همه چیز درباره پارچه: اصطلاحات و راهنمای خرید

در بازار هر نوع محصولی، اصطلاحاتی بین فروشندگان و مشتریان رایج است که ممکن است برای تازه‌کاران گیج‌کننده باشد. آشنایی با اصطلاحات متداول در بازار پارچه برای هر فرد فعال در این حوزه، چه به عنوان فروشنده و چه به عنوان خریدار، ضروری است.

اگرچه تعداد اصطلاحات رایج در بازار پارچه زیاد نیست، اما برای تازه‌واردان، به ویژه کارگاه‌های تولیدی تازه‌تاسیس، ممکن است در ابتدا بسیار گیج‌کننده به نظر برسد. مشکل از آنجایی شروع می‌شود که به دلیل خجالت یا دلایل دیگر، سوالی درباره این واژه‌ها مطرح نمی‌شود. شناخت این اصطلاحات ساده می‌تواند در معاملات و ثبت سفارشات به شما کمک شایانی کند. حداقل سود آشنایی با اصطلاحات رایج در بازار پارچه این است که فروشنده متوجه تازه‌کار بودن شما نمی‌شود و در ارائه قیمت‌ها احتیاط بیشتری به خرج می‌دهد.

آشنایی با اصطلاحات رایج در بازار پارچه فروشی

یارد چیست؟

واحد اندازه‌گیری پارچه‌های خارجی چیست و معادل چند سانتی‌متر است؟

یارد، مانند متر، یک واحد اندازه‌گیری طول است و معادل 914 میلی‌متر یا 91 سانتی‌متر می‌باشد. در ایران، واحد اصلی اندازه‌گیری طول متر است که معادل 100 سانتی‌متر است؛ بنابراین، پارچه‌های تولیدی در ایران بر حسب متر اندازه‌گیری می‌شوند. در عوض، در اکثر کشورها، طول بر اساس یارد سنجیده می‌شود.

پارچه‌های خارجی موجود در ایران معمولاً بر حسب یارد اندازه‌گیری می‌شوند. در معاملات پارچه‌های خارجی، معمولاً فقط کلمه «یارد» به گوش می‌رسد و در بازار پارچه، هر یارد معادل 90 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود.

پارچه های خارجی موجود در ایران بر حسب یارد هستند.

نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که وقتی قیمت یک پارچه خارجی را می‌پرسید و فروشنده مثلاً قیمت آن را 10 هزار تومان اعلام می‌کند، او منظورش این است که هر یارد معادل 10 هزار تومان است، نه هر متر. باید توجه داشت که یارد از متر حدود 10 سانتی‌متر کمتر است.

بیشتر پارچه‌های خارجی در قالب طاقه‌های 50 یاردی عرضه می‌شوند که معادل 45 متر هستند.

عرض و طول پارچه

هر پارچه دارای عرض ثابت و طول متغیر است. این طول تا جایی محاسبه می‌شود که پارچه برش بخورد.

عرض پارچه‌ها بسته به نوع مصرف و الگو تعیین می‌شود. سپس در کارخانه تولید، پس از طاقه‌پیچی، بر اساس طول مشخصی برش داده می‌شود. بنابراین، طول پارچه همان متراژ طاقه یا توپ پارچه خواهد بود.

عرض پارچه‌ها به نوع مصرف و الگو وابسته است و بر قیمت پارچه‌های مشابه با همان جنس و کیفیت تأثیرگذار است. به‌عنوان مثال، پارچه تترونی با عرض 150 سانتیمتر معمولاً قیمت بالاتری نسبت به پارچه تترونی با عرض 90 سانتیمتر دارد. خریدار باید با توجه به نوع مصرف یا الگوی دوخت، عرض مناسب پارچه را انتخاب کند.

خرج کار باف

خرج کار باف معمولا به تولید کنندگانی  که با ماشین های بافندگی تخت یقه ، سرمچ و… را می بافند گفته می شود.

خرج کار

معمولا به موارد جانبی برای تولید یک لباس مانند یقه ، دکمه ، زیپ و… گفته می شود.
برای اطلاعات بیشتر و آشنایی کامل با خرجکار، مقاله ” خرجکار چیست و چه کاربردی دارد؟  ” را بخوانید.

اسپان

این اصطلاح عمدتاً برای نوعی نخ پلی‌استر (تکه‌تکه‌شده) استفاده می‌شود، اما مفهوم دقیق‌تر آن به نخ‌هایی اشاره دارد که الیافشان تکه‌تکه هستند و حالت یکسره ندارند و این موضوع مختص به پلی‌استر نمی‌شود. اسپان بودن یک نخ به تبادل هوا در لباس کمک می‌کند.

