شناخت دقیقی از شغل برنامه نویسی
برنامه نویسی، شغلی با آینده و تعداد زیادی متخصص در سراسر جهان است. این شغل در جوامع بسیاری هنوز به خوبی شناخته نشده است. برنامه نویس کامپیوتر، مسئول نوشتن کدهای برنامه‌های نرم‌افزاری است.
تقریباً هر چیزی که از طریق کامپیوتر می‌توان دید؛ از بازی‌های کامپیوتری گرفته تا سیستم‌عامل‌هایی مثل ویندوز و نرم‌افزارهایی مانند Microsoft Office؛ بخش قابل‌توجهی از آنها را برنامه‌نویسان تولید کرده‌اند.
بر اساس تعریف، برنامه‌نویس (programmer یا coder) فرآیند نوشتن، اشکال‌زدایی (debug)، آزمایش و تست برنامه‌های کامپیوتری را انجام می‌دهد و کد منبع برنامه کامپیوتری را نگهداری می‌کند.
این کد منبع با یک زبان برنامه‌نویسی نوشته شده است و ممکن است یک کد قبلی را تغییر داده یا یک کد کاملاً جدید باشد. هدف برنامه‌نویسی ساختن برنامه‌ای است که یک رفتار خواسته‌شده را به نمایش بگذارد.
برنامه‌نویس تا حدی متصل به طراح نرم‌افزار است و در برخی حوزه‌ها کارهای آنها مشترک است؛ برنامه‌نویس می‌تواند کارهای معمول طراح مثل طراحی برنامه‌ها را انجام دهد. این شامل طراحی نرم‌افزار، ایجاد مدل‌ها و فلوچارت‌ها نشان‌دهنده نحوه نوشتن کدها و طراحی رابط کاربری سیستم است.
بعضی از برنامه‌ها نسبتاً ساده‌اند و زمان کمی برای نوشتن آنها لازم است؛ مثلاً برنامه‌های موبایل. برخی برنامه‌ها هم مثل سیستم‌عامل‌های کامپیوتر پیچیده‌ترند و کامل کردن آنها زمان طولانی‌تری می‌برد، حدود یک سال یا بیشتر.
نرم‌افزار به عنوان یک خدمت (SaaS) یک مفهوم جدید و حوزه رو به رشدی است که شامل برنامه‌های کاربردی است که از طریق اینترنت ارائه می‌شود. برنامه‌نویسان در این حوزه فرصت بیشتری برای تولید نرم‌افزارهای جدید دارند. برخی از برنامه‌نویسان به صورت
دورکاری فعالیت می‌کنند و به قولی آزادکار (Freelancer) هستند؛ این به خاطر این است که برنامه‌نویسی را در هر جایی می‌توان انجام داد.
وظایف برنامه نویس
• برنامه‌نویسی در زبان‌های مختلف مانند C++ و Java بر اساس نظرات طراح (در پروژه‌های گروهی) یا کارفرما و مشتری (در پروژه‌های فردی) انجام می‌شود.
• بروزرسانی و گسترش برنامه‌های موجود بر اساس نیازهای کارفرما یا نیازهای بازار انجام می‌شود.
• تست و اشکال‌زدایی برنامه‌های تولید شده انجام می‌شود.
• کتابخانه‌های کد برای سهولت در نوشتن برنامه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• بررسی مداوم فن‌آوری‌های جدید در حوزه برنامه‌نویسی و استفاده از آخرین تکنیک‌ها برای نوشتن کدها و برنامه‌های جدید انجام می‌شود.
• تهیه برنامه‌های لازم جهت اخذ گزارشات از عملکرد سیستم‌ها و بررسی مستمر برای بهبود کارآیی آنها انجام می‌شود.
• همکاری با طراحان، تحلیل‌گران، کارشناسان شبکه و بانک‌های اطلاعاتی جهت ایجاد تسهیلات لازم در بکارگیری سیستم‌های مورد نظر صورت می‌گیرد.
