به نظر میرسد که دمای بدن انسان در حال سردتر شدن است و وقتی در مورد تب صحبت میشود، معنای آن با دانستههای پیشین متفاوت است. در طول چند دههی گذشته، شواهد نشان دادهاند که میانگین دمای بدن انسان ۳۷ درجه سانتیگراد نیست و دمای مبنای بیشتر افراد کمی سردتر از آن است. استاندارد ۳۷ درجه سانتیگراد بیش از ۱۵۰ سال پیش توسط پزشک آلمانی به نام کارل ووندرلیش تعیین شد. وی برای تعیین این میانگین، دمای بدن ۲۵ هزار نفر را بیش از یک میلیون بار اندازهگیری کرد و دامنهی دماهای اندازهگیریشده بین ۳۶٫۲ تا ۳۷٫۵ درجه سانتیگراد بود، که میانگین آنها ۳۷ درجه در نظر گرفته شد. او همچنین دمای ۳۸ درجه سانتیگراد را بهعنوان تب احتمالی تعیین کرد.
یک مطالعهی منتشر شده در سپتامبر سال گذشته، که دمای بدن بیش از ۱۲۶ هزار نفر را از سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ اندازهگیری کرده بود، نشان داد که دمای عادی بدن انسان به ۳۶٫۶ درجه سانتیگراد نزدیکتر است. مطالعات دیگر نیز اعداد مشابهی را گزارش کردهاند. متخصصان مختلفی که به مطالعهی دمای بدن انسان مشغول هستند، نظرات متفاوتی در مورد علت سردتر شدن بدن انسان در طول زمان و تأثیر احتمالی این موضوع در ارزیابی تب و اهمیت آن در تشخیص عفونت دارند.
چرا ۳۷ درجه سانتیگراد اشتباه است؟
بعضی از محققان معتقدند که تفاوت بین اندازههای اندازهگیری شده توسط دکتر ووندرلیش و اندازههای امروزی ممکن است به روشها و استانداردهای مختلفی که برای اندازهگیری دمای بدن افراد استفاده شده باشد، بازگشت مرتبط باشد. بر اساس گزارشها، ووندرلیش احتمالاً از دماسنج پایهبلندی که زیر بغل افراد قرار میگرفت برای اندازهگیریهای خود استفاده کرد.
عوامل مختلفی ممکن است بر دمای بدن انسان تأثیرگذار باشند، به ویژه جایی که این دما اندازهگیری میشود. دمای مقعدی احتمالاً بالاتر از دمای دهانی و دمایی است که از روی پوست بدن اندازهگیری میشود. همچنین، دمای بدن انسان تحت تأثیر زمان و دمای اطراف هم قرار دارد، و حتی مواد غذایی و نوشیدنیهایی که مصرف میکنند نیز میتوانند بر دمای بدن آنها تأثیرگذار باشند. همچنین، نحوهی کالیبرهشدن دماسنجها و روش خواندن انواع مختلف این ابزارها نیز با یکدیگر تفاوت دارد.
دکتر فلیپ ماکوویاک، پزشک بازنشسته و استاد از دانشکدهی پزشکی دانشگاه مریلند، یکی از اولین افرادی بود که در سال ۱۹۹۲ اندازهگیریهای دکتر ووندرلیش را بهدقت بررسی کرد. او تأکید دارد: «مقایسهی دادههای تاریخی و امروزی مواجه میشود با یک آشفته مختلط از مشاهدات؛ افت دمای بدن انسان ممکن است یک پدیدهی واقعی باشد؛ اما راهی برای دانستن آن وجود ندارد؛ چرا که دادهها بسیار متنوع هستند.»
بعضی دیگر از کارشناسان نیز به عقیدهاند که در طول ۱۵۰ سال گذشته، انسان واقعاً سردتر شده است. دکتر جولی پارسونت، استاد پزشکی، همهگیرشناسی و سلامت جمعیت در دانشگاه استنفورد، که رهبری مطالعهی سپتامبر را برعهده داشت، اظهار میکند: «ما خوششانسیم که نسبت به گذشته بهداشتتر هستیم و این ممکن است یکی از دلایلی باشد که دمای بدنمان کاهش یافته است.»