ژاکارد یا جاکارد (jacquard)

نوعی طرح پارچه می باشد که طرح هایشان تابع روند بافت است .ژاکار یا جاکارد صورت های لوزی، مربع ،حاشیه زیگزاگی و اشکال مختلف … دارند.

مرسریزه

مرسریزه‌ کردن نوعی فرآیند تکمیلی برای نخ‌های پنبه‌ای است که طی آن خواص مفیدی به نخ افزوده و برخی ویژگی‌های نامطلوب آن حذف می‌شود. این فرآیند با کشیدن نخ و افزودن محلول قلیایی انجام می‌شود. پارچه‌های بافته‌شده از نخ‌های مرسریزه در مقایسه با پارچه‌های معمولی پنبه‌ای براق‌تر و درخشان‌تر هستند و همچنین کمتر دچار آبرفت می‌شوند. اگر نخ پنبه عادی و مرسریزه‌شده را مقایسه کنیم، نخ عادی دارای مقطع لوبیا شکل است، در حالی که در نخ مرسریزه‌شده، این شکل به دایره نزدیک‌تر می‌شود.

فیلامنت

به نخ‌های پلی‌استری که تکه‌تکه نشده و الیاف آن‌ها یکسره است، معمولاً نخ فیلامنتی می‌گویند. این نوع نخ‌ها به‌طور مستقل در لباس‌های روزمره کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما در تولید لباس‌های ورزشی کاربرد گسترده‌ای دارند. همچنین، این نخ‌ها گاهی به‌صورت ترکیبی با دیگر انواع نخ در لباس‌های مختلف به کار می‌روند.

تیکه رنگ کنی

گاهی برخی از لباس‌ها از پارچه‌های خام (بدون رنگ) دوخته می‌شوند و پس از دوخت، قبل از تکمیل نهایی، به صورت تخصصی در واحدهای رنگرزی رنگ‌آمیزی و تکمیل می‌شوند. این فرآیند را تکه‌رنگ‌کنی می‌نامند.

دورو و یک رو

دو نوع بافت پارچه وجود دارد: در بافت یک‌رو، تنها یک لایه پارچه بافته می‌شود، اما در بافت دورو، لایه دوم هنگام بافت به لایه اصلی اضافه می‌شود. معمولاً هر دو سمت پارچه‌های دورو قابل استفاده هستند.

دورس

نوعی پارچه ضخیم که با ماشین‌های گردباف تولید می‌شود، به نام “دورس” شناخته می‌شود. پشت این پارچه از تارهای نخ تشکیل شده و سطح رویی آن دارای تراکم و ضخامت بیشتری است. معمولاً نخ‌های پشت پارچه از پنبه تهیه می‌شوند، اما روی پارچه می‌تواند با انواع مختلف نخ‌ها بافته شود. این نوع پارچه بیشتر برای استفاده در فصل‌های پاییز و زمستان مناسب است. از معروف‌ترین انواع دورس در بازار، دورس دونخ و سه‌نخ هستند.

تول (تُل)

به تشکیل گوله‌های کوچک روی سطح پارچه یا نخ “پرزدهی” گفته می‌شود.

رگلان

به قطعات لباس‌های زمستانی که بدون نیاز به برش جداگانه و به صورت خودکار توسط ماشین‌های بافت تخت به شکل مورد نظر تولید می‌شوند، گفته می‌شود. این قطعات معمولاً با استفاده از دستگاه “دونه گیر” به یکدیگر وصل می‌شوند و نیازی به دوخت با چرخ خیاطی معمولی ندارند.

آکریل

به نوعی از نخ‌های مصنوعی که برای بافت‌های زمستانی به کار می‌رود و دارای حالتی پف‌دار است، اکریل می‌گویند. این نخ‌ها ممکن است به صورت ترکیبی با دیگر نخ‌ها نیز استفاده شوند. اکریل به خاطر حجم زیادش در مقایسه با وزن کم، از نظر اقتصادی برای بافندگان بسیار مقرون‌به‌صرفه است.

دونه گیری

به فرآیندی که در آن عیوب یا نخ‌کش شدن لباس ترمیم می‌شود، گفته می‌شود و این کار با دونه‌گیری در بافت متفاوت است.

کامپکت

معمولا به فرآیند پایانی تولید پارچه می گویند که شامل حرارت دادن ، پرس و … به پارچه می باشد. این عمل برای قابل استفاده تر شدن پارچه ها امری ضروری محسوب می شود . البته کامپکت به نوعی تکمیل نخ نیز گفته می شود.

