غذاهای دریایی جایگزین بهعنوان راهحلی حیاتی و نوآورانه برای حفاظت از اکوسیستمهای شکننده دریایی در حال ظهور هستند. در حالی که فشارهای فزاینده ناشی از صید بیرویه، آلودگی گسترده، تخریب زیستگاههای دریایی و تغییرات شدید اقلیمی سلامت و پایداری اقیانوسها را تهدید میکنند، توجه دانشمندان، فعالان محیط زیست و سیاستگذاران به سمت گزینههایی معطوف شده که بتوانند این فشارها را کاهش دهند و مسیر پایدارتری برای آینده تغذیه جهانی فراهم کنند.
در حال حاضر، حدود ۹۰ درصد از ذخایر ماهیهای تجاری جهان یا کاملاً بهرهبرداری شدهاند یا بیش از حد صید میشوند. این واقعیت، همراه با افزایش جمعیت جهانی که پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ به ۱۰ میلیارد نفر برسد، چالشی عظیم برای تأمین منابع غذایی پایدار ایجاد کرده است. در چنین شرایطی، reliance (وابستگی) بیش از حد بر منابع دریایی طبیعی دیگر یک گزینه منطقی یا پایدار نیست.
در این میان، غذاهای دریایی جایگزین از جمله محصولات گیاهی، غذاهای دریایی کشتشده در آزمایشگاه، و حتی پروتئینهای تولید شده از قارچها یا جلبکها وارد میدان شدهاند تا بتوانند نقش مهمی در تغذیه جمعیت در حال رشد جهانی ایفا کنند، بدون آنکه به تخریب بیشتر اقیانوسها دامن بزنند.این جایگزینها، در صورت تولید با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر و فناوریهای پیشرفته، میتوانند ردپای کربنی به مراتب کمتری نسبت به صید سنتی یا پرورش آبزیان صنعتی داشته باشند، و همزمان از تنوع زیستی دریایی نیز محافظت کنند. همچنین با کاهش نیاز به صید ماهیان وحشی، به گونههای در معرض خطر مانند تن ماهی فرصت بازیابی میدهند و به کاهش صید ناخواسته و آسیب به زیستگاههای حساس کف اقیانوس کمک میکنند.
به این ترتیب، توسعه و گسترش غذاهای دریایی جایگزین نهتنها یک راهکار فناورانه برای تأمین غذا است، بلکه گامی اساسی در جهت حفاظت از سلامت درازمدت اقیانوسها، تأمین امنیت غذایی جهانی، کاهش انتشار گازهای گلخانهای، و مقابله با بحرانهای محیطزیستی به شمار میرود.
بحران صید بیش از حد و تأثیر جهانی آن
محققان اشاره میکنند که نزدیک به ۹۰٪ از صیدهای دریایی جهان یا به طور کامل بهرهبرداری شدهاند یا بیش از حد صید شدهاند. علاوه بر این، آلودگی و تخریب زیستگاهها موجب کاهش تنوع زیستی در اقیانوسها، رودخانهها و سواحل شده استمطالعهای در سال ۲۰۱۸ نشان داد که عملیات صید تجاری بیش از ۵۵٪ از سطح اقیانوسها را در بر میگیرد، رقمی چهار برابر سطح زمینهای کشاورزی.
این بحران نه تنها بر حیات دریایی تأثیر میگذارد، بلکه مردم نیز از آن متاثر میشوند. حدود ۳ میلیارد نفر از اقیانوس برای تأمین غذا و اشتغال خود وابستهاند. با پیشبینی جمعیت جهان به ۱۰ میلیارد نفر تا سال ۲۰۵۰، تقاضا برای غذاهای دریایی دو برابر سریعتر رشد میکند با این حال، منابع طبیعی صید وحشی تنها تا حد مشخصی میتوانند پاسخگو باشند.
