روش جدیدی برای ارزیابی سلامت به نام «ابزار هِلث اکتو» (Health Octo Tool) با استفاده از هشت شاخص که از معاینات فیزیکی و آزمایشهای معمول آزمایشگاهی به دست آمدهاند، سن بیولوژیکی یک فرد را محاسبه میکند این ابزار ممکن است بتواند خطر ناتوانی و مرگ یک فرد را با دقت بیشتری نسبت به روشهای پیشبینی سلامت فعلی پیشبینی کند.
ابزار جدیدی برای اندازهگیری پیری
تیم تحقیقاتی به سرپرستی شبنم سلیمی از دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، معتقد است که این ابزار میتواند عوامل جدیدی را که فرآیند پیری را شکل میدهند، کشف کرده و به طراحی روشهایی برای افزایش طول عمر کمک کند. سلیمی که پزشک-دانشمند و مدرس موقت در بخش بیهوشی و پزشکی درد است، توضیح میدهد که روشهای ارزیابی سلامت کنونی بیشتر روی اثرات بیماریهای فردی تمرکز دارند، اما تعامل میان بیماریها و تاثیر بیماریهای کوچکتر بر سلامت کلی بدن را نادیده میگیرند.
او میگوید: «یک چارچوب مبتنی بر پیری، مسیر جدیدی برای کشف نشانگرهای زیستی و درمانهایی که به پیری اختصاصی اندامها یا پیری کل بدن میپردازند، به جای بیماریهای فردی، ارائه میدهد.»ابزار مبتنی بر مفهوم «آنتروپی سلامت» ساخته شده است؛ مفهومی که به تجمع آسیبهای مولکولی و سلولی در طول زمان و تاثیر آنها بر عملکرد اندامها و سیستمهای بدن اشاره دارد. به بیان سادهتر، آنتروپی سلامت میتواند به عنوان شاخصی برای وضعیت کلی جسمانی فرد دیده شود و میزان سرعت یا کندی روند پیری را اندازهگیری کند.

معیارهای نوین سن زیستی: ابزار Health Octo و تحلیل سرعت پیری سیستمهای اندامی
برای توسعه و آزمون ابزار هِلث اکتو، محققان دادههای مطالعه طولانی مدت پیر شدن در بالتیمور را تحلیل کردند؛ یکی از طولانیترین پژوهشهای پیر شدن در جهان. آنها از سوابق پزشکی، نتایج معاینات فیزیکی و آزمایشهای آزمایشگاهی شرکتکنندگان استفاده کردند.
برای تایید یافتهها، روش را روی دو مجموعه داده بزرگتر شامل بیش از ۴۵ هزار بزرگسال آزمایش کردند. تیم ابتدا معیاری به نام «عدد بیماریهای ارگان بدن» (Body Organ Disease Number) ایجاد کرد که نشان میدهد چند سیستم اندامی مانند سیستم قلبی عروقی، تنفسی و عصبی به بیماری مبتلا شدهاند و آیا فرد سابقه سرطان یا سکته داشته است یا خیر. این عدد بین ۱ تا ۱۴ متغیر است و میزان درگیر بودن سیستمهای اندامی را نشان میدهد.
سلیمی در این باره گفت: «یافتههای ما نشان داد که سیستمهای اندامی با سرعتهای مختلفی پیر میشوند، بنابراین ما متریک «سن سیستمهای اندامی» را ایجاد کردیم تا نرخ پیری هر سیستم را نشان دهد و «ساعت سیستمهای اندامی» را به منظور بیان سن زیستی درونی هر سیستم معرفی کردیم.»او افزود: «با تعمیم این مفهوم به کل بدن، ما «ساعت بدن» (Body Clock) را به عنوان معیار ترکیبی از سن زیستی درونی کلی و «سن بدن» (Body Age) را به عنوان نرخ مرتبط با پیری تعریف کردیم.»