فینیش پارچه

به مرحله ی پایانی تولید پارچه گفته می شود که ممکن است با آنزیمشوری ، رنگرزی و … همراه باشد.

کپ (k o p )

اصطلاحیست که برای ارزشیابی الگوی لباس به کار گرفته می شود . به طور مثال ( کپ کار خوبه ) یعنی الگوی تی شرت مناسب است و روی تن به خوبی جلوه میکند . البته کپ موارد استفاده دیگر زیاد دارد.

خار زدن

اصطلاحیست که به عمل کرک دار کردن پشت پارچه توسط دستگاه خار نسبت داده می شود.

سنگشور و آنزیم شور

به انواع فینیش پارچه یا لباس های پنبه گفته می شود که جلوه ی پارچه را دسخوش تغییر می کند.

یقه دلبری

این نوع یقه در دوخت، شبیه به یقه هفت است، با این تفاوت که پایین آن کشیده‌تر طراحی شده است.

ماشین تخت

به ماشین‌های بافندگی که به صورت کشویی و با حرکت رفت و آمدی عمل می‌کنند، گفته می‌شود. گاهی اوقات نیز به این نوع ماشین‌ها، “کشو” یا “ماشین کشو” اطلاق می‌شود.

وزن یا گرماژ چیست؟

وزن یا گرماژ پارچه نشان‌دهنده تراکم و ضخامت آن است. گرماژ معیاری است که وزن پارچه را بر حسب گرم بیان می‌کند و یکی از اصطلاحات رایج در صنعت نساجی است. هر پارچه با توجه به تراکم و ضخامت بافتش، وزن متفاوتی دارد. میزان استفاده از الیاف و تراکم آن‌ها در بافت پارچه مستقیماً بر ضخامت و وزن آن تأثیر می‌گذارد.

برای مشخص کردن تراکم بافت پارچه، کارخانجات و فروشندگان از واحد گرماژ استفاده می‌کنند. هرچه تراکم و ضخامت بافت بیشتر باشد، وزن یا گرماژ پارچه نیز بالاتر خواهد بود. به‌طور ساده، گرماژ پارچه برابر با وزن یک متر طول پارچه در عرض آن است. به عنوان مثال، اگر پارچه‌ای با عرض ۱۵۰ سانتی‌متر ۱۸۰ گرم وزن داشته باشد، به این معناست که یک متر از این پارچه در عرض ۱.۵ متر، ۱۸۰ گرم وزن دارد.

منظور از گرماژ پارچه، میزان وزن یک متر طول پارچه در عرض آن است.

هر یارد پارچه چند متر است؟

کالیته یا کاتالوگ پارچه چیست؟

خریداران عمده پارچه چگونه پارچه‌ها را انتخاب می‌کنند؟

بیشتر کارخانجات نساجی و تأمین‌کننده‌های پارچه، نمونه‌های کوچکی از پارچه را همراه با رنگ‌بندی و طرح‌های مختلف آن در کالیته‌های مقوایی ارائه می‌دهند. با این روش، مشتری می‌تواند با لمس پارچه، تمام طرح‌ها و رنگ‌های موجود را به‌طور همزمان مشاهده کند. شکل ظاهری و سایز کاتالوگ بسته به میزان رنگ‌بندی و طرح، ابعاد طرح، نوع جنس و سلیقه شخصی متفاوت است.

سری رنگ پارچه چیست؟

در تولید پارچه‌های طرحدار، مانند پارچه‌های پیراهنی و ملحفه‌ای، یک طرح در چندین رنگ مختلف ساخته می‌شود. همچنین، در پارچه‌های ساده رنگی، ممکن است یک نوع پارچه در چند رنگ تولید گردد.

در برخی مواقع، فروش کارخانجات نساجی و عمده‌فروشی‌ها به این صورت است که تمامی رنگ‌های یک طرح یا پارچه را به‌طور یکجا عرضه می‌کنند.

به عنوان مثال، تصور کنید که یک پارچه ملحفه‌ای با طرح گل، در پنج رنگ مختلف تولید شده است. اگر کارخانه نساجی یا فروشنده اعلام کند که فروش به صورت سری رنگی است، به این معناست که مشتری باید تمامی رنگ‌ها را به‌صورت یکجا خریداری کند؛ به‌عبارتی، از هر رنگ حداقل یک طاقه به مشتری فروخته می‌شود.

اگر فروش هم به‌صورت سری رنگ و هم به‌صورت عدلی باشد، بدین معناست که در هر عدل دو سری رنگ موجود است و حداقل فروش یک عدل خواهد بود.

