نگاهی گذرا به گذشته و آینده ارزهای دیجیتال

تاریخچه ارزهای دیجیتال، برخلاف ارزهای فیات، چندان طولانی نیست؛ اما به دلیل فراز و نشیب‌ها و رویدادهای ویژه‌اش، می‌توان آن را یکی از جذاب‌ترین و پیچیده‌ترین داستان‌های قرن دانست. از شکل‌گیری ایده پول دیجیتال تا سقوط بزرگ‌ترین صرافی رمز ارز، رویارویی نهادهای قانون‌گذاری، محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های متعدد و در نهایت پذیرش برخی ارزهای دیجیتال به عنوان واحد پولی رسمی، همگی نشان‌دهنده این است که این حوزه در تاریخچه کوتاه خود، شاهد رخدادهایی بوده که کمتر مشابهی داشته‌اند.

بسیاری آغاز تاریخچه ارزهای دیجیتال را با معرفی و عرضه بیت کوین مرتبط می‌دانند و معتقدند که خلق این ارز توسط ساتوشی ناکاموتو فصل نخست این داستان است. هرچند این دیدگاه تا حدی درست به نظر می‌رسد، اما پیش از ظهور بیت کوین نیز تلاش‌هایی برای توسعه ارزهای دیجیتال انجام شده بود. در این مقاله، قصد داریم مروری کوتاه بر تاریخچه ارزهای دیجیتال داشته باشیم و ببینیم این داستان چندساله از کجا شروع شده و چه افرادی نقشی کلیدی در تحول و پیشرفت آن ایفا کرده‌اند. از شما دعوت می‌کنیم تا پایان مقاله همراه ما باشید.

ارز دیجیتال چیست و چگونه کار می‌کند؟

پیش از بررسی نقطه آغاز ارزهای دیجیتال، بهتر است ابتدا با مفهوم آن‌ها آشنا شویم و درک کنیم که این واحدهای پولی، که هدفشان جایگزینی ارزهای فیات و پول نقد است، چگونه عمل می‌کنند.

ارزهای دیجیتال یا رمز ارزها نوعی پول دیجیتال هستند که به شکل داده‌های رمزنگاری‌شده وجود دارند. این داده‌ها در بستر شبکه‌های همتا به همتا (Peer-to-Peer) به نام بلاک‌چین فعالیت می‌کنند. بلاک‌چین زنجیره‌ای از داده‌های متصل به هم است که امکان پیگیری تراکنش‌هایی مانند خرید، فروش، و انتقال ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کند. این فناوری به‌عنوان یک دفتر کل شفاف و امن عمل کرده و هر فردی می‌تواند اطلاعات موجود در آن را مشاهده کند.

رمز ارزها از فناوری رمزنگاری برای تضمین امنیت استفاده می‌کنند و واژه “رمز” در نام آن‌ها به همین ویژگی بازمی‌گردد. هدف اولیه از ایجاد ارزهای دیجیتال، جایگزینی آن‌ها با ارزهای رایج و پول نقد برای پرداخت‌ها و انتقال ارزش بود. با این حال، با گسترش صنعت رمز ارزها، کاربردهای جدیدی نیز به آن‌ها افزوده شده است. بنابراین، می‌توان گفت رمز ارزها به پول شباهت دارند اما فاقد شکل فیزیکی هستند.

یکی از ویژگی‌های برجسته ارزهای دیجیتال، غیرمتمرکز بودن آن‌ها است؛ به این معنا که این سیستم به هیچ بانک مرکزی یا مرجع متمرکزی وابسته نیست. این ویژگی غیرمتمرکز، یکی از تفاوت‌های اصلی رمز ارزها با پول سنتی به شمار می‌آید. همچنین، استفاده از رمزنگاری باعث می‌شود جعل یا هک کردن ارزهای دیجیتال بسیار دشوار باشد.

ساختار غیرمتمرکز رمز ارزها مانع از دخالت یا کنترل مستقیم دولت‌ها و نهادهای متمرکز می‌شود. هرچند این ویژگی برای بسیاری یک مزیت بزرگ است، برخی آن را همچون یک شمشیر دو لبه می‌دانند، چرا که ممکن است در برخی موارد به چالش‌هایی منجر شود.

