تغذیه مناسب برای رفلاکس معده و معرفی غذاهای مفید و غذاهای مضر

رفلاکس معده یک مشکل شایع است که برای هر فردی رخ می‌دهد. با این حال، در برخی افراد تکرار مداوم این وضعیت باعث سوزش سردل و عوارض ناخوشایند دیگری می‌شود. بنابراین، افرادی که با رفلاکس شدید معده دست و پنجه نرم می‌کنند، بهتر است برای جلوگیری از تکرار این ناراحتی، مشکل خود را درمان کنند. در این مقاله، به بررسی تغذیه مناسب برای کاهش رفلاکس معده پرداخته خواهد شد. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

رفلاکس معده به وضعیتی گفته می‌شود که در آن محتویات معده به صورت منظم از لوله هضمی به طرف بالا حرکت می‌کنند. با گنجاندن برخی غذاها در رژیم غذایی و پرهیز از مصرف برخی غذاها، می‌توان نشانه‌های رفلاکس معده را کاهش داد. این حالت عموماً به صورت طولانی مدت ادامه دارد و می‌تواند با علائم ناراحت کننده‌ای مانند درد بالای شکم و سوزش سردل همراه باشد. باید توجه داشت که علت اصلی این بیماری به سبک زندگی و تغذیه فرد برمی‌گردد. با پرهیز از مصرف غذاهای محرک و رعایت برخی نکات رژیمی می‌توان علائم رفلاکس معده را تسکین داد. در این مقاله، به بررسی تغذیه مناسب برای کاهش رفلاکس معده پرداخته خواهد شد. بنابراین، تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

منظور از رفلاکس معده چیست و چگونه به وجود می آید؟

معده به عنوان محل ترشح اسید دارای یک پوشش محافظتی است که می‌تواند از آسیب دیدن آن توسط اسید معده جلوگیری کند. با این حال، این پوشش محافظ در بخش‌های دیگر لوله گوارش وجود ندارد. به همین دلیل، بازگشت اسید معده به مری که مجرای وصل کننده دهان و معده است، می‌تواند آسیب رسانده و باعث سوزش در این ناحیه شود. در واقع، رفلاکس معده به تکرار بازگشت اسید معده به مری اشاره دارد که در صورت تکرار، ممکن است با آسیب‌های جدی برای فرد همراه باشد.

تصویر آناتومی بیماری ریفلاکس معده

تغذیه مناسب در کنترل علائم رفلاکس معده به مری نقش مهمی دارد، اما در کل رفلاکس معده یا بازگشت اسید از معده به مری یک اتفاق طبیعی نیست. اسفنکتر بین معده و مری باید از ورود اسید معده به مری جلوگیری کند، اما در افرادی که دریچه بین معده و مری شل شده، مواد غذایی از معده به طرف بالا و به سمت مری بازگشت می‌کنند. علائمی مانند نفخ شکم و سوزش معده معمولا هنگام رفلاکس اسید معده به مری مشاهده می‌شود. آمارها نشان می‌دهند که نزدیک به ۲۰ درصد از جمعیت جهان به بیماری رفلاکس معده مبتلا هستند.

با این حال، دلیل به وجود آمدن رفلاکس معده برای هر شخصی متفاوت است. برخی افراد با بالا بودن اضطراب و استرس از تأثیراتی بر دریچه انتهایی مری رنج می‌برند که موجب شل شدن آن می‌شود. همچنین سبک زندگی‌های نادرست مانند مصرف دخانیات، نوشیدن مایعات بسیار گرم و خوابیدن بلافاصله بعد از غذا نیز می‌تواند به رفلاکس معده منجر شود.

با توجه به این موارد، تغذیه مناسب می‌تواند به عنوان خط اول درمانی برای مبتلایان به این مشکل باشد.

تغذیه مناسب در رفلاکس معده

هنگام عبور غذاها از مری، اسفنکتر مری باز می‌شود و غذاها به داخل معده وارد می‌شوند. در معده، غذاها با کمک اسید معده به قطعات بسیار کوچکی تجزیه می‌شوند و عضله اسفنکتر بین مری و معده بسته می‌شود تا اسید معده در همان ناحیه باقی بماند. اما در صورتی که دچار افزایش اسید معده شویم، عضله اسفنکتر شل می‌شود و اسید معده به مری راه پیدا کرده و باعث سوزش و درد می‌شود.