ضد آب ژاول بودن یعنی چه؟

منظور از ضد آب ژاول بودن این است که پارچه در اثر شستشو با وایتکس یا آب ژاول، کیفیت خود را حفظ کرده و رنگ یا چاپ آن آسیب نمی‌بیند.

پارچه و نخ لاکرا یا اسپاندکس چیست؟

کارایی و استفاده لاکرا

خام پارچه چیست؟

خام پارچه و تکمیل به چه معناست؟

در بازار ممکن است بشنوید که یک کارخانه، پارچه خام تولید کرده و رنگرزی یا چاپ و تکمیل آن در شرکتی دیگر انجام شده است. مفهوم خام پارچه و تکمیل ممکن است برای برخی خریداران پارچه مبهم باشد.

اکثر پارچه‌ها ابتدا با استفاده از الیاف مختلف بافته می‌شوند. پس از بافت، پارچه خام تولید می‌شود و به واحد رنگرزی یا چاپ ارسال می‌گردد. فرآیند کامل شدن تولید پارچه پس از تولید خام را اصطلاحاً “تکمیل” می‌نامند.

آشنایی با مزایا و معایب الیاف در خرید و فروش پارچه بسیار حائز اهمیت است؛ برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید به مطلب «آشنایی با انواع پارچه» مراجعه کنید.

سوپر پارچه و شبه چیست؟

سوپر پارچه و شبه پارچه، چه نوع پارچه هایی هستند؟ گاهی قبل یا بعد از نام پارچه و اسم کارخانه، کلمه سوپر می آید که مفهوم آن کیفیت بالاتر از حد انتظار است. برای مثال شاید اصطلاحاتی مثل سوپر فیونا یا تترون سوپر و غیره را شنیده باشید که منظور فروشنده یا کارخانه، کیفیت فوق العاده پارچه نسبت به دیگر جنس های مشابه آن است.

کلمه سوپر قبل از نام برند و کارخانه، بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و به منزله تولید محصول مورد نظر با کیفیت بهتر از تولیدات قبلی کارخانه است.

کلمه شبه یا شبیه نیز قبل از نام بعضی از پارچه ها به کار می رود، مثل شبه فاستونی یا شبه ترگال که معنای آن شبیه پارچه فاستونی یا پارچه ترگال است. اگر برای تولید پارچه ای استانداردی تعریف شده باشد و کارخانه ای آن استانداردها را رعایت نکند، ولی موفق به تولید پارچه ای با مشخصات نزدیک به پارچه مورد نظر شود، کلمه شبه را قبل از اسم پارچه اصلی می آورند. دلیل اصلی تولید این نوع پارچه ها از جمله پارچه شبه فاستونی، کاهش قیمت تمام شده محصول است.

اسکونت چیست؟

اسکونت به اختلاف قیمت میان خریدهای نقدی و چکی گفته می‌شود که به ازای هر ماه محاسبه می‌گردد. میزان اسکونت به انصاف فروشنده بستگی دارد.

برای مثال، اگر قیمت نقدی هر متر پارچه ۱۰,۰۰۰ تومان باشد و شما قصد خرید چکی با مدت سه ماه را داشته باشید و فروشنده برای هر ماه ۳ درصد اسکونت تعیین کند، در این صورت باید پارچه را با قیمت ۹ درصد بیشتر یعنی متری ۱۰,۹۰۰ تومان خریداری کنید.

آبرفت چیست؟

به جمع‌شدگی پارچه پس از شست‌وشو آبرفت می‌گویند. در فرآیند کامپکت کردن پارچه، معمولاً درصد قابل‌توجهی از آبرفت آن کاهش می‌یابد. به‌طور کلی، آبرفت در پارچه‌های پنبه‌ای بیشتر از پارچه‌های مصنوعی است.

پارچه نخی چیست؟

اصطلاح پارچه نخی به‌طور دقیق وجود ندارد و درست‌تر آن **پارچه پنبه‌ای** است. در واقع، این اصطلاح در گذشته به‌عنوان نوعی کلاه شرعی به‌کار می‌رفته است. تمام پارچه‌های بافت‌شده، نخی محسوب می‌شوند. علاوه بر این، صرفاً پنبه‌ای بودن پارچه نمی‌تواند دلیلی برای خوب بودن آن باشد، به‌ویژه در ایران که هنوز از نخ‌های پنبه‌ای با تکمیل‌های سنتی استفاده می‌شود.

