پتینه و تاریخچه آن
پتینه یک واژه انگلیسی است که به معنای لایه‌ی روی سطح خارجی اشاره دارد. در واقع، این لایه‌ی پتینه در فلزات، به‌طور طبیعی و با گذشت زمان، شکل می‌گیرد و سطح فلزی را کهنه و تیره می‌کند. در زبان فارسی نیز، از اصطلاح پتینه برای اشاره به یک نوع رنگ‌آمیزی مصنوعی با استفاده از مواد شیمیایی بر روی سطوح مختلف استفاده می‌شود.
سیر تاریخی پتینه
تاریخچه پتینه به دوران باستان باز می‌گردد. این هنر از دوران باستان در نقاشی‌هایی که در غارها و اماکن مصر باستان باقی‌مانده است، به شکل بسیار ابتدایی وجود داشته است.
قدمت پتینه قبل از میلاد مسیح
تاریخ پتینه قبل از تولد مسیح، با استفاده از روش‌های متفاوت از روش‌های امروزی صورت می‌گرفت.
سیر تاریخی پتینه در زمان معاصر
در دهه 1920، پتینه به عنوان یک رشته حرفه‌ای معرفی شد و تا دهه 1980 تحولات زیادی را تجربه کرد که به صورت محبوبیت فراگیری درآمد. امروزه، هنر پتینه به طراحی داخلی و دیگر رشته‌های هنری به طور چشمگیری توجه بیشتری یافته است.
همه آنچه که در مودر پتینه باید بدانیم!
استاد پتینه کاری، علاوه بر آشنایی با نقاشی کلاسیک و تکنیک‌های حکاکی روی فلزات و چوب، با نقاشی روی دیوار، سقف و شیشه نیز آشنا است. هر چند تعداد این هنرمندان کم است، اما این واقعیت باعث توقف هنر زیبای پتینه نشده است. یک پتینه خوب می‌تواند فضایی از مد افتاده و کسل‌کننده را به موتیف‌های مدرن و زنده تبدیل کند. این کار، با کمی دقت و یادگیری، قابل انجام است. با خواندن این مقاله تا انتها و انجام کمی تمرین، شما نیز می‌توانید به یک هنرمند پتینه کار تبدیل شوید.
پتینه رازهای خلق جلوه‌های بدیع
هنر پتینه با افزودن نقوش رنگارنگ، بیشتراً بدون الگو، به فضا، دیوارها و ظروف، کیفیت جدیدی به آنها می بخشد. هر پتینه‌کار برای هر جزء از کارش، روندی مناسب و متفاوت را طراحی می‌کند که تا قبل از دیدن نتیجه نهایی، نمی‌توان به طور کامل آن را تصور کرد. این روش آزاد در هنر پتینه، به آن “مانور بر روی سطوح” مشهور است.
سطوح ضروری پتینه کاری
با توجه به آزادی حرکت در روش پتینه، این تکنیک می‌تواند در هر نقطه‌ای مورد استفاده قرار گیرد. انواع سطوحی که قابلیت اجرای پتینه بر روی آنها وجود دارد، هیچ محدودیت خاصی ندارند. به عبارت دیگر، تقریباً بر روی هر چیزی که تصور کنید، می‌توانید از پتینه استفاده کنید. از جمله این سطوح می‌توان به مجسمه‌ها، سفال‌های برجسته دیواری، نقشهای برجسته از فلز و گچ، دیوارها، سقف، کف، کابینت‌های آشپزخانه، میز غذاخوری، درب‌های تزئینی و عادی، کاشی‌های دیوار و کف لابی، و سرامیک‌های دیواری اشاره کرد. همه این موارد به عنوان زیرساخت‌های مناسب برای اجرای تکنیک پتینه شناخته می‌شوند.
با انواع پتینه روی دیوار آشنا شویم
تکنیک‌های پتینه از انگشتان دو دست، اگرچه از حد معمول فراتر نمی‌روند، اما با این حال، انواع مختلفی از آنها وجود دارند که شامل دنیای گسترده‌ای از رنگ‌ها، طرح‌ها و اهداف مناسب برای پتینه می‌شوند. مهمترین و اصلی‌ترین انواع پتینه روی دیوار به شرح زیر می‌باشند:
1.پتینه‌کاری با ورق طلا و نقره
این روش یکی از محبوب‌ترین تکنیک‌های پتینه است که به طور معمول نتایج قابل قبولی را به ارمغان می‌آورد. اگر به این روش علاقه‌مندید، باید دانست که آموزش هنر پتینه‌وری با ورق طلا بر روی دیوار، پیچیده‌تر از سایر روش‌های پتینه است. پتینه با ورق طلا را می‌توان مثل تذهیب کتب، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شیوه‌های هنری در زمینه پتینه در نظر گرفت.