نبود کنترل دولت‌ها بر عرضه و فرآیند ساخت ارزهای دیجیتال، به کاربران آزادی و استقلال بیشتری می‌بخشد و آن‌ها را از محدودیت‌ها و چهارچوب‌های سنتی رایج رها می‌سازد. با این حال، عدم وجود نظارت قانونی، بستری را فراهم می‌کند که سودجویان و کلاهبرداران بتوانند به‌راحتی در این عرصه فعالیت کنند، و این موضوع خطر از دست رفتن سرمایه کاربران را افزایش می‌دهد.

ارزهای دیجیتال متنوعی که امروز مشاهده می‌کنیم، هر یک از سازوکارها و چهارچوب‌های متفاوتی برای عرضه، اجماع، و دیگر فرآیندها استفاده می‌کنند. برای نمونه، بیت کوین، که به‌عنوان نخستین و قدیمی‌ترین ارز دیجیتال شناخته می‌شود، از مکانیزم اثبات کار (Proof of Work) بهره می‌گیرد. در مقابل، اتریوم، یکی از رقبای اصلی بیت کوین، که ابتدا از همین مکانیزم استفاده می‌کرد، در ادامه به مکانیزم اثبات سهام (Proof of Stake) روی آورد. این سازوکارها به‌منظور دستیابی به اهداف شبکه، تشویق کاربران به مشارکت، و تضمین امنیت طراحی شده‌اند. البته، هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند.

دنیای ارزهای دیجیتال پر از جزئیات و پیچیدگی‌هایی است که بررسی همه آن‌ها در این مقاله ممکن نیست. هدف این بخش ارائه آشنایی کلی با مفهوم ارزهای دیجیتال و سازوکار آن‌ها بود. اکنون وقت آن رسیده است که به گذشته نگاهی بیندازیم و بررسی کنیم که ایده و تاریخچه این فناوری چگونه شکل گرفته و از کجا آغاز شده است.

دوره پیش از ظهور بیت کوین؛ تاریخچه ارزهای دیجیتال از سال ۱۹۸۳ تا ۲۰۰۸

بیت کوین، با وجود شروعی نسبتاً مبهم، در نهایت به یکی از شناخته‌شده‌ترین رمز ارزهای جهان تبدیل شد. با این حال، این تنها بخشی از داستان است؛ چرا که استقبال گسترده مردم از ارزهای دیجیتال باعث شد ارزش کل بازار این صنعت در سال ۲۰۲۱ به آستانه ۳ تریلیون دلار برسد. البته باید به یاد داشت که بیت کوین یک‌شبه به جایگاه امروزی خود به‌عنوان بزرگ‌ترین و معتبرترین ارز دیجیتال نرسید. مسیر طولانی و پرچالشی طی شد تا این رمز ارز به سطحی از ثبات و اعتمادپذیری دست یابد.

پیش از دوره‌ای که به عنوان دوران پیش از ظهور بیت کوین شناخته می‌شود، رخدادهای مهمی اتفاق افتاد که زمینه‌ساز شکل‌گیری BTC و سایر دارایی‌های دیجیتال شد و مسیر رشد و پیشرفت این حوزه را هموار کرد.

سال ۱۹۸۳ و پیدایش eCash

بر اساس بررسی‌های تاریخی و شواهد موجود، نخستین نشانه‌های دارایی‌های دیجیتال به سال ۱۹۸۳ بازمی‌گردد، زمانی که دیوید چام (David Chaum) ایده پول الکترونیکی ناشناس به نام eCash را مطرح کرد. هدف این پلتفرم ایجاد امکان انتقال پول به صورت ناشناس از طریق اینترنت بود. چام، که بعدها به عنوان یکی از پیشگامان و مدافعان حریم خصوصی دیجیتال شناخته شد، از فناوری رمزنگاری برای تضمین امنیت و خصوصی‌سازی تعاملات استفاده کرد. این رویکرد نقش اساسی در تبدیل رمزنگاری به یکی از اجزای جدایی‌ناپذیر ارزهای دیجیتال داشت و استفاده از واژه کریپتو (Crypto) در کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) نیز الهام‌گرفته از تلاش‌های اوست.