جودون چیست؟

جودون نوع خاصی از پارچه نیست، بلکه یک نوع بافت است که محدود به گردبافی نمی‌شود و در سایر روش‌های بافت مانند بافت تخت زمستانی نیز کاربرد دارد. این مسئله سبب می‌شود که سؤالاتی مانند «پارچه جودون چه قیمتی دارد؟» به‌وجود آید. در پاسخ باید گفت که نوع پارچه، نخ، رنگ و تکمیل همگی عوامل مؤثری بر قیمت پارچه هستند. به‌عنوان مثال، ممکن است تفاوت اجرت بافت پارچه یکرو ساده تریکو با بافت جودون (در شرایط یکسان) حداکثر ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان باشد یا حتی هیچ تفاوتی نداشته باشند.

پارچه ملانژ (Melange) چیست؟

پارچه ملانژ نوع خاصی از پارچه نیست، بلکه به یک نوع حالت رنگ اشاره دارد. واژه ملانژ از زبان فرانسوی به معنای “مخلوط” است و پایه رنگ آن می‌تواند هر رنگی باشد، برخلاف تصور برخی افراد.

زمانی که نخ و پارچه از ترکیب دو جنس مختلف مانند پلی‌استر و پنبه یا پلی‌استر و ویسکوز ساخته می‌شوند، به نسبت‌های مختلفی رنگ را جذب می‌کنند. برای پارچه‌های پنبه‌ای، یک بار رنگرزی (یا رنگرزی یک حمامه) کافی است. اما الیاف مصنوعی به‌تنهایی با یک بار رنگرزی رنگ چندانی نمی‌گیرند و نیاز به رنگرزی دو حمامه دارند. در نتیجه، اگر الیاف پنبه‌ای و مصنوعی با هم ترکیب و به‌صورت یک حمامه رنگ شوند، پنبه به‌طور کامل رنگ می‌گیرد، در حالی که پلی‌استر رنگ را به‌طور کامل جذب نمی‌کند. این امر منجر به تولید پارچه یا نخ ترکیبی می‌شود که رنگ آن‌ها ملانژ خواهد بود.

اگر فکر می‌کردید که پارچه ملانژ قیمت بالاتری نسبت به سایر رنگ‌ها (به‌جز سفید) دارد، کاملاً در اشتباه هستید. یکی از دلایل محبوبیت ملانژ، قیمت پایین‌تر آن است که به تفاوت در فرآیند رنگرزی یک حمامه و دو حمامه مربوط می‌شود.

پارچه بافت زمستانی یعنی چه؟

بافت‌های زمستانی معمولاً به‌صورت قواره‌ای با ماشین‌آلات تخت بافت می‌شوند، اگرچه بافت گردباف و طاقه‌ای نیز وجود دارد، اما این روش‌ها چندان رایج نیستند. این موضوع باعث پیچیدگی در تولید بافت‌های زمستانی می‌شود. دلیل این پیچیدگی واضح است: کمتر پیش می‌آید که پارچه‌فروشی بر روی فروش قواره‌ای تمرکز کند. در روش طاقه‌ای، در صورت بروز زدگی یا عیب، می‌توان با جابه‌جایی قواره مشکل را حل کرد. اما در بافت قواره‌ای، یک نقص به معنای هدررفت کامل یک لباس است و برای جبران آن، هزینه‌ای باید صرف شود تا محصول نهایی با قیمتی پایین‌تر به بازار عرضه شود. بنابراین، فروش قواره‌ای از نظر اقتصادی منطقی به نظر نمی‌رسد.

به‌طور کلی، دو روش اصلی برای بافت‌های زمستانی وجود دارد:

• بافندگان تخت:  که معمولاً به‌طور مستقل تولید می‌کنند. به‌دلیل زمان‌بر بودن فرآیند بافت، این گروه معمولاً در طی ۹ ماه، برای ۲ تا ۳ ماه فروش تولید می‌کنند که این کار ریسک بالایی دارد.
• بافندگان اجرتی : که برای سفارش‌دهندگان کار می‌کنند. بسیاری از برندهای معتبر در این حوزه به این روش مشغول به فعالیت هستند، که خود دارای قوانین و مقررات خاصی است.

پارچه رینگر یا راه راه

پارچه تریکو

2 ) عدل پارچه

از دیگر اصطلاحات متداول در بازار پارچه، می‌توان به واژه‌های “عدل پارچه”، “عدل بندی” و “فروش عدلی” اشاره کرد که بیشتر در معاملات خرید عمده پارچه به کار می‌روند. زمانی که عمده‌فروش یا کارخانه نساجی بخواهد یک یا چند طاقه پارچه را برای مشتری ارسال کند، طاقه‌ها را درون گونی قرار داده و با نخ‌های مخصوص آن را می‌دوزند؛ این فرآیند را “عدل بندی” می‌نامند.