در معماری مذهبی، بهترین عناصر برای استفاده از پتینه با ورق طلا، گچبری‌ها و نقوش تزئینی خطی هستند. در معماری مدرن، اغلب از پتینه با ورق طلا به عنوان یک امکان طراحی برای سقف استفاده می‌شود و جذابیت ویژه‌ای برای علاقه‌مندان به دنیای هنر دارد.
2. پتینه‌کاری با رنگ
هنرمندان ماهر حتی با استفاده از رنگ، می‌توانند اثرهای بی‌نظیری را خلق کنند. پتینه با رنگ، یکی از پیچیده‌ترین فنون پتینه است و تمامی موفقیت آن به دستاوردهای هنرمند بستگی دارد.
3. پتینه‌کاری با پارچه و کاردک و سایر وسایل
برای ایجاد یک الگوی نامنظم در پتینه کاری، گاهی از یک شابلون برجسته با استفاده از پارچه ساخته می‌شود یا با استفاده از کاردک در رنگ قبل از خشک شدن، خراش‌هایی ایجاد می‌شود. زمانی که با اصول پتینه آشنا هستید، می‌توانید از هر ابزاری برای ایجاد الگوهای جدید برای پتینه کاری روی دیوار استفاده کنید.
4. پتینه رنگ کهنه‌کاری با نقاشی
برای انجام کار کهنه‌کاری، رنگ‌های خاصی به بازار عرضه شده‌اند، اما تنها پتینه‌کاران ماهر می‌توانند به این مهارت برسند. پتینه‌کاران با استفاده از رنگ‌های مختلف و ایجاد سایه‌های متنوع، سطوح را به شکل کهنه‌کاری می‌دهند. در اینجا، کهنه‌کاری به معنای استفاده از رنگ‌های کم‌رونق و مات نیست، بلکه آثار کهنه‌کاری شده ممکن است حتی درخشان و براق باشند، اما همچنان ویژگی‌های کهنه‌مانندی را نیز نشان می‌دهند.
5. پتینه برجسته
برای دیوارها و سطوح صاف گچی و همچنین برای سطوح زمخت سیمانی، استفاده از پتینه برجسته مناسب است. برای ایجاد پتینه روی دیوارهای سیمانی، از خمیر تکسچر استفاده می‌شود. دیوارهای سیمانی نیازمند زیباسازی و بهبود نما بیشتری نسبت به سایر سطوح شهری هستند .
با تلاش هنرمندان پتینه کار و نقاش، بافت و رنگ دیوارهای سیمانی به الگوهای زیبا در معماری مدرن تبدیل شده است، اما هنوز نمی‌توان یک دیوار سیمانی یا بتنی را به تنهایی زیبا دانست. برای تبدیل بافت سیمانی و بتنی به تابلویی جذاب برای چشم، نیاز است که پتینه به آن اضافه شود. در این حالت، برجستگی‌های دیوار سیمانی می‌توانند به عنوان زمینه پتینه عمل کنند. پتینه کار از پتینه برجسته و تغییر بافت دیوار استفاده می‌کند تا به نتیجه دلخواهش برسد.
6. پتینه طرح سنگ
استفاده از تکنیک سنگ‌نگاری بر روی ستون، دیوار و کف، یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین روش‌های معماری است که در آن هنرمندان پتینه‌کار توانایی بی‌نظیری دارند. سفارش دادن یک نقاشی پتینه بر روی دیوار، با استفاده از الگوها و طرح‌هایی که شما دوست دارید، می‌تواند به عنوان یک شروع موفق برای آغاز کار در زمینه پتینه خدمت کند.