• همکاری با گرافیست‌ها و طراحان گرافیکی برای ایجاد ظاهر زیبا و جذاب نرم‌افزارهای تولیدی انجام می‌شود.
دانش و مهارت مورد نیاز شغل برنامه نویس
• تفکر تحلیلی جهت کامل درک نتایج کدهای نوشته شده و رسیدن به نرم‌افزار مطلوب.
• تمرکز بالا به منظور جلوگیری از خطا و اشتباه در تولید کدهای جدید و حفظ یکپارچگی کدهای تولید شده.
• دقت و توجه به جزئیات جهت جلوگیری از خطا و اشتباه.
• توانایی حل مساله، زیرا در بسیاری از موارد کد نویسی کامپیوتر دارای پیچیدگی‌های زیادی است و برنامه‌نویس باید توانایی تصمیم‌گیری و حل مسأله را داشته باشد.
• ابتکار و خلاقیت، زیرا یک برنامه‌نویس برای موفقیت باید از خلاقیت و ابتکار در تولید نرم‌افزارها استفاده کند و ویژگی‌های جدیدی به نرم‌افزار اضافه کند که نیاز کاربران را به خوبی برطرف نماید.
• توانایی کار تیمی، زیرا در برخی پروژه‌ها کار برنامه‌نویسی به صورت تیمی انجام می‌شود و برنامه‌نویس باید توانایی و مهارت کار تیمی را داشته باشد.
تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل برنامه نویسی
آموزش برنامه‌نویسی می‌تواند به دو صورت انجام شود. اولین روش، شرکت در کلاس‌های آزاد آموزشی است که برای علاقه‌مندان به این حوزه در دسترس است. دومین روش، تحصیل در دانشگاه و کسب مدرک تحصیلی مرتبط با این حوزه می‌باشد. کارفرمایان نیز در فرآیند استخدام برنامه‌نویسان، تجربه و تسلط فرد متقاضی بر زبان‌های برنامه‌نویسی را به عنوان یکی از مهم‌ترین معیارها در نظر می‌گیرند.
فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با کامپیوتر، مهندسی نرم‌افزار و فناوری اطلاعات، از جمله کسانی که مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد در این رشته‌ها را دارند، آمادگی بیشتری برای ورود به این حرفه دارند.
در مدارس فنی و حرفه‌ای و دانشگاه‌های علمی کاربردی نیز رشته کامپیوتر وجود دارد و فارغ‌التحصیلان آنها نیز می‌توانند به عنوان برنامه‌نویس فعالیت کنند.
بازار کار و فرصت شغلی برنامه نویس
صنعت کامپیوتر و فناوری اطلاعات در سراسر جهان به سرعت در حال رشد است و به تبع آن، تقاضا برای نرم‌افزارهای کامپیوتری متنوع در صنایع مختلف نیز در حال افزایش می‌باشد.
همچنین، با توسعه کامپیوتر و فراگیر شدن آن در تمامی جوامع، شرکت‌ها و صنایع، حوزه برنامه‌نویسی کامپیوتر نیز در حال گسترش است و می‌توان زمینه‌های کاری بسیار گسترده‌ای را برای آن تصور کرد.
از کار در واحدهای فناوری اطلاعات سازمان‌های دولتی تا همکاری با شرکت‌های تولید کننده محصولات نرم‌افزاری و یا فعالیت به صورت پروژه‌ای و آزاد (فریلنسینگ)، حوزه برنامه‌نویسی کامپیوتر امکانات بسیاری را برای شغل و کار ارائه می‌دهد. عامل مهم در یافتن شغل مناسب در این حوزه، داشتن تجربه، تخصص و تسلط بر تکنولوژی‌ها و زبان‌های برنامه‌نویسی روز دنیاست.
در ایران نیز در سال‌های گذشته، میزان استخدام برنامه‌نویسان کامپیوتر، به‌ویژه کسانی که تسلط بیشتری به زبان‌های برنامه‌نویسی تحت وب داشته‌اند، با نرخ قابل قبولی در حال افزایش بوده است و به دلیل توسعه صنعت نرم‌افزار در کشور، پیش‌بینی می‌شود که این روند همچنان ادامه یابد. البته، آمار و اطلاعات دقیقی از سوی مراجع ذی‌صلاح در این خصوص اعلام نگردیده است.