نکته قابل توجه در ایده چام این بود که ارز پیشنهادی او، علاوه بر امکان انتقال بدون ردیابی، نیازی به واسطه‌های متمرکز مانند بانک‌ها نداشت. به همین دلیل، بسیاری بر این باورند که او یکی از نخستین کسانی بود که مفهوم غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال را مطرح کرد.

علاوه بر این، یک سال پیش از معرفی eCash، یعنی در سال ۱۹۸۲، چام مفهومی را مطرح کرد که به نوعی اولین نسل از ایده بلاک‌چین محسوب می‌شود. او در این طرح از سیستم‌های رایانه‌ای دسته‌ای صحبت کرد که توسط گروه‌های ناشناس و مشترک ایجاد و نگهداری می‌شدند. این ایده، به عنوان جرقه اولیه فناوری بلاک‌چین، بعدها در سال ۲۰۰۸ توسط ساتوشی ناکاموتو به واقعیت تبدیل شد.

سال ۱۹۹۵ و معرفی Digicash

در سال ۱۹۸۹، دیوید چام پروژه دیگری با نام DigiCash را معرفی کرد، اما عملیاتی شدن آن تا اواسط دهه ۹۰ به طول انجامید. این پروژه بر پایه مفاهیم مطرح‌شده در eCash طراحی شده بود و چام موفق شد با برخی بانک‌ها و مؤسسات مالی کوچک‌تر، از جمله مارک تواین بانک (Mark Twain Bank) که بعدها توسط مرکانتیل بانک (Mercantile Bank) خریداری شد، و دویچه بانک (Deutsche Bank) قراردادهایی منعقد کند. با این حال، DigiCash هرگز نتوانست به جایگاهی که شایسته آن بود، دست یابد.

مشکلاتی مانند پذیرش محدود در بازار و ناتوانی در تضمین همکاری با بانک‌های بزرگ‌تر، در نهایت به فروپاشی DigiCash انجامید و این شکست به یکی از نقاط به‌یادماندنی در تاریخچه ارزهای دیجیتال تبدیل شد. علی‌رغم وجود ایده و فناوری‌های اولیه لازم برای ایجاد یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز، بازار در آن زمان هنوز آمادگی پذیرش چنین رویکردی را نداشت.

حمایت از این طرح عمدتاً به گروه‌های کوچک نواندیش، آزادی‌خواه و افرادی که به دنبال سیستمی مالی خارج از کنترل دولت‌ها بودند، محدود می‌شد. در مقابل، اکثریت مردم تمایلی به پذیرش پولی جدید و ناشناخته نداشتند. همین عدم استقبال عمومی، سرانجام موجب ناکامی DigiCash شد.

سال ۱۹۹۶ و ظهور ایده‌های مشابه با دیجی کش

در سال ۱۹۹۶، دکتر داگلاس جکسون و بری داونی ایده دیجی‌کش را با رویکردی متفاوت توسعه دادند. این دو با همکاری یکدیگر پول الکترونیکی جدیدی ایجاد کردند که به طلا وابسته بود. این ارز دیجیتال به کاربران امکان می‌داد مالکیت طلا را از طریق یک وب‌سایت میان یکدیگر منتقل کنند.

هرچند این ایده به دلیل خاص و منحصربه‌فرد بودنش جلب توجه کرد، اما خیلی زود به شکلی ناخواسته به ابزاری برای پول‌شویی و فعالیت‌های مجرمانه تبدیل شد، زیرا افراد سودجو از آن برای پنهان نگه‌داشتن هویت خود استفاده می‌کردند.

سال ۱۹۹۸ و معرفی B-Money

اصطلاح رمز ارز به طور رسمی در سال ۱۹۹۸ شکل گرفت، درست همان سالی که DigiCash اعلام ورشکستگی کرد. در این سال، وی دای (Wei Dai)، دانشمند علوم رایانه، سیستمی به نام B-Money را معرفی کرد. اگرچه او در B-Money مدلی از پول دیجیتال با محوریت تمرکززدایی ارائه داد، اما این پروژه نیز به نتیجه عملی ملموسی نرسید.