مراحل پتینه‌کاری روی سقف
نقاشی و پتینه روی سقف به دلیل زاویه کار کردن عمودی، از دیگر انواع پتینه‌ها سخت‌تر است. پتینه سقف به اندازه‌ای زیاد است که بدون آمادگی جسمی امکان‌پذیر نیست. سه نوع محبوب پتینه سقف عبارتند از:
1. پتینه با تکنیک برداشتن رنگ
2. پتینه ورق طلا
3. پتینه نقاشی کلاسیک
تکنیک برداشتن رنگ همان روش معمول پتینه است که رنگ به وسیله اسفنج برداشته می‌شود و تکرار می‌شود. استفاده از پتینه گچبری‌های قدیمی بر روی سقف به نمای کلی بسیار مؤثر است و نیاز به ظرافت و سلیقه دارد. پتینه با اجرای آثار نقاشی به صورت کلاسیک روی سقف، با وجود اینکه جزو قدیمی‌ترین شاخه‌های نقاشی در جهان است، هنوز به کمال گذشته نرسیده است.
در پتینه با استفاده از نقاشی کلاسیک، هنرمند با یکی از سبک‌ها شروع به نقاشی روی سقف می‌کند و تلاش می‌کند که جلوه‌های کهنه‌کاری در اثر خود به وجود آورد. این جلوه‌های کهنه‌کاری به اندازه‌ای زیبا و عمیق است که هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند.
اضافه کردن نقوش با پتینه ورق طلا به یک نقاشی سقفی، آرزوی هر کسی است که می‌خواهد این اثر را در سقف خانه‌اش داشته باشد.
برای داشتن یک اثر با دوام، ابتدا باید از کیفیت گچ و استحکام سقف اطمینان حاصل شود. سپس لایه‌های اضافی رنگ و گچ برداشته شده و آستر مناسب به سقف زده می‌شود.
در پتینه سقف با نقاشی، تبحر هنرمند در نقاشی کلاسیک اهمیت بیشتری دارد و به طور خلاصه، پتینه‌کار باید یک نقاش حرفه‌ای باشد تا بتواند به طور موفقیت‌آمیز روی سقف و دیوارها پتینه کاری کند. پ
تینه سقف به عنوان یک پذیرایی برای بناهای دارای معماری مدرن مانند یک تذهیب مینیاتوری، کل ساختمان را در بر می‌گیرد و ارزش آن را افزایش می‌دهد.
نکات ضروری درباره پتینه چوب و ام دی اف
تصمیم به پتینه کاری بر روی چوب به دلایل متعددی قابل انجام است. پتینه قادر است با ظرافت، به یک شیء چوبی کهنه را زیبا و دوام بخشید.
پتینه، علاوه بر افزایش زیبایی، از پوسیدگی مجسمه‌ها و مصنوعات چوبی جلوگیری می‌کند. انجام پتینه کاری بر روی کابینت، اگرچه هزینه‌بر است، اما هیچ روش دیگری نمی‌تواند زیبایی مشابه پتینه را به کابینت بخشید. تولید کنندگان کابینت از روش‌های صنعتی برای ایجاد نمایی شبیه به پتینه بر روی ام دی اف استفاده می‌کنند، اما هنر پتینه کاری دست یک هنرمند، تجربه‌ای منحصر به فرد است.
پتینه‌ی کابینت‌های ام دی اف، زندگی و شکوه به آنها می‌بخشد و این کابینت‌ها را به تابلویی هنری تبدیل می‌کند. استفاده از طرح‌های برجسته روی سطح ام دی اف، بهترین نوع پتینه چوب را فراهم می‌کند.
ابزار لازم برای پتینه
برای شروع پتینه، اسفنج پتینه، کاردک، و غلتک‌های نقش دار به همراه خمیر پتینه یا خمیر تکسچر و رنگ، ابزارهای اساسی هستند. برای تهیه این ابزارها، می‌توانید به یک فروشگاه لوازم ساختمانی مراجعه کنید یا به فروشگاه‌های آنلاین نیز سر بزنید.
در بازار، انواع مختلفی از خمیرهای پتینه موجود است. خمیرهای فوری مناسب برای نقاشی ساختمان است و خمیر بتونه روغنی نیز برای پتینه بسیار مناسب است. خمیر حجمی باید سریعاً خشک شده و سنباده‌پذیر باشد. این خمیرها استحکام و رنگی شبیه به گچ دارند و می‌توانید رنگ را به آنها اضافه کنید.