وضعیت استخدام برنامه نویس در برخی از کشورهای جهان
آمریکا-در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲، پیش‌بینی می‌شود که میزان استخدام برنامه‌نویس‌ها در آمریکا با یک رشد ۸ درصدی افزایش یابد. در عین حال، متوسط رشد در استخدام همه مشاغل به اندازه ۱۱ درصد خواهد بود.
استرالیا:
در طول ۵ سال گذشته، میزان استخدام برنامه‌نویسان در استرالیا با یک رشد ۲۴.۲ درصدی افزایش یافته است، که این رقم در مقایسه با متوسط رشد همه مشاغل که ۱۰.۲ درصد است، بسیار بیشتر می‌باشد.
حقوق و درآمد برنامه نویس
برنامه نویسی که در بخش دولتی استخدام شده باشد، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند.
محاسبه حقوق و مزایا در قانون مدیریت خدمات کشوری
در حوزه خصوصی، شرایط اقتصادی و عوامل مختلف دیگر باعث متفاوت بودن وضعیت برنامه‌نویسان شده است. این افراد بسته به میزان تجربه، تخصص، مهارت‌ها و نوع توافق با کارفرما، درآمدهای متفاوتی کسب می‌کنند. برنامه‌نویسانی که به صورت فردی (فریلنسر) فعالیت می‌کنند، درآمدشان به تعداد پروژه‌هایی که برای آنها انجام می‌دهند، وابسته است.
آخرین پژوهشی که در اواخر سال ۱۳۹۲ توسط تعدادی از متخصصان حوزه شغلی کشور انجام شد، به بررسی وضعیت مالی مختصصان فناوری اطلاعات و کامپیوتر در سازمان‌ها و شرکت‌ها پرداخته است.
به این ترتیب، متوسط درآمد متخصصان حوزه فناوری اطلاعات و کامپیوتر در مواقع مختلف شغلی و در سطوح سازمانی مختلف (کارشناس، سرپرست و مدیر) مورد ارزیابی قرار گرفته است.
در سازمان‌ها و شرکت‌ها، برنامه‌نویسان در سمت‌های مختلفی مانند برنامه‌نویس، کارشناس نرم‌افزار، برنامه‌نویس وب، مدیر فنی، کارشناس ارشد نرم‌افزار و … استخدام و فعالیت می‌کنند.
برای برنامه‌نویسان در هر سمت و در هر سطح سازمانی، حداقل، حداکثر و متوسط درآمد ماهیانه ذکر شده است. به عنوان مثال، برنامه‌نویسی که در سمت برنامه‌نویس وب و در رده کارشناس فعالیت می‌کند، در اواخر سال ۱۳۹۲، حداقل درآمد ۷۰۰۰۰۰ تومان، حداکثر درآمد ۲۲۰۰۰۰۰ تومان و میانگین درآمد ماهیانه ۱۲۰۰۰۰۰ تومان بوده است.
شخصیت های مناسب برنامه نویسی
در انتخاب یک شغل مناسب و پرسود، باید به عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علاقه‌ها، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط اجتماعی و سایر عوامل مرتبط توجه کرد.
یکی از مهم‌ترین این عوامل، ویژگی‌های شخصیتی فرد می‌باشد. شناخت دقیق از شخصیت هر فرد یک فرآیند پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. هر فردی ویژگی‌های خاص خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر تفاوت دارند.
به طور کلی، افراد موفق از تیپ‌های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل می‌توانند موفقیت‌آمیز باشند و نمی‌توان دقیقاً ادعا کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در یک شغل موفق می‌شوند. با این حال، تحقیقات نشان داده است که تیپ‌های شخصیتی که برای یک شغل خاص معرفی می‌شوند، عموماً به آن کار علاقه‌مند بوده و رضایت شغلی بیشتری داشته‌اند.
نظرات کاربران