با این حال، اقدامات مهم وی دای نام او را به یکی از چهره‌های برجسته در صنعت کریپتو تبدیل کرد. به پاس خدمات و ایده‌های او، Wei به‌عنوان کوچک‌ترین واحد اتریوم (ETH) نامگذاری شد. وی دای با تصور سیستم‌های پرداخت غیرمتمرکز مبتنی بر رمزنگاری، بنیان مفهومی تمام ارزهای دیجیتال مدرن را پایه‌گذاری کرد و ایده‌های او همچنان تأثیر شگرفی بر این صنعت دارد.

بحران مالی سال ۲۰۰۸ و فروپاشی اقتصادی

فروپاشی اقتصادی سال ۲۰۰۸ ضربه سنگینی به پایه‌های صنعت مالی وارد کرد. با کاهش اعتماد عمومی به بانک‌ها و مؤسسات مالی، ارزش پول‌های سنتی نیز با افت قابل‌توجهی مواجه شد. این بحران، نقص‌های ذاتی سیستم‌های مالی موجود را آشکار کرد و بسیاری از مردم را به جستجوی راه‌حل‌ها و جایگزین‌های تازه سوق داد.

این شرایط ناگوار زمینه‌ای را فراهم کرد که پذیرش عمومی برای یک سیستم غیرمتمرکز افزایش یابد. ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، این دوران را به‌عنوان دوره‌ای الهام‌بخش و نقطه عطفی در شکل‌گیری ایده بیت کوین توصیف کرده است.

انتهای سال ۲۰۰۸ تا سال ۲۰۱۷؛ پیدایش بیت کوین و یک انفجار بزرگ

در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸، ساتوشی ناکاموتو وایت پیپر بیت کوین را منتشر کرد، متنی که نحوه عملکرد شبکه بلاک چین بیت کوین را شرح می‌داد. ساتوشی به طور رسمی کار بر روی پروژه بیت کوین را در ۱۸ آگوست ۲۰۰۸ آغاز کرده بود، زمانی که وب‌سایت bitcoin.org را خریداری کرد. جالب است بدانید که بدون فناوری بلاک چین، بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به هیچ‌وجه امکان‌پذیر نبودند.

در ۳ ژانویه ۲۰۰۹، ساتوشی ناکاموتو اولین بلاک شبکه بیت کوین را استخراج کرد. این بلاک که منجر به استخراج ۵۰ واحد بیت کوین شد، اکنون با نام بلاک جنسیس (Genesis Block) شناخته می‌شود. در ابتدای کار، بیت کوین تقریباً هیچ ارزش مالی نداشت، اما این وضعیت طولی نکشید. ورود بیت کوین به بازار، زمینه‌ساز ظهور رقبای جدیدی شد و نشان داد که مردم به اهمیت ارزهای دیجیتال و دارایی‌های غیرمتمرکز آگاه شده‌اند و علاقه زیادی به آن‌ها دارند.

خرید پیتزا با بیت کوین در سال ۲۰۱۰

سال ۲۰۱۰ یکی از سال‌های مهم در تاریخ بیت کوین بود، زیرا اولین خرید یک کالا با استفاده از آن توسط لاسزلو هانیچ (Laszlo Hanyecz) انجام شد. این رویداد تاریخی به روز پیتزای بیت کوین (Bitcoin Pizza Day) معروف است.

این رویداد اهمیت زیادی داشت زیرا نشان داد که دارایی دیجیتال جدیدی مانند بیت کوین می‌تواند به عنوان یک واحد پولی مستقل عمل کرده و وارد مبادلات جهانی شود. اگرچه بیت کوین در آن زمان ارزش زیادی نداشت و برای خرید یک پیتزا به ارزش ۳۰ دلار حدود ۱۰ هزار بیت کوین پرداخت شد، اما همین اتفاق به عنوان نقطه شروعی برای رویدادهای مهم بعدی در تاریخ ارزهای دیجیتال به شمار می‌رود.

