بازدید از بناهای تاریخی و موزهها، خرید اقلام سنتی از بازارها و پیمودن مسیرهای سبز در بوستانها، شهربازیها و ییلاقات اطراف شهر از بهترین فعالیتهای تفریحی تبریز در فصل نوروز است.
با توجه به آب و هوای سرد شهر تبریز، بسیاری از گردشگران به این شهر برای سفر در فصل بهار و تعطیلات نوروز علاقه مند هستند. این شهر با باغهای قدیمی، ییلاقات اطراف و پارکهای زیبا، شهربازیها و پارکهای آبی، موزهها و خانههای تاریخی و بازارها و مراکز خریدش، انواع سرگرمی را برای بازدیدکنندگان فراهم میکند. آشنایی با بهترین جاهای دیدنی تبریز در عید نوروز، سفری خاطرهانگیز را برای گردشگران فراهم میکند.
گسترش مراکز تفریحی، بازارها و مراکز خرید در سالهای اخیر، تبریز را به یکی از بهترین مقاصد گردشگری کشور تبدیل کرده است. برای تجربه نوروزی متفاوت، بهترین مکانها و فعالیتهای شهر را برای سفر در این دوره مشاهده کنید.
1. ارگ تبریز
“ارگ تبریز” یا “ارگ علیشاه”، یکی از ساختمانهای تاریخی شهر تبریز است که بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد. این ساختمان به دستور “تاجالدین علیشاه جیلانی (گیلانی)”، یکی از وزرای ایلخانان مغول در ایران، و با هدف احداث یک مسجد بزرگ با طاقی بلندتر از طاق کسری، ایجاد شد. آرگ تبریز با معماریای به سبک آذری شهرت یافته و به عنوان یکی از آثار برجسته هنر معماری ایران شناخته میشود.
تاریخچه استفاده از این ساختمان در طول سالها تغییر کرده است؛ در دوره قاجار، با افزودن ساختمانهایی به ساختار قدیمی، به عنوان انبار مهمات نظامی مورد استفاده قرار گرفت و حصاری اطراف آن ساخته شد. به همین دلیل، نام آن به “ارگ” تغییر یافت و از مسجد علیشاه به ارگ تبریز تبدیل شد. این ساختمان در سال ۱۳۱۰ خورشیدی به عنوان یک آثار ملی ثبت شد.
با گذشت زمان و بر اثر حوادث تاریخی و زلزلههای متعدد، ارگ تبریز تخریب شد و تنها بخشهای کوچکی از آن باقی ماندند که شامل سه دیوار بلند با ارتفاع ۲۶ متر است که به شکل ایوان دیده میشود. این بخشهای باقیمانده در گذشته به عنوان محراب شبستان جنوبی و عنصر اصلی مسجد علیشاه شناخته میشدند.
ارگ علیشاه در گذشته با کاشیکاریها، ازارههای سنگی، ستونهای مرمری، کتیبهها و گچبریهای زیبا تزیین شده بود، اما متأسفانه بسیاری از این تزیینات به دلیل ویرانیها از بین رفتهاند. امروزه فضای اطراف ارگ به عنوان محلی برای ادای نماز جمعه استفاده میشود و به عنوان یک مصلی مورد استفاده قرار میگیرد.
2. میدان ساعت تبریز
میدان ساعت تبریز، که به زبان محلی تبریزی به نام «ساعات قاباغی» هم شناخته میشود، بهعنوان یکی از نمادهای شهر تبریز شناخته میشود. این میدان در سال ۱۳۲۴ خورشیدی بنا شد و پس از ساخت عمارت شهرداری تبریز و برج ساعت، هویت خود را یافت. نورپردازیهای شبانه میدان ساعت و برگزاری جشنهای مختلف، بهویژه در عید نوروز، نقش مهمی در جذب گردشگران دارد. این میدان در سال ۱۳۷۷ خورشیدی بهعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.
در دوره پهلوی، عمارت شهرداری تبریز بر مساحتی به اندازه ۹,۶۰۰ متر مربع بنا شد. این عمارت سه طبقه، با زیربنایی حدود ۶,۵۰۰ متر مربع، شامل یک ساختمان یوشکل (U) با یک ورودی تشریفاتی در قسمت مشرف به میدان و چند ورودی دیگر در داخل محوطه است. سنگهای حجاریشده در قاب پنجرهها و نمای ساختمان، از جمله زیباترین تزیینات معماری این عمارت باشکوه را تشکیل میدهند.
از سال ۱۳۸۶ خورشیدی، بخشی از عمارت شهرداری تبریز بهعنوان نخستین موزه شهر و شهرداری کشور مورد استفاده قرار گرفته است. در تالارهای مختلف این موزه، مجموعهای از اشیا و آثار قدیمی مربوط به بلدیه تبریز، هدایایی که از مقامهای خارجی به شهرداران داده شده، کتب خطی و آثار هنری، فرشهای باستانی با بیش از ۱۱۰ سال قدمت و دوربینهای نسل قدیمی به نمایش گذاشته میشوند. در محوطه عمارت نیز، اتومبیلهای قدیمی از جمله تاکسی و اولین ماشین آتشنشانی تبریز به نمایش گذاشته شدهاند.