به عنوان مثال، ممکن است بسیاری از افراد در نمونهی دکتر ووندرلیش دمای کمی بالاتر از درجه پایین التهاب داشته باشند. طبق گفتهی دکتر پارسونت، درمان بهتر عفونتها، بهبود مراقبتهای دندانی و استفاده از داروهایی مانند استاتینها و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی احتمال دارد که به کاهش التهاب بدن انسان از قرن نوزدهم تاکنون کمک کرده باشند، که به طور طبیعی به کاهش میانگین دمای بدن انسان منجر شده است.
صرفنظر از دلیل تغییر دمای بدن انسان در دهههای گذشته، کارشناسانی که برای مقالهی اخیر مصاحبه کرده بودند همگی با این عقیده موافقت دارند که استاندارد ۳۷ درجه دیگر نباید به عنوان دمای عادی بدن انسان در نظر گرفته شود. دکتر ولید جاوید، استاد پزشکی از مدرسه پزشکی آیکان در ماونت سینای، باور دارد که به جای کاهش یک درجهای یا بیشتر در میانگین دمای استاندارد بدن انسان، باید این دما را به صورت یک محدوده در نظر بگیریم.
انتخاب یک محدوده برای دمای استاندارد بدن انسان میتواند توضیح مناسبی برای تغییرات طبیعی دما بین جنسیتها و سنین مختلف ارائه دهد. به این تفکیک، زنان معمولاً کمی گرمتر از مردان هستند و دمای بدن افراد مسن مقداری سردتر از جوانان است. همچنین، دمای بدن انسان در طول روز معمولاً تغییر میکند؛ این دما معمولاً در اوایل صبح در سردترین حد ممکن و در اواخر بعد از ظهر در بالاترین میزان خود قرار دارد. دکتر جاوید میگوید: «مانند محدودههایی که برای ضربان قلب و فشار خون در نظر گرفته شده است، محدودهای نیز برای دمای طبیعی بدن وجود دارد.»
چه دمایی تب بهحساب میآید؟
اگر دمای بدن انسان را دوباره بهصورت محدودهای تعریف کنیم، سوال پیش میآید که دمایی که غیرطبیعی باشد و باید بهعنوان تب در نظر گرفته شود، چگونه مشخص شود؟ مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها اعلام کرده است که دمای ۳۸ درجهی سانتیگراد و بالاتر از آن بهعنوان تب در نظر گرفته میشود. اما اگر دمای بدن انسان پایینتر از ۳۷ درجهی سانتیگراد باشد، ممکن است دمای نشاندهندهی تب نیز کمتر از این باشد.
بهنظر دکتر پارسونت، تعیین تب در افراد مختلف باید با رویکرد شخصی مورد بررسی قرار گیرد. او معتقد است که پزشکان باید هر بیمار را با دمای مبنای خود آنها مقایسه کرده و تبهای با درجهی پایین در افرادی که دمای بدن سردتری دارند نادیده گرفته نشود. این مسئله برای پارسونت به شخصیت خاصی پیوسته است. مادر همسر او به عفونت قلبی مبتلا است و بیماری او مدتها تشخیص داده نشده بود؛ چراکه هیچگاه تب نداشت. دمای بدن او همیشه ۳۷ درجه بود و بهنظر دکتر پارسونت این دما برای سن او طبیعی بهشمار نمیآید.
دکتر ماکوویاک معتقد است که رویکرد شخصی بسیار ایدهآل خواهد بود؛ اما با توجه به محدودیت زمانی پزشکان و پرستاران قابل عملی نخواهد بود. او و دکتر جاوید بهدلیل وجود استانداردهای فعلی برای اندازهگیری دمای بدن، نگران نادیده گرفتهشدن تبهایی با درجهی پایین نیستند.
آنها بر این عقیدهاند که بهجای تغییر تعریف تب، بهتر است بهطور کلی تأکید کمتری روی تب داشته باشیم و آن را بهعنوان یکی از علائم موجود در بسیاری از موارد درنظر بگیریم. این رویکرد دقیقاً همان کاری است که بسیاری از پزشکان پیش از این انجام میدادند. این توصیه هم برای والدین و هم برای پزشکان کاربرد دارد.
نظرات کاربران