یکی از پررایج‌ترین علل کاهش هموگلوبین، کمبود آهن یا همان فقر آهن است. این کمبود باعث مختل شدن تولید هموگلوبین در بدن می‌شود، که منجر به کاهش کارآیی گلبول‌های قرمز در انتقال اکسیژن به اندام‌ها می‌گردد. علایم کم‌خونی از جمله گیجی، خستگی، کمبود اکسیژن و عملکرد نامناسب مغز و سایر اعضای بدن را تسریع می‌کند. به همین دلیل، فرد مجبور می‌شود راه‌های سریع درمان کم‌خونی را به کار برده تا وضعیت خود را بهبود بخشد.
مهم ترین علائم کم خونی
برای پیشگیری از علائم کم‌خونی، اقدام به استفاده از داروهای تقویتی که به تولید گلبول‌های قرمز در جریان خون کمک می‌کنند، می‌توانید بنمایید. با این حال، روش بهتر و موثرتر، استفاده از مواد غذایی طبیعی برای تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی اساسی از جمله ویتامین B۱۲، اسید فولیک و آهن به بدن است. این اقدامات باعث خون‌سازی طبیعی می‌شوند، فقر آهن را برطرف می‌کنند و علائم کم‌خونی را بهبود می‌بخشند. در این راستا، ما در قالب برنامه غذایی غفاری، بهترین انتخاب‌ها برای صبحانه کم‌خونی را معرفی می‌کنیم. همچنین، انواع غذاهایی که باید از آن‌ها پرهیز کرد تا کم‌خونی تشدید نشود، بهترین گزینه‌های غذایی برای مقابله با کم‌خونی، و نیز نکات مرتبط با تهیه معجون‌های مفید جهت کمک به کم‌خونی را به شما ارائه می‌دهیم. با ما همراه باشید تا تا انتهای این متن، اطلاعات مفید را دریافت کنید.
سرگیجه
سردرد های روزمره
احساس ضعف و خستگی در طول روز
رنگ پریدن پوست
دمای پایین کل بدن
احساس سرما در دست ها و پاها
درمان سریع کم خونی
جهت رفع کم‌خونی، می‌توان اقدام به استفاده از داروهای شیمیایی کرد که ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری را فراهم کنند و باعث انگیزش بدن به تولید خون شوند. در این راستا، داروهایی مانند اسید فولیک، آهن فیفول و فروس سولفات جهت درمان فوری کم‌خونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. افرادی نیز ممکن است دچار کم‌خونی شدید به دلیل فقر آهن شوند، که در این موارد، از روش تزریق آهن به صورت درون رگی برای تسریع در جذب آن و بهبود سریعتر وضعیت کم‌خونی استفاده می‌شود.
جهت بهبود وضعیت کم‌خونی، چه نوع تغذیه مورد توصیه است؟ اصلاح برنامه غذایی هفتگی برای افراد دچار کم‌خونی، مرحله اولیه در مسیر درمانی به‌شمار می‌آید. برای مدیریت آنمی یا کم‌خونی، رژیم غذایی غنی از آهن و سایر ویتامین‌های ضروری اجتناب ناپذیر است. این نوع تغذیه به تولید گلبول‌های قرمز و هموگلوبین کمک می‌کند. همچنین، مواد غذایی که جذب بهتر آهن را تسهیل می‌کنند، در برنامه غذایی جای دارند.
آهن دو نوع اصلی دارد که به شرح زیر است:
1. آهن موجود در منابع پروتئین حیوانی مانند گوشت‌ها، ماهیان و مرغ
2. آهن موجود در منابع پروتئین گیاهی
لازم به ذکر است که آهن موجود در منابع گیاهی، به عنوان مثال در سبزیجات و دیگر منابع پروتئین گیاهی، به‌طور کامل جذب نمی‌شود. از این رو، تأمین آهن از طریق این منابع به تنهایی معمولاً کافی نیست.
-
سبزیجات برگ دار
-
گوشت قرمز و گوشت قرن دگان
برای مقابله با کم‌خونی، چه نوع غذاهایی باید مصرف کنیم؟ گوشت‌های قرمز مانند گوشت گوساله و گوسفند، و همچنین گوشت‌های سفید نظیر ماهی و مرغ، دو منبع غذایی اساسی هستند که برای بهبود وضعیت کم‌خونی توصیه می‌شوند. از طرفی، گوشت‌های قرمز حاوی مقدار زیادی آهن می‌باشند. به همین دلیل، مصرف گوشت‌های قرمز به همراه مصرف سبزیجات، حبوبات یا میوه‌هایی با غنا به ویتامین C (مانند لیموترش) می‌تواند به جذب بهتر آهن در بدن کمک کند. به اضافه از این، تخم‌های مختلف پرندگان نیز به‌عنوان منابع مفیدی از آهن معرفی می‌شوند.
