بر اساس یک مطالعه جدید از محققان چینی، برخی از انواع سلولهای ایمنی در افراد مبتلا به بیماری شوگرن اولیه دچار اختلال شدهاند، که این تغییرات میتوانند به عنوان عوامل احتمالی بروز بیماری و تأثیرگذار بر شدت آن شناخته شوند.
محققان در این زمینه اظهار کردند: “مطالعه ما تغییرات قابل توجهی در جمعیتهای سلولهای ایمنی در گردش بیماران مبتلا به شوگرن اولیه نشان میدهد و این تغییرات را به فعالیت بالینی بیماری مرتبط میکند.”
تیم تحقیقاتی همچنین سه نوع خاص از سلولهای ایمنی را برجسته کردند که ممکن است به عنوان نشانگرهای بیماری و احتمالاً هدف درمانهای آینده مورد استفاده قرار گیرند.
محققان نوشتند: “این یافتهها ممکن است بینشهای مکانیزمی در مورد پاتوژنز [توسعه بیماری] فراهم کرده و پایهای برای توسعه استراتژیهای درمانی هدفمند ایجاد کنند.”
مطالعه آنها با عنوان “پروفایلینگ ایمونوفنوپی نشاندهنده اختلال در لنفوسیتهای در گردش در سندرم شوگرن اولیه” در نشریه بینالمللی بیماریهای روماتیسمی منتشر شده است.
شوگرن یک بیماری خودایمنی است که به دلیل اشتباه سیستم ایمنی در هدف قرار دادن سلولهای بدن خود ایجاد میشود و منجر به واکنش التهابی میشود. این مشکل معمولاً در غدد اشکی و بزاقی رخ میدهد و باعث خشکی چشمها و خشکی دهان میشود که شایعترین علائم شوگرن هستند. وقتی این بیماری بدون وجود بیماری خودایمنی دیگری رخ دهد، به عنوان شوگرن اولیه طبقهبندی میشود.
چندین نوع سلول ایمنی ممکن است در ایجاد بیماری شوگرن نقش داشته باشند. به طور کلی، این سلولها شامل سلولهای B هستند که آنتیبادی تولید میکنند و سلولهای T که به هماهنگی پاسخ ایمنی کمک کرده و میتوانند سلولهای آلوده یا غیرطبیعی را از بین ببرند. هر دو نوع سلول از لنفوسیتها هستند که زیرمجموعهای از گلبولهای سفید خون محسوب میشوند.
محققان به بررسی تغییرات و الگوها در انواع سلولهای ایمنی پرداختند
در حالی که برخی از تغییرات ایمنی در بافتهای خاص رخ میدهد، اختلالات ایمنی همچنین بر لنفوسیتهای در حال گردش در سراسر بدن تأثیر میگذارد. با این حال، تیم تحقیقاتی یادآور شد که “رابطه بین تغییرات سلولهای ایمنی محیطی و نتایج بالینی به طور کامل درک نشده است.”
برای روشن شدن این رابطه، دانشمندان سطح انواع مختلفی از زیرگروههای سلولهای T و B را در نمونههای خونی 43 نفر از بیماران مبتلا به شوگرن اولیه مورد ارزیابی قرار دادند. میانگین سنی این گروه 43.5 سال بود و حدود 95% از آنها زن بودند. گروهی متشکل از 46 نفر که به بیماریهای التهابی مزمن مبتلا نبودند، اما ویژگیهای سنی و جنسی مشابهی داشتند، به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند.
به طور کلی، سطح سلولهای B در بیماران شوگرن به طور قابل توجهی بیشتر از گروه کنترل بود، به ویژه در زیرگروهی خاص از سلولهای B به نام CD21-/low B-cells. این زیرگروه همچنین در سایر بیماریهای خودایمنی مزمن نیز به میزان بالایی وجود دارد. محققان اشاره کردند که سطوح بالاتر سلولهای CD21-/low B با شدت بیشتر بیماری در این گروه از بیماران شوگرن مرتبط بود. از سوی دیگر، سایر زیرگروههای سلولهای B در بیماران شوگرن نسبت به گروه کنترل کمتر بودند.
