علاوه بر اماکن تاریخی و دیدنی معروف، اصفهان به عنوان یک مقصد گردشگری غذایی هم شناخته می‌شود. غذاهای سنتی اصفهانی مجموعه‌ای گسترده از غذاهای معروف و کمتر شناخته شده را شامل می‌شود. این غذاها اغلب به دو دسته تقسیم می‌شوند: اول، غذاهایی که پخته و کوبیده می‌شوند و دوم، غذاهای شل و آبدار مانند آش. معمولاً، این غذاها از ترکیب حبوبات و گوشت تشکیل شده و با نان تازه و سبزی سرو می‌شوند.
همچنین، غذاهای گرمی مانند سوپ و آش نیز بسیار محبوب هستند و گوشت در تهیه آن‌ها نقش اساسی دارد. از جمله معروف‌ترین غذاهای اصفهان می‌توان به خورش ماست و بریان اشاره کرد که اصلی‌ترین غذاهای سنتی این منطقه هستند. به طور کلی، رژیم غذایی مردم اصفهان بر پایه گوشت استوار است، که برای علاقه‌مندان به گوشت، به‌ویژه گوشت قرمز، جذابیت زیادی دارد. برای آشنایی بیشتر با این غذاهای محلی، می‌توانید همراه ما باشید.
1. بریان اصفهان
بریان یا بریون، یکی از غذاهای سنتی مشهور اصفهان است که به طور اشتباه برخی به آن با نام بریانی یا بریونی اشاره می‌کنند که معنی آن “محل فروش بریان” است. بهترین نوع بریان از گوشت گوسفند تازه تهیه می‌شود. اهالی اصفهان برای تهیه بریان، جگر سفید چرخ‌شده، نان سنگک، ریحان و یک پارچ دوغ را به همراه گوشت گوسفند استفاده می‌کنند. اغلب در کنار بریان، آب‌گوشت نیز سرو می‌شود که بهتر است با نان خوردشده میل شود.
طبخ این غذای چرب، مقوی، پرخاصیت و خوش‌طعم کمی مشکل است، اما طعم خارق‌العاده‌ای دارد که ارزش زحماتی که برای تهیه آن می‌کشید را جبران می‌کند. این غذا از ترکیب گوشت گوسفند چرخ‌کرده با نعنا، پیاز، زعفران و دارچین تهیه می‌شود.
2. یخمه ترش
یخمه ترش، یکی از غذاهای سنتی و معروف اصفهانی است که با وجود نامش، طعم شیرینی دارد و معمولاً در فصل پاییز و زمستان مورد تهیه و استفاده قرار می‌گیرد. این غذا به دلیل ویژگی‌های فراوانی که دارد، به عنوان یک غذای با ارزش معرفی شده است. مصرف منظم آن می‌تواند به کاهش کم‌خونی، افزایش انرژی و شادابی، جلوگیری از پوکی استخوان، بهبود عملکرد مغز، کاهش استرس و دیگر مزایای سلامتی کمک کند.
3. کباب مشتی (کباب زردک)
کباب مشتی یا کباب زردک، یک دسته از غذاهای محلی اصفهانی است که به شکل شیرین یا ملس تهیه می‌شود. این نوع کباب، برخلاف روش سنتی پختن بر روی زغال، در یک سس خوشمزه آماده می‌شود. زردک، یک گونه گیاهی ریشه‌ای مشابه هویج است که طعم شیرینی دارد و به دلیل مصرف در این غذا، به آن کباب زردک هم اطلاق می‌شود. مواد اصلی این غذا شامل گوشت چرخ‌کرده، شیره، سرکه، آرد نخودچی، زردک، ادویه‌ها و پیاز می‌باشند.
4. قیمه ریزه
معمولاً در وعده ناهار، یکی از غذاهای محبوب ایرانی به نام “قیمه ریزه” یا به طور محلی مشهور به “کله گنجشکی”، کنار سبزی‌خوردن، یک پیاله ماست یا ترشی نیز سرو می‌شود. اجزای اصلی این غذا شامل گوشت گوسفند، پیاز، آرد نخودچی، پیازداغ، گوجه‌فرنگی، نعناع خشک، نمک، و فلفل هستند.
قیمه ریزه یکی از محبوب‌ترین غذاهای ایرانی است که در مناطق مختلف با طعم‌ها و دستورپخت‌های متنوعی تهیه می‌شود. معروف‌ترین نوع این غذا مربوط به شهر اصفهان است که از کوفته‌های کوچک گوشت، آرد نخودچی و سبزیجات معطر تهیه می‌شود. گاهی این کوفته‌ها به خوراک کله گنجشکی هم اطلاق می‌شود. در واقع، قیمه ریزه به عنوان یکی از غذاهای محلی و سنتی شناخته می‌شود، اما روش تهیه آن در مناطق مختلف متفاوت است.
هرچند تهیه کوفته ریزه یا قیمه ریزه اصفهانی از معروف‌ترین دستورپخت‌های این غذای لذیذ و آسان است، اما نسخه‌های دیگری نیز وجود دارند که با گوشت و مرغ، مانند قیمه کرمانشاهی، کاشانی و شیرازی، بسیار محبوب و پرطرفدار هستند.