سال ۲۰۱۱ و ظهور رقبای بیت کوین

با معرفی بیت کوین، گروه‌های دیگر نیز پتانسیل این حوزه را شناسایی کرده و وارد میدان شدند. ارزهای دیجیتال دیگری که امروزه به آن‌ها آلت کوین گفته می‌شود، با هدف بهره‌برداری از محبوبیت بیت کوین وارد بازار شدند و تلاش کردند تا با ارائه خدمات نوآورانه، سرمایه‌گذاران را جذب کنند. در این میان، لایت کوین به یکی از بزرگ‌ترین رقبای بیت کوین تبدیل شد. این ارز که از الگوریتمی متفاوت استفاده می‌کرد و سقف عرضه بالاتری نسبت به بیت کوین داشت، با این‌که ارزان‌تر و سریع‌تر از بیت کوین بود، نتواست جایگاه بیت کوین را به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال تصاحب کند.

عرضه توکن‌های قابل سهام‌گذاری و ظهور کوین بیس در سال ۲۰۱۲

سال ۲۰۱۲ نقطه عطف مهمی در تاریخچه ارزهای دیجیتال بود. رویداد اولین هاوینگ بیت کوین و کاهش پاداش ماینرها به یکی از موضوعات داغ و خبرساز در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شد و موجب جلب توجه بیشتری به این عرصه شد. اگرچه در آن زمان تنها راه درآمد از ارزهای دیجیتال، استخراج (ماینینگ) بود، اما پس از هاوینگ و کاهش پاداش‌ها، شیوه‌های جدیدی برای کسب درآمد از این حوزه مطرح گردید.

در همین سال، ارز دیجیتال PeerCoin برای اولین بار مفهوم اثبات سهام (Proof of Stake) را معرفی کرد. بسیاری معتقد بودند که استفاده از مدل اثبات سهام به جای اثبات کار، امنیت و کارایی را افزایش می‌دهد و این روش راهی جدید برای کسب درآمد از ارزهای دیجیتال به شمار می‌رود.

در سال ۲۰۱۲، صرافی ارز دیجیتال کوین بیس که توسط برایان آرمسترانگ و فرد ارسام تأسیس شده بود، توانست در کمتر از دو سال به ۱ میلیون کاربر فعال دست یابد. تأسیس صرافی‌های ارز دیجیتال باعث افزایش اعتماد عمومی به این نوع دارایی‌ها و تبدیل تبادلات آن‌ها به بخش مهمی از بازارهای مالی شد.

ظهور دوج کوین و مفهوم Hodl در سال ۲۰۱۳

سال ۲۰۱۳ را می‌توان به عنوان فصل اول معرفی و ظهور میم کوین‌ها در نظر گرفت. در این سال، ارز دیجیتال دوج کوین با محوریت یک شوخی اینترنتی و میم وارد بازار شد و کمتر کسی تصور می‌کرد این ارز بتواند تا به امروز دوام بیاورد و طرفداران زیادی پیدا کند. همچنین در این سال یکی از اتفاقات جالب در دنیای ارزهای دیجیتال رخ داد، و آن ورود اصطلاحات خاص به این حوزه بود که نقش مهمی در شکل‌گیری فرهنگ و زبان مخصوص این صنعت ایفا کرد.

GameKyuubi یکی از سرمایه‌گذاران بیت کوین در فروم بیت کوین تالک مطلبی را منتشر کرد که باعث شد اصطلاحی با نام Hodl برای اولین بار مطرح شود. او در گفت‌وگوهایی میان اعضا و برخی منتقدان نوشت که من بیت کوین خود را نگه می‌دارم و نمی‌فروشم. عبارت “I AM HODLING” به جای “I AM HOLDING” باعث شد تا واژه هودل به دایره لغات ارزهای دیجیتال افزوده شود.

سال ۲۰۱۶ و ظهور اتریوم به عنوان رقیب اصلی بیت کوین

در سال ۲۰۱۶، اتریوم وارد دنیای ارزهای دیجیتال شد و با برگزاری رویدادی به نام ICO (عرضه اولیه سکه) توانست سرمایه‌گذاران را برای مشارکت در این پروژه جذب کند. اگرچه در آن زمان کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) چالش‌هایی را در خصوص برگزاری چنین رویدادهایی ایجاد کرده بود، توسعه‌دهندگان پروژه‌های کریپتو معتقد بودند که این مدل مشابه عرضه اولیه سهام است و سازمان‌هایی مانند SEC نمی‌توانند مانع اجرای آن شوند. در نهایت، پس از بحث‌ها و مجادلات متعدد، این مدل به یک روش مهم برای جذب سرمایه در پروژه‌های کریپتویی تبدیل شد و بعدها مدل‌های دیگری همچون IEO و IGO با الهام از این روش معرفی شدند.