برای کاهش علائم رفلاکس معده، می‌توان از روش‌هایی مانند مصرف وعده‌های کوچک، پرهیز از مصرف غذاهای چرب، خودداری از نوشیدن مشروبات الکلی، کافئین و نیکوتین، غذاهای تند و اسیدی و کاهش وزن استفاده کرد. با این حال، در برخی افراد، این روش‌ها کافی نیستند و برای درمان رفلاکس معده، نیاز به مشاوره پزشک متخصص است.

غذاهایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود، تغذیه مناسب در رفلاکس معده هستند. این غذاها اسید کمی دارند و می‌توانند به بهبود علائم رفلاکس معده کمک کنند. با این حال، باید در نظر داشت که ریشه مشکل رفلاکس معده در هر فردی ممکن است متفاوت باشد و بهتر است با مشاوره پزشک متخصص، برای درمان رفلاکس معده خود، راه‌های مناسب را پیگیری کنید.

۱. گوشت کم چرب

گوشت های کم چربی مانند ماهی، غذاهای دریایی، گوشت بوقلمون و مرغ چربی بسیار کمی دارند و به میزان زیادی می توانند علائم رفلاکس معده را کاهش دهند.

تصویری از یک نوع گوشت کم چرب

۲. زنجبیل

خواص ضد التهابی زنجبیل تأثیر زیادی در درمان مشکلات گوارشی از جمله درمان ترش کردن معده دارد. برای این منظور می توانید ریشه زنجبیل را خرد کرده با رنده کنید و به انواع غذاها، سالادها و نوشیدنی ها اضافه کنید.

۳. موز

توصیه می شود در زمان بروز مشکل رفلاکس معده، مصرف غذاهایی با اسید بسیار پایین را فراموش نکنید. با این حال بهتر است برای پیدا کردن غذاهایی که اسید کمتری دارند، خوب تحقیق کنید. به طور معمول میوه ها از جمله غذاهای اسیدی به شمار می روند، اما موز چنین خصلتی را ندارد. موز میوه ای با مقدار اسید بسیار پایین است که مصرف آن به افرادی که مشکل رفلاکس معده دارند، به شدت توصیه می شود. موز غذایی ساده برای مسیر گوارشی محسوب می شود و بافت آن به گونه ای است که می تواند به راحتی در معده تجزیه شود.

۴. سبزیجات

قند و چربی پایین در سبزیجات می تواند به کاهش اسید معده منجر شود. از سبزیجات مفید برای کاهش علائم رفلاکس معده می توان به سیب زمینی، خیار، مارچوبه، کلم بروکلی، لوبیا سبز، گلم کلم و گیاهان دارای برگ های سبز خوراکی اشاره کرد.

۵. جو دو سر

جو دو سر منبع غنی فیبر و از جمله غلات کاملی است که معمولا به صورت حلیم در وعده صبحانه مصرف می شود. هم چنین به خاطر جذب اسید معده، تأثیر زیادی در کاهش علائم رفلاکس معده دارد. از دیگر خوراکی های حاوی فیبر بالا می توان به نان های تهیه شده از غلات کامل و برنج سبوس دار اشاره کرد.

۶. سفیده تخم مرغ

سفیده تخم مرغ تأثیر زیادی در کاهش علائم رفلاکس معده دارد. این در حالی است که زرده تخم مرغ به خاطر چربی بسیار بالایی که دارد، تشدید کننده علائم رفلاکس معده است.

۷. میوه هایی به جز مرکبات

میوه های مثل خربزه، طالبی، هندوانه، گلابی، سیب، موز در مقایسه با مرکبات کمتر به علائم رفلاکس معده منجر می شوند.

۸. چربی های مفید

از مهم ترین منابع حاوی چربی های مفید می توان به روغن زیتون، روغن آفتابگردان، روغن کنجد، تخم کتان، گردو و آووکادو اشاره کرد. توصیه می شود تا حد امکان از مصرف چربی های ترانس و اشباع پرهیز کنید و در عوض از روغن های غیر اشباع که سالم تر می باشند، استفاده کنید.