-
جگر
جگر یکی از منابع غنی برای دریافت آهن و درمان خانگی کم خونی است. از آنجایی که جگر محلی برای متابولیزه کردن سموم و دارو ها می باشد باید حتماً در خوردن و مصرفش احتیاط بخرج دهید.
-
غذا های دریایی
برای کم خونی چی خوبه؟ میگو، صدف خوراکی، خرچنگ و بسیاری از انواع ماهی دارای مقدار قابل توجهی از آهن هستند. بنابراین مصرف غذا های دریایی می تواند به شما در کنترل کم خونی و درمان آن مؤثر واقع شود.
-
حبوبات
- لوبیا قرمز
- سویا
- لوبیا چشم بلبلی
- لوبیا چیتی
- نخود
- لوبیا سیاه
- لوبیا لیما (لوبیا عروس)
- آجیل
به طور کلی مغز ها نقش بسیار مهمی در تأمین نیاز بدن به انواع مواد معدنی و نظیر آهن و فولیک اسید را بر عهده دارند.
بهترین غذا برای کم خونی
برای مقابله با کم‌خونی، می‌توان از مواد غذایی با غنا به آهن یا ویتامین B12 استفاده کرد. مصرف مواد غذایی که غنی از آهن هستند مانند گوشت گوسفند و گاو، مرغ، بوقلمون، اسفناج، بروکلی و دانه‌های کدو تنبل، بهترین راهکارها برای کم‌خونی محسوب می‌شوند. این غذاها با افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون، سطح انرژی بیشتری به بدن می‌بخشند و به سلامتی کمک می‌کنند. همچنین، غذاهایی نظیر جگر گوساله و جگر مرغ که دارای ویتامین B12 فراوان هستند، تأثیر مثبتی در درمان کم‌خونی دارند.
اگرچه منابع گیاهی نیز برای درمان سریع کم‌خونی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما طبق تجربه طب سنتی و مدرن، مصرف مواد غذایی حیوانی برای تأمین آهن بدن تأثیر بیشتری دارد. بنابراین، در انتخاب بهترین غذاها برای کم‌خونی، غذاهای حیوانی از جمله گوشت و مرغ به عنوان منابع غذایی اصلی معرفی می‌شوند.
علاوه بر شناخت بهترین غذاها برای کم‌خونی، باید نکاتی را برای افزایش جذب آهن در نظر داشته باشیم. یک نکته کلیدی این است که مصرف ویتامین C همزمان با مواد غذایی دارای آهن، به جذب آهن در بدن کمک می‌کند و می‌تواند کمبود آهن را جبران کند. به همین دلیل، افزون بر اهمیت انتخاب بهترین غذاها برای کم‌خونی، مهم است که نحوه مصرف و ترکیبات مؤثر را نیز در نظر بگیریم. در پرسپکتیو طب سنتی، مصرف چای سیاه به‌عنوان نوشیدنی اصلی پس از غذا می‌تواند موجب کاهش جذب آهن در بدن شود، بنابراین از این ترکیب پرهیز کنید.
صبحانه برای درمان کم خونی
برای مقابله با کم‌خونی، در وعده صبحانه می‌توانید از مواد غذایی با غنا به آهن استفاده نمایید تا از ابتدای روز، فرآیند تولید خون را تحریک کنید. انتخاب مناسب‌ترین غذاها برای کم‌خونی در صبحانه شامل ارده حلوا و شیره ارده است.
در تهیه این انواع خوراک‌ها از کنجد بهره‌گیری می‌شود و به دلیل غنای آهنی که دارند، می‌توان آن‌ها را به‌عنوان یک صبحانه مناسب برای کم‌خونی در نظر گرفت. همچنین، ارده شیره انگور حاوی مواد معدنی ارزشمند از جمله کلسیم، آهن و منیزیم است که به‌طور کلی به بهبود وضعیت کم‌خونی و بهبود سلامتی کمک می‌کنند.
