دارد.
سیسیلیا شریک عاطفی خشونت‌آمیزی دارد که فیزیکدان است و در یک حادثه، ظاهراً کشته می‌شود. به سیسیلیا گفته می‌شود که نامزدش برای او میراثی هنگفت به‌جا گذاشته است که از طریق برادر مقتول به دستش می‌رسد. اما خیلی زود، شک می‌کند که همه‌چیز نقشه‌ای شیطانی است.
سیسیلیا گمان می‌کند که نامزدش با استفاده از دانش فیزیک، توانسته خود را نامرئی کند و به او آسیب برساند، اما هیچ‌کس حرف او را باور نمی‌کند. در این میان، به نظر می‌رسد که برادر نامزدش نیز در این ماجرا دخیل است و از تمامی اتفاقات آگاه است.
۴) سیلی (Tappad)
- ژانر: داستانی
- تاریخ پخش: ۲۰۲۰
- کارگردان: آنوبهاو سینها
- بازیگران اصلی: تاپسی پانو، پاویل گولاتی، کومود میشرا
- محصول کشور: هند
- امتیاز (IMDb): ۷
بالیوود در گذشته بیشتر به‌عنوان نماینده فیلم‌های پر از رقص و آواز شناخته می‌شد، اما حالا در این سینما، فیلم‌های عمیق و با معانی مهم نیز ساخته می‌شود. «سیلی» یکی از این فیلم‌هاست که بحث درباره خشونت و تبعیض جنسی علیه زنان در هند را آغاز می‌کند.
«سیلی» داستان زندگی زنی جوان و بی‌نقص را روایت می‌کند که پس از آنکه در یک مهمانی از همسرش سیلی می‌خورد، اصول رابطه‌ای خود را بازتعریف می‌کند و ارزش‌های شخصی‌اش را به او یادآوری می‌کند. این فیلم به هنجارها و سنت‌های هند درباره زنان می‌پردازد که هویت آن‌ها را تنها به ازدواج و خدمت به شوهر محدود می‌کند.
۵. رنگ ارغوانی (The Color Purple)
- ژانر: داستانی
- تاریخ پخش: ۱۹۸۵
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران اصلی: دنی گلاور، آدولف سزار، مارگارت ایوری، اپرا وینفری
- محصول کشور: آمریکا
- امتیاز (IMDb): ۷.۷
«رنگ ارغوانی» جایگاه ویژه‌ای در هر فهرستی که به فیلم‌های مرتبط با خشونت علیه زنان پرداخته است، دارد. این فیلم هشتمین اثر کارگردان افسانه‌ای سینما، استیون اسپیلبرگ، است که اپرا وینفری و ووپی گلدبرگ را به دنیای تصویر معرفی کرد.
داستان فیلم درباره دختری جوان آفریقایی-آمریکایی به نام سیلی است که ۱۴ ساله است، اما باردار شده؛ آن‌هم از پدرش! فیلم، ما را تا ۳۰ سال بعد از زندگی سیلی همراهی می‌کند و شرایط فقر، نژادپرستی و تبعیض جنسی علیه زنان سیاه‌پوست در اوایل قرن ۲۰ را به تصویر می‌کشد.
«رنگ ارغوانی» بر اساس رمانی به همین نام نوشته آلیس واکر ساخته شده است. این رمان برنده جایزه پولیتزر و فیلم اسپیلبرگ نیز نامزد ۱۱ جایزه اسکار شد.
۶. فرزند عزیز (Dear Child)
- ژانر: جنایی، رمزآلود، دلهره‌آور
- تاریخ پخش: ۲۰۲۳
- کارگردان: ایزابل کلیفلد و جولیان پورکسن
- بازیگران اصلی: کیم ریدل، نایلا شوبرت، سامی شرین
- محصول کشور: آلمان
- امتیاز (IMDb): ۷.۳
خلاصه داستان: مینی‌سریال جذاب «فرزند عزیز» بر اساس کتابی با همین نام نوشته رومی هاوسمن ساخته شده که از خاطرات ناتاشا کامپوش الهام گرفته است. در داستان اصلی، مردی با ربودن دختری ۱۰ ساله، او را در خانه‌اش حبس کرده و رفتارهایی مشابه نازی‌ها با او دارد.
در سریال جدید «فرزند عزیز»، زندگی زنی با دو کودک به تصویر کشیده می‌شود که تمام کارهایشان را طبق یک نظم سختگیرانه انجام می‌دهند. در بخشی از داستان، مشخص می‌شود که این سه نفر ربوده شده‌اند، اما حالا برای بازگشت به زندگی قبلی خود اشتیاق دارند. با این حال، به طرز شگفت‌آوری، دیگر قادر به زندگی عادی نیستند!
