ایران توانسته است جایگاهی در میان پنج کشور برتر تولیدکننده محصولات زیستفناوری در قاره آسیا به دست آورد؛ موفقیتی که بازتابی از پیشرفت چشمگیر کشور در عرصه دانشبنیان و خودکفایی دارویی است. این خبر را دکتر مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیستفناوری معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری، در گفتوگویی رسانهای اعلام کرد و آن را نتیجه دو دهه تلاش مستمر دانشمندان، پژوهشگران و شرکتهای دانشبنیان ایرانی دانست.
قانعی با اشاره به اینکه ایران در سالهای اخیر مسیر توسعه زیستفناوری را با شتابی چشمگیر طی کرده است، گفت: «موفقیت کشور در تولید داروهای زیستدارویی نهتنها به کاهش وابستگی به واردات دارو کمک کرده، بلکه تاکنون بیش از ۳.۸ میلیارد دلار صرفهجویی اقتصادی برای کشور به همراه داشته است.» به گفته وی، این دستاورد حاصل سیاستگذاری هدفمند در حمایت از شرکتهای دانشبنیان، تجاریسازی یافتههای علمی و توسعه زیرساختهای فناورانه در حوزه سلامت است.
خودکفایی دارویی، گامی راهبردی برای استقلال علمی و اقتصادی
زیستفناوری یکی از مهمترین و راهبردیترین حوزههای علم و فناوری در جهان به شمار میرود که نقش آن در تضمین سلامت، امنیت غذایی و اقتصاد دانشبنیان کشورها روزبهروز پررنگتر میشود. ایران در دهه اخیر با اتکا به ظرفیت دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و شرکتهای خصوصی نوآور، توانسته است بخش قابلتوجهی از داروهای پیشرفته زیستی را در داخل کشور تولید کند. این داروها که پیشتر از خارج وارد میشدند، اکنون توسط متخصصان ایرانی با استانداردهای جهانی تولید میشوند.
قانعی در توضیح اهمیت این موفقیت گفت: «تولید داخلی داروهای زیستی نهتنها از خروج ارز جلوگیری میکند، بلکه موجب افزایش دسترسی بیماران به داروهای حیاتی و کاهش هزینههای درمانی نیز میشود. امروز ایران توانسته است در زمره معدود کشورهایی قرار گیرد که چرخه کامل طراحی، تولید و توزیع داروهای زیستدارویی را در اختیار دارد.»
زیستفناوری، افق تازهای در آینده پزشکی ایران
دبیر ستاد توسعه زیستفناوری تأکید کرد که علم پزشکی در آستانه تحولی عمیق قرار دارد و فناوریهای نوینی همچون زیستفناوری، مهندسی ژنتیک و پزشکی بازساختی نقش تعیینکنندهای در آینده سلامت بشر ایفا خواهند کرد. او افزود: «امروز درمانهای مبتنی بر سلول و ژن، امید تازهای برای بیماران مبتلا به بیماریهای صعبالعلاج ایجاد کرده است. ایران نیز با ایجاد شبکهای از مراکز پیشرفته درمانی، در حال پیوستن به صف اول کشورهای فعال در این عرصه است.»
به گفته قانعی، ایجاد ۱۴ مرکز سلولدرمانی و ژندرمانی در سراسر کشور، نقطهعطفی در مسیر توسعه علم زیستفناوری محسوب میشود. این مراکز، علاوه بر ارائه خدمات درمانی نوین به بیماران، بستری برای آموزش، تحقیق و توسعه فناوریهای نوپدید فراهم میکنند. انتظار میرود با گسترش فعالیت این مراکز، ایران بتواند در آینده نزدیک به یکی از قطبهای درمانهای پیشرفته در منطقه تبدیل شود.
پیوند علم، اقتصاد و سلامت
قانعی با اشاره به اهمیت پیوند میان علم و صنعت خاطرنشان کرد: «توسعه زیستفناوری در کشور تنها یک پروژه علمی نیست، بلکه بخشی از راهبرد کلان ایران برای حرکت بهسوی اقتصاد دانشبنیان است. امروز بیش از ۳۰۰ شرکت دانشبنیان در حوزه زیستفناوری فعالیت میکنند که بسیاری از آنها موفق شدهاند محصولات خود را به بازارهای جهانی صادر کنند.»
این شرکتها علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، با صادرات محصولات دارویی، کیتهای تشخیص آزمایشگاهی و مواد اولیه زیستی به کشورهای همسایه و آسیایی، نقش فعالی در توسعه صادرات غیرنفتی ایران ایفا میکنند. در نتیجه، زیستفناوری نهتنها به تقویت نظام سلامت کمک کرده، بلکه بهعنوان یکی از پیشرانهای اقتصاد نوآوری در کشور مطرح شده است.
نقش دانشگاهها و جوانان در توسعه زیستفناوری
قانعی در ادامه سخنان خود، از نقش برجسته جوانان و نخبگان دانشگاهی در پیشرفتهای اخیر کشور یاد کرد و گفت: «بخش عمده موفقیتهای زیستفناوری ایران حاصل حضور پررنگ جوانان تحصیلکرده، متخصصان و پژوهشگران متعهدی است که در شرایط محدودیت و تحریم، توانستند به دستاوردهایی ارزشمند دست یابند.» او تأکید کرد که حمایت از نخبگان، ایجاد فرصتهای شغلی فناورانه و تقویت همکاری میان دانشگاهها و صنعت، لازمه تداوم این روند روبهرشد است.
چشمانداز آینده، حرکت بهسوی دیپلماسی علمی و صادرات دانش
در سالهای اخیر، همکاریهای علمی ایران با کشورهای مختلف آسیایی و آمریکای لاتین در زمینه زیستفناوری رو به افزایش بوده است. قانعی معتقد است که ایران میتواند از جایگاه علمی خود برای توسعه دیپلماسی علمی و انتقال فناوریهای بومی به دیگر کشورها بهره ببرد. او افزود: «با توجه به ظرفیت بالای علمی کشور، ایران میتواند نهتنها تأمینکننده داروهای پیشرفته در منطقه باشد، بلکه در انتقال دانش فنی و آموزش نیروهای متخصص نیز نقشآفرینی کند.»
وی در پایان با تأکید بر اهمیت استمرار حمایت دولت از بخش خصوصی و شرکتهای دانشبنیان گفت: «امروز زیستفناوری تنها یک حوزه تخصصی علمی نیست، بلکه به یکی از پایههای استقلال ملی و اقتصادی کشور تبدیل شده است. اگر مسیر توسعه آن با همین شتاب ادامه یابد، ایران میتواند در آیندهای نزدیک در میان قدرتهای اول جهان در تولید محصولات زیستی قرار گیرد.»
منبع خبر : tvbrics.com
نظرات کاربران