برای اولین بار، محققان مشاهده کردهاند که کرمهای لولهای و دیگر موجودات پیچیده اقیانوسی در زیر مجراهای گرمابی زندگی میکنند.
در طبقهی پایینتر از آتشفشانهای زیردریایی، دنیایی پنهان و پر از موجودات عجیب و غریب کشف شده است. این محیط زیست که به عنوان اولین زیستگاه این نوع به حساب میآید، مملو از موجوداتی است که پیشتر شناخته نشدهاند، از جمله انواع عجیب کرمها، حلزونها و اختاپوسهایی که در اعماق اقیانوس سکونت دارند. این اکوسیستم در خیز شرقی اقیانوس آرام در منطقهٔ مرکزی آمریکا قرار دارد و زمان کشف آن به هنگامی برمیگردد که محققان در کشتی تحقیقاتی فالکور با استفاده از یک بازوی رباتیک لایههای آبی را مورد بررسی قرار میدهند.
به گزارش منبع زندهی علمی (لایوساینس)، جیوتیکا ویرمانی، مدیر اجرایی مؤسسه اقیانوس اشمیت که رهبر ارتشایی سفر اکتشافی در اقیانوس بود، در یک بیانیه اعلام کرده است: “ما از دیار خشک مدتهاست که با حیواناتی زیرزمینی که در تونلها و حفرهها زندگی میکنند، آشنایی داریم، و همچنین از وجود موجوداتی در شن و گلهای اقیانوسی اطلاع داریم؛ اما این بار، برای اولین بار، ما تمرکز خود را بر روی حیواناتی که در زیر مجراهای گرمابی زندگی میکنند، داشتیم. این کشف به معنای پیدا کردن یک اکوسیستم جدید که درون یک اکوسیستم دیگر نهان شده است، شواهد جدیدی از زندگی در مکانهایی بیپایان به ما ارائه میدهد.”
برای نخستین بار در سال ۱۹۷۷، در هنگام ماموریت کاوش در خلیج آرام شرقی اقیانوسی، که مرز واگرایی صفحه زمینساخت در نزدیکی مجمعالجزایر گالاپاگوس در ساحل غربی قارهٔ آمریکای جنوبی قرار دارد، دانشمندان به شناسایی مجراهای گرمابی پرداختند. در این مکان، مجراها به صورت راهروهای بالایی از ماده مذاب با ارتفاعی در حدود ۱۰ تا ۱۲ متر، آب داغ و کمعمق، اشباع شده از مواد معدنی را به اقیانوس تخلیه میکنند.
اگرچه دمای بسیار بالای محیط اطراف مجراها (تا ۳۶۸ درجه سانتیگراد) وجود داشت، دانشمندان توانستند زنجیرههای غذایی پررونقی از باکتریهای کموسنتزی، شکمپایان، خرچنگها و کرمها را پیدا کنند که به دلیل تأمین مواد مغذی غنی از مجراها، توانایی زندهمانی داشتند. اما تا به این لحظه، هیچ دانشمندی به این ایده نرسیده بود که ممکن است به بخش زیرین مجراها نیز توجه کند.
گروهی از دانشمندان از مؤسسه اقیانوس اشمیت در یک بیانیه توضیح دادند که در چارچوب این ماموریت، از یک بازوی رباتیک برای تمیزکاری قسمتی از کف اقیانوس استفاده کردند. سپس، جعبههای مشبکی را روی شکافهای پوسته زمین قرار دادند. زمانی که پس از مدتی داخل این جعبهها را مورد بررسی قرار دادند، تعداد زیادی از حیوانات را در زیر حفرهها کشف کردند؛ این کشف نشان میدهد که موجودات از زیرسطح بستر آبی به این مکان منتقل شدهاند.
یکی از موجوداتی که تیم محققان مورد توجه قرار گرفت، کرم لولهای بزرگ (که به یک گونه از تیرهی کرمهای ریشدار تعلق دارد) بود. تعداد کمی از بچههای این نوع کرم در بخش بالایی از مجراها مشاهده میشد که این وضعیت باعث شد که دانشمندان فرض کنند نوزادان این حشرهها برای دستیافتن به زیستگاههای جدید در عمق مایعات آتشفشانی زیر دریا حرکت میکنند.
مونیکا برایت، یک بومشناس دانشگاه وین که به عنوان یکی از همکاران این تحقیق شرکت داشت، در بیانیهای اظهار داشت: “این کشف بسیار با اهمیتی است که دیدگاه ما درباره حیات جانوری در اعماق مجراهای گرمابی دریا با آن گسترش یافته است. دو زیستگاه پویا در این مجراها وجود دارند؛ جانوران در قسمتهای بالا و پایین مجرا، با وابستگی به مایع مجرا از پایین و اکسیژن آب دریا از بالا، به توازن رشد میکنند.”
محققان قصد دارند نتایج یافتههای خود را در اواخر سال جاری منتشر کنند و در حال حاضر در تحقیق و بررسی این اکوسیستم حساس و پر از اسرار هستند که در برابر آثار عملیات برنامهریزیشده استخراج معادن در اعماق دریا، به ویژه در اقیانوس آرام، بسیار آسیبپذیر است.
وندی اشمیت، رئیس و همبنیانگذار مؤسسهی اقیانوس اشمیت، در یک بیانیه تأکید کرد: اکتشافاتی که در هر ماموریت اکتشافی مؤسسهی اقیانوس اشمیت بهدست میآید، اهمیت کاوشهای کلی دریاها را بیشتر میکند تا ما بتوانیم از نزدیک بفهمیم چه نوع موجوداتی در اعماق آبها زندگی میکنند. این کشف موجودات جدید، مناظر طبیعی خیرهکننده و اکوسیستم کاملاً نوینی را به تصویر میکشد که ما بهخوبی نمیشناسیم. این وقایع به ما یادآوری میکنند که در اعماق اقیانوسها هنوز دنیاهای ناشناختهای وجود دارند و حفظ و محافظت از این دنیاها چقدر ضروری و حیاتی است.
نظرات کاربران