۷. زن جوان آتیه‌دار (Promising Young Woman)
- ژانر: دلهره‌آور روان‌شناختی، کمدی سیاه، جنایی، معمایی
- تاریخ پخش: ۲۰۲۰
- کارگردان: امرالد فنل
- بازیگران اصلی: کری مولیگان، بو برنهام، الیسون بری
- محصول کشور: انگلستان، آمریکا
- امتیاز (IMDb): ۷.۵
خلاصه داستان : زندگی بی‌نقص کیسی، زیر نقابی از غم و خشم پنهان شده است. مرگ دوستش، نینا، به دلیل تجاوز، او را به لبه پرتگاه می‌کشاند. حالا کیسی در جستجوی عدالتی است که جامعه از او دریغ کرده و در این مسیر، با چالش‌های بزرگی روبرو می‌شود.”
۸. خانه پدری: اثری قدر ندیده از کیانوش عیاری
- ژانر: جنایی، داستانی، دلهره‌آور
- تاریخ پخش: ۲۰۱۲ (۱۳۹۸)
- کارگردان: کیانوش عیاری
- بازیگران اصلی: مهدی هاشمی، شهاب حسینی، مهران رجبی، ناصر هاشمی، نازنین فراهانی، مینا ساداتی
- محصول کشور: ایران
- امتیاز (IMDb): ۶.۷
«خانه پدری» فیلمی جنجالی در سینمای ایران است که دو بار به دلیل محتوای حساس توقیف شد و پس از اعمال حذفیاتی و تعدادی انتقاد نسبت به صحنه‌های خشونت‌آمیز، دوباره اجازه اکران یافت. این فیلم به شکلی برجسته عواقب رفتارهای خشونت‌آمیز یک پدر و پسرانش را در سه نسل (از سال ۱۳۰۸ تا ۱۳۷۹) به تصویر می‌کشد.
در «خانه پدری»، پدری به گمان ارتکاب اشتباهی از سوی دختر جوانش، او را به قتل می‌رساند و با همکاری پسرش، جسد را در زیرزمین خانه دفن می‌کند. همه اعضای خانواده، از جمله زنان، از این جنایت باخبرند، اما هیچ‌کدام جرأت نمی‌کنند که آن را فاش کنند و ترجیح می‌دهند به جای این کار، خود را به عذاب بیندازند یا حتی به خود آسیب برسانند.
فیلم کیانوش عیاری تصویری از سنت‌ها و باورهایی است که برای جامعه ایرانی غریب نیست. ریشه‌های فرهنگی و عمق داستان «خانه پدری» موجب ایجاد ارتباطی عمیق با مخاطب شده و آن را به یکی از آثار برجسته تاریخ سینمای ایران تبدیل کرده است.
۹. با ما به پایان می‌رسد (It Ends with Us)
- ژانر: داستانی، عاشقانه
- تاریخ پخش: ۱۹ مرداد ۱۴۰۳ (۲۰۲۴)
- کارگردان: جاستین بالدونی
- بازیگران اصلی: بلیک لایولی، جاستین بالدونی، برندون اسکلنار، جنی اسلیت
- محصول کشور: آمریکا
- امتیاز (IMDb): ۶.۵
خلاصه داستان: «با ما به پایان می‌رسد» روایتگر زندگی عاشقانه دختری به نام لیلی بلوم است که احساسات پیچیده‌ای نسبت به پدرش دارد. رابطه‌ای که او با پسری جراح و به‌ظاهر محترم برقرار کرده، با ورود عشق اول زندگی‌اش دچار بحران می‌شود.
این فیلم در ظاهر یک داستان عاشقانه است، اما در عمق خود خشونتی پنهان را نشان می‌دهد. رویدادهای فیلم از دیدگاه ذهنی لیلی به تصویر کشیده می‌شود و تنها در پایان است که پرده از خشونت نهفته در رفتارهای همسر او برداشته می‌شود. لیلی متوجه می‌شود که برای ساختن آینده‌اش باید تنها به خود تکیه کند و تصمیمی دشوار برای زندگی‌اش بگیرد. مادر او نیز زمانی در شرایط مشابهی قرار داشت، اما توان تصمیم‌گیری را نداشت.