هر گونی که شامل چند طاقه پارچه باشد، “عدل پارچه” یا “عدل قماش” نامیده می‌شود. “قماش” واژه‌ای عربی برای پارچه است که در بازارهای سنتی به‌طور متداول استفاده می‌شود. در عدل بندی استاندارد کارخانه‌های نساجی، تعداد طاقه‌های موجود در هر گونی معمولاً به صورت عدد زوج است.

به‌طور معمول، تعداد استاندارد طاقه‌های کتابی در یک عدل برابر با ۸، ۱۰ یا ۱۲ طاقه و تعداد استاندارد طاقه‌های رول معمولاً ۶ عدد است.

قماش نام عربی پارچه است که در بازارهای سنتی از این واژه زیاد استفاده می شود.

متراژ هر عدل، برابر با جمع متراژ طاقه های داخل یک عدل است. برای مثال اگر داخل یک عدل ٨ عدد طاقه ۴٠ متری باشد، متراژ آن عدل برابر با ٣٢٠ متر است. اکثر کارخانجات نساجی و بعضی از فروشنده های عمده، پارچه را فقط به صورت عدلی می فروشند؛ یعنی حداقل سفارش مشتری باید یک عدل باشد. تفاوت فروش طاقه ای با فروش عدلی در این است که در فروش طاقه ای، حداقل خرید مشتری می تواند یک طاقه باشد، ولی در خرید عدلی باید چندین طاقه که داخل یک عدل قرار دارند، یک جا خریده شوند.

روش قیمت دهی در بازار پارچه به چه صورتی است؟

قانون قیمت‌گذاری پارچه چیست؟ روش قیمت‌گذاری برای پارچه‌های ایرانی (بر حسب متر) و پارچه‌های خارجی (بر حسب یارد) مشابه است. در بازار، همیشه قیمت‌گذاری بر اساس هزینه یک متر یا یک یارد از طول پارچه انجام می‌شود.

کارخانجات نساجی و عمده‌فروشان نیز به همین شیوه به مشتریان قیمت می‌دهند. با توجه به اینکه متراژ طاقه‌های پارچه متفاوت است، بهتر است به جای پرسش درباره قیمت هر توپ پارچه، نرخ هر واحد طول را از فروشنده یا کارخانه بپرسید.

بسیاری از مشتریان به اشتباه تصور می‌کنند که قیمت اعلام شده توسط فروشنده بر اساس یک مترمربع است. اما همان‌طور که اشاره شد، هر پارچه عرض خاص خود را دارد و این عرض ثابت است. برای مثال، اگر فروشنده قیمت پارچه‌ای با عرض ۳ متر را ۶ هزار تومان اعلام کند، منظور او این است که قیمت هر ۱ متر طول با عرض ۳ متر برابر با ۶ هزار تومان است. به عبارت دیگر، در قیمت‌گذاری پارچه، منظور قیمت مساحت ۱ متر طول در عرض پارچه است.

پارچه کیلویی

پارچه‌های کیلویی شامل چه نوع پارچه‌هایی هستند و نحوه فروش آن‌ها به چه صورت است؟

اصطلاح “پارچه کیلویی” معمولاً توسط حرفه‌ای‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. ممکن است یک تازه‌وارد در حوزه پارچه و پوشاک تنها با واحد اندازه‌گیری متر آشنا باشد.

پارچه‌های کیلویی پارچه‌هایی هستند که به‌دلیل کش آمدن در طول، اندازه‌گیری دقیق آن‌ها ممکن نیست. یکی از اصلی‌ترین انواع پارچه‌هایی که به‌صورت کیلویی فروخته می‌شوند، پارچه‌های تریکو هستند که اغلب در تولید آن‌ها از الیاف لاکرا یا اسپاندکس، که خاصیت کشسانی دارند، استفاده می‌شود. در برخی از پارچه‌ها از الیاف کشی استفاده می‌شود. اگر پارچه از دو سمت طول و عرض یا تنها از سمت طول کش بیاید، به‌صورت کیلویی به فروش می‌رسد. فروشندگان تنها می‌توانند به‌طور تقریبی محاسبه کنند که هر کیلو از یک پارچه خاص معادل چند متر است.

در مورد پارچه های کیلویی، قیمت هر یک کیلو به مشتری گفته می شود.

هر پارچه با توجه به جنس، الیاف، عرض و ضخامت آن، وزن متغیری دارد. برای درک بهتر از قیمت هر متر در خرید پارچه های کیلویی از فروشنده بپرسید که هر کیلو از آن پارچه، حدود چند متر است. برای مثال اگر فروشنده، پارچه دیور با عرض ١۵٠ سانتیمتر را کیلویی ٢٠ هزار تومان و هر کیلو را تقریبا ٣ متر اعلام می کند، شما می توانید حساب کنید که پارچه دیور به صورت تقریبی متری ۶٧٠٠ تومان است.

