ایران و مالزی در مسیر تقویت مشارکت علمی و فناورانه خود گامهای تازهای برداشتهاند؛ گامهایی که نه تنها چشمانداز همکاریهای دوجانبه را گسترش میدهد، بلکه نقشه راهی نوین برای تعاملات علمی منطقهای ارائه میکند. مجموعهای از ابتکارات مشترک که بهتازگی میان دو کشور مطرح و پیگیری شده، با هدف توسعه تبادلات دانشگاهی، ارتقای ظرفیت پژوهشی و حمایت از نوآوری در حوزههای پیشرو فناوری شکل گرفته است. این تحول، میتواند نقطه عطفی در تعاملات علمی ایران با شرق آسیا باشد.
در نشستی رسمی که بهتازگی در تهران برگزار شد، علیرضا پورطواکُل، رایزن علمی ایران در شرق آسیا، با جمعی از مقامهای ارشد و مدیران برجستهترین مؤسسات فناوری مالزی دیدار کرد. این گفتوگوها با هدف بررسی راهکارهای عملی برای تعمیق همکاریهای علمی صورت گرفت و طی آن، طراحی سازوکارهای پایدار، تدوین برنامههای مشترک آموزشی و پژوهشی و تقویت شبکه ارتباطی دانشگاهها و پارکهای علم و فناوری دو کشور محور اصلی مباحث بود.
یکی از ارکان مهم این مذاکرات، توافق اولیه درباره ایجاد یک مرکز تحقیقاتی مشترک ایران-مالزی بود؛ مرکزی که رسالت آن تمرکز بر پژوهشهای کاربردی در حوزههای راهبردی و تبدیل دانش تولیدشده به محصولات و فناوریهای قابلاستفاده خواهد بود. این مرکز میتواند بهعنوان یک پایگاه دائمی برای ارتباطات علمی دو کشور عمل کند و تیمهای پژوهشی مشترک را برای فعالیت روی پروژههای میانرشتهای سازماندهی کند.
در کنار این موضوع، راهاندازی برنامههای تبادل دانشجو و استاد بهعنوان یک اولویت مهم مطرح شد. دو کشور در تلاشاند با فراهم کردن بستری برای حضور دانشجویان و اعضای هیئت علمی در دانشگاههای طرف مقابل، زمینه آشنایی با روشهای نوین تحقیق، تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته و فضای علمی متنوع را فراهم کنند. اعطای بورسهای تحصیلی متقابل نیز از دیگر محورهای توافقی بود که قرار است دانشجویان نخبه را به سمت همکاریهای مشترک هدایت کند.
پورطواکُل در توضیح اهمیت این رویکردها تأکید کرد که دو طرف «به دنبال ایجاد سازوکارهای ساختاریافته، پایدار و بلندمدت هستند که به پژوهشگران کمک میکند بر چالشهای مشترک تمرکز کنند». او حوزههایی مانند هوش مصنوعی، رباتیک، خودکارسازی هوشمند، انرژیهای تجدیدپذیر و نانوفناوری را ستونهای اصلی همکاریهای علمی آینده دانست؛ حوزههایی که نقش تعیینکنندهای در اقتصاد دانشبنیان و رقابتپذیری جهانی کشورها ایفا میکنند.
در ادامه این نشست، مجموعهای از پیشنهادهای عملی نیز مطرح و مورد بررسی قرار گرفت که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
ایجاد یک مرکز تحقیقاتی مشترک با تمرکز بر پروژههای میانرشتهای؛
-
توسعه دورههای آموزشی در فناوریهای نوظهور و طراحی برنامههای مهارتی مشترک؛
-
حرکت بهسمت تجاریسازی و صنعتیسازی دستاوردهای علمی در قالب همکاری با شرکتهای دانشبنیان؛
-
توسعه همکاری بین پارکهای علم و فناوری ایران و مالزی؛
-
طراحی فرصتهای مطالعاتی خلاقانه برای استادان و پژوهشگران با هدف ارتقای مهارتهای تخصصی.
علاوه بر این، طرفین بر لزوم گسترش تعاملات علمی فرهنگی تأکید کردند و توافق شد که رویدادهای مشترک علمی، کارگاههای تخصصی، نشستهای فناوری و برنامههای دیپلماسی دانشگاهی با محوریت جوانان در دستور کار قرار گیرد. چنین برنامههایی میتواند نسل آینده پژوهشگران و متخصصان دو کشور را در مسیر همکاری بلندمدت قرار دهد.
این تلاشهای جدید بر پایه سابقهای شکل گرفته که طی سالهای اخیر رو به گسترش بوده است. یکی از نمونههای موفق این همکاری، مدرسه پاییزی ۲۰۲۴ است که برای دانشجویان و پژوهشگران ایرانی و مالزیایی در کوالالامپور برگزار شد. این رویداد با حضور حدود ۵۰ نفر، فرصتی برای تبادل نظر و آشنایی با تجربیات علمی دو کشور فراهم کرد. شرکتکنندگان در قالب یک دوره فشرده، با مفاهیمی همچون هوش مصنوعی و امنیت، مدیریت منابع آب، میراث فرهنگی اسلامی، تابآوری اقلیمی و توازن میان عقلانیت علمی و ارزشهای اخلاقی آشنا شدند. این برنامه بهگفته برگزارکنندگان، نمونهای موفق از ترکیب آموزش، پژوهش و دیپلماسی علمی بود.
از سوی دیگر، روابط نهادی دو کشور نیز در ماههای اخیر شاهد پیشرفتهای مهمی بوده است. با امضای چندین تفاهمنامه میان دانشگاههای برجسته ایران و مالزی، زمینه همکاریهای پایدارتر فراهم شد. این تفاهمنامهها طیف وسیعی از حوزهها، از جمله مهندسی، کشاورزی، علوم بهداشتی و نوآوری را شامل میشود و شامل برنامههایی همچون ایجاد گروههای کاری تخصصی، تبادل فناوری، توسعه آزمایشگاههای مشترک و طراحی نقشه راه همکاریهای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت است.
کارشناسان معتقدند همکاری علمی ایران و مالزی، علاوه بر مزایای آموزشی و پژوهشی، میتواند به ارتقای جایگاه علمی دو کشور در سطح منطقه نیز کمک کند. ایران با برخورداری از نیروی انسانی متخصص، ظرفیتهای دانشگاهی گسترده و جایگاه رو به رشد در حوزههای فناوری پیشرفته، و مالزی با تجربههای موفق در توسعه آموزش عالی و پیوند صنعت و دانشگاه، میتوانند مکمل یکدیگر باشند. این همکاری همچنین میتواند بستر مناسبی برای ورود پروژههای مشترک به شبکههای علمی بینالمللی فراهم کند.
به نظر میرسد که مسیر پیشرو برای همکاری علمی ایران و مالزی، مسیری رو به گسترش و امیدوارکننده است. اقدامات انجامشده طی ماههای اخیر نشان میدهد که دو کشور نه تنها عزم جدی برای توسعه روابط علمی دارند، بلکه برنامهریزی مشخصی نیز برای تحقق این هدف تدوین کردهاند. از ایجاد زیرساختهای مشترک پژوهشی گرفته تا توسعه تعاملات دانشگاهی و حرکت به سمت تجاریسازی فناوری، همگی حکایت از آن دارند که تهران و کوالالامپور در حال ساختن افق تازهای از همکاری علمی در منطقه هستند؛ افقی که میتواند تأثیرات آن در آینده نزدیک بیش از پیش نمایان شود.
منبع خبر : tvbrics.com
نظرات کاربران