انفجار قیمت بیت کوین در سال ۲۰۱۷

با وجود فراز و نشیب‌های فراوان و مشکلات مختلف، بیت کوین توانست به تدریج جایگاه خود را به عنوان یک دارایی دیجیتال قابل اعتماد تثبیت کند. در این سال، شاهد جهش چشمگیر قیمت این ارز و رسیدن آن به حدود ۱۰ هزار دلار بودیم. این رویداد مهم باعث شد تا مخالفان سرسختی که باور داشتند بیت کوین نمی‌تواند دوام بیاورد، کم‌کم نظرشان تغییر کند.

با افزایش قیمت، سرمایه‌گذاران خرد و کلانی که تا پیش از این توجه چندانی به ارزهای دیجیتال نداشتند، موضع خود را تغییر دادند و بسیاری از آن‌ها بیت کوین را به سبدهای سرمایه‌گذاری خود اضافه کردند.

ورود شرکت‌های بزرگ و استفاده از فناوری بلاک چین در سال ۲۰۱۹

شرکت‌های بزرگ و مؤسسات مالی شروع به سرمایه‌گذاری قابل توجه در ارزهای دیجیتال کردند. اتریوم به دلیل ارائه قابلیت‌های اضافی مانند قراردادهای هوشمند و بهبود کارایی، سرعت و امنیت، به یکی از گزینه‌های اصلی سرمایه‌گذاران تبدیل شد. مایکروسافت، به عنوان یکی از شرکت‌های پیشرو در صنعت فناوری، یک سرویس بلاک‌چین راه‌اندازی کرد که به کاربران امکان می‌داد قراردادهای اتریوم را کامپایل و پیاده‌سازی کنند. همچنین، شرکت‌های بزرگی مانند جی پی مورگان، آمازون، آی‌بی‌ام و وال‌مارت نیز به نوعی وارد عرصه کریپتو شدند.

وام‌‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۰

اگرچه وام‌دهی ارزهای دیجیتال به روش‌های مختلفی انجام می‌شد، اما در میانه سال ۲۰۲۰ این موضوع به یکی از جریان‌های اصلی بازار تبدیل شد. بحران اقتصادی ناشی از پاندمی کرونا، کاهش نرخ بهره و کاهش شدید فرصت‌های وام‌دهی توسط بانک‌ها باعث شد تا وام‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال جدیت بیشتری پیدا کنند. در این شرایط، سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت‌های جدید بودند و کریپتو به یکی از گزینه‌های برجسته در آن دوران تبدیل شد. این مدل وام‌ها به کاربران امکان دسترسی به ارزهای فیات را می‌داد و به‌طور همزمان به یک استاندارد جدید برای کسب درآمد منفعل تبدیل شد.

سال ۲۰۲۱ و اوج قیمتی جدید برای بیت کوین

با وجود آسیب‌های فراوانی که پاندمی کرونا به اقتصاد وارد کرد و نوسانات شدیدی که در بازارهای مالی به وجود آورد، حتی ارزهای دیجیتال نیز از تأثیرات منفی آن در امان نماندند، اما بازار کریپتو دوباره توانست قدرت خود را به همگان نشان دهد و سال ۲۰۲۱ به یکی از سال‌های تاریخی تبدیل شد. در این سال، ارزهای دیجیتال رکوردهای قیمتی جدیدی ثبت کردند و ارزش بازار کریپتو از ۲ تریلیون دلار فراتر رفت. رویدادهای این سال باعث شد تا فرصت‌ها و زمینه‌های جدیدی برای کسب درآمد از رمز ارزها پدید آید.

سال ۲۰۲۲ و شروع یک زمستان سخت برای ارزهای دیجیتال

از سال ۲۰۲۲ تاکنون، ارزهای دیجیتال با افت شدید قیمت روبه‌رو شده‌اند و در این مدت متأسفانه شاهد وقوع فروپاشی‌های متعدد در این حوزه بوده‌ایم. شکست پروژه لونا، ورشکستگی صرافی FTX و دستگیری مسئولان آن، هک‌ها و سرقت‌های مکرر ارزهای دیجیتال از پلتفرم‌های مختلف، کاهش شدید قیمت توکن‌های غیرمثلی و اخبار منفی دیگر، باعث شد تا این صنعت وارد یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های خود شود. حال باید دید این روند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.