برج ساعت تبریز با ارتفاع ۳۰٫۴ متر، در محور اصلی و مرکزی عمارت شهرداری قرار دارد و نمای زیبای آن حتی از دور نیز جلب توجه گردشگران میکند.
این برج دارای یک ساعت چهار صفحهای است که در دوره پهلوی از انگلستان وارد کشور شده است. مشابه دیگرین این ساعت در برج ساعت لندن یا بیگ بن نصب شده است؛ هر دوی این ساعتها با باطریهای مشابه، هر ۲۴ ساعت یکبار نیاز به عملیات کوک میکنند. ساعت موجود در میدان ساعت تبریز، هر ۱۵ دقیقه و در حال حاضر (سال ۱۴۰۲ خورشیدی) هر ساعت یکبار، با طنینی دلنشین گذر زمان را به یادگار میآورد.
3. مسجد کبود
مسجد کبود، یکی از چهار مسجد مشهور دنیاست که با کاشیهای آبی زیباش شهرت یافته. این نام از رنگ بنایش گرفته شده و زیبایی و ظرافت معماری، تزیینات داخلی و کاشیکاریهای فیروزهای و لاجوردی آن را به یکی از شاهکارهای هنری اسلامی تبدیل کرده. طرحهای هندسی مدرن و نقوش اسلامی نیز از دیگر ویژگیهای برجسته این مکان مذهبی است. طبقهبندی به عنوان “نگین فیروزه بناهای اسلامی” به این مسجد افتخار میآورد.
متأسفانه، طی سالها، مسجد کبود آسیبهای جبرانناپذیری دیده که بخشهای قابل توجهی از آن از بین رفته. با این حال، هنوز هم میتوان با ورود به این مکان، از زیبایی باقیمانده کاشیکاریها و تزیینات داخلی این مسجد لذت برد و به شکوه و جلال آن در گذشته گردش کرد.
4. مسجد جامع تبریز
“مسجد جامع تبریز”، که به عنوان “مسجد جمعه” و “مسجد جامع کبیری” نیز شناخته میشود، از قدیمیترین ساختمانهای تاریخی و جاذبههای گردشگری شهر تبریز است.
این مسجد که ساخت آن به دوره سلجوقیان بازمیگردد، در انتهای بازار تبریز و در بخش جنوبی صحن مدرسه طالبیه واقع شده است. در زلزله ۱۱۹۳ خورشیدی، مسجد جامع تبریز آسیب دید و بخشهایی از آن تخریب شد؛ اما در دوران آغازین پادشاهی قاجار، توسط “حسینقلی خان دنبلی”، یکی از حاکمان آن زمان، مورد ترمیم و بازسازی قرار گرفت و مسجد کنونی ساخته شد. در سال ۱۳۱۰ خورشیدی، این مسجد بهعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.
مسجد جامع تبریز امروزی به شکل مستطیل با مصالحی چون آجر و گچ ساخته شده است. دو درب ورودی در اطراف شمالی و جنوبی مسجد وجود دارد؛ درب ورودی شمالی به سمت صحن و درب ورودی جنوبی به سمت کوچه کنار مسجد باز میشود. استفاده از آجرهای بزرگ در پایههای قطور مسجد، یکی از جنبههای جالب معماری این بناست. طول مسجد حدود ۶۲ متر است و توسط دو جرز وسیع به دو بخش مجزای شمالی و جنوبی تقسیم میشود.
در بخش جنوبی مسجد، پنج طاق دو طبقه بزرگ وجود دارد که در طول بازسازی دوره قاجار احداث شدهاند. در انتهای این بخش، یک محراب ساده از سنگ مرمر قرار گرفته است که بر فراز آن یک کتیبه با تزیینات گچبری به خط کوفی نوشته شده است. مستندات تاریخی نشان میدهد که این کتیبه از دوران ایلخانان مغول باقیمانده است.
در مسجد جامع تبریز، چند کتیبه سنگی کشف شده و بر دیوارها و سردر شمالی مسجد نصب شده است. شبستان عظیم این مسجد با ستونهای هشتگوشه از جمله قدیمیترین بخشهای این ساختمان است. طاق و گنبدهایی بر بالای آن نیز دیده میشود. در زمان سلطنت آققویونلوها، یک گنبد بلند با زیباییهای کاشیکاریهای معرق در بخش شمالی این شبستان افزوده شد. امروزه هنوز میتوان پایههای این گنبد و بخشی از کاشیکاریهای باقیمانده از آن را مشاهده کرد. این مسجد همچنان بهعنوان مکانی برای اقامه نماز به کار میرود.