محققان نوشتند: “یافتههای ما تغییرات عمیقی در زیرگروههای لنفوسیت محیطی در بیماران مبتلا به شوگرن اولیه نشان میدهد که الگوهای اختلال ایمنی متمایزی در جمعیتهای سلولهای T و B وجود دارد.” این تغییرات شامل سطوح قابل توجه بالاتر در برخی زیرگروههای سلولهای ایمنی و سطوح قابل توجه پایینتر در دیگران بود. برای برخی زیرگروهها، سطوح با شدت بیماری که با استفاده از شاخص فعالیت بیماری شوگرن EULAR (ESSAI) اندازهگیری شد، همبستگی داشت.
تغییرات سطح زیرگروههای سلولهای T در بیماران شوگرن
اگرچه سطوح کلی برخی سلولهای T مانند سلولهای T-helper (Th) و T-follicular helper (Tfh) در بین گروهها مشابه بود، اما بیماران مبتلا به شوگرن تغییرات قابل توجهی در سطح چندین زیرگروه سلولهای T نشان دادند.
مهمتر از همه، بر اساس گفته محققان، سلولهای Th2 و Th17 انواعی از سلولهای T کمککننده که پاسخهای ایمنی را هماهنگ میکنند؛ به طور قابل توجهی افزایش یافتند. این افزایش سطوح Th2 و Th17 با نقش شناختهشده آنها در ایجاد هایپرفعالیتی سلولهای B و التهاب غدد هماهنگ است و به تأثیر آنها در توسعه زودهنگام بیماری اشاره دارد.
علاوه بر این، سلولهای T سیتوتوکسیک کلی (Tc) که سلولهای آسیبدیده یا آلوده را هدف قرار داده و از بین میبرند، در گروه بیماران شوگرن به طور قابل توجهی بیشتر بودند و همچنین با شدت بیشتر بیماری که با استفاده از امتیازهای ESSAI اندازهگیری شد، همبستگی داشتند. دادهها نشان دادند که زیرگروههای Tc1 و Tc17 به طور قابل توجهی در بیماران نسبت به گروه کنترل کاهش یافته بودند و محققان اشاره کردند که سطوح بالاتر Tc1 با شدت کمتر بیماری ارتباط داشت.
شناسایی [این انواع سلولها] به عنوان واسطههای بالقوه فعالیت بیماری، … مسیرهای قابل اجرایی را برای بررسیهای بیشتر برجسته میکند.
محققان اظهار کردند که این یافتهها میتوانند بینشهایی در مورد فرآیندهای ایجاد شوگرن اولیه فراهم کنند.
آنها نوشتند: “شناسایی سلولهای B با زیرگروه CD21−/low به عنوان واسطههای بالقوه فعالیت بیماری، در کنار عدم تعادلهای سلولهای Th17 یا Tc، مسیرهای قابل اجرایی را برای بررسیهای بیشتر برجسته میکند.” این سه نوع سلول ممکن است به عنوان نشانگرهای بیولوژیکی وضعیت بیماری و اهداف درمانی بالقوه مورد استفاده قرار گیرند.
با این حال، در حالی که دانشمندان میگویند یافتههای آنها “پایهای برای درک اختلال در سلولهای T و B در شوگرن اولیه فراهم میآورد”، آنها اضافه میکنند که “مطالعات آینده در مراکز متعدد با گروههای بزرگتر برای تأیید این مشاهدات و بررسی پیامدهای درمانی آنها ضروری است.”
تیم تحقیقاتی به برخی محدودیتهای مطالعه اشاره کرد و به طور خاص اشاره کرد که این گروه بیماری تمایل به داشتن اشکال ملایمتری از شوگرن داشت. آنها هشدار دادند که افراد مبتلا به نسخههای شدیدتر این بیماری ممکن است الگوهای متفاوتی در اختلال ایمنی نشان دهند که میتواند نشاندهنده فرآیندهای ایمنی مختلف بسته به شدت بیماری باشد.
منبع خبر : sjogrenssyndromenews.com
نظرات کاربران