حتی با مدیریت کامل، سقفی برای میزان ماهیهایی که میتوان هر سال صید کرد وجود دارد محققان میگویند کاهش فشار صید بیش از حد از طریق مدیریت بهتر ممکن است، اما نیازمند تعیین محدودیتهای دقیق برای میزان، زمان، مکان و روش صید است. با این حال، راه دیگری هم وجود دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
غذاهای دریایی جایگزین؛ راهکاری پایدار
غذاهای دریایی جایگزین، مانند ماهیهای گیاهی یا ماهیهای کشتداده شده در آزمایشگاه (کشتشده)، بهعنوان ابزاری قدرتمند برای تأمین تقاضا بدون تخلیه منابع اقیانوس شناخته میشونداین محصولات میتوانند مصرفکنندگان را از سمت ماهیهای وحشی و پرورش یافته که فشار محیطی ایجاد میکنند، دور کنند.همانطور که پژوهشگران توضیح میدهند، غذاهای گیاهی و کشتشده پتانسیل بزرگی برای تغذیه جمعیت رو به رشد با ماهیهای محبوب دارند و همزمان فشار بر صنعت صید سنتی را کاهش داده و به حفظ اقیانوسها کمک میکنند.
صید ماهی نه تنها تحت تأثیر تغییرات اقلیمی است بلکه خود باعث انتشار گازهای گلخانهای میشود. کشتیهای سوختبر و تولید خوراک برای آبزیپروری منابع عظیمی از گازهای گلخانهای را منتشر میکنند.از طرفی، تغییرات اقلیمی نیز در حال ضربه زدن به صید هستند. افزایش دمای اقیانوسها باعث حرکت جمعیت ماهیها به سمت قطبها شده و آبهای گرمسیری را خالیتر میکند. برخی مناطق ممکن است تا سال ۲۰۵۰ با کاهش تا ۴۰٪ ظرفیت صید مواجه شوند.این موضوع با خطرات دیگری مانند افزایش عفونتهای باکتریایی خطرناک در غذاهای دریایی همراه است. اما امیدی وجود دارد.تحقیقات نشان میدهد که غذاهای دریایی گیاهی و کشتشده، به ویژه اگر با انرژیهای تجدیدپذیر تولید شوند، میتوانند جایگزینی مقاومتر در برابر تغییرات اقلیمی باشند.
تنوع بخشیدن به منابع غذاهای دریایی و کاهش تنوع زیستی
مطالعهای با عنوان «ساخت سیاست اقلیمی برای غذاهای دریایی جایگزین» به مزایای زیستمحیطی تنوع بخشیدن به عرضه غذاهای دریایی پرداخته است.
این مطالعه تاکید میکند که انرژیهای تجدیدپذیر کلید دستیابی به مزایای اقلیمی تولید گوشت و غذاهای دریایی کشتشده است. ارزیابی چرخه زندگی نشان میدهد که انتشار گازهای گلخانهای در تولید این نوع محصولات، حتی کمتر از بسیاری از انواع آبزیپروری و گوشتهای سنتی است.
علاوه بر این، غذاهای دریایی کشتشده انرژی کمتری نسبت به گوشتهای قرمز و طیور نیاز دارند، زیرا در دماهای پایینتر کشت میشوند.اقیانوسها فقط منبع غذا نیستند؛ آنها نقش مهمی در تنظیم اقلیم، تولید اکسیژن و پشتیبانی از سیستمهای غذایی جهانی دارند. اما تنوع زیستی دریایی به سرعت کاهش مییابد. گزارشی در سال ۲۰۱۹ نشان داد که فعالیتهای انسانی دو سوم مناطق دریایی را به شدت تغییر دادهاند، این رقم در یک دهه پیش ۴۰٪ بود.
آلودگی، صید بیش از حد، تغییر اقلیم و اسیدی شدن اقیانوسها عوامل اصلی این کاهش هستند که منجر به فروپاشی اکوسیستمها، ناامنی غذایی و افزایش خطر بیماریها شده است.حتی آبزیپروری که اکنون نیمی از تولید غذاهای دریایی جهان را به خود اختصاص داده، در صورت مدیریت نادرست میتواند به تخریب زیستگاههای ساحلی و اختلال در اکوسیستمها منجر شود.
اگرچه برخی مزارع و صیدها به روشهای پایدار روی آوردهاند، اما این پیشرفتها با فشارهای محیطی همگام نبوده است. بنابراین، تنوع بخشیدن به منابع غذاهای دریایی با پروتئینهای جایگزین اهمیت روزافزونی یافته است.گزارش «غذاهای آبی جدید برای تنوع زیستی» نشان میدهد که غذاهای دریایی گیاهی و کشتشده میتوانند فشار بر صید بیش از حد و صید تصادفی را کاهش دهند و فرصت بازیابی به منابع وحشی بدهند.