خشکبارهای مختلف مانند کشمش، کنجد و خرما نیز جزو بهترین گزینه‌های صبحانه برای کم‌خونی هستند. مصرف این خوراک‌ها در تهیه وعده صبحانه می‌تواند به بهبود علائم کم‌خونی کمک کرده و فرآیند تولید گلبول‌های قرمز را تشویق کند. همچنین، از انواع آجیل و خشکبار، پسته و گردو به‌عنوان مهم‌ترین منابع برای کم‌خونی شناخته می‌شوند و می‌توانند به‌عنوان بخشی از صبحانه برای کم‌خونی استفاده شوند.
در کنار انتخاب بهترین غذاها برای کم‌خونی در صبحانه، موارد زیر را هم در نظر داشته باشید: مصرف ویتامین C همراه با غذاهای غنی از آهن می‌تواند جذب آهن را تقویت کند و نقص آهن را جبران کند. از مصرف چای سیاه در همین ارتباط بپرهیزید؛ زیرا ترکیبات آن می‌تواند از جذب آهن در بدن ممانعت کند.
بعضی از مواد غذایی که به تامین آهن نیازمندیم، مانند عدس، دارای اهمیت بسیاری هستند. صبحانه می‌تواند با مصرف عدس همراه با آبلیمو از این نوع تغذیه پر اهمیت برای کم‌خونی باشد. همچنین، انگور می‌تواند در جبران کمبود آهن موثر باشد؛ از این رو، مصرف ارده به‌همراه شیره ان
درمان خانگی کم خونی
-
کنجد
مقدار کلسیم موجود در کنجد به اندازه‌ای است که به افرادی که از مصرف شیر خودداری می‌کنند، توصیه می‌شود تا نیاز بدن به کلسیم را از طریق مصرف منظم کنجد تأمین کنند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که کنجد به‌عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی تلقی شود که به‌طور کلی به درمان کم‌خونی کمک می‌کند. اگر به منظور درمان کم‌خونی از کنجد استفاده می‌کنید، باید به این نکته توجه داشته باشید که مواد مغذی موجود در دانه‌های کنجد تنها در صورتی جذب بهتری دارند که دانه‌های کنجد را به صورت آسیاب شده مصرف کنید یا آن‌ها را در دهان خود به دقت جویده و سپس بلعیده و مصرف کنید. زمان مناسبی برای مصرف کنجد محدودیت خاصی ندارد و می‌توانید آن را به‌عنوان یک میان‌وعده در طول روز مصرف نمایید.
-
خرما
خرما به‌عنوان یک منبع غنی از پتاسیم و سایر مواد مغذی ضروری برای بدن شناخته می‌شود. این میوه پرخاصیت حاوی انواع مواد مغذی مورد نیاز برای سلامتی بدن است. این موضوع قابل ذکر است که مصرف خرما توسط افرادی که از ناشتایی رنج می‌برند، باعث کاهش احتمال رنگ پریدگی پوست می‌شود و در نتیجه احتمال بروز کم‌خونی در این افراد به‌شدت کاهش می‌یابد. از طریق مصرف منظم خرما، علاوه بر حفظ سلامتی بدن، می‌توانید از مصرف قندهای مصنوعی در جای قرار گیرید، که برای افراد مبتلا به دیابت یک پیشنهاد بسیار موثر است. مصرف خرما به‌صورت منظم می‌تواند به تأمین نیاز بدن به آهن کمک کند. آهن نیز یکی از عناصر غذایی مورد نیاز برای تولید هموگلوبین در بدن است.
هموگلوبین را هم می‌توان بخش اصلی تشکیل‌دهنده گلبول‌های قرمز خون دانست. در نتیجه تأثیر مصرف خرما بر روی تولید هموگلوبین سبب شده تا از این میوه به عنوان یک میوه خون ساز یاد شود. به منظور درمان کم خونی شدید روزانه 3 تا 5 عدد خرما مصرف کنید. با مصرف این میزان خرما آهن، اسید فولیک و ویتأمین‌های مورد نیاز بدن نظیر ویتأمین C و. . تأمین می‌شود. مصرف خرما هیچ محدودیت سنی نداشته کودکان و بزرگسالان می‌توانند از این میوه پر خاصیت بهره‌مند بشوند. مصرف روزانه خرما انرژی بدن را هم افزایش می‌دهد.