منابع گیاهی امگا 3 و چربی های غیراشباع. مفهوم غذای سالم

مصرف کدام مواد غذایی علائم رفلاکس معده را تشدید می کنند؟

برخی مواد غذایی اسفنکتر را شل کرده و روند هضم غذا را به تأخیر می اندازد. در خصوص این که کدام یک از مواد غذایی علائم رفلاکس معده را تشدید می کند، اتفاق نظر وجود ندارد. با این حال برخی مواد غذایی خاص می تواند علائم رفلاکس معده را تحریک می کند که عبارتند از:

۱. غذاهای پر چرب

غذاهای پر چرب و سرخ کرده به خاطر این که اسفنکتر تحتانی مری را به حالت استراحت درمی آورند، باعث می شوند اسید معده بیشتری به مری وارد شود. هم چنین این غذاها زمان تخلیه معده را به تعویق می اندازند. به همین خاطر با کم کردن مقدار چربی روزانه می توانید یکی از دلایل تشدید رفلاکس معده را به میزان زیادی مهار کنید. توصیه می شود تا حد امکان مصرف مواد غذایی پر چرب زیر را محدود کنید:

• قسمت های پر چرب گوشت بره یا گاو؛ مخصوصا اگر سرخ شده باشند.
• لبنبات پر چربی مانند پنیر خامه ای پر چرب، خامه ای که چربی آن گرفته نشده است، کره و شیر
• سیب زمینی سرخ شده و حلقه های پیاز پفکی شده در روغن
• ژامبون
• سس ها و چاشنی های پر چرب و خامه ای
• دسرها و اسنک هایی مانند چیپس و بستنی

۲. شکلات

تحقیقات نشان داده است که شکلات های کاکائویی حاوی ترکیبی به نام متیل گزانتین هستند که می تواند دریچه انتهایی مری را تحت تأثیر قرار داده و شل کند. به همین خاطر سعی کنید علاوه بر مصرف شکلات های کاکائویی، مصرف مواد غذایی که در تهیه آن ها از کاکائو استفاده شده است را نیز محدود کنید. محصولاتی نظیر شیرکاکائو، انواع کیک و بیسکوئیت های شکلاتی.

۳. کافئین

مصرف قهوه در برخی افراد می تواند به تشدید علائم رفلاکس معده منجر شود. زیرا کافئین یکی از عوامل محرک رفلاکس معده می باشد.

۴. غذاهای تند، پر ادویه، سیر و پیاز

غذاهای تند، پر ادویه و سیر و پیاز باعث ترش کردن افراد می شوند. البته این مواد در همه افراد منجر به تحریک و تشدید علائم رفلاکس معده نمی شود. با این حال اگر بیش از اندازه سیر و پیاز و غذاهای پر ادویه مصرف کنید، باید نگران علائم رفلاکس معده باشید.

غذاهای تند، پر ادویه، سیر و پیاز

۵. گوجه فرنگی و مرکبات

همان طور که احتمالا می دانید، میوه ها و سبزیجات جایگاه ویژه ای در رژیم غذایی سالم دارند. با این حال برخی میوه های اسیدی مانند گوجه فرنگی، انواع لیموها، گریپ فروت، پرتقال، آناناس، سس گوجه فرنگی و سس سالسا تشدید کننده علائم رفلاکس معده می باشند. به همین خاطر اگر از رفلاکس معده رنج می برید، بهتر است مصرف برخی مرکبات اسیدی را از رژیم غذایی خود حذف کنید.

۶. نعناع

خاصیت تحریک کنندگی نعناع باعث شل شدن دریچه انتهای مری می شود و می تواند تا حدودی برای افراد آزاردهنده باشد. علاوه بر برگ نعناع، محصولاتی که در تهیه آن ها از نعناع استفاده شده است نیز باید محدود شوند. محصولاتی از قبیل عرق نعناع، آدامس نعنا، آب نبات با طعم نعناع و شربت نعناع.