تخممرغها از زمان پیش از تکامل انسانها به شکل امروزی، یکی از اجزای اصلی رژیم غذایی بودهاند. با وجود اینکه سرشار از مواد مغذی، مقرونبهصرفه و بهراحتی در دسترس هستند، طی سالها در حوزه سلامت و تندرستی با بحث و جدلهایی روبهرو بودهاند. با این حال، نتایج مطالعهای که در ژورنال تغذیه (The Journal of Nutrition) منتشر شده، ممکن است به بازسازی اعتبار خوب تخممرغ کمک کند.
به گفته نویسندگان، مصرف یک عدد تخممرغ در هفته با کاهش ۴۷ درصدی خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در مقایسه با مصرف کمتر از یکبار در ماه مرتبط است. آنها همچنین نشان دادند که افرادی که تخممرغ مصرف میکردند، تجمع کمتری از پروتئینهای سمی مرتبط با آلزایمر در بدن خود داشتند.
مشکل تخممرغها، آیا برای سلامتی مفیدند یا مضر؟
آیا تخممرغ برای سلامتی خوب است یا بد؟ صد سال پیش و البته هزاران سال قبل از آن تخممرغ بهعنوان مادهای غذایی ضروری شناخته میشد. تخممرغها سرشار از مواد مغذی، پروتئین و ریزمغذیها هستند و در سراسر جهان جزو مواد غذایی اصلی بودند. اما چند دهه پیش، دانشمندان دریافتند که سطح بالای کلسترول در خون، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد؛ بنابراین، تخممرغهای دارای کلسترول بالا به گوشهی فراموشی رانده شدند.
با این حال، با پیشرفت علم تغذیه، مشخص شد که کلسترول موجود در مواد غذایی، تأثیر چندانی بر سطح کلسترول خون ندارد. به لطف این درک تازه و البته بودجه تحقیقاتی قابل توجهی از سوی مرکز تغذیه تخممرغ (Egg Nutrition Center)، تخممرغها آرامآرام دوباره جای خود را در سبد غذایی باز کردند.
با وجود این، محتوای چربی اشباعشده تخممرغ همچنان باعث نگرانی است و به همین دلیل هنوز بهطور کامل از حاشیه خارج نشدهاند. با این حال، به نظر میرسد که تخممرغها از بسیاری از میانوعدههای کمچربی اما بسیار فرآوریشدهی امروزی سالمتر باشند. در واقع، تخممرغها حاوی تمام عناصر کمیاب ضروری برای بدن هستند.
امروزه اغلب متخصصان تغذیه و کارشناسان سلامت دیدگاهی نسبتاً خنثی نسبت به تخممرغ دارند. بهطور کلی، توصیه میشود تخممرغ میتواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل باشد؛ اما مصرف چند تخممرغ در روز ممکن است برای سلامت مفید نباشد.
تخممرغ و آلزایمر، ارتباط آنها چیست؟
آلزایمر رایجترین نوع زوال عقل است و با وجود دههها تحقیق، هنوز درمانی برای آن وجود ندارد و روشهایی که بتوانند روند پیشرفت بیماری را کند کنند، بهشدت محدود هستند. به همین دلیل، درک عواملی از سبک زندگی که با افزایش خطر ابتلا به آلزایمر مرتبطاند، از اهمیت بالایی برخوردار است. در همین راستا، بسیاری از دانشمندان روی تأثیرات تغذیه تمرکز کردهاند.
پژوهشهای پیشین نشان دادهاند که کولین (choline) برای عملکرد شناختی اهمیت دارد. همچنین ارتباطی میان دریافت متوسط کولین و کاهش خطر زوال عقل شناسایی شده است. به گفته نویسندگان مطالعه اخیر، تخممرغ «برترین منبع غذایی کولین» است، و به همین دلیل ارزش بررسی دارد.
کولین عملکردهای بسیار مهمی در بدن دارد؛ از جمله، پیشساز ناقل عصبی استیلکولین است، نقشی حیاتی در غشای سلولی دارد و خواص محافظتکننده از سلولهای عصبی را دارد. همچنین، همانطور که نویسندگان توضیح میدهند، «کولین از طریق مکانیزمهای اپیژنتیکی، بیان ژنهای کلیدی مرتبط با حافظه، یادگیری و عملکردهای شناختی را تنظیم میکند.»
اگرچه بدن انسان میتواند مقداری کولین تولید کند، اما این میزان برای تأمین تمام نیازهای بدن کافی نیست؛ بنابراین باید بخشی از آن از طریق رژیم غذایی تأمین شود.
علاوه بر کولین، تخممرغها حاوی اسیدهای چرب ضروری امگا-۳ هستند که از سلامت مغز در دوران سالمندی پشتیبانی میکنند. اما موضوع نگرانکننده این است که مطالعات نشان میدهند اغلب بزرگسالان در ایالات متحده به اندازه کافی این اسیدهای چرب ضروری را مصرف نمیکنند. مجموع این یافتهها، محققان را بر آن داشت تا ارتباط میان مصرف تخممرغ و خطر ابتلا به آلزایمر را بررسی کنند.
کاهش خطر و تجمع کمتر پروتئینهای آلزایمر
در مطالعهای جدید، دادههای مربوط به ۱٬۰۲۴ فرد سالمند با میانگین سنی ۸۱.۴ سال مورد بررسی قرار گرفت. همه شرکتکنندگان ساکن خانههای سالمندان و مراکز مراقبت مسکونی در ایالت ایلینوی بودند. آنها هر سال در معاینات پزشکی شرکت میکردند و پرسشنامههایی درباره میزان مصرف مواد غذایی را تکمیل میکردند. محققان این افراد را بهطور میانگین به مدت ۶.۷ سال تحت نظر داشتند.