همچنین، خمیر تکسچر نیز موجود است که از آن برای حجم‌دهی استفاده می‌شود. این نوع خمیر کمی گران‌تر است اما دیرتر خشک می‌شود و می‌توانید برای مدت چند روز از آن استفاده کنید. در نهایت، انتخاب رنگ نیز موضوع مهم و تخصصی است که باید با دقت انجام شود.
آشنایی با بهترین طرح‌های پتینه
ما معدودی از طرح‌ها و تکنیک‌های محبوب در هنر پتینه را معرفی می‌کنیم.
طرح آمبره در پتینه کاری
تکنیک آمبره یکی از محبوب‌ترین روش‌های هنری در انواع مختلف هنرهای تجسمی است. در این روش، با استفاده از رنگ‌های دلخواه، یک رنگین‌کمان زیبا و تدریجی ایجاد می‌شود. این تکنیک امکان استفاده از هر طیف رنگی را فراهم می‌کند تا رنگین‌کمان‌های متنوعی ایجاد شود.
اجرای آمبره نیز به سرعت قابل انجام است و می‌توان با استفاده از رنگ‌های موجود در فضا یا حتی اضافه کردن رنگ‌های دیگر، تعادل رنگی را در آن فضا حفظ کرد. این تکنیک امکان ساختن چندین تنالیته از یک رنگ را فراهم می‌کند و همچنین امکان تغییر از رنگ‌های گرم به سرد یا برعکس را داراست، به طوری که هر نقشهای از رنگین‌کمان مورد نظر را با آزادی ایجاد کرد.
بافت برجسته و نما چوب
ساختار و زیبایی چوبی، همچنین نمایش برجسته، در بسیاری از دیوارها، به ویژه در فضاهایی مانند آشپزخانه‌ها، رستوران‌ها و کافه‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کپی کردن با شابلون استنسیل
استنسیل، با استفاده از مواد رنگی و برجسته، قابلیت ایجاد جلوه‌های بصری مدرن و نوین را دارد. استفاده از شابلون و پتینه در این فرآیند، سرعت اجرا را افزایش می‌دهد و به هنرمند قدرت بیشتری می‌بخشد. بدون داشتن شابلون و پتینه، امکان اجرای طرح‌ها بر روی دیوارها و سقف‌های بزرگ در مدت زمان مشخصی وجود ندارد.
پتینه نما آجر
پتینه‌نمای آجر یک روش بسیار متداول است که باعث تغییر و بهبود فضای داخلی خانه می‌شود. این روش به شما اجازه می‌دهد که در دیوارها و نقاطی از خانه که استفاده از آجر واقعی ممکن نیست، نمایی شبیه به آجر بسازید، بدون اینکه نگران مشکلات ساختمانی داخلی باشید.
پتینه سیلک استنسیل
پتینه سیلک استنسیل یک روش حرفه‌ای در زمینه پتینه کاری است که به جای تکرار الگو، فرایندی را که شامل پردازش رنگ‌هاست، اعمال می‌کند و از طریق آن، رنگ‌ها به شکلی شبیه به پارچه‌های چاپ سیلک، به نمایش درمی‌آیند.
این تکنیک قابل استفاده بر روی دیوارهاست و از رنگ‌هایی مشابه به رنگ‌های استفاده شده در پارچه‌های سیلکی استفاده می‌کند. به کمک پتینه سیلک استنسیل، می‌توانید به خانه‌تان زیبایی و دلنشینی عطا کنید، زیرا این روش به شما امکان می‌دهد تا نقوش مورد علاقه‌تان را به صورت گرم و با احساسی کهنه، به دیوارهای خانه بیاورید.
تکنیک بافت پتینه
تکنیک بافت پتینه، شامل ایجاد نقوش برجسته به همراه استفاده از رنگ می‌شود. در این روش، متریال و رنگ‌های مورد استفاده نامحدود است و این تنوع در مواد و تازگی در رنگ و نقش، به وجود می‌آورد.
هنرمندان پتینه‌کار با استفاده از بافت برجسته، می‌توانند هرگونه حس و سبکی را که مدنظر دارند را به فضای خلق شده توسط آثارشان منتقل کنند. تکنیک‌های برجسته پتینه از نزدیک بسیار جذاب و مفید هستند، زیرا با وجود آنها فضای خلق شده از حالت دل‌زدگی و تکرار خلاص می‌شود. در بافت پتینه، هر یک از نقوش برجسته به نحوی منحصر به فرد است و تکراری نیست.