5. بازار بزرگ تبریز
بازار بزرگ تبریز، یکی از بزرگترین بازارهای سرپوشیده ایران، از ۵,۵۰۰ حجره، ۲۰ راسته، ۲۵ تیمچه، ۳۵ سرا، ۱۱ دالان، ۹ مدرسه، حمام، ۲۰ مسجد و کاروانسرا تشکیل شده است. این بازار از سال ۱۳۵۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و در سال ۱۳۸۹ بهعنوان بخشی از مسیر ابریشم و بزرگترین سازه مسقف جهان، به ثبت میراث جهانی یونسکو رسید.
اطلاعات دقیق از تاریخچه بازار تبریز به دسترس ما نیست، اما از قرن چهارم هجری قمری تا عصر قاجار، جهانگردان بسیاری شواهد و اطلاعاتی از فعالیتهای این بازار را ارائه دادهاند.
با توجه به موقعیت جغرافیایی تبریز در مسیر جاده ابریشم، بازار این شهر همواره از رونق بالایی برخوردار بوده و به عنوان یکی از مهمترین مراکز تجاری آن دوران محسوب میشده است. با گذشت زمان، این بازار بارها دچار حوادث و آسیبهای مختلفی شده و هر بار با نوسازی و ترمیم مجدد، از سرگیری فعالیت خود را تضمین کرده است. تاریخچه این بازار به دوران زندیه و قاجار بازمیگردد.
قسمت بیرونی بازار تبریز از نظر ظاهری به ساختمانهای عادی شهری شبیه است، اما از نظر جزئیات معماری و ساختار، با بافت شهری هماهنگ است.
استفاده از آجر و سفالهای آجری به صورت پیوسته، طراحی طاقها و گنبدهای بلند، استفاده از دریچههای مخصوص برای تهویه هوا در طاقها، و دیوارهای ضخیم برای حفظ حرارت در فصل سرما، این بازار را از دیگر ساختمانهای شهری متمایز میکند. بافت تاریخی، دیوارهای آجری قدیمی، دربهای چوبی با رنگ قهوهای، و سقفهای زیبا با طرح گنبد و آجرکاری، باعث جذب تعداد زیادی از گردشگران در طول سال به شهر تبریز میشود.
در بازار تبریز، علاوه بر لذت پیادهروی و تماشای زیباییهای معماری ایرانی، میتوانید لذت خرید از اجناس متنوعی را تجربه کنید. از جمله مواردی که میتوانید خریداری کنید، فرشهای دستبافته، تابلو فرش، کفشهای دستدوز، محصولات چرمی، لباس، پارچه، طلا و جواهر، صنایع دستی متنوعی از جمله صنایع دستی تبریز، محصولات گیاهی و دارویی، ادویهجات، آجیل و سایر سوغاتهای منحصر به فرد تبریز است. با خرید این محصولات، لذتی دوچندان از سفرتان به خانه ببرید و به عزیزان خود نیز ارمغان بدهید.
6. مرکز خرید لاله پارک
مرکز خرید لاله پارک یکی از مدرنترین و برترین مجتمعهای خرید در شهر تبریز است. این مجتمع، بهعنوان فاز اول از مجموعه تجاری، تفریحی و اقامتی لاله پارک، در بهمن ماه سال ۱۳۹۱ خورشیدی افتتاح شد.
پارک لاله در تبریز، دارای شش طبقه و ۱۲۶ واحد تجاری در طبقات منفی دو، منفی یک، همکف، اول، دوم و سوم است. در این مجموعه، میتوانید محصولات متنوعی از برندهای معروف داخلی و خارجی را پیدا کنید. فروشگاههای مختلف آن انواعی از کالاها را ارائه میدهند، از جمله:
– پوشاک زنانه، مردانه و بچگانه
– شال و روسری
– کیف و کفش
– لوازم سیسمونی
– لوازم آرایشی و بهداشتی
– عطر و ادوکلن
– اسباببازی
– محصولات چرمی
– ساعت
– عینک
– بدلیجات و زیورآلات نقره، طلا و جواهر
– لوازمخانگی
– لوازم ورزشی
– مبلمان و کالای خواب
– فرش و تابلو فرش
– لوازم صوتی و تصویری
– موبایل و لوازم جانبی
– کتاب و نوشتافزار
– عطاری
– صنایع دستی تبریز
– آجیل و خشکبار
بنابراین، با گستردگی و تنوع محصولات موجود، پارک لاله یک مقصد خرید مناسب برای افراد با سلیقهها و نیازهای مختلف میباشد.
با زیربنایی حدود ۴۳,۰۰۰ متر مربع، این مرکز خرید به لحاظ ابعاد، موقعیت جغرافیایی و دسترسی به شبکه بزرگراهی، از جمله طرحهای بزرگ و برجسته تجاری-تفریحی کشور به حساب میآید. بخش اقامتی این مجموعه نیز با نام هتل لاله پارک و بهعنوان یکی از شعبههای زنجیرهای کایا در ترکیه، در تیر ماه سال ۱۳۹۵ به بهرهبرداری رسیده است.