5. کوفته شوید باقالی
کوفته باقلا یا شبت باقلا یکی از غذاهای سنتی اصفهان و استان کردستان است. در اصفهان، این غذا به شکل کوفته و در کردستان با اندکی تغییر در روش پخت، به شکل شبت تهیه می‌شود.
مصرف باقلا برای افرادی که حساسیت دارند یا مشکلات خاصی مانند مشکلات خونی و قلبی دارند، توصیه نمی‌شود. اما برای دیگر افراد، حضور باقلا در برنامه غذایی مفید است. باقلا، که در زبان گفتاری به آن باقالی هم می‌گویند، حاوی مقادیر زیادی از ویتامین‌های B۱ و B۲ و پتاسیم است، که حضور پتاسیم باعث انعقاد خون می‌شود.
هرچند انعقاد خون برای افرادی که مشکلاتی مانند غلظت خون و بیماری‌های قلبی دارند، مشکل‌ساز است، اما برای افرادی که گردش خون طبیعی دارند، مشکلی ایجاد نمی‌کند. مصرف باقلا به صورت خام برای افراد مبتلا به فاویسم بسیار خطرناک است. همچنین، باقلا دیر هضم و نفخ‌آور است، بنابراین توصیه می‌شود قبل از مصرف آن را خوب در آب خیس کرده، آبش را عوض کرده، در آب حاوی سرکه و نمک چند دقیقه جوشانده و دوباره آب آن را عوض کرده و بگذارید کاملاً بپزد.
6. تاس کباب
کباب تاس یکی از غذاهای سنتی ایرانی است که دارای یک تاریخ بسیار قدیمی است و از دوران‌های دور در استان‌های مختلف ایران با روش‌های متنوع تهیه می‌شده است. جالب است بدانید که این غذا به عنوان یک غذای سالم شناخته می‌شود؛ زیرا در طبخ آن از روغن به میزان بسیار کمی استفاده می‌شود. کباب تاس می‌تواند با استفاده از گوشت یا مرغ به روش‌های مختلفی تهیه شود. این غذا در بسیاری از شهرهای ایران طبخ می‌شود؛ اگرچه به نظر می‌رسد که اصالت این غذا به اصفهان متعلق است.
7. کوفته کشک
کوفته کشک یکی از غذاهای سنتی ایرانی است که اصالتش به شهر اصفهان باز می‌گردد. این غذا به دلیل مزه بسیار خوشمزه و خواص غنی کشک، مورد توجه ذائقه‌ها قرار می‌گیرد. تهیه کوفته کشک با فرآیندی متفاوت نسبت به دیگر انواع کوفته‌ها صورت می‌گیرد.
برای پخت این نوع کوفته، از سسی استفاده می‌شود که اصلی‌ترین ترکیبات آن کشک است. این باعث می‌شود که کوفته کشک نسبت به کوفته‌های معمولی، با طعم و مزه‌ای بی‌نظیر و مقوی‌تر ارائه شود. یکی از ویژگی‌های اساسی در تهیه هر نوع کوفته، داشتن مهارت لازم برای جلوگیری از وا نرفتن کوفته در حین پخت است.
8. کباب حسینی
تاریخچه کباب حسینی به شهر اصفهان برمی‌گردد، جایی که برای اولین بار آن به پخت و تهیه پرداخته شد. این غذا اصالت خود را به روش سنتی طبخ با استفاده از گوشت گوسفندی یا گوساله دارد. کباب حسینی یکی از برترین غذاهای ایرانی است که از دیگر کباب‌ها به دلیل روش طبخ و تهیه‌ی خاصش متمایز است.
این کباب را می‌توان به صورت کباب حسینی با گوشت گوسفندی، گوساله یا مرغ آماده کرد. تکه‌های گوشت یا مرغ را بر روی سیخ‌های چوبی آویزان کرده و سپس کباب می‌کنند. تهیه و پختن یک کباب حسینی خوشمزه و ساده در منزل بسیار آسان است.
می‌توانید کباب حسینی را به صورت ساده یا با اضافه کردن انواع مختلفی از مواد مانند قارچ، رب انار یا گوشت چرخ‌کرده طبخ کنید. اما نوع اصیل‌ترین کباب حسینی، کباب حسینی اصفهان است.
9. حلیم بادمجان
حلیم بادمجان یک غذای خوشمزه و محبوب در بسیاری از مناطق ایران است که به عنوان یک انتخاب شگفت‌انگیز برای وعده‌های نهار یا شام محسوب می‌شود.
این غذا در سبک سنتی خود از گوشت قرمز تهیه می‌شود، اما استفاده از گوشت مرغ هم می‌تواند جایگزینی مناسب باشد. امروزه، حلیم بادمجان به عنوان یک پیش‌غذا محبوب شناخته می‌شود، اما با تنوع در ترکیبات، می‌توان آن را به عنوان غذای اصلی نیز مصرف کرد. این غذا را می‌توان به راحتی در خانه آماده کرد و از مزه و طعم بی‌نظیر آن لذت برد.
