میکروبیوم بدن انسان، حتی پس از فوت، قابلیت ادامه حیات خود را با تغذیه از منابع خاک در شرایط خاص دارد و میتواند زمینهساز رشد حیات جدید شود.
هر انسان دارای یک اجتماع پیچیده از تریلیونها موجود کوچک زنده است که تا زمانی که زنده هستیم، برای سلامت ما بسیار ضروری هستند. این همزیستهای میکروبی به شما در هضم غذا، تولید ویتامینهای ضروری، مقابله با عفونت و انجام دیگر کارکردهای ضروری بدن کمک میکنند. این میکروبها، که اصطلاحاً در رودههای شما ساکن هستند، در محیط گرم و نسبتاً پایدار با منبع غذای ثابت، فرصت دارند تا بعد از مرگ شما به حیات خود ادامه دهند. اما سوالی که پیش میآید این است: پس از فوت، چه اتفاقی برای این همراهان همزیست ما میافتد؟
ممکن است به نظر برسد که میکروبهای ما با مرگ ما نابود میشوند و در جهان واقعی زنده نمیمانند. اما تحقیقات دکتر جنیفر دیبرایان، استاد میکروبیولوژی محیطی در دانشگاه تنسی، نشان میدهد که میکروبها پس از فوت ما نهتنها به حیات خود ادامه میدهند، بلکه نقش مهمی در بازیافت بدن ما ایفا میکنند، که این به وجود آمدن یک حیات جدید از ساختار ما را تسهیل میدهد.
حیات میکروبی پس از مرگ
هنگامی که فردی جان خود را از دست میدهد، قلب او توقف مییابد و گردش جریان خون و اکسیژن در بدن به پایان میرسد. در اثر این وضعیت، سلولهایی که از اکسیژن محروم شدهاند، به فرآیند اتولیز یا خودهضمی وارد میشوند و شروع به تخریب خود میکنند. آنزیمهای موجود در سلولها که در شرایط عادی، کربوهیدرات، پروتئین و چربی را به شیوهای کنترلشده برای انرژی و رشد هضم میکنند، به سراغ غشاها، پروتئینها، DNA و دیگر اجزای تشکیلدهندهی سلولها میروند.
فرآوردههای حاصل از تجزیهی سلولی به عنوان یک منبع غذایی مناسب برای باکتریهای همزیست تبدیل میشوند و در غیاب یک سیستم ایمنی برای کنترل آنها و بدون وجود منابع غذایی در سیستم گوارش، به عنوان یک منبع جدید از تغذیه مطرح میشوند.
باکتریهای موجود در روده، بهویژه گروهی به نام کلوستریدیا، در ساختارهای داخلی شما منتشر شده و در فرآیند پوسیدگی، از درون بدن شما تجزیه میشوند. در بدن بدون حضور اکسیژن، باکتریهای ناهوازی برای تولید انرژی به فرآیندهایی مانند تخمیر متکی میشوند که به اکسیژن نیاز ندارند. این فرآیندها باعث تولید گازهای بدبو میشوند.
از منظر تکاملی، منطقی است که میکروبها راههایی برای سازگاری با بدن در حال مرگ تکامل یافته باشند. همانند موشهای درون کشتی در حال غرق شدن، باکتریها نیز باید بهزودی میزبان خود را رها کرده و در دنیای خارجی به زندگی ادامه دهند تا زمانی که میزبان جدیدی پیدا کنند. افزایش مقدار کربن و مواد مغذی در داخل بدن شما باعث افزایش جمعیت باکتریها میشود. حجم بالاتر باکتریها به این معنی است که حداقل تعدادی از آنها در شرایط دشوار تر نیز نجات پیدا میکنند تا زمانی که بتوانند میزبان جدیدی را پیدا کنند.
تهاجم میکروبی
اگر درون زمین دفن شوید، میکروبهای شما به همراه سوپی از مایعات حاصل از تجزیه که در هنگام پوسیدگی بدن تولید میشود، به زیر خاک منتقل میشوند. این میکروبها با یک محیط جدید در معرض جامعهی جدیدی از میکروبها قرار میگیرند. ادغام یا ترکیب دو جامعهی میکروبی مجزا به طور مداوم در طبیعت اتفاق میافتد. به عنوان مثال، ادغام رخ دادن در شرایطی مانند رشد دو گیاه با یکدیگر، ورود فاضلاب به رودخانه یا حتی زمانی که دو نفر یکدیگر را میبوسند، به وقوع میپیوندد.
آثار DNA مردها ممکن است حتی ماهها و سالها پس از دفن در خاک باقی بمانند.