امکانات رفاهی و تفریحی مجتمع لاله پارک بسیار گسترده و متنوع است. این مجتمع شامل هایپرمارکت هایپرمی در طبقه منفی یک، پردیس سینمایی در طبقه یک، پارک شادی کودکان در طبقه دوم، و فودکورت در طبقه سوم میباشد. همچنین، اینجا کافه و رستورانهای مختلفی در طبقات مختلف داریم.
علاوه بر این، مجتمع دارای آتلیه عکاسی، دفتر خدمات مسافرتی، سرویس بهداشتی، رمپ برقی، پلهبرقی، بانک، اتاق کمکهای اولیه، و پارکینگ روباز و سرپوشیده با ظرفیت ۲,۰۰۰ خودرو است. تنوع و کیفیت اجناس، وجود کافیشاپها و رستورانهای متعدد، و امکانات رفاهی و تفریحی مناسب، از مزایای این مجتمع در جلب رضایت شهروندان و گردشگران است.
7. ائل گلی
“بوستان شاه گلی” یا “پارک ائل گلی”، یکی از مهمترین مقاصد گردشگری در شهر تبریز است که به دلیل تاریخچه و زیبایی خود، به عنوان یکی از نمادهای این شهر شناخته میشود. در زبان ترکی، “گل” به معنای “استخر” است. این منطقه ابتدا به نام “شاه گلی” شناخته میشد و پس از انقلاب، نام آن به “ائل گلی” تغییر یافت.
ائل گلی تبریز، مجموعهای از امکانات تفریحی متنوع را در اختیار دارد که تمام افراد از کودکان تا بزرگسالان را جذب میکند. با آب و هوای معتدل و زیبایی گلکاریهای اطراف استخر در فصل بهار، این مکان یکی از مقاصد محبوب برای دیدن در تعطیلات نوروز در تبریز محسوب میشود.
بهروایتی، استخر شاهگلی در زمان حکومت سلطان محمود آققویونلو بنا شده و در دوران صفویان گسترش یافت. در دورهٔ قاجار، مسیرهایی برای رفتوآمد در اطراف این استخر به وجود آمد و با کاشت درختان تبریزی، بید مجنون و گلهای اطلسی زینتبخش شد. در دورهٔ پهلوی، مقامات شهرداری این محوطه را به گردشگاهی عمومی تبدیل نمودند. انعکاس آرامش بخش تصاویر درختان قدیمی در آب استخر، زیبایی بینظیری را به این مکان بخشیده است.
یک ساختمان هشتضلعی دو طبقه، مانند یک جزیره در مرکز دریاچه ائلگلی، به نام کاخ شاه گلی به چشم میخورد که از مرکز دریاچه تا ضلع جنوبی آن مسیری کشیده شده است. در سال ۱۳۴۶ خورشیدی، این کاخ تخریب شد و بهجای آن ساختمانی زیبا و مقاوم به همان شکل گذشته بنا شد. امروزه کاخ ائلگلی بهعنوان تالار و رستوران بهرهبرداری میشود.
از تفریحات و امکانات موجود در ائلگلی میتوان به قایقسواری در دریاچه، مینیگلف، درشکهسواری، مسیر مخصوص دوچرخهسواری، فضای مخصوص کمپ، بوفه، سرویس بهداشتی و پارکینگ اشاره کرد؛ همچنین، مجموعه ورزشی پارک شامل امکاناتی مانند بیلیارد، زمین اسکیت استاندارد، سنگنوردی، دارت و… میباشد. در یکی از ورودیهای پارک، تعدادی رستوران و غذاخوری نیز وجود دارد. لوناپارکی نیز در مجموعه ائلگلی وجود داشت که در سال ۱۳۹۹ خورشیدی به فعالیت خود پایان داد.
8. پارک جنگلی عباس میرزا
پارک جنگلی عباس میرزا، با مساحت ۱,۸۰۰ هکتار، به عنوان بزرگترین پارک جنگلی درونشهری شمال غرب کشور در سال ۱۳۸۸ خورشیدی به بهرهبرداری رسید. این پارک به دلیل تأثیر قابل توجهی که در کاهش آلودگی هوا به ریه شهر تبریز داشته است، شهرت یافته است. علت نامگذاری این پارک به «عباس میرزا»، فرزند فتحعلیشاه قاجار و والی آذربایجان، بازمیگردد. او فردی بود که به دستور خود در شهرهای تبریز، اردبیل و خوی، عمارتها، خیابانها و تفرجگاههای بسیاری را ساخت.
پوشش گیاهی پارک جنگلی عباس میرزا شامل انواع گیاهانی مانند اقاقیا، سرو خمرهای، سرو نقرهای، عرعر، زبان گنجشک، کاج سیاه، داغداغان، سنجد، زالزالک، زرشک، بید مجنون، نارون، برگ نو، پیراکانتا، و انواع گلهای زینتی مثل رز، یاس زرد، یاس طاووسی و آقطی است. در فصل بهار، دشت شقایق پارک منظرهای فوقالعاده زیبا و شگفتانگیز ایجاد میکند.