در این مدت، کمی بیش از یکچهارم از آنها به بیماری آلزایمر مبتلا شدند. پس از تجزیهوتحلیل دادهها، دانشمندان دریافتند افرادی که حداقل یک عدد تخممرغ در هفته مصرف میکردند، نسبت به کسانی که یک بار در ماه یا کمتر تخممرغ میخوردند، ۴۷ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر قرار داشتند.
در بخش دوم این مطالعه، پژوهشگران مغز ۵۷۸ نفر از شرکتکنندگان را پس از مرگ بررسی کردند. یافتهها نشان داد کسانی که هفتهای یک یا چند عدد تخممرغ مصرف میکردند، تجمع پروتئینهای مرتبط با آلزایمر در مغز آنها کمتر بود.
همافزایی کولین و امگا-۳
بهطور کلی، نویسندگان مطالعه پیشنهاد میکنند که مصرف حداقل یک تخممرغ در هفته ممکن است به کاهش خطر ابتلا به آلزایمر کمک کند. آنها توضیح میدهند که کولین و اسیدهای چرب امگا-۳ موجود در تخممرغ ممکن است اثر «همافزا (synergistic)» داشته باشند، به این معنا که با همکاری یکدیگر، از سلامت مغز در دوران سالمندی محافظت میکنند.
وبسایت Medical News Today در این زمینه با دکتر کریستوفر میسلینگ (Christopher U. Missling)، رئیس و مدیرعامل شرکت Anavex Life Sciences که در این مطالعه دخیل نبوده، گفتوگو کرده است. دکتر میسلینگ توضیح میدهد: «حدود ۳۹ تا ۴۰ درصد از اثر محافظتی مشاهدهشده را میتوان با مصرف بالاتر کولین در رژیم غذایی توضیح داد. زرده تخممرغ همچنین حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ است که خواص محافظتکننده عصبی دارند. ترکیب کولین و امگا-۳ احتمالاً بهویژه برای سلامت مغز مفید است.»
نویسندگان این مطالعه همچنین به پژوهشهای قبلی اشاره میکنند که نشان دادهاند افراد مبتلا به آلزایمر بیشتر احتمال دارد دچار کمبود کولین و امگا-۳ باشند.
در مجموع، دانشمندان نتیجهگیری میکنند که: «در صورتی که این نتایج در مطالعات آینده و کارآزماییهای بالینی تأیید شوند، میتوانند از منظر سلامت عمومی تأثیر مهمی در کاهش خطر آلزایمر در سطح جمعیت داشته باشند.»
در صورت تأیید این یافتهها، تخممرغ میتواند راهکاری ارزان و مفید برای پیشگیری از آلزایمر باشد. MNT همچنین با مَدی گالیوان (Maddie Gallivan)، متخصص تغذیه ثبتشده که در مطالعه اخیر نقشی نداشته نیز گفتوگو کرده است. او میگوید: «تخممرغ اغلب یکی از غذاهای اصلی سالمندان است، زیرا بافتی نرم دارد (مناسب برای کسانی که دندان مصنوعی دارند)، سریع آماده میشود و سرشار از مواد مغذی کلیدی است. بنابراین عالی است که میبینیم مطالعهای روی نقش آن در حفظ سلامت شناختی در دوران سالمندی تمرکز کرده است.»
محدودیتها و نیاز به تحقیقات بیشتر
با این حال، این مطالعه محدودیتهایی نیز دارد. برای مثال، مدت زمان پیگیری شرکتکنندگان نسبتاً کوتاه بوده، تنها ۶.۷ سال. همانطور که نویسندگان توضیح دادهاند، این موضوع احتمال بروز رابطه معکوس علیت (reverse causality) را افزایش میدهد.
دکتر میسلینگ به MNT گفت: «جمعیت مورد مطالعه از سالمندان شرکتکننده در پروژه حافظه و سالمندی راش (Rush Memory and Aging Project) تشکیل شده بود که یک گروه خاص در ایالات متحده است. بنابراین ممکن است نتایج این مطالعه به گروههای سنی پایینتر یا جوامع با فرهنگ یا الگوهای تغذیهای متفاوت قابل تعمیم نباشد.»
او همچنین یادآور شد که: «اطلاعات تغذیهای از طریق پرسشنامههای خوداظهاری درباره میزان مصرف مواد غذایی جمعآوری شده است، که ممکن است تحت تأثیر خطاهای حافظه یا گزارشدهی نادرست باشد.»
یعنی ممکن است شرکتکنندگان بهدرستی به یاد نیاورده باشند که دقیقاً چقدر تخممرغ مصرف کردهاند. مدی گالیوان نیز به نکته مهمی اشاره کرد: «باید به یاد داشته باشیم که هیچ ماده غذاییای بهتنهایی معجزه نمیکند. الگوی کلی رژیم غذایی ماست که اهمیت دارد. یک رژیم متنوع، غنی از مواد مغذی و مبتنی بر غذاهای کامل، کلید حمایت از سلامت مغز و کاهش خطر زوال عقل است.»
در حال حاضر، اگر به خوردن تخممرغ علاقه دارید، با خیال راحت آن را در رژیم خود بگنجانید. ممکن است خطر زوال عقل را کاهش دهد، و اگر هم چنین نکند، دستکم منبع خوبی از پروتئین و ریزمغذیهای مفید برای بدن خواهد بود.
منبع خبر : medicalnewstoday.com
نظرات کاربران