معیارهایی برای سنجش پیری زیستی و تاثیر بیماریهای خفیف بر سلامت آینده
از آنجا که افراد با سن زیستی یکسان ممکن است کاهش توان جسمانی مشابهی نداشته باشند، تیم تحقیقاتی معیارهای اضافیای نیز طراحی کرده است. این معیارها شامل «سرعت ساعت بدن» (Speed-Body Clock) و «سرعت سن بدن» (Speed-Body Age) هستند که رابطه بین سن زیستی و سرعت راه رفتن (که معمولاً به عنوان آزمونی ساده برای ظرفیت عملکردی سالمندان استفاده میشود) را توصیف میکنند.
همچنین، تیم معیارهای «ساعت بدن مرتبط با ناتوانی» (Disability-Body Clock) و «سن بدن مرتبط با ناتوانی» (Disability-Body Age) را معرفی کرد که هدفشان برآورد تاثیر پیری بر خطر ابتلا به ناتوانیهای شناختی یا جسمانی است سلیمی توضیح داد: «این هشت معیار شامل ساعت بدن، سن بدن، ساعتها و نرخهای سیستمهای اندامی، و ساعتهای سرعت و ناتوانی، راهی برای مشاهده فرآیند پیری یک فرد با اطلاعات گرفته شده فقط از سوابق پزشکی، معاینات فیزیکی و نتایج آزمایشها فراهم میکنند.»
یکی از نتایج مهم این مطالعه این است که حتی بیماریهای کوچکتر و نسبتاً کماهمیت اگر در اوایل زندگی درمان نشوند، میتوانند تاثیر چشمگیری بر روند پیری زیستی در آینده داشته باشند. برای مثال، فشار خون بالا که در جوانی درمان نشده باقی بماند، ممکن است پیری را به طور قابل توجهی تسریع کند. این موضوع نشان میدهد درمان زودهنگام این شرایط میتواند تاثیر مهمی بر سلامت طولانیمدت داشته باشد.

اپلیکیشن هوشمند هِلث اکتو: ردیابی دقیق پیری و شخصیسازی مراقبتهای بهداشتی
در آینده، تیم تحقیقاتی در حال توسعه یک اپلیکیشن دیجیتال است که به افراد و ارائهدهندگان خدمات بهداشتی این امکان را میدهد تا سن زیستی بدن و اندامهای خود را محاسبه کنند. این ابزار به کاربران اجازه میدهد تا سرعت پیری خود را ردیابی کرده و تاثیر تغییرات سبک زندگی یا درمانها را بسنجند سلیمی توضیح داد: «فرقی نمیکند فردی رژیم غذایی جدیدی را شروع کند، برنامه ورزشیاش را تغییر دهد یا داروهای هدفمند برای افزایش طول عمر مصرف کند، آنها میتوانند ببینند بدنشان و هر سیستم اندامی چگونه واکنش نشان میدهد.»
با ترکیب دادههای بالینی و مدلهای زیستی دقیق، ابزار هِلث اکتو راهی نویدبخش برای ردیابی پیری، شخصیسازی درمانها و بهبود نتایج سلامت در بلندمدت ارائه میدهد با پیشرفت این فناوری، میتوان انتظار داشت که مراقبتهای پزشکی به شکلی کاملاً شخصیسازی شدهتر ارائه شود. به جای تمرکز صرف بر درمان بیماریهای خاص، پزشکان قادر خواهند بود روند پیری هر فرد را به صورت دقیقتر و جامعتر زیر نظر داشته باشند و مداخلات درمانی را بر اساس وضعیت واقعی سلامت زیستی بدن او تنظیم کنند.
این رویکرد نوین میتواند به شناسایی زودهنگام مشکلات سلامت کمک کند، حتی پیش از آنکه علائم واضح بیماری ظاهر شوند. به این ترتیب، درمانهای پیشگیرانه و اصلاحی میتوانند در مراحل اولیهتر آغاز شوند، که معمولاً بهترین زمان برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و کاهش شدت علائم است.
علاوه بر این، این فناوری میتواند تحولی بزرگ در تحقیقات پیرامون پیری و طول عمر ایجاد کند. با دسترسی به دادههای دقیق و گستردهتر از سن زیستی افراد و تغییرات مربوط به آن، محققان میتوانند عوامل محیطی، ژنتیکی و سبک زندگی را بهتر تحلیل کنند و نقش هر یک را در روند پیری مشخص نمایند.
همچنین، توسعه اپلیکیشنهای مرتبط با این ابزار به افراد عادی امکان میدهد که خودشان نقش فعالتری در مدیریت سلامت خود داشته باشند. کاربران میتوانند تغییرات کوچک در سبک زندگی، مانند رژیم غذایی، فعالیت بدنی یا استفاده از مکملها را رصد کرده و تاثیر این تغییرات بر روند پیری خود را به صورت ملموس ببینند.

نتیجه گیری
در نهایت، چنین فناوریهایی میتوانند به کاهش هزینههای درمانی کمک کنند؛ زیرا با تشخیص و مدیریت بهتر عوامل موثر در پیری، نیاز به مراقبتهای پیچیدهتر و پرهزینه در مراحل پیشرفته بیماریها کاهش مییابد به طور خلاصه، ابزار Health Octo نه تنها درک ما از فرآیند پیری را متحول میکند، بلکه چشماندازی روشنتر برای زندگی سالمتر و طولانیتر در آینده به ما ارائه میدهد. این دستاورد نویدبخش گامی مهم به سوی پزشکی پیشگیرانه و شخصیسازی شده است که میتواند کیفیت زندگی میلیونها نفر را بهبود بخشد.
بیشتر بدانیم: آزمایش خون هوش مصنوعی سن زیستی را پیشبینی میکند
لینک منبع: earth




نظرات کاربران