فروش پارچه به صورت کیلویی تنها مختص پارچه های کشی نیست. برخی پارچه های غیرکشی نیز، تحت شرایطی باید به صورت کیلویی یا وزنی فروخته شوند؛ به عنوان مثال می توان به پارچه های تکه ای، درجه یک و نیم، درجه دو و یا ضایعات ( استوک ) اشاره کرد.

پارچه تکه ای

منظور پارچه هایی هستند که در فرآیند تولید به دلایل گوناگون با طول های مختلف ( معمولا یک تا ده متر ) از پارچه های درجه یک جدا می شوند.

متری چند؟ کیلیویی چند؟

نحوه اندازه گیری پارچه های کشباف و گردباف، به صورت وزنی و با واحدهای کیلو و تن، و پارچه های تار و پودی با واحدهای طول و بر اساس متراژ است؛ پس در مورد پارچه تریکو، سوال متری چند، سوال مناسب و درستی نیست.

درجه بندی کیفی پارچه ها

۱) پارچه درجه یک و بیست پنج

پارچه های درجه ۱٫۲۵ به پارچه هایی گفته می شوند که از لحاظ ظاهری مشکلی ندارند، ولی در باطن دچار عیب هایی فنی هستند که در اصطلاح به آن عیب مهندسی می گویند. این عیب ها شامل مواردی مانند: یکنواخت بودن رنگ و چاپ، نبود بافت یکدست، تغییر در وزن استاندارد و غیره می شود. پارچه های درجه ۱٫۲۵ در اکثر موارد به صورت متری با قیمت خیلی پایین تر از پارچه درجه یک عرضه می شوند.

۲) پارچه درجه یک و نیم

در داخل طاقه‌های این نوع پارچه‌ها، در برخی قسمت‌ها به‌وضوح خرابی‌هایی مشاهده می‌شود. این خرابی‌ها ممکن است شامل زدگی، خراب شدن رنگ، جا افتادن تار یا پود و موارد دیگر باشد. پارچه‌هایی با درجه کیفی ۱.۵ نیز به‌صورت متری و کیلویی در بازار عرضه می‌شوند.

۳) پارچه درجه دو

در بیش از نصف طاقه کامل این نوع پارچه، خرابی وجود دارد و با شدت بیشتر از درجه یک و نیم، در ظاهر آن مشخص است. پارچه درجه سه نیز وجود دارد که طاقه آن به صورت کامل می تواند انواع خرابی ها را داشته باشد.

تفاوت پارچه های تکه ای با پارچه های درجه کیفی مختلف

پارچه های درجه دار، طاقه پیچی شده هستند، ولی پارچه های تکه و استوک به صورت درهم داخل گونی بسته بندی می شوند.

۴) استوک

به پارچه‌های ضایعات، اصطلاح استوک اطلاق می‌شود. این تکه‌ها معمولاً زیر یک متر هستند و اندازه‌های آن‌ها از ۵ سانتی‌متر آغاز می‌شود. تکه‌های استوک در گونی بسته‌بندی می‌شوند و به‌صورت فله‌ای یا کیلویی خرید و فروش می‌گردند.

چه رنگ هایی برای هر فصل مناسب است؟

ممکن است با خواندن این عنوان، سوالاتی مانند تأثیر انتخاب صحیح چقدر است؟ رنگ با فصل چه ارتباطی دارد؟ و چه نکاتی باید مدنظر قرار گیرد، برای برخی پیش بیاید.

اگر به دنبال عملکرد حرفه‌ای در انتخاب رنگ پارچه هستید، کتاب “رنگ‌شناسی تخصصی لباس” که در دوره سوم رشته هنر تدریس می‌شود، می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند. به‌طور کلی، برای افرادی که به‌تازگی وارد صنعت تولید پوشاک شده‌اند، آشنایی با نکات اولیه زیر بسیار مفید خواهد بود.

انتخاب رنگ‌های سفید، مشکی، سرمه‌ای، ذغالی و طوسی، از نظر مد و مسائل مرتبط با آن، برای پارچه‌ها ریسک کمتری دارد. تن‌های تیره هر رنگ در زمستان طرفداران و بازار بیشتری دارند، در حالی که رنگ‌های روشن در فصول گرم بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند.

هماهنگی و زیبایی ترکیب رنگ‌ها برای جذب مشتری یا سفارش دوخت اهمیت زیادی دارد. ممکن است خیاط با مهارت خود بتواند از پارچه‌ای که دارای ایراد است، لباسی مناسب تهیه کند، اما برای رنگ نامناسب پارچه نمی‌تواند راه حلی پیدا کند.