نتیجه این ادغام (تعیین جامعهای که غالب است و میکروبهایی که فعال هستند) به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله میزان تغییرات محیطی که میکروبها تجربه میکنند و اینکه چه کسی از قبل در آنجا وجود داشته است. میکروبهای بدن شما به محیط گرم و پایدار درون بدن عادت کردهاند و به یک منبع غذایی مستمر دسترسی داشتهاند.
به عنوان مقابل، خاک یک مکان ناپیوسته و متغیر برای زندگی است؛ چرا که با انواع مواد فیزیکی و شیمیایی و نوسانات بزرگ در دما، رطوبت و مواد غذایی همراه است. به علاوه، خاک میزبان جوامع متنوع میکروبی است و پر از تجزیهکنندههایی که به خوبی با محیط سازگار شدهاند و میتوانند مواد تجزیهنشده را به خود جذب کنند.
احتمالاً فکر میکنید که با خروج میکروبها از بدنتان، آنها نابود میشوند. با این حال، پژوهشها نشان دادهاند که آثار DNA میکروبهای مرتبط با میزبان را میتوان در خاک زیر یک بدن در حال تجزیه، روی سطح خاک و حتی در گورستان ماهها یا حتی سالها پس از تجزیهی بافتهای نرم مشاهده کرد. این موجب پرسش میشود که آیا میکروبها هنوز زنده و فعال هستند یا در حالت ساکت و غیرفعال منتظر میزبان جدید به سر میبرند.
تحقیقات جدید نشان میدهد که میکروبها نهتنها در خاک زندگی میکنند، بلکه با میکروبهای بومی خاک همکاری میکنند تا به تجزیهی بدن کمک کنند. در آزمایشگاه، نشان داده شده است که ترکیب خاک و مایعات حاصل از تجزیه که حاوی میکروبهای مرتبط با میزبان هستند، سرعت تجزیه را افزایش میدهد.
پژوهشگران همچنین متوجه شدند که میکروبهای مرتبط با میزبان، فرآیند بازیافت نیتروژن را بهبود میبخشند. نیتروژن یکی از عناصر کلیدی حیات است، اما بخش زیادی از آن در اتمسفر به شکل گاز وجود دارد که موجودات زنده نمیتوانند از آن استفاده کنند.
تجزیهکنندهها نقش اساسی در بازیافت اشکال آلی نیتروژن به شکلهای غیرآلی مثل پروتئین به آمونیوم و نیترات ایفا میکنند و موادی تولید میکنند که میکروبها و گیاهان میتوانند از آن استفاده کنند.
یافتههای پژوهش نشان میدهد که میکروبهای ما احتمالاً با تبدیل مولکولهای بزرگ حاوی نیتروژن، مانند پروتئینها و نوکلئیک اسیدها به آمونیوم، در این فرآیند بازیافت نقش دارند. همچنین میکروبهای نیتراتساز در خاک میتوانند آمونیوم را به نیترات تبدیل کنند.
نسل بعدی حیات
فرآیند بازیافت مواد مغذی از باقیماندههای پوسیده یا مواد آلی غیرزنده، یکی از اقدامات اساسی در تمام زیستبومها به شمار میآید. در اکوسیستمهای زمینی، تجزیه جثههای حیوانات مرده نه تنها به تقویت تنوع زیستی کمک میکند، بلکه یک پیوند حیاتی در شبکههای غذایی نیز محسوب میشود.
حیوانات زنده، عوامل اصلی در چرخههای کربن و مواد غذایی یک اکوسیستم هستند. در طول عمر خود، این حیوانات به آرامی مواد مغذی و کربن را از مناطق وسیعی از یک چشمانداز جمعآوری کرده و پس از فوت، این مواد را به صورت متمرکز در یک نقطه کوچک ذخیره مینمایند. حیوان مرده میتواند یک تغذیهگر کامل از میکروبها، جانداران خاکی و بندپایان باشد.
حیوانات و حشرات زندهمرده با توزیع مجدد مواد غذایی در اکوسیستم، به حفظ تعادل و تنظیم جریان مواد مغذی کمک میکنند. میکروبهای تجزیهکننده، حوضچههای غنی از مواد مغذی را از بافتهای آلی بزرگ به شکلهای کوچکتر و قابل جذب بیولوژیک تبدیل میکنند، تا دیگر موجودات بتوانند از آنها برای حمایت از حیات جدید خود تغذیه کنند. بنابراین، مشاهده رویش گیاه در محیط حاوی جانور در حال تجزیه، پدیدهای عادی نیست و نشان میدهد که مواد غذایی حاصل از جسم حیوانات به اکوسیستم باز خواهد گشت.
نظرات کاربران