۱۰. نان‌آور (The Breadwinner)
- ژانر: انیمیشن، داستانی، خانوادگی، جنگی
- تاریخ پخش: ۲۰۱۷
- کارگردان: نورا تومی
- بازیگران اصلی: سارا چادری، سوما چایا، نورین گولامگاس
- محصول کشور: ایرلند، کانادا، لوکزامبورگ، آمریکا
- امتیاز (IMDb): ۷.۷
انیمیشن تلخ «نان‌آور» داستان زندگی دختری افغان به نام پروانه را روایت می‌کند که تحت حاکمیت طالبان زندگی می‌کند. روزی پدر پیر پروانه دستگیر می‌شود و از آنجا که خانواده او پسر ندارد، پروانه تصمیم می‌گیرد موهایش را کوتاه کند و با ظاهری پسرانه به ادامه شغل پدرش، یعنی دستفروشی، بپردازد.
این انیمیشن بزرگسالانه بر اساس رمان پرفروش دبورا الیس ساخته شده و داستانی جدی و تاثیرگذار را روایت می‌کند که خشونت‌های تحمیل‌شده به زنان در افغانستان را به‌خوبی به نمایش می‌گذارد. با وجود محدودیت‌ها و فضای سرکوبگر جامعه، عشق در خانواده پروانه و میان مردم جریان دارد. «نان‌آور» همچنین بر استعداد زنان برای مشارکت در زندگی اجتماعی و خانوادگی تأکید می‌کند. این اثر هنری برجسته، نامزد جایزه اسکار نیز شد.
[نقل قول] آخرین دیالوگ پروانه:
«کلمات را به کار بگیر، نه قدرت صدایت را. گل‌ها را باران شکوفا می‌کند، نه رعد و برق.»
۱۱. برگشت‌ناپذیر (Irreversible)
ژانر: دلهره‌آور روان‌شناختی، جنایی، معمایی
تاریخ پخش: ۲۰۰۲
کارگردان: گاسپار نوئه
بازیگران اصلی: مونیکا بلوچی، وینسنت کسل، آلبرت دوپنتل
محصول کشور: فرانسه
امتیاز (IMDb): ۷.۳
“فیلم “برگشت ناپذیر” یک تجربه سینمایی تکان‌دهنده و بحث‌برانگیز است که با روایتی معکوس، مخاطب را به عمق تاریکی روح انسان می‌کشاند. داستان از پایان شروع می‌شود و با هر پرده، پازل ماجرایی هولناک از تجاوز، انتقام و عواقب غیرقابل پیش‌بینی تصمیمات اشتباه، کامل‌تر می‌شود. روایت غیرخطی فیلم، همراه با صحنه‌های خشونت‌آمیز و طولانی، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی (و برای برخی، آزاردهنده) را رقم می‌زند.
در این فیلم، شاهد تلاش دو مرد برای انتقام گرفتن از فردی هستیم که به همسر باردارشان تجاوز وحشیانه کرده است. اما این جستجوی انتقام، آن‌ها را به ورطه‌ای عمیق‌تر از آنچه تصور می‌کردند می‌کشاند. “برگشت ناپذیر” با زبانی صریح و بی‌رحم، به بررسی مفاهیمی چون خشونت، پشیمانی و ماهیت انسان می‌پردازد و مخاطب را به تفکری عمیق درباره عواقب اعمالش وامی‌دارد.”
۱۲. خدمتکار (Maid)
- ژانر: داستانی
- تاریخ پخش: ۲۰۲۱
- کارگردان: مولی اسمیت متزلر
- بازیگران اصلی: مارگارت کوالی، نیک رابینسون، آیکا نونی رز
- محصول کشور: آمریکا
- امتیاز (IMDb): ۸.۳
مینی‌سریال «خدمتکار» بر اساس خاطرات استفادنی لند ساخته شده و داستان زندگی زنی را روایت می‌کند که برای مراقبت از فرزند کوچک خود و تأمین هزینه‌های زندگی، به شستشو و تمیزکاری خانه‌های دیگران می‌پردازد.
الکس، دختر خانواده‌ای جداشده است و اکنون به دلیل اعتیاد به الکل و خشونت خانگی، همسرش را ترک کرده است. او و فرزند خردسالش هیچ مکان یا منبع مالی برای ادامه زندگی مشترکشان ندارند. در طول داستان، به‌زودی متوجه می‌شویم که سیستم‌های حمایتی مناسب برای زنان در چنین شرایطی وجود ندارد. الکس ناچار می‌شود به انجام کارهای ساده و کم‌ارزش رضایت دهد و حتی گاهی به فکر بازگشت به زندگی گذشته‌اش می‌افتد. اما در نهایت، با عزمی راسخ از مشکلات پیش‌رو عبور می‌کند و توانایی ادامه تحصیل در کنار کار و پس‌انداز را پیدا می‌کند.
نظرات کاربران