تاریخچه رمز ارز در ایران

تاریخچه ارزهای دیجیتال در ایران با سایر نقاط جهان تفاوت‌های زیادی داشت. تا سال ۲۰۰۹، هیچ‌کس از پیدایش بیت کوین و اهداف آن اطلاع زیادی نداشت و مفهوم پول غیرمتمرکز و دارایی‌های دیجیتال بیشتر شبیه به یک شوخی به نظر می‌رسید. با گذشت زمان، بحث‌های مربوط به ارزهای دیجیتال به تدریج مطرح شد، اما به دلیل کمبود اطلاعات صحیح، مردم این حوزه را بیشتر به عنوان یک بازی جدید برای سرقت اموالشان می‌دیدند. کمتر کسی تصور می‌کرد که می‌توان از دارایی‌هایی که ماهیت فیزیکی ندارند و اطلاعات دقیق‌تری درباره آن‌ها وجود ندارد، کسب درآمد کرد.

در عین حال، وجود شرکت‌های هرمی و طرح‌های کلاهبرداری مختلف در این دوره باعث شد تا مردم نسبت به مسائل مالی جدید بدبین شوند. با این حال، به تدریج شرایط تغییر کرد و با افزایش قیمت ارزهای دیجیتال و معرفی دستگاه‌های ماینینگ برای استخراج آن‌ها، این حوزه شاهد تحولات عمده‌ای شد.

این تغییرات در ابتدا با مشکلاتی همراه بود، زیرا مزارع ماینینگ به طور غیرقانونی فعالیت می‌کردند، دستگاه‌های ماینر به کشور قاچاق می‌شدند و مشکلاتی برای صنعت برق ایجاد می‌کردند. پس از این مسائل و بحث‌های فراوان، دولت و نیروی انتظامی وارد عمل شدند و بسیاری از مزارع غیرمجاز را جمع‌آوری کرده و متخلفان را دستگیر کردند.

اگرچه صرافی‌های مختلف، وب‌سایت‌ها و چهارچوب‌های قانونی برای ارزهای دیجیتال راه‌اندازی شد، اما هنوز هم این حوزه در ایران چندان شناخته شده نیست و بسیاری از مردم ارزهای دیجیتال را صرفاً به عنوان ابزاری برای معاملات و کسب درآمد می‌شناسند. تا رسیدن به بلوغ و درک صحیح این صنعت در کشور، همچنان راه زیادی باقی مانده است.

سخن پایانی

آنچه امروزه می‌توانیم به راحتی و با چند کلیک، مبالغ مختلفی را از یک نقطه از دنیا به نقطه‌ای دیگر ارسال کنیم، بدون آنکه با موانع قانونی و مقررات پیچیده مواجه شویم، نتیجه تلاش‌های افرادی مانند نیک سابو، دیوید چام و وی دای است. این ایده‌ها سرانجام به خلق بیت کوین و سایر آلت‌کوین‌ها منتهی شد. با این حال، نباید فراموش کرد که تاریخ ارزهای دیجیتال پیش از ظهور بیت کوین و ارزهای مشابه، ریشه‌های عمیق‌تری دارد. اگرچه بیت کوین حاصل نوآوری‌های ساتوشی ناکاموتو است، اما این ایده‌ها از پروژه‌های نیمه‌تمام و شکست خورده‌ای سرچشمه گرفته‌اند که سال‌ها قبل مطرح شده بودند.

با بررسی دقیق‌تر تاریخچه ارزهای دیجیتال، به این نتیجه می‌رسیم که هدف اصلی تمام این افراد، عبور از سیستم ارزهای فیات و ایجاد دارایی‌هایی بوده که به صورت غیرمتمرکز عمل کنند. این دارایی‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هیچ دولت یا نهادی نتواند با استفاده از قدرت خود و از طریق پول، زندگی و معیشت مردم را به هم بریزد.