این پارک، به وسایل رفاهی و تفریحی گستردهای مانند بازیکده سرپوشیده خانواده، مجموعه باغ پرندگان، موزه حیات وحش، اکوموزه عشایر، محوطه کمپینگ خانواده، زمین بازی کودکان، آلاچیقهای متعدد، نمازخانه و سرویس بهداشتی مجهز است. به همین دلیل، پارک عباس میرزا به یکی از بهترین مقاصد برای پیکنیک خانوادگی و سرگرمی کودکان در تبریز تبدیل شده است و امکان سپری کردن اوقات خوشی برای تمام اعضای خانواده را فراهم میکند.
9. کوه عینالی
در شمال شهر تبریز، کوه عینالی به شکل رشتهای از تپههای سرخرنگ شهرت دارد. ارتفاع آن باعث میشود تا بیشتر نقاط شهر از بالای آن قابل رویت باشند.
در این کوه، بقعهای وجود دارد که به دو فرزند حضرت علی (ع) به نامهای عون بن علی و زید بن علی مرتبط است. این بنا به دوره ایلخانی بازمیگردد و در گذشته به عنوان آتشکده و مکان عبادت شناخته میشد. پس از ورود اسلام به ایران، این بقعه به یک زیارتگاه تبدیل شد و در دورههای صفویه و قاجاریه نیز مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
در گذشته، کوه عینالی خالی از هر گونه پوشش گیاهی بود، اما امروزه با اجرای یک طرح ویژه جنگلکاری، این منطقه به طور چشمگیری تغییر کرده است و درختان و گیاهان متنوعی در آن روییده است.
به دلیل موقعیت کوهستانی “عون بن علی”، ورزشکاران میتوانند از طریق مسیرهای کوهنوردی و صخرهنوردی به این کوه صعود کنند. همچنین، مسیر دسترسی از جاده آسفالته و ماشینرو تا بالای کوه و محوطه امامزاده امتداد دارد و در شب، با نورپردازی کامل، به کوه زیبایی و جذابیت ویژهای میبخشد. کوه عینالی یکی از محبوبترین جاهای دیدنی در شب در شهر تبریز است.
در دورهی اخیر، تلاشهای فراوانی برای جلب گردشگران به منطقهی طبیعی عینالی انجام شده است. از جمله این اقدامات میتوان به تله کابین تبریز، زیپلاین، مناطق مناسب برای تمرین صخرهنوردی برای مبتدیان، آبشار مصنوعی، منطقه پرورش شترمرغ، یادمان شهدای گمنام، تندیس استاد شهریار و دیگر مشاهیر کشور، مجسمه عظیم “قیچیساز” (کوهنورد مشهور تبریزی)، برج یادمان شهدای گمنام، آلاچیقها، کافهها و رستورانها اشاره کرد.
با وجود بادهای پرشتابی که در بیشتر روزهای سال میوزد، توربینهای بادی عظیمی در این منطقه بهمنظور بهرهبرداری از انرژی طبیعی مشاهده میشوند. با توجه به آب و هوای سرد و خشک تبریز، بهترین زمان برای بازدید از کوه عینالی فصل بهار و تابستان است.
10. باغلارباغی
“باغلارباغی”، یکی از پارکهای قدیمی و محبوب تبریز است که در سال ۱۳۷۳ خورشیدی با گسترهای بالغ بر ۲۲ هکتار افتتاح شد. این پارک با فضای سبز فراوان و امکانات رفاهی و تفریحی منحصر به فرد، توانسته است تمام اقشار جامعه از کودکان تا بزرگسالان را جذب خود کند. ویژگیهایی چون شهربازی باز و باغ پرندگان و حیوانات، این پارک را به یکی از مقاصد پرطرفدار تفریحی در تبریز، بهویژه در فصلهای بهار و تابستان، تبدیل کرده است، بهطوریکه در ایام نوروز بهویژه مورد توجه بیشتری قرار میگیرد.
در شهربازی باغلارباغی وسایلی نظیر چرخوفلک، سفینه، سورتمه، رنجر، کشتی صبا، گردش فضایی، یوفو، ماشینبرقی، سرسره آبشار، کلبه وحشت، کارتینگ و زیپلاین برای سرگرمی بزرگسالان وجود دارد. کودکان نیز میتوانند با تکاندهندهها، قطار کودک، ترامبولین، کشتی صبا کودک، فریزبی، اسب پرنده، استخر توپ، استخر قو و ماشینبرقی سرگرم شوند.