پتینه نما سنگ
پتینه نما یک گزینهٔ اقتصادی و متنوع برای نمای ساختمان است. افزودن سنگ‌های امپرادور، مرمر ایتالیایی، ورده یا تراورتن به ساختمان با هزینهٔ کم ممکن نیست، اما پتینه سنگ این امکان را فراهم می‌کند. به همین دلیل، این تکنیک هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد و منسوخ نشده است.
طرح‌های پتینه لابی
طرح‌های پتینه لابی برای ساختمان‌های لوکس و لابی‌های لاکچری با معماری مدرن به‌طور کامل تطبیق و اجرا شده‌اند. حضور یک تابلوی پتینه برجسته در لابی هر ساختمان، تأثیر قوی و چشمگیری را بر روی ورود کننده دارد. زندگی در این ساختمان‌های با جزئیات کامل و عبور از کنار آثار پتینه لابی برای ورود به بناهای مسکونی و تجاری، جزء عوامل اساسی و مهم است. لحظاتی که در لابی سپری می‌شود، همراه با یک پتینه بزرگ دیواری، هرگز از خاطره‌ها پاک نمی‌شود.
پتینه با شاپان
پتینه، با استفاده از شاپان بر روی چوب، به گونه‌ای زیبا و دلنشین انجام می‌شود که بهتر است شما خودتان آن را تجربه کنید و با آن آشنا شوید. شاپان، ابتدا قیر را به شکل مایعی درآورده و سپس مثل جوهر آن را بر روی سطح چوب می‌کشند تا آن را پوشش دهند. این تکنیک باستانی هنوز هم زیبایی و اصالت خود را حفظ کرده است. با ترکیب مقداری از قیر با تینر یا بنزین، می‌توانید شروع به پتینه کردن یک صندلی کنید و تأثیر عمق رنگی که شاپان به چوب اضافه می‌کند را به خوبی مشاهده کنید.
دنیای پتینه کاری: درآمد، فرصت های شغلی و هزینه ها
پتینه کاری نه تنها یک مهارت است، بلکه یک هنر است که به تکنیک‌های مختلف و وابسته به دانش هنرمند نیاز دارد. این تکنیک‌ها ممکن است بسیار پیچیده و زمان‌بر باشند.
در هر تابلوی پتینه، جزئیات کمتری نسبت به یک تابلوی نقاشی کلاسیک وجود دارد. عوامل مختلفی از جمله اندازه، تکنیک استفاده شده، مواد استفاده شده، شرایط محیطی محل نصب تابلو، مثلاً بودن در فضای باز، استفاده از رنگ، هزینه مواد و محدودیت‌های زمانی هر پروژه می‌تواند تعیین‌کننده قیمت پتینه کاری بر روی دیوار باشد. بنابراین، قیمت یک متر مربع پتینه کاری بر روی دیوار قابل تعیین به صورت دقیق نیست و به موارد فوق وابسته است.
به عنوان یک مثال تخمینی، قیمت یک قاب به ابعاد 1 متر در 1 متر برای پتینه حدوداً 500 هزار تومان است.
جمع‌بندی
پتینه کاری، ساختاری است که همچنین به عنوان هنر یا مهارت شناخته می‌شود، که تاکید بر جایگاه معینی در زمینه‌های معماری داخلی و زیباسازی شهری دارد، اما تنها در چند شهر بزرگ به خوبی قابل تشخیص است و در دیگر نقاط کشور به‌راحتی قابل تشخیص نیست. این هنر می‌تواند نقش مهمی در بهبود فضاهای داخلی و چشم‌اندازهای شهری داشته باشد.
پتینه کاری مرتبط است با استفاده از رنگ، حجم، و بازتابی از تصاویر کهن از صنعت، زندگی، و هنر بشر. این هنر به طریقی ویژه، به اشیاء و سطوح اطراف ما شخصیت و زندگی می‌بخشد و آنها را با رنگ، نشاط، و تاریخ پر می‌کند. پتینه کاری بر روی اشیاء چون سقف، اجسام چوبی، فلزی، سنگی، شیشه‌ای، و به‌ویژه دیوارهای بزرگ، به کار می‌رود و آنها را دوام‌دارتر و زیباتر می‌سازد.
نظرات کاربران