10. شله بریون زیره
یکی از غذاهای بسیار لذیذ و سنتی ایرانی، غذایی است که اصالتش به شهر اصفهان باز می‌گردد. این غذا کمتر شناخته شده است مقایسه با سایر غذاهای سنتی این شهر. با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال، این غذا معمولاً در فصل زمستان تهیه می‌شود.
ترکیب مواد خوشمزه‌اش باعث می‌شود که این غذا بسیار مغذی باشد و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. با استفاده از گوشت و برنج محلی اصفهان، این غذا تهیه می‌شود. برنجی که به زبان محلی به آن “لنجون” گفته می‌شود، دارای عطر و طعمی فوق‌العاده است، و استفاده از زیره نیز به این غذا طعم و ارزش افزوده می‌دهد. هر شهری دارای فرهنگ غذایی خاص خود است، و با تهیه و مزه کردن این غذاها می‌توان فرهنگ و ذائقه آن شهر را بیشتر شناخت و در همین حین، تنوع در غذاهای خود ایجاد کرد.
11. گوشت و لوبیا (یخنی لوبیا)
یخنی یک نوع غذای آبگوشتی است که در اکثر شهرهای ایران با استفاده از ترکیبات مختلف و متنوع تهیه می‌شود. این غذا انواع مختلفی دارد که علاوه بر اختلاف در طعم و مواد اولیه، با روش‌های متفاوتی نیز پخته می‌شود؛ از جمله می‌توان به یخنی قرمه‌سبزی، یخنی گوجه‌فرنگی، یخنی کلم قلمی، یخنی فلفل، یخنی لوبیا و سایر انواع اشاره کرد.
12. کله جوش
کله جوش یک غذای ساده و سریع است که بدون استفاده از گوشت طبخ می‌شود و به عنوان یک نوع فست فود شناخته می‌شود. این غذا از مواد اولیه‌ای مانند کشک، نعنا خشک، گردو، روغن، پیاز، نمک، فلفل و ادویه تشکیل شده است. معمولاً با نان تازه سنگک همراه می‌شود.
13. آش شله قلمکار
هرگاه درباره آش شله قلمکار صحبت شود، ذهن ما به سرزمینی از یادگارهای قدیمی و زیبا که با حوض، حیاط و درختان خرمالو پر است، سوق می‌خورد. آنجا مادربزرگمان در کنار آشپزخانه‌ای داغ و دلنشین نشسته است و دارد آش شله قلمکار را آرام آرام می‌پزاند. این آش، با وجود قدمت ۱۵۰ ساله‌اش، همچنان به همان اصالت و معنویت خود باقی است.
ناصرالدین شاه، پادشاهی که علاوه بر اینکه هنردوست بود، به آشپزی و تجربه کردن غذاهای خوشمزه علاقه‌مند بود. هنگامی که وبا در پایتخت شیوع یافت، شاه نیز بیمار شد. آشپزباشی دربار برای بهبود شاه، آشی با مخلفات و مواد غذایی مقوی فراهم کرد. شاه پس از مصرف این آش بهبود یافت و دستور داد که آن را به عنوان نشان از سلامتی‌اش در دوازده دیگ بزرگ بپزند و در میان مردم توزیع شود.
از آن زمان، آش شله قلمکار به تدریج در جامعه رواج یافت و به یکی از محبوب‌ترین آش‌ها برای مهمانی‌ها و جشن‌های مختلف تبدیل شد. با این حال، پختن این آش کاری ساده نیست و نیاز به صبر و دقت دارد.
14. پلو ماش و قمری
ماش یکی از گیاهان بومی هندوستان است و به عنوان منبع اصلی ویتامین‌های گروه ب، مس و آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمند برای پیشگیری از سرماخوردگی شناخته می‌شود. غذای معروف “پلو ماش و قمری” که همراه با گوشت چرخ کرده و زعفران تهیه می‌شود، از جمله غذاهای محبوب اصفهان است. این غذا خوشمزه و مناسب برای افرادی است که عاشق برنج و سبزیجات هستند.
15. خورش ماست
خورش ماست اصفهان، بر خلاف سایر خورش‌های سنتی، به عنوان یک همراه غذا شناخته می‌شود و معمولاً به عنوان پیش‌غذا یا دسر مصرف می‌شود. این خورش به دوران قاجار بازمی‌گردد، زمانی که غذاهای درباری برای افراد متمول معمول بوده است.
با گسترش تنوع غذاها، خورش ماست امروزه به صورت سرد یا گرم بیشتر برای پیش‌غذا و دسر مصرف می‌شود. اجزای اصلی این خورش شامل گوشت گردن، ماست چکیده پرچرب، و زعفران می‌باشد که ترکیب منحصر به فرد آن با ادویه‌های خوشبو و خوشمزه، یکی از غذاهای متفاوت منطقه اصفهان را ایجاد می‌کند.
ایران عزیزمان با داشتن قومیت‌های مختلف از غذاهای بومی بینظیری برخوردار است که نظر هر گردشگری را به خود جلب خواهد کرد. امیدواریم از دیدن 15 مورد از غذاهای محلی شیراز را بشناسیم نیز لذت ببرید.
نظرات کاربران