کودکان عاشق دیدن حیوانات هستند و باغ پرندگان و باغ وحش باغلارباغی، مکانی ایدهآل برای آنهاست تا با طیف متنوعی از حیوانات از نزدیک آشنا شوند. طاووسهای رنگارنگ، عقابهای باشکوه، پرندگان بومی، شیرهای قدرتمند، خرسهای قهوهای، گربههای گوشسیاه، بزهای کوهی چابک، گرگهای جسور، میشهای زیبا و خرگوشهای دوستداشتنی، تنها تعدادی از ساکنان این باغ شگفتانگیز هستند.
اما این باغ فقط حیوانات نیست! آبنماهای زیبا، آلاچیقهای دنج، نیمکتهای راحت، بوفه و غرفههای خوراکی، رستوران، آبخوری، نمازخانه و سرویس بهداشتی، از دیگر امکاناتی هستند که این مجموعه را به مکانی کامل برای یک گردش تفریحی تبدیل میکنند.
11. پارک مینیاتور تبریز
تبریز، شهر اولینها، این بار با اولین پارک موضوعی خود، پارک مینیاتور، در انتظار شماست. این پارک که در سال ۱۳۹۰ توسط سازمان زیباسازی شهرداری به بهرهبرداری رسید، مجموعهای بینظیر از بناهای تاریخی و معروف شهر تبریز را در قالب مینیاتور به نمایش گذاشته است.
قدم زدن در پارک مینیاتور، گویی سفر در زمان است. از مسجد کبود و برج شمس تبریزی گرفته تا پل خواجو و خانه مشروطه، همه و همه در این پارک به زیبایی هر چه تمامتر به تصویر کشیده شدهاند. پارک مینیاتور تبریز، فرصتی مغتنم برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ این شهر پرآوازه است. گردشگران و اهالی شهر میتوانند در فضایی دلنشین و مفرح، ساعاتی خوش را سپری کرده و از دیدن این شاهکارهای هنری لذت ببرند.
علاوه بر زیباییهای بصری، پارک مینیاتور تبریز دارای امکانات رفاهی و تفریحی متنوعی نیز میباشد. فضای سبز گسترده، کافهها و رستورانها، زمین بازی کودکان و برنامههای فرهنگی و هنری، این پارک را به مکانی ایدهآل برای گذران اوقات فراغت تبدیل کرده است. اگر به دنبال سفری خاطرهانگیز به تاریخ و فرهنگ تبریز هستید، پارک مینیاتور را از دست ندهید.
با گسترش هنر مینیاتور در جهان، شاهد ظهور پارکها و بوستانهایی در برخی کشورها هستیم که در آنها، بناهای تاریخی و فرهنگی آن کشور در ابعاد کوچکتر و بهصورت مینیاتوری در فضایی مشخص گردآوری شدهاند. این پارکها برای کسانی که فرصت بازدید از تمام مکانهای تاریخی یک شهر را بهطور جداگانه ندارند، جذاب و مفید خواهد بود.
پارک مینیاتوری تبریز، یکی از این بوستانهای دیدنی است که در آن، ماکت بسیاری از بناهای تاریخی شهر از جمله کاخ ائل گلی، عمارت شهرداری، ارگ علیشاه، مقبره الشعرا، مسجد کبود، برج خلعتپوشان، برج یانقین، کلیسای مریم مقدس، ساختمان بانک ملی، ساختمان ایستگاه راهآهن، پل کابلی و کاخ استانداری در ابعاد کوچک طراحی و جایگذاری شده است.
جنس ماکتهای این بوستان از فایبرگلاس بوده و در برابر سرما و گرمای محیط مقاوم هستند. همچنین، تابلوی راهنما در کنار هر ماکت، تاریخچه آن جاذبه را معرفی میکند. بازدید از این بوستان، فرصتی مغتنم برای خانوادهها است تا اطلاعات خود را در زمینه تاریخ و فرهنگ شهر تبریز افزایش دهند.
بوستان مینیاتوری تبریز، گویی دریچهای به سوی تاریخ و فرهنگ این شهر کهن است. گشتی در این بوستان، شما را به سفری در گذر زمان خواهد برد و عظمت و زیبایی بناهای تاریخی تبریز را در ابعاد کوچک به نمایش خواهد گذاشت.
12. موزه آذربایجان
موزه آذربایجان، نگینی درخشان در میان موزههای ایران، به عنوان دومین موزه باستانشناسی کشور پس از موزه ملی ایران، جایگاهی رفیع در تاریخ و فرهنگ ایران زمین دارد. این موزه که در سال ۱۳۳۷ در شهر تبریز بنیانگذاری شد، در سال ۱۳۴۱ به روی عموم مردم گشوده شد و از آن زمان تاکنون، به عنوان مخزنی ارزشمند از آثار تاریخی و هنری، پذیرای خیل عظیمی از علاقهمندان بوده است.