-
مویز
در ادامه پاسخ به این پرسش که چه مواد غذایی برای درمان کم‌خونی مناسب هستند، مناسب است به فواید مویز هم اشاره کنیم. مویز به‌عنوان یک منبع بسیار غنی از آهن معتبر است. آهن موجود در مویز باعث افزایش تولید هموگلوبین و در نهایت ارتقاء فرآیند تولید خون در بدن می‌شود. میزان آهن موجود در هر دانه مویز به قدری است که تنها خوردن چند عدد آن به صورت روزانه کافی است تا نیاز روزانه بدن به آهن تأمین گردد. علاوه بر آهن، مویز دارای ترکیبات مغذی دیگری نیز مثل فیبر است. فیبر موجود در مویز باعث شده که مصرف منظم این ماده در درمان مشکلات یبوست تاثیرگذار باشد.
در کل، مویز از مزایای فراوانی برخوردار است. از جمله این مزایا می‌توان به تقویت حافظه، افزایش قوای جنسی مردان و… اشاره کرد. برای اضافه کردن مویز به برنامه غذایی روزانه، می‌توانید آن را به عنوان یک میان‌وعده یا تنقلات در طول روز به برنامه‌تان اضافه نمایید. درباره نحوه مصرف مویز هم لازم به ذکر است که ناشتا مصرف 21 عدد مویز سرخ منجر به پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها می‌شود و به‌همین جهت نقش مهمی در حفظ سلامتی بدن دارد.
-
یونجه
یونجه، گیاه علفی است که می‌تواند به درستی به پرسش “برای درمان کم‌خونی چه مواد غذایی باید مصرف کرد؟” پاسخ دهد. یونجه دارای ریشه‌های بلندی است و در گذشته عمدتاً به عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما به علت رشد ریشه‌های بلند، برگ‌های این گیاه با مواد مغذی و خواص بالا به وجود آمده است. به همین دلیل در سال‌های اخیر، شناخت بهتری از گیاه یونجه به عنوان یک درمان طبیعی پیدا کرده و مصرف این گیاه به منظور درمان برخی اختلالات رواج یافته است.
منبع‌های تغذیه‌ای گیاهی یونجه شامل ترکیبات مغذی چون آهن و کلروفیل می‌شود. آهن، که در این گیاه وجود دارد، نقش حیاتی در تولید گلبول‌های قرمز خون دارد. افزایش تولید گلبول‌های قرمز می‌تواند به معنای افزایش فرآیند خون‌سازی و در نتیجه درمان کم‌خونی شدید باشد. مصرف منظم گیاه یونجه می‌تواند به بهبود جریان خون کمک کند. علاوه بر این، این گیاه تأثیرات تقویتی بر سیستم ایمنی بدن دارد و می‌تواند از بروز عفونت‌های ادراری جلوگیری نماید. از دیگر مزایای یونجه، اثرات ضد التهابی آن اشاره کرد. همچنین، مصرف این گیاه می‌تواند به سم‌زدایی بدن کمک کرده و به سلامتی عمومی بدن کمک نماید.
-
چای ترش
چای ترش یا چای قرمز به دلیل رنگ مشخص خود به این نام شناخته می‌شود و یکی از انواع متعدد چای‌ها است. هر نوع چای ویژگی‌ها و خواص منحصر به فردی دارد و به همین دلیل خصوصیات مختلفی را به همراه دارد. چای ترش به عنوان یکی از متنوع‌ترین و خواص بسیاری دارد. به عنوان مثال، این نوع چای می‌تواند به کاهش کلسترول بد در خون کمک کند، این خاصیت به دلیل حضور آنتی‌اکسیدان‌ها در ترکیبات این چای ایجاد می‌شود.
برای کاهش آهن خون چه بخوریم:
- زرشک: زرشک یکی از مؤثرترین مواد غذایی برای رقیق شدن خون محسوب می‌شود. زرشک سبب باز شدن دیواره رگ‌های خونی و در نتیجه بهبود جریان خون در بدن می‌شود. برای مصرف زرشک ابتدا مقداری زرشک را در آب خیس کرده و یک روز صبر کنید تا خیس بکشد. بعد از گذشت این زمان آب زرشک را از صافی کرده و میل کنید. توجه داشته باشید که زرشک هم میزان مصرف خاص خود را دارد و بهتر است در خوردن آن زیاده روی نکنید.