همچنین این روشها به حفظ زیستگاهها و کاهش آلودگی کمک میکنند، زیرا به زمین کمتر نیاز دارند و کف اقیانوس را مختل نمیکنند. برخلاف بسیاری از سیستمهای آبزیپروری، استفاده از آنتیبیوتیک در آنها به حداقل میرسد که به حفظ تنوع میکروبی و کند کردن انتشار پاتوژنهای مقاوم کمک میکند.
هزینه بالای محبوبیت تن و شرکتهای تولید کننده غذاهای دریایی جایگزین
تن ماهی محبوبی جهانی است، به ویژه در آمریکا که تن ماهی کنسروی پس از میگو دومین محبوبترین غذاهای دریایی است آمریکاییها سالانه نزدیک به یک میلیارد پوند تن ماهی مصرف میکنند. در سطح جهان بیش از ۷ میلیون تن متریک تن ماهی و گونههای مشابه هر سال صید میشود. این تقاضا عواقب دارد.در سال ۲۰۱۱، هفت گونه از ۶۱ گونه شناخته شده تن ماهی در فهرست گونههای در معرض تهدید قرار گرفتند. صید تن ماهی همچنین به سایر موجودات دریایی مانند لاکپشتها و کوسهها آسیب میرساند که در همان مناطق گرفتار میشوند.خوشبختانه نوآوریها در این زمینه پیشرفت کردهاند و چندین شرکت در حال تولید جایگزینهای تن ماهی بدون استفاده از ماهی واقعی هستند.
در شیکاگو، شرکت Aqua Cultured Foods موفق به جذب ۵.۵ میلیون دلار سرمایه برای گسترش تولید غذاهای دریایی مبتنی بر قارچ شد. این شرکت با استفاده از فرایند تخمیر خاص، محصولات کاملی مانند صدف، میگو و تن ماهی را تولید میکند.محصولات آنها گزینهای پایدار و بدون آلرژن است و سرمایهگذاری جدید به آنها کمک میکند تا محصولات خود را امسال به رستورانها عرضه کنند در کانادا، شرکت Konscious Foods با حمایت برنامه توسعه کسبوکار PacifiCan، ۵ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است. این سرمایه به افزایش تولید، توسعه صادرات و ایجاد بیش از ۴۰ شغل جدید در بریتیش کلمبیا کمک خواهد کرد.
این شرکت غذاهای یخزده سوشی، از جمله رولهای تن ماهی و آووکادو را با استفاده از مواد محلی مانند کینوا، هویج و گوجهفرنگی تولید میکند. همچنین روی محصولات جدیدی مانند سالمون دودی گیاهی، کیک خرچنگ و میگو کار میکنددر اتریش، شرکت BettaF!sh مستقر در برلین با زنجیره سوپرمارکت BILLA AG همکاری کرده و ساندویچ TU-NAH را که غذایی گیاهی است، در فروشگاههای BILLA و BILLA PLUS عرضه کرده است.این همکاری نشاندهنده تمرکز مشترک بر پایداری است و هدف آن ارائه غذاهای دریایی گیاهی به تعداد بیشتری از مصرفکنندگان در سراسر اروپا است.
غذاهای دریایی جایگزین؛ فرصتی جهانی
یک مقاله نیویورک تایمز زمانی پیشنهاد کرده بود اگر نمیتوانید غذای خوبی از دریا پیدا کنید، بهتر است غذای دیگری بپزید. اما به لطف غذاهای دریایی جایگزین، این «چیز دیگر» دیگر به معنی کنار گذاشتن طعم یا ارزش غذایی نیست.با گسترش تولید غذاهای دریایی گیاهی و کشتشده، میتوان جمعیت رو به رشد جهان را تغذیه کرد بدون اینکه اکوسیستمهای دریایی را تا آستانه فروپاشی پیش برد.
همانطور که پژوهشگران تاکید میکنند: «ساختن یک سیستم غذایی بهتر نیازمند تنوعی از راهحلهاست.»«غذاهای دریایی جایگزین آینده غذاهای دریایی پایدار هستند. برای توسعه این صنعت، نیازمند نوآوران جسور و حامیان متعهد در حوزههای اقلیم، تنوع زیستی، سلامت عمومی و امنیت غذایی هستیم که آماده کنند آن را به اولویتی جهانی تبدیل کنند. اقیانوسی از فرصتها در انتظار ماست.»
بیشتر بدانبم: میگو، یک غذای دریایی کم کالری و پرخاصیت
لینک منبع: earth
نظرات کاربران