از کجا پارچه ای با مناسب ترین قیمت بیابیم؟

پارچه را می‌توان از فروشگاه‌های پارچه، بازارهای آنلاین یا به صورت سفارشی از بافندگان تهیه کرد. هر یک از این روش‌ها نکات خاصی دارند که بررسی آن‌ها خالی از لطف نیست:

• برای خرید پارچه، بهتر است به مراکز خاص آن پارچه مراجعه کنید (مثلاً برای تریکو، خیابان فلسطین تهران).
•  پیش از خرید عمده، بهتر است یک قواره به عنوان نمونه تهیه و آزمایش کنید.
•  مهارت در تشخیص و شناخت پارچه برای خرید بسیار اهمیت دارد.
•  یکی از مزیت‌های سفارش پارچه از بافندگان این است که واسطه‌ها کمتر می‌شوند و قیمت پارچه به طور قابل توجهی پایین‌تر خواهد بود. اما این روش آسان نیست و چالش‌های زیادی دارد که باعث می‌شود بسیاری از فعالان این حوزه از آن دوری کنند:
•  در خوش‌بینانه‌ترین حالت، حداقل مقدار سفارش باید به اندازه‌ای باشد که برای بافنده ارزش دوک‌چینی داشته باشد (معمولاً حدود ۵۰۰ کیلو).
•  با تنوع رنگ، حداقل مقدار سفارش بیشتر خواهد شد.
•  برای بافت، به نقدینگی بیشتری برای تهیه نخ و دستمزد روزانه نیاز است.
•  این کار نیازمند تجربه و دانش عمیق در مورد متریال و روند تولید است.
•  تنوع پارچه‌هایی که می‌توان از این طریق تهیه کرد، نسبت به خرید از فروشگاه‌ها کمتر خواهد بود.

نوع خوب پارچه را چگونه می توان تشخیص داد؟

برخی افراد بر این باورند که خرید پارچه کار ساده‌ای است و نیازی به تخصص یا دانش خاصی ندارد. اما افرادی که تجربه کافی دارند، معمولاً به منابع مطمئن‌تری دسترسی دارند. اما برای کسانی که تازه‌کار هستند، چه راه‌حلی وجود دارد؟ ما در زمینه آشنایی با مبانی پارچه، روشی را معرفی می‌کنیم که حتی افراد باتجربه نیز از آن استفاده می‌کنند.

به‌طور معمول، بنکداری‌های معتبر و نامدار پارچه، چندین طاقه سرباز (گشوده) دارند که آماده‌ به‌فروش هستند. کافی است از آن‌ها درخواست کنید که مقداری از طاقه‌های نمونه را به شما بفروشند. پس از تهیه پارچه، ابتدا با برش دور، میزان لول شدگی آن را اندازه‌گیری کرده و سپس عرض پارچه را با الگو تطبیق دهید. پس از این مرحله، کار را آغاز کرده و نمونه‌ها را تکمیل کنید. همچنین، مراحل پوشیدن و شستشو را روی آن‌ها امتحان کنید.

در مبانی پارچه، پارچه مرغوب دارای ویژگی‌های متعددی است که شامل موارد زیر می‌شود:

•  تل کمتر (گولگی پس از سایش)
•  آبرفت کم
•  عدم پس‌دادن رنگ
•  عدم دفرمه شدن پس از استفاده (دفرمه شدن بیشتر در پارچه‌های پنبه‌ای رایج است)
•  لول شدگی کمتر (لول شدگی زیاد در زمان برش و دوخت می‌تواند ایجاد مشکل کند)
•  عدم حساسیت‌زا بودن و موارد مشابه دیگر.

پس کرایه و کرایه شهری چطور محاسبه میشود؟

کرایه شهری یا پس‌کرایه به هزینه‌ای اطلاق می‌شود که برای انتقال بار پارچه به محل باربری یا تعاونی اتوبوسرانی از طریق پیک موتوری، وانت و یا گاری پرداخت می‌شود. این هزینه به مبلغ کرایه باربری یا اتوبوس افزوده شده و در زمان تحویل از خریدار دریافت می‌گردد.

بعضی از نکات ذکر شده ممکن است برای برخی از خوانندگان ساده به نظر برسد، اما این مطلب بر اساس تجربیات و با توجه به ابهامات مشتریان تهیه شده است. آشنایی با اصطلاحات خرید و فروش پارچه می‌تواند به تسهیل فرآیند معاملات برای فروشنده و خریدار کمک کند و روند کار را آسان‌تر نماید.