- آناناس: یکی از آنزیم‌های موجود در آناناس بروملین نام دارد. این آنزیم برای درمان بیماری‌های قلبی و عروقی بسیار مؤثر بوده و سبب رقیق شدن خون هم می‌شود. مصرف آناناس از لخته شدن خون جلوگیری کرده و دارای خاصیت ضد التهابی هم هست.
- انار: انار سرشار از خواص بی‌نظیری است که یکی از این خواص کاهش غلظت خون می‌باشد. مصرف انار برای قلب بسیار مفید است و سبب کاهش فشار خون می‌شود. با این وجود بهتر است در مصرف انار زیاده روی نکنید.
- سیر: سیر به عنوان یک آنتی بیوتیک غنی از خواص ضد میکروبی است. از سیر به منظور جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می‌شود و به نوعی سبب رقیق شدن خون می‌گردد.
- انگور: برای رقیق شدن خون می‌توانید از عصاره دانه‌های انگور استفاده کنید که این عصاره برای قلب نیز بسیار مفید و مؤثر است. انگور سرشار از آنتی اکسیدان بوده و سبب کاهش فشار خون می‌شود
غذاهای مضر برای کم خونی
- ریواس
- جعفری
- پیازچه
- خرفه
- برگ چغندر
- تربچه
- کلم
- زردچوبه
- جوش شیرین
- بکینگ پودر
- نوشابه
- چای
- قهوه
- نسکافه
- شکلات داغ
- گندم
- چاودار
- اِسپِلت (گندم آلمانی)
- جو
- نان
- پاستا
- ماءالشعیر
- نخود فرنگی
- توفو
- برنج
- ذرت
تهیه معجونی برای درمان کمبود آهن
چنانچه به فقر آهن یا کمبود آهن و کم خونی مبتلا هستید، برای درمان و کاهش علائم کم خونی، می‌توانید از مواد زیر یک معجون خوشمزه تهیه کنید. این مواد هر کدام بهترین غذا برای کم خونی هستند:
- عسل طبیعی به میزان ۱ قاشق
- پودر دارچین
- برگ زردآلو چند عدد
- عرق بیدمشک
- انجیر خشک ۱ تا چند عدد
- موز یک عدد
این مواد غذایی را می‌توانید در مخلوط‌کن ریخته و برای درمان سریع کم خونی مصرف کنید. هر کدام از این مواد خواص خاص خود را دارند که می‌توانند یک صبحانه برای کم خونی شما ایجاد کنند.
نکات تغذیه ای برای کم خونی
- مصرف حبوبات: نقش بسیار مؤثری در تأمین نیاز بدن به فولیک اسید داران هستند بخصوص اگر به صورت روزانه و متنوع مصرف شود.
- بادام: بادام یکی از شگفت انگیزترین مواد مغذی است که مصرف روزانه آن می تواند فواید بسیار زیادی برای بدن داشته باشد مثل رفع کم خونی را جبران کند.
- دانه سویا: سویا یکی از منابع پروتئینی ارزشمند محسوب می شود که اگر در برنامه غذایی خود داشته باشید می توانید نیاز روزانه خود به آهن را تأمین کنید.
- پسته: منبع فوق العاده خوب برای دریافت آهن که مصرف روزانه آن به میزان ۱۰ عدد توصیه می شود.
- انار: یکی از مواد غذایی بسیار مغذی محسوب می شود که به تولید هموگلوبین خون کمک شایانی می کند. انار سرشار از فیبر، آهن، پتاسیم، مس، فسفر و…. است. از این رو پزشکان استفاده از این غذا را به شدت توصیه می کنیم تا علاوه بر جبران آنمی خستگی را از بدن دور کند.
نکاتی برای جذب آهن بیشتر از مواد غذایی
درمان کم خونی و رژیم لاغری
بسیاری از افراد از انواع رژیم کتو و رژیم های مختلفی استفاده می‌کنند که سبب ایجاد کم خونی و فقر آهن در آن‌ها می‌شود. یکی از مشکلات کم خونی برای خانم‌ها وجود دوران قاعدگی و همچنین دوران بارداری است؛ زیرا در دوران قاعدگی خون زیادی از دست می‌دهند و به همین دلیل نیازمند جبران آن هستند. همچنین در دوران بارداری باید برای انتقال اکسیژن به جنین و به مادر، میزان کافی گلبول قرمز داشته باشند. به همین دلیل لازم است چنانچه فرد نیازمند کاهش وزن سریع و لاغری است، از یک رژیم لاغری اصولی استفاده کند.
نظرات کاربران