گنجینهای بینظیر از دوران پیش از اسلام تا دوره اسلامی در موزه آذربایجان به نمایش گذاشته شده است. ۱۲۰۰۰ قطعه اشیای عتیقه و هنری، از جمله سفالینههای ظریف، ابزارهای سنگی، مجسمههای نفیس، سکههای تاریخی، و زیورآلات چشمنواز، گواهی بر غنای فرهنگی و هنری ایران در طول تاریخ هستند. ۲۳۰۰ قطعه از این آثار ارزشمند به ثبت ملی رسیده و به دلیل محدودیت فضا، تنها بخش کوچکی از آنها در معرض دید عموم قرار دارد.
بازدید از موزه آذربایجان، سفری در اعماق تاریخ و فرهنگی ایران است. گویی در گذر زمان قدم میزنید و از ظرافت سفالهای هزاران سال پیش تا شکوه و جلال دوران اسلامی، سیر تحولات این سرزمین را به نظاره مینشینید. موزه آذربایجان، فرصتی بینظیر برای شناخت هویت و اصالت ایرانی است و بازدید از آن برای هر ایرانی و گردشگری واجب است.
موزه آذربایجان تبریز با مساحتی حدود 2400 متر مربع، در سه طبقه و با سالن نمایش در هر طبقه، کتابخانه و اتاقهای اداری، گنجینهای از تاریخ و هنر ایران را به نمایش گذاشته است.
طبقه زیرزمین:
- مجسمههای نفیس اثر استاد احد حسینی، مجسمهساز شهیر تبریزی
- سنگ قبرهایی از دوران مختلف اسلامی
- سنگنگارههای قدیمی
- قوچها و مجسمههای سنگی
- پیکرههای انسانی
- نمونههایی از سنگهای کتیبهدار
طبقه همکف:
- آثار و اشیای تاریخی مربوط به دوران پیش از تاریخ و دوران پیش از اسلام
- سفالینههای تپه اسماعیلآباد
- سنگهای معدنی سرپانتین جیرفت کرمان
- مجسمه الهه زن
- ریتونهای متعلق به دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان
- ویترین مربوط به اجساد زن و مرد مدفون مربوط به هزاره اول قبل از میلاد
- سنگ «بسم الله الرحمن الرحیم»، از نادرترین آثار هنری ایران، اثر هنرمند ایرانی، محمد علی قوچانی
طبقه اول:
- اشیای بازمانده از تمدن نیشابور در قرن چهارم هجری شمسی
- استفاده از لعاب سفیدرنگ با نقشونگارهای اسلامی و خط کوفی
- ظروف سفالی دوره ایلخانی
- قفل رمزی مربوط به اواخر قرن ششم هجری شمسی
- قدیمیترین سکههای ضربشده در ادوار مختلف ایران از دوره هخامنشی تا قاجاریه
- نادرترین مهرهای قدیمی
بازدید از موزه آذربایجان تبریز، فرصتی برای سفری در تاریخ و هنر ایران زمین است.
13. خانه مشروطه تبریز
خانه مشروطه تبریز، عمارتی تاریخی و نمادی از نهضت مشروطه در ایران است. این بنا در سال ۱۲۴۷ شمسی ساخته شد و به حاج مهدی کوزهکنانی، از بازرگانان خوشنام و طرفدار مشروطه تعلق داشت. در سال ۱۲۸۷، این خانه به پناهگاه و محل تجمع مشهورترین چهرههای مشروطه، از جمله ستارخان، باقرخان، ثقهالاسلام تبریزی و حاج میرزا آقافرشی تبدیل شد.
پس از جنگ جهانی دوم و اشغال آذربایجان توسط شوروی (در سالهای ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ شمسی)، خانه مشروطه به محل اجلاس سران فرقه دموکرات تبدیل شد. این بنا در سال ۱۳۵۴ به ثبت ملی رسید و در سال ۱۳۶۷ توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شد. سرانجام در سال ۱۳۷۵، با تغییراتی در تالارها و اتاقها، خانه مشروطه به موزه تبدیل شد و امروزه به عنوان یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری تبریز، پذیرای بازدیدکنندگان است.
خانه مشروطه، عمارتی با مساحت ۱,۳۰۰ متر مربع، در دو طبقه بنا شده است. طبقه اول شامل ۶ اتاق و طبقه دوم یک سالن بزرگ و ۶ اتاق در سرسرا دارد. تزیینات زیبا، نورگیرها، ستونها و سرستونهای گچبری شده، درهای منبتکاریشده با آینه، شیشههای رنگی و پنجرههای ارسی، از ویژگیهای بارز معماری این بنا هستند که ذوق و هنر ایرانی را به نمایش میگذارند.
موزه مشروطه در این خانه با هدف نمایش اسناد تاریخی انقلاب مشروطه و تصویری از فرمان مشروطیت تاسیس شده است. مجسمههای حسین خان باغبان، حاج علی ختایی، حاج علی دواچی، کربلایی علی موسیو، علیاکبر دهخدا و زینب پاشا (تنها بانوی حاضر در صفوف مشروطهخواهان) در این موزه به چشم میخورند.
علاوه بر مجسمهها، میتوانید از سلاح کمری ستارخان، فرش مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه و دستگاه چاپ ژلاتینی شبنامههای دوره مشروطه نیز دیدن کنید.
14. روستای کندوان
در جنوب شهر تبریز، در دامنه کوه سهند و در کنار رودخانهای خروشان، روستایی شگفتانگیز به نام “کندوان” قرار گرفته است. این روستای تاریخی که در فاصله ۵۵ کیلومتری تبریز واقع شده، به دلیل معماری صخرهای و خانههای منحصر به فردش، به یکی از جاذبههای گردشگری محبوب ایران تبدیل شده است.
خانههای کندوان در دل صخرههای کله قندی حفر شدهاند و به “کران” معروف هستند. کرانها در دو تا چهار طبقه ساخته شدهاند و فضاهای مختلف زندگی مانند اتاق خواب، آشپزخانه و انبار را در خود جای دادهاند. قدمت این خانههای صخرهای به حدود ۷۰۰ سال پیش میرسد و هنوز هم مردم در آنها زندگی میکنند.
خانههای صخرهای یا همان کرانها، محل زندگی اهالی روستای کندوان هستند. کرانها در دل صخرههای کله قندی تراشیده شدهاند و نامشان از کلمه “کران” به معنی کندن گرفته شده است. تعداد طبقات هر کران به بزرگی آن بستگی دارد و معمولا دو تا چهار طبقه هستند. به دلیل مسائل ایمنی، ابعاد کرانها کوچک است.
کشاورزی دیمی در دامنهها، باغداری و دامداری در مراتع سرسبز اطراف، از مشاغل اصلی مردم کندوان است. عسل کوهستان، لبنیات، گیاهان دارویی، میوه و صنایع دستی مانند گلیم و جاجیم، سوغاتیهای محبوب این روستا هستند.
بهترین زمان سفر به کندوان، فصلهای بهار و تابستان است. هتل بینالمللی صخرهای لاله کندوان و اقامتگاههای بومگردی روستا، امکان تجربه زندگی در خانههای کله قندی را برای گردشگران فراهم میکنند.
15. موزهخانه استاد شهریار
سومین خانهی مسکونی استاد شهریار، شاعر برجسته ایرانی، که او در سال ۱۳۴۷ خورشیدی آن را خرید و برای ۲۰ سال آخر عمرش میزبان او بود. پس از درگذشت شهریار، این خانه در سال ۱۳۶۷ خورشیدی توسط شهرداری تبریز خریداری شد. با توافق خانوادهی استاد، این خانه به نام “موزه ادبی استاد شهریار” در سال ۱۳۷۰ خورشیدی شروع به فعالیت کرد. در نهایت، در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، خانه استاد شهریار به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.
خانه استاد شهریار، شاعر نامدار ایرانی، با زیربنای ۲۵۰ متر مربع در دو طبقه (زیرزمین و همکف) واقع شده است. این خانه پس از تبدیل شدن به موزه، میزبان اسناد و مدارک ارزشمندی از این شاعر گرانقدر و همچنین هدایای اهدایی شاعران آذربایجانی، مانند کمانچهای از کشور آذربایجان و بشقاب قدیمی شاعر زنجانی، شده است.
در موزه-خانه استاد شهریار، بیش از ۵۰۰ قطعه از آثار و لوازم شخصی ایشان به نمایش عموم گذاشته شده است. این آثار شامل کتابها، نسخه قرآنی خطی به دست استاد، کیف، عصا، آثار چاپشده، دفاتر و اوراق دستنویس، آلبومهای عکس، و انواع یادبودها و هدایای داخلی و خارجی ایشان میشود.
در قسمت زیرزمین موزه نیز میتوان عکسهایی از دورههای مختلف زندگی استاد، سهتار معروف ایشان، بخش سمعی و بصری و محلی برای استراحت بازدیدکنندگان را مشاهده کرد.
از جمله آثار برجسته استاد شهریار میتوان به منظومه «حیدربابایه سلام» اشاره کرد که به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات آذربایجانی شناخته میشود.
استاد شهریار در سرودن انواع شعر فارسی، از غزل و قصیده گرفته تا مثنوی، رباعی و شعر نیمایی، تبحر داشت؛ اما شهرت اصلی ایشان مرهون غزلهایشان است. از مشهورترین غزلهای ایشان میتوان به «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» نام برد.
بازدید از خانه-موزه استاد شهریار فرصتی مغتنم برای علاقهمندان به شعر و ادب فارسی است تا با زندگی و آثار این شاعر برجسته بیشتر آشنا شوند.
امیدواریم با سفر به این شهر زیبا خاطره بیادماندنی برای خود و خانوادهتان ثبت کنید. اگر این مطلب برایتان جالب بود راهنمای سفر به بهشت تفریحات: کیش، نگین خلیج فارس را از دست